Studiowanie Tory
Spraw, by twój umysł stał się wieczny
Obsesja Nadmiaru czasu
Od Synaju po Jerozolimę, od Babilonu po Kordobę, od Tunisu po Kraków – podstawowym zajęciem Żydów było zawsze studiowanie Tory. Wszystko inne tylko odciągało od tego.
Tak opisuje to nie-żydowski uczony, który zwiedzał Warszawę podczas I Wojny Światowej:
„Pewnego razu zauważyłem wiele wozów stojących na placu, ale nie było widać woźniców. W moim kraju wiedziałbym, gdzie ich szukać. Młody żydowski chłopak pokazał mi drogę: na podwórzu, na piętrze był sztibel żydowskich woźniców. Składał się z dwóch izb, jedna była wypełniona tomami Talmudu, a druga była pomieszczeniem do modlitwy. Wszyscy woźnice byli pochłonięci gorączkowym studiowaniem i dyskusjami. Dowiedziałem się wówczas, że wszystkie grupy zawodowe, piekarze, rzeźnicy, szewcy itd., mają własne sztible w żydowskiej dzielnicy i każda wolna chwila, którą mogą zaoszczędzić w pracy poświęcana jest na studiowanie Tory.”
W rzeczywistości, zwiedzacz się mylił. To nie byli woźnice, którzy studiowali Torę. Być może gdyby zapytał, powiedziano by mu wprost: to byli studenci Tory, którzy powozili wozami, czyli inaczej Żydzi.
Nie była to wyłącznie warszawska osobliwość. W Bagdadzie handlarze zamykali sklepy po trzech godzinach i szli studiować przez resztę dnia. Na Elbie Żydzi mieli mało pracy, studiowali więc od świtu do zmierzchu. W Karpatach Roman Vishniac relacjonuje „Spotkałem rolników, którzy mieli prymitywne narzędzia, ale dyskutowali o metafizyce.”
Miej to wszystko
Co jest tak fascynującego w studiowaniu Tory przez cały dzień? Ile razy możesz czytać tę samą książkę?
Tora to coś więcej niż „książka”. Oto kilka podstawowych kategorii:
CHUMASZ. Mały szkoleniowy podręcznik dany przez Stwórcę, ale często nieco niejasny – to dlatego potrzebujemy reszty Tory. Przykład: „Płódźcie i rozmnażajcie się”. Przykładowe tytuły: Pięć Ksiąg Mojżeszowych.
HALACHA. „Rób”, „nie rób” i „a co jeśli” – ze wszystkimi wariantami i możliwościami. Przykład: „Ale najpierw się ożeń”. Przykładowe tytuły: Miszna, Majmonides, Szulchan Aruch, Responsa (odpowiedzi na zapytania) od wiodących autorytetów rabinicznych spisywane aż do współczesnych czasów.
TALMUD. Dyskusje, spory i różnice opinii. Przykład: „A co, jeśli zamiast tego po prostu sklonujesz człowieka w probówce?” Przykładowe tytuły: Talmud, Komentarze, Komentarze do Komentarzy, Encyklopedia Talmudyczna.
AGADA. Parabole i opowieści, z ukrytymi znaczeniami. Przykład: „Pewnego razu dzieci sklonowanego człowieka przybyły do Króla Salomona...” Przykładowe tytuły: Ein Jaakow, Midrasz, Maharal, Opowieści Cadyków.
KABAŁA. Tajemna wiedza i wewnętrzne działanie kosmosu. Przykład: „Aby sklonować istotę ludzką, musisz poznać te wyższe zagadnienia...” Przykładowe tytuły: Zohar, Sefer Jecira (Księga Tworzenia), Pardes Rimonim (Sad Granatów), Ec Chajim (Drzewo Życia).
CHASYDYZM. Wewnętrzne światło i istota wszystkich wyżej wymienionych dzieł. Przykład: „Czy materia jest klonem wyższych światów?” Przykładowe tytuły: Tanja, Dziedzictwo chasydyzmu, Likutei Sichot.
Jak uczyć się Tory
1. Wprowadzaj zamieszanie
Gdzieś po drodze ktoś wprowadził praktykę, aby siedzieć cicho z książką i nie przeszkadzać nikomu. Ale nie taka jest tradycja. Najlepiej jest, gdy siedzisz za stołem w sali do studiowania (zwanej Bet midrasz) z przyjacielem lub dwoma i głośno dyskutujesz na temat tekstu, aż włączą się wszyscy, którzy są w zasięgu słuchu.
Samotne studiowanie? Czytaj na głos, jak gdybyś wyjaśniał samemu sobie. Tora musi być żywa.
Kiedy Brurja, wielka i szlachetna uczona Tory, pewnego razu zauważyła, że jeden z uczniów jej męża uczy się Tory po cichu, szturchnęła go. Uczeń krzyknął: „Uczę się Tory!” Zbeształa go: „Ty nie uczysz się Tory, ty zapominasz Torę! Ponieważ jedyny sposób, abyś wszystko zapamiętał jest taki, że wypowiadasz słowa nauki każdą częścią swojego ciała.”
2. Rozkoszuj się drogą
Studiowanie Tory nie jest jak studiowanie innych rzeczy. Inne studia mają na celu zdobycie wiedzy. Studiowanie Tory jest celem samym w sobie. To doświadczenie zadawania pytań, poszukiwania odpowiedzi, połączenie się z umysłami mędrców – doświadczenie nawiązywani kontaktu z Boskim Intelektem.
Dlatego, ucząc się Tory, studiujemy pytania, tak samo jak studiujemy odpowiedzi. Ponieważ pytania to też Tora.
3. Wyryj to w swoim sercu
Możesz zapisać słowa Tory w swoim mózgu albo możesz wyryć je w swoim sercu. Jaka jest różnica? Napisane słowa mogą być wymazane, ale gdy zostały wyryte, stają się częścią ciebie. Gdy uczysz się jakiegoś fragmentu Tory raz za razem, zapamiętaj go, wyjaśnij go innym i uczyń go częścią swojego życia, ty i Tora staniecie się jednym.
4. Wyznacz czas
Studiowanie Tory znajduje się w centrum żydowskiego życia. Wszystko inne obraca się wokół tego. Wyznacz stałą porę każdego dnia na studiowanie i podporządkuj temu wszystkie inne zajęcia. Wyłącz komórkę i zanurz się.
5. Urzeczywistnij to
‘Tora’ dosłownie oznacza ‘pouczenie’. Oznacza również ‘światło’. Tora ma rozświetlić twoje życie i wskazać ci, jaką drogą iść. Czegokolwiek się nauczysz, znajdź na to praktyczne zastosowanie i niech się to urzeczywistni. Wyznacz stałą porę każdego dnia na studiowanie – postaraj się przeznaczyć na to przynajmniej godzinę dziennie – i podporządkuj temu wszystkie inne zajęcia.
6. Nauka w grupie
Dwoje ludzi uczących się razem Tory to coś wspaniałego. Jeszcze lepiej gdy jest więcej ludzi. Ale gdy dziesięciu ludzi uczy się razem, dzieje się coś szczególnego: przychodzi Boska Obecność i przyłącza się do nich, a miejsce gdzie się uczą staje się świętym miejscem.