Koszerne jedzenie: co sprawia, że jedzenie jest koszerne, czy nie?

r.

Słowo „koszerny” w języku hebrajskim oznacza „odpowiedni” lub „właściwy”, „dozwolony”

Gdy by zapytać kogokolwiek „z ulicy” o opisanie - co to jest koszerne jedzenie, często można usłyszeć, że jest to jedzenie „pobłogosławione przez rabina”. Jednak słowo „koszerne” oznacza, że jest są to produkty „odpowiednie” i opisuje żywność odpowiednią do spożycia dla Żyda.                 

Wywodzący się z Biblii Hebrajskiej system określania koszerności żywności został opracowany przez rabinów w  starożytności. Jego zastosowanie do zmieniającej się rzeczywistości jest dziełem kolejnych pokoleń, w tym także naszych czasów.

Koszerna żywność jest klasyfikowana na trzy kategorie: jako nabiał, mięso lub parwe (czyli ani mięso, ani nabiał).

Dlaczego? Oto wyjaśnienia:

1. Biblijne i talmudyczne pochodzenie Kaszruta

Osoby studiujące (lub czytające) Torę (Pięcioksąg Mojżeszowy / Chumasz) mogą zauważyć, że według  Bereszit / Księgi Rodzaju wegetarianizm był zalecany przez Stwórcę  jako idealna dieta (zob. Bereszit, 1:29 - I rzekł B-g: „Oto oddaję wam wszelkie ziele rozsiewające nasienie, będące na powierzchni całej ziemi, i wszelki owoc drzewa, rozsiewające nasienie: wam niechaj będą pokarm…). Pokolenie ludzi żyjących w czasach przed Potopem było pokoleniem wegetarian. Jednak z czasem dziejów biblijnych, po Potopie zmieniło się to - człowiek zaczął spożywać również mięso wiele różnych zwierząt. Tora w Księdze Kapłańskie / Wajikra, w rozdziale 11 dokładnie opisuje, że tylko niektóre rodzaje zwierząt są uważane za z natury koszerne. W przypadku zwierząt lądowych każde stworzenie, które zarówno przeżuwa pokarm jak i ma rozszczepione kopyta, jest koszerne. W przypadku stworzeń morskich dopuszczalna jest każda ryba posiadająca zarówno płetwy jak i łuski, a w przypadku ptaków tylko te ptaki „zatwierdzone” przez Torę (lub inne, które później autorytety rabiniczne uznały za podobne do nich, lista m.in. wykluczająca padlinożerców i ptaki drapieżne). Ponadto w Torze trzykrotnie powtarza się, że nie „wolno gotować koźlęcia w mleku jego matki”, co oznacza, że nie wolno łączyć podczas przygotowania ani spożywać produkty mięsne z mięsnymi.

Rabini w Talmudzie dalej rozwinęli te zasady: kaszrutu. Aby koszerne (według Tory) zwierzęta lądowe i ptaki, były odpowiednie po uboju (czyli koszerne) do spożycia, ubój powinien odbywać się w określony sposób, w sposób, który został opisany jako metoda najbardziej humanitarna w odróżnieniu od praktykowanej komercyjnie. 

Ponadto zakaz „gotowania koźlęcia w mleku jego matki” jest podstawą do całkowitego, fizycznego, wręcz hermetycznego oddzielenia wszelkich produktów mlecznych i mięsnych.                                                                          To są podstawowe elementy kaszrutu.

2. Zachowanie koszerności dzisiaj

Wszelkie pytania, problemy czy kwestie związane z zachowaniem koszerności ostatecznie obracają się wokół podstawowych zasad kaszrutu opisanych powyżej. Zazwyczaj pytania dotyczą ostatniego podstawowego elementu, całkowitego oddzielenia produktów mlecznych i mięsnych. Stosowanie różnych zestawów naczyń oraz garnków i patelni, w celu zapewnienia większej separacji między produktami mlecznymi a mięsnymi. Jest to również podstawa przeczekania kilku godzin po zjedzeniu dania mięsnego przed zjedzeniem nabiału, aby te dwa rodzaje żywności nawet nie zmieszały się w naszych żołądkach!

To, czy dana żywność jest uważana za koszerną, czy nie, ma zwykle związek z tym, czy jakakolwiek substancja lub produkt użyty do jej produkcji pochodzi od niekoszernego zwierzęcia lub nawet zwierzęcia, które jest koszerne, ale ubój nie został wykonany w zalecany sposób. Pilnuje tego procesu rabiniczny nadzór uprawniony do wystawienia pieczątki potwierdzającej koszerność produktu (praktyka zwana hashgacha ), jednak nie jest  to „błogosławieństwo rabina”).

3 kategorie żywności koszernej

Nabiał.

Często opisywany słowem jidysz milchig , są to produkty spożywcze, takie jak ser, mleko, jogurt, lody itp.

Mięso

Często określane z jidysz słowo fleischig , to  obejmuje mięso wszystkich koszernych zwierząt i drobiu, których ubój odbył się w określony sposób, oraz ich pochodnych.

Parve

Słowo w języku jidysz oznaczającym „neutralny”, oznacza żywność, która nie jest nabiałem ani mięsem, taka jak jajka i ryby, tofu, orzechy, nasiona, owoce i warzywa i tym podobne, pod warunkiem, że nie są przygotowane z żadnym mlekiem lub produktami mięsnymi.

Aby zachować koszerność kuchni w jadalni, konieczne jest oddzielenie wszystkich produktów mlecznych i mięsnych, a jeśli nie jest się wegetarianinem, zasadniczo wymagane jest używanie oddzielnych zestawów naczyń i przyborów kuchennych. Jednak produkty parve można mieszać i podawać z dowolną kategorią żywności, ponieważ te produkty nie są ani mlekiem, ani mięsem.


udostępnij