Rosz Chodesz
Dlaczego Rosz Chodesz czasem trwa jeden dzień a czasem dwa dni?
Kalendarz żydowski jest oparty o cykl księżyca.
Ponieważ miesiąc księżycowy wynosi około 29 dni i dwanaście godzin, możemy „przełączać” miesiące w sposób następujący: jeden miesiąc - dwadzieścia dziewięć dni a następny - trzydzieści. Sanhedryn (Najwyższy Sąd Rabinacki) określił miesiące na podstawie zeznań świadków, którzy zeznawali, że widzieli księżyc w fazie nowiu. Sanhedryn zbierał się trzydziestego dnia każdego miesiąca, tak, że w przypadku zgłoszenia się kolejnego świadka stwierdzającego nów księżycowy, ten dzień był oznaczany jako Rosz Chodesz ("Głowa Miesiąca") nadchodzącego miesiąca.
Trzydziesty dzień każdego miesiąca był zawsze potencjalnie jako dzień Rosz Chodesz. Gdy miesiąc ma trzydzieści dni, dzień trzydziesty jest oznaczony jako Rosz Chodesz wraz z następnym dniem - pierwszym dniem następnego miesiąca.
Jednakże, jeśli miesiąc ma tylko dwadzieścia dziewięć dni, Rosz Chodesz kolejnego miesiąca będzie tylko jeden dzień - pierwszego dnia następnego miesiąca.
Oto miesiące, które zawsze mają dwa dni Rosz Chodesz (pierwszy dzień miesiąca oraz ostatni dzień poprzedniego miesiąca): Cheszwan, Adar (i Adar II), Ijar, Tamuz i Elul. Natomiast miesiące, które mają zawsze jeden dzień Rosz Chodesz: Tiszrej, Szwat, Nissan, Siwan i Aw. W miesiącach Kislew i Tewet zmiennie: są lata, w których oba mają jeden dzień Rosz Chodesz, lata, w których oba mają dwa dni Rosz Codesz oraz kilka lat Kislew ma jeden dzień zaś Tewet ma dwa dni Rosz Chodesz.
W zależności od konfiguracji długości poszczególnych miesięcy cały rok przyjmuje następujące nazwy:
|
Długość miesiąca
|
Nazwa roku
|
|
|
Cheszwan
|
Kislew
|
|
|
29
|
29
|
Haser
|
|
29
|
30
|
Kesidrach
|
|
30
|
30
|
Szelemach
|
Pełne zestawienie nazw miesięcy, ich długości i gregoriańskich odpowiedników znajduje się w tabeli poniżej.
|
Nr
|
Miesiąc |
Rok
|
Odpowiednik gregoriański
|
||
|
Haser
|
Kesidrach
|
Szelemach
|
|||
|
1
|
Nisan
|
30
|
30
|
30
|
marzec-kwiecień
|
|
2
|
Ijar
|
29
|
29
|
29
|
kwiecień-maj
|
|
3
|
Siwan
|
30
|
30
|
30
|
maj-czerwiec
|
|
4
|
Tamuz
|
29
|
29
|
29
|
czerwic-lipiec
|
|
5
|
Aw
|
30
|
30
|
30
|
lipiec-sierpień
|
|
6
|
Elul
|
29
|
29
|
29
|
sierpień-wrzesień
|
|
7
|
Tiszri
|
30
|
30
|
30
|
wrzesień-paˇdziernik
|
|
8
|
Cheszwan
|
29
|
29
|
30
|
paˇdziernik-listopad
|
|
9
|
Kislew
|
29
|
30
|
30
|
listopad-grudzień
|
|
10
|
Tewet
|
29
|
29
|
29
|
grudzień-styczeń
|
|
11
|
Szwat
|
30
|
30
|
30
|
styczeń-luty
|
|
12
|
Adar alef
|
29/30*
|
29/30*
|
29/30*
|
luty-marzec
|
|
13
|
Adar bet
|
30
|
30
|
30
|
luty-marzec
|
|
Suma dni:
|
354/383
|
355/384
|
356/385
|
||
|
*)W roku przestępnym Adar alef ma 30 dni, w nieprzestępnym 29.
|
|||||
Gdy Rosz Chodesz trwa dwa dni, do codziennej modlitwy dodaje się specjalne: Hallel (Psalmy 113-118), są recytowane - w "częściowej" formie - po porannej modlitwie Szacharit oraz modlitwa Jaaleh V'yavo jest dodawana do Amida i dziękczynnym błogosławieństwie po posiłkach; dodatkowa modlitwa Musaf odmawia się (kiedy Rosz Chodesz przypada w dzień Szabatu, natomiast Tachnun (wyznanie grzechów) i podobne modlitwy zostają pominięte.
W wielu wspólnotach jest zwyczaj, aby celebrować Rosz Chodesz świątecznym uroczystym posiłkiem i zmniejszoną aktywnością pracy. Ten ostatni zwyczaj jest rozpowszechniony wśród kobiet.
