Najczęściej zadawane pytania

Birkat Hachama dokładnie znaczy “Błogosławienstwo nad słońcem.” Tekst brzmi: „Błogosławiony jesteś, Panie, B-że nasz, Królu wszechświata, który czynisz dzieła stworzenia.” (Tradycyjnie jednak uzupełniamy je o kilka krótkich modlitw i o Psalmy)

Błogosławieństwo wypowiadane jest raz na 28 lat, gdy słońce osiąga punkt, w którym było w czasie stworzenia – w tym samym momencie dnia i w tym samym dniu tygodnia.

Gdzie i kiedy wypowiadamy to błogosławieństwo?

Błogosławieństwo zostanie wypowiedziane w środę rano, 8 kwietnia 2009 roku, po wschodzie słońca i zanim upłynie pierwsza kwarta dnia.  Jeśli przegapi się ten moment, można je wypowiedzieć aż do południa. Kliknij tutaj, by poznać dokładny czas dla określonych miejsc.

W zasadzie można wymówić to błogosławieństwo wszędzie tam, gdzie widać słońce (najlepiej na zewnątrz).  Najlepiej jednak przyłączyć się do innych i wypełnić te szczególną micwę wśród innych Żydów.

Jak długa jest uroczystość Birkat Hachama?

Samo błogosławieństwo i dodatkowe modlitwy nie trwają dłużej niż 5 –7 minut.  Jeśli dodamy do tego kilka słów od rabina, nie powinno to zająć dłużej niż 15 minut – szczególnie w ten niezwykle  pracowity dzień przed rozpoczęciem świętem Pesach.

Czy zauważymy w ten dzień jakieś niezwykłe zjawisko słoneczne?

Z astronomicznego punktu widzenia nic szczególnego się nie wydarzy.  Słońce, księżyc, planety i gwiazdy nie ułożą się w jakiś szczególny wzór.  Ustawienie ciał niebieskich nie będzie nawet przypominać ułożenia z momentu stworzenia.  Birkat Hachama  zaznacza moment, w którym słońce dochodzi do specyficznego (ale nie niezwykłego) punktu – do tego samego, w którym było w momencie stworzenia – w tym samym punkcie tygodnia..

Nie uda mi się przyjść do synagogi.  Czy mogę zrobić Birkat Hachama w domu?

Z technicznego punktu widzenia nie jest wymagane by Birkat Hachama zostało wymówione w obecności społeczności.  Więc jeśli nie uda ci się przyjść do synagogi, wydrukuj tekst modlitw i powiedz błogosławieństwo gdziekolwiek będziesz.

Zważywszy na wagę tego wydarzenia, w zwyczaju mamy jednak organizowanie dużej publicznej uroczystości.  Spróbuj więc przyjść do synagogi – i przyprowadź współmałżonka i dzieci!

Czy Birkat Hachama jest w tym roku inne, ze względu na to, że wypada rano przed rozpoczęciem Pesach?

Uroczystość nie będzie się różnić od innych uroczystości Birkat Hachama.  Prawdopodobnie, jednak, będzie szybka i krótka, ze względu na wiele innych obowiązków, które należy wypełnić zanim zacznie się Peasch – jak wykończenie i spalenie chamecu, czy przygotowanie Sederu.

Ponadto, lokalne centrum Chabad prawdopodobnie połączy tę uroczystość ze zwyczajową ucztą pierworodnych, którą organizuje się zanim zacznie się Pesach i umożliwi uczestniczącym sprzedanie i spalenie chamecu.

A co, jeśli niebo będzie zachmurzone?

Błogosławieństwo może zostać wypowiedziane jeśli słońce można zobaczyć, nawet jeśli nie jest wyraźne lub jeśli jest to tylko zarys, który pojawia się za chmurami.
Jeśli słońce jest zupełnie zakryte chmurami, powinno zaczekać się aż do samego południa, z nadzieją, że może słońce wyjdzie zza chmur.  Jeśli tak się nie stanie, to zaraz przed południem błogosławieństwo powinno zostać wypowiedziane – przy ominięciu imienia B-ga. („Błogosławiony jesteś Ty, który czynisz dzieła stworzenia.”)

Dlaczego Birkat Hachama ma miejsce co 28 lat?

Według tradycji słońce zostało stworzone w momencie wiosennej równonocy, która zbiegła się z pierwszą chwilą czwartego dnia stworzenia.  Kiedy słońce dochodzi do tego punktu początkowego w tym samym momencie dnia i w ten sam dzień tygodnia, wymawiamy Birkat Hachama.
Według kalkulacji astronomicznych zrobionych przez mędrca Szmuela w III wieku, długość roku słonecznego wynosi 365,25 dni lub 52 tygodnie plus 1 ¼ dnia.  Według tego dokładnie w rok po stworzeniu, gdy słońce powróciło do swego początkowego położenia, było to o 1 ¼ dnia (jeden dzień i 6 godzin) później w tygodniu.  Po dwóch latach, było to 2 ½ dnia później w tygodniu.  Dopiero po 28 latach słońce powróciło do tego miejsca w tym samym czasie – na początku „czwartego dnia”, środy.

Dlaczego Birkat Hachama wypada 8 kwietnia, podczas gdy równonoc miała miejsce 19 dni wcześniej?

Jest to związane z faktem, że długość “tropikalnego roku”, używanego do obliczenia daty Birkat Hachama jest nieznacznie dłuższa niż właściwy rok tropikalny.  Zobacz Obliczanie Daty Birkat Hachama aby zapoznać się z dyskusją na ten temat.

Myślałem, że słońce zostało stworzone w Rosz Haszana...

Mimo że obchodzimy rocznice wszelkiego stworzenia – włącznie ze słońcem - w Rosz Haszana, mniej więcej 6 miesięcy przed wiosenną równonocą, w Talmudzie zapisana jest debata na temat tego, czy świat został stworzony w miesiącu Tiszrej czy Nisan.  Zgodzono się, że w sprawach dotyczących obliczania lat, będziemy liczyć od Tiszrej, a we wszystkich kwestiach dotyczących obliczania pór (i równonoc należy do tej kategorii) będziemy liczyć od miesiąca Nisan (kliknij tu aby dowiedzieć się więcej)

Czy jest jakiś związek pomiędzy Birkat Hachama a Pesach?

Nie ma związku pomiędzy tymi dwoma wydarzeniami.  Birkat Hachama jest powiązana z rokiem słonecznym, podczas gdy kalendarz żydowski – i data Pesach – zdeterminowany jest przez orbitę księżycową.  Birkat Hachama zawsze ma miejsce w środę rano, na początku kwietnia, i zawsze wypadnie w okolicach Pesach – ale może być przed, po albo nawet w samo święto Pesach.

Czy istnieje błogosławieństwo wypowiadane nad księżycem?

Tak, co miesiąc, w kilka dni po tym, jak księżyc przybiera na objetości.  Aby dowiedzieć się więcej, zobacz Dziękuj B-gu za księżyc

Czy jest to związane z antycznymi rytuałami wyznawców słońca?

Błogosławieństwo zwrócone jest do B-ga, stworzyciela słońca – i wszystkiego innego.  Tradycja żydowska całkowicie zabrania czczenia lub modlenia się do czegoś innego niż jedyny B-g – i wiele razy Biblia wymienia słońce jako jedno z tych bytów, których nie wolno nam czcić.

Czy ma to pochodzenie biblijne, rabiniczne czy kabalistyczne?

Jest to pochodzenia rabinicznego – po raz pierwszy wymienione w Talmudzie – podobnie jak właściwie wszystkie błogosławieństwa recytowane według tradycji żydowskiej.

Czy sefardyjskie i aszke nazyjskie zwyczaje różnią się w tej kwestii?

Tak, nieznacznie.  Błogosławieństwo i główne modlitwy są takie same, ale różne społeczności recytować będą inne Psalmy i modlitwy, bazując na tradycji przodków.

Czy to zjawisko może być udowodnione naukowo?

Zjawiskiem, które wpływa na Birkat Hachama, jest wiosenna równonoc – niewątpliwie zdarzenie, które można udowodnić naukowo.  Jeśli zaś chodzi o ustalenie czasu uroczystości Birkat Hachama (która ma miejsce kilka dni po wiosennej równonocy), zobacz Obliczanie Daty Birkat Hachama.