Święta

ŚwiętaŻydowskieWszystkie Święta żydowskie zaczynają się w przeddzień wyznaczonej daty. Spowodowane jest to tym, że "dzień żydowski" rozpoczyna się i kończy o zachodzie słońca.


Żydowski kalendarz religijny rozpoczyna się od żydowskiego Nowego Roku czyli Rosz Haszany, który jest również nazywany Dniem Sądu - w niebie otwierane są księgi i każde stworzenie jest oceniane. Tego dnia dmie się w róg barani szofar, który symbolizuje trąbę, która zabrzmi na końcu czasów w Dniu Sądu. Okres pokuty kończy Jom Kipur, czyli Dzień Pojednania.


Kilka dni później rozpoczyna się siedmiodniowe Święto Namiotów - Sukot, pierwotnie święto plonów, które jest radosnym wesołym świętem. Po nim następuje święto 'Radości Tory' - Simchat Tora, symbolizuje zakończenie rocznego cyklu czytania Tory.


Święto Pesach, które upamiętnia wyjście Izraelitów z Egiptu. Ze świętem tym wiążą się rozbudowane tradycje dotyczące jedzenia, zachowania itd.

Siedem tygodni po tym święcie obchodzone jest Święto Tygodni Szawuot - pamiątka przekazania przez Boga Mojżeszowi przykazań na górze Synaj .


W okresie przesilenia zimowego obchodzimy trwające osiem dni Święto Świateł - Chanuka. Upamiętnia wydarzenia jakie nastąpiły po zbezczeszczeniu Świątyni Jerozolimskiej , kiedy to jeden dzbanuszek oliwy, wystarczający zwykle na jeden dzień, płonął przez osiem dni, dopuki nie została wyprodukowana kolejna potrzebna ilość koszernej oliwy. Osiem dni też trwają uroczystości ponownego wyświęcenia Świątyni.

Święto Purim upamiętnia wybawienie od zagłady Żydów za czasów perskiego panowania.

Do szczególnych dni świątecznych należy Szabat czyli siódmy dzień tygodnia, przeznaczony na odpoczynek, w którym obowiązuje zakaz wykonywania wszelkich prac, wyszczególniono też 39 czynności, które nie powinno się wykonywać w Szabat

Tradycyjne życzenia świąteczne to חג שמח [Chag Sameach], czyli Wesołych Świat.

W najważniejsze święta żydowskie odczytywane są księgi biblijne z tzw. zbioru Megilot.

ZACHOR

 ZACHOR – OZNACZA PAMIĘTAJ!ZACHOR

Podczas kolejnego Szabatu przed Świętem Purim (jednego z czrerech), gdy świętujemy udaremnienie spisku Hammana Amalekita przeciwko narodowi żydowskiemu, czytanie kolejnej tygodniowej Parszy jest uzupełnione czytaniem rozdziału "Zachor" (rozdz. 25: 17-19 Księga Dwarim). Jest to nakaz, abyśmy pamiętali zło Amalekitów.

 "Pomnij co uczynił ci Amalek na drodze, gdyście wyszli z Micraim, jako ci napadł na drodze i pozabijał wszystkich ciągnących w nieładzie za tobą, gdyż znużony był i strudzony, - a nie obawiał się B-ga; gdy uspokoi cię Wiekuisty, B-g twój od wszystkich wrogów twoich wokoło, na ziemi, którą Wiekiusty, B-g twój, oddaje ci w udziale, abyś ją posiadł - zgładzisz pamięć Amaleka z pod nieba; nie zapomnij !"

Komentarz Rabina Szaloma Dow Ber Stamblera: 

DrukujEmail

Szabat Szkalim

SzkalimOstatni Szabat miesiąca Szwat, poprzedzający miesiąc  Adar nazywany jest „Szabat Szkalim". W ten Szabat czytamy fragment Tory, w którym mowa o micwie "masehat haszekel" - מסכת שקלים (pół-szekla).

„…Oto co dać ma każdy przechodzący wobec zliczających, - pół szekla wobec szekla świętego; szekel to dwadzieścia gera; a pół tego szekla będzie dań Wiekuistemu…..Bogaty niechaj nie dołoży, a ubogi - nie ujmuje, składając tę dań Wiekuistemu… ” (Szmot-Księga Wyjścia, rzd 30: 13-15).

Haszem nakazał, by każdy Żyd przekazał pół szekla, aby odpokutować za grzech „złotego cielca” - grzech bałwochwalstwa. Grzech ten jakby przerwał więź narodu żydowskiego z Bogiem, a naprawić to można tylko poprzez ponowne połączenie się z Bogiem.

Żydzi i Stwórca w swej istocie stanowią jedność. A naród żydowski bez Stwórcy nie jest „kompletny”. Całość - to dwie połowy. Zarówno biedni, jak i bogaci, musieli złożyć w świątynnym skarbcu po pół szekla. 

Nie jest przypadkiem, że właśnie w miesiącu Adar zdarzył się „Cud Purimowy”

W Talmudzie, w traktacie "Megillah" mowa o tym, że duchową przyczyną prześladowań Żydów przez Hamana było właśnie bałwochwalstwo, praktykowane przez Żydów.

Właśnie spełnienie micwy "masehat haszekel” ma unieważnić karę Boską za bałwochwalstwo.Szkali

Gdy Żyd czci byle bożka, jakby samoistnie traci związek z Bogiem Jedynym - Stwórcą. 

Cudowne ocalenie zostało umożliwione poprzez spełnienie micwy "mahacit haszekel”.

Właśnie przestrzeganie micwy „Szkalim”(„Pół Szekla”) spowodowało duchowe przebudzenie narodu żydowskiego. I z wielkim zaangażowaniem, mimo straszliwego dekretu Hamana, Żydzi pozostali Żydami - narodem wybranym przez Boga, zachowując swoje tradycje, przestrzegając micwot, służąc Bogu Jedynemu. Spełnił się cud Purimowy.

DrukujEmail

Purim Katan

Purim Katan W latach „zwykłych” - nie przestępnych, dzień 14 Adar jest dniem Święta Purim, Święta,   upamiętniającego ocalenie Żydów od zagłady, którą przygotowywał Haman swoim dekretem w roku 3405 od stworzenia (356 pne). W roku przestępnym - który ma dwa miesiące Adar , dzień 14 Adar 1 jest oznaczony jako „Purim Katan”(„Purim Mały”), natomiast Święto Purim jest obchodzone w miesiącu Adar 2. 

Każdy 19-letni cykl kalendarza żydowskiego zawiera 19 świąt Purim, ale jedynie 7 świąt Purim Katan, bo dodatkowy miesiąc jest dodawany siedem razy: w trzecim, szóstym, ósmym, jedenastym, czternastym, siedemnastym i dziewiętnastym roku cyklu.

W dniu Purim Katan, zgodnie z tradycją żydowską,  nie ma szczególnych obrzędów związanych z Purim Katan, jednak w tym dniu obowiązuje halachiczny zakaz postów, zakaz wygłaszania mów pogrzebowych, jak również w modlitwach codziennych (porannej i popołudniowej) pomija się np. Tachanun - błaganie (nefillat apajim). Natomiast w tym dniu należy się weselić, mieć dobry pozytywny nastrój, uczcić dobrym niecodziennym posiłkiem bądź chociaż pysznym deserem. Z zasady, że nie ma obowiązku, aby to robić. "Niemniej jednak, człowiek powinien odczuwać nieco świąteczne uniesienie. Ten, kto ma dobre serce, zawsze ucztuje, jest radośnie, pozytywnie nastawiony „ (Szulchan Aruch, Orach Chaim 697: 1).

Tak więc żyjmy pozytywnie nastawieni! :)

 

shushan

Natomiast według tradycji żydowskiej, dzień 15 Adar 1 jest obchodzony jako „Mały Szuszan Purim".
W latach „zwykłych” dzień 15 Adar jest dniem "Szuszan Purim", święto obchodzone w Jerozolimie i innych miastach z okresu starożytności. To dzień upamiętniający wybawienie narodu żydowskiego od okrutnego dekretu Hamana w roku 3405 od stworzenia świata (356 p.n.e.). W roku przestępnym - który ma dwa miesiące Adar, "Szuszan Purim" odnotowuje się dnia 15 Adar 2, natomiast dzień 15 Adar 1 jest oznaczony jako „Szuszan Purim Katan” - „Mały Szuszan Purim”.
Zgodnie z tradycjią, nie ma specjalnych obrzędów bądź uroczystości związanych z Szuszan Purim Katan, jednak w codziennej modlitwie tego dnia pomija się Tachanun („błaganie”), również nie należy tego dnia pościć, wypowiadać mowy pogrzebowe. Według tradycji i prawa żydowskiego, tego dnia po prostu należy mieć pozytywne nawet radosne nastawienie, być wesołym (aczkolwiek nie ma obowiązku). "Niemniej jednak, człowiek powinien spotęgować w sobie odczucie swięta …

Pamiętajmy: "Ten, kto ma dobre serce, zawsze ucztuje, jest radośnie, pozytywnie nastawiony „ (Szulchan Aruch, Orach Chaim 697: 1)

 

DrukujEmail

Wymienianie podarunków z jedzeniem między przyjaciółmi

Purim M.ChagallPrzydatne rady jak wymienić się podarunkami w dzień Purim:

Jesteśmy zobligowani by wysłać / wręczyć przynajmniej dwa podarunki spożywcze przynajmniej do jednej osoby. Ten obowiązek dotyczy zarówno mężczyzn jak i kobiet. Kobiety powinny obdarowywać kobiety, a mężczyźni mężczyzn.

Micwa ta powinna być wypełniona w dzień Purim.

By wypełnić tę micwę, należy podarować coś do jedzenia, które może być spożyte bez wcześniejszego przygotowania, takie jak upieczone mięso lub ryby, wyroby cukiernicze, owoce, słodycze, wino, lub inne napoje. Obligacja ta nie może być wypełniona poprzez danie pieniędzy.

Dobrze jest wysyłać podarunki do tak wielu przyjaciół – jak tylko jest to możliwe. Lepiej jest, jednak, by być bardziej hojnym, obdarowując biednych, potrzebujących, niż  przyjaciół.

Micwa ta dotyczy również niezamożnych, biednych ludzi. Jeśli ktoś nie ma niczego, co mógł by podarować, powinien wymienić sie swoim własnym jedzeniem ze swoim przyjacielem lub sąsiadem i w ten sposób oboje będą mogli wypełnić tę micwę.

Właściwym jest by podarunki były wystraczająco obfite by wyrażały szacunek do obdarowanego. Należy też zadbać, by nie wysyłać czegoś tak błahego, by mogło to obrazić odbiorcę.

Również jest właściwe, by prezenty były dostarczane przez trzecią osobę a nie osobiście przez darczyńcę. Generalną zasadą jest spełnienie micwy osobiście, jednak wyraz "miszlo'ach manot" figurujący w Megili daje do zrozumienia,  że w przypadku tej micwy lepiej jest spełnić ją poprzez wysłannika. ("Miszlo'ach" oznacza wysyłanie.) Mimo wszystko, jeśli ktoś dostarczy te podarunki osobiście, wypełni tym samym swój  obowiązek.

Żałobnicy nie są zobligowani do spełniania tej micwy. Jednakże, niektóre autorytety utrzymują, że i oni powinni wysyłać podarki, o ile nie będzie to źródłem radości.

DrukujEmail

Post Estery - Taanit Ester

W przeddzień święta Purim - dnia 13 miesiąca Adar pości się na pamiątkę postu i modlitw, jakie odprawiała Estera przed pójściem do Króla i w konsekwencji - odniesieniem zwycięstwa nad Hamanem. Razem z Esterą pościli wówczas wszyscy Żydzi żyjący w granicach Imperium Perskiego. Wszystkim im groziła śmierć i wszyscy oni zwracali się, modlili się do Wszrchmogącego, aby zmiłował się nad Żydami i uchronił ich przed zagładą. W ten dzień podawany jest mak w słodkim rożku dla uczczenia pamięci Królowej Estery, która przez 3 dni pościła, żywiąc się tylko ziarenkami, zanim poszła do Króla Ahaswerusa

W dniu postu Estery składa się w synagodze pieniężną ofiarę.

 Estera• Post Estery obejmuje zakaz jedzenia i picia od świtu do nadejścia nocy (pojawienia się gwiazd na niebie).

Dzień Postu Estery obchodzony jest tylko raz, w okresie miesiąca Adar Szeni (Adar 2) – podczas dnia poprzedzającego święto Purim (zwane także Purim Duży - Purim haGadol)

Post Estery nie jest jednym z czterech publicznych postów zarządzonych przez Proroków. W konsekwencji, jesteśmy bardziej pobłażliwi w jego zachowywaniu; kobiety w ciąży, matki karmiące dzieci, i ci, którzy są słabi nie muszą go przestrzegać.

• Modlitwa Anenu w Amidzie, Selichot, i specjalne czytanie Tory na postne dni są wymagane podczas Postu Estery.

• Jeżeli dzień 13 Adar przypada w Szabat, post zachowuje się w poprzedzający  11 Adar - czwartek. Ponieważ Purim wypada czternastego, dlatego też nie przekładamy postu na następny dzień – jak w przypadku, gdy np. Tisza BeAw wypada w Szabat; ani też nie trzymamy go w piątek przez szacunek dla Szabatu. Jedynym publicznym postem, który może przypadać na piatek jest dziesiąty Tewet.

• Tachanun nie jest mówiony podczas Minchy w Post Estery. Niektórzy ludzie przestrzegają zwyczaju noszenia swoich szabatowych strojów w Minchę w Post Estery, jeśli czytanie Megili przypada zaraz potem.

DrukujEmail

Więcej artykułów…