Cedaka - darowizna na cześć Haszem
Darowizna - na cześć imienia Najwyższego.
(w oparciu o «Likutej Sichot» wol. 3, s. 908)
Rozdział nosi nazwę "Teruma" - "Darowizna": http://www.chabad.org.pl/judaizm-i-zycie/szabat/parsze-tory/560-teruma.
Raszi komentuje słowa Tory, które właściwie otwierają to czytanie: "Powiedz synom Izraela, aby zebrali Mi daninę..." (Szmot, rzd 25:2), wyjaśniając: "..Mi daninę..."- t.j. "na cześć Mojego Imienia".
Oznacza to, że darowizna, która została przeznaczona na Miszkan, powinna była z założenia zostać przeznaczona na budowę tegoż Miszkanu i nic więcej. Powstaje pytanie: jak to przykazanie różni się od innych przykazań, że Tora wyraźnie podkreśla konieczność jego spełnienia w ściśle określonej intencji - tylko na Miszkan?
Pytanie nie jest proste i oczywiste, ponieważ w odniesieniu do tego przykazania można powiedzieć, że intencje tutaj nie są aż tak bardzo ważne. Baal Szem Tow podaje dwa przykłady podobnych przykazań, w których najważniejszą rzeczą jest działanie, a nie intencje.
Pierwsze takie przykazanie - zanurzanie się w mykwie. Najważniejszą rzeczą tutaj jest zanurzenie się, by ciało zostało "omyte" czystą wodą; dlatego zgodnie z prawem, nawet jeśli dana osoba po prostu została nakryta falą, jest już uważana za oczyszczoną.
Drugim takim przykazaniem jest nakaz cedaki - udzielanie pomocy tym, którzy tego potrzebują. Również w tym przypadku sama akcja jest uważana za najważniejszą; biedak nie dba o to, o czym myślał ten, który go obdarował.
Dlaczego więc Tora kładzie szczególny nacisk na to, że darowizny na Miszkan powinny być wykonywane ze specjalną intencją?
Rebbe, Rabin Menachem Mendel Schneerson wyjaśnia to:
cel budowy Miszkanu jest określony w Torze w następujący sposób: "„I wystawią Mi świątynię, abym zamieszkał w pośród nich…..” (Szmot, rzd 25:8). Pytanie brzmi: dlaczego mówi się "pośród nich", a nie "w niej” - w świątyni? Mędrcy wyjaśniają, że celem mieszkania "pośród nas" jest wprowadzenie B-skiej świętości w serce każdego Żyda.
'Budowa Miszkanu' daje Żydowi moc duchową w całym jego codziennym życiu, by jego życie stało się Miszkanem dla Haszem. Żyd ma obowiązek służyć Wszechmogącemu nie tylko podczas modlitwy, studiowania Tory i wykonywania micwot, ale również w czasie posiłku lub nawet w czasie codziennej pracy, zgodnie z zasadą: „I szukaj Go w życiu swoim wszędzie, na wszystkie ich sposoby…”
Budowa Miszkanu pozwoliła Żydowi powiązać całą swoją istotę, całe swoje życie z Najwyższym.
Z tego powodu ważne było, aby darowizny na budowę Miszkanu zostały wykonane ze specjalnymi intencjami w imię Wszechmogącego i że nic więcej nie zostanie dodane do tych intencji. Ta darowizna to nie tylko cedaka; tutaj głównym jest związek - zjednoczenie z Wszechmogącym. A więc istnieje potrzeba specjalnych intencji serca podczas udzielania tych darowizn.
W świetle tych rozważań, wyjaśniających związek pomiędzy samą budową Miszkanu a obowiązkiem każdego Żyda być „miszkanem" dla Haszem we wszystkich swoich działaniach, staje się jasne, dlaczego jest powiedziane w Torze właśnie tak: „Powiedz synom Izraela, aby zebrali Mi daninę...”, zamiast bardziej odpowiedniego określenia w tym wypadku - po prostu: „... niech przekażą darowiznę na budowę.... „
Gdy przekazujemy cedakę, jest ten dający i ten otrzymujący. Mówiąc prosto, wszystkie intencje dotyczą tylko dawcy. Jakie mogą być intencje przyjmującego, oprócz chęci przyniesienia do domu kawałka chleba? Tora podkreśla, że darowizny od synów Izraela są na częścią Jego imienia. Tu każde działanie jest częścią pracy - służenia Wszechmogącemu. Zarówno ten dający, jak i otrzymujący są na równie na służbie B-gu.
Uwaga:
Słowo "cedaka" nie oznacza „miłosierdzie”, jak często jest tłumaczone. Słowo "cedaka" ma wspólny korzeń z hebrajskim słowem "cedek" - "sprawiedliwość".
Czy Bóg dał ci więcej niż innemu? Musisz wiedzieć, że to, co masz, nie jest twoje, i że wszystko, co masz dostałeś od Stwórcy jako „zastaw”, abyś mógł obdarować też potrzebującego, a tym samym stać się „wspólnikiem” Stwórcy w dążeniu do przywrócenia sprawiedliwości na tym świecie.