Wielkie święta

SZOFAR

SzofarSzofar to róg koszernego zwierzęcia (przy usuniętym szpikiem kostnym). Podstawową micwą na Rosz Haszana (żydowskiego Nowego Roku) jest słuchanie dźwięku szofaru, lepiej w synagodze, idealnie - jako część służby modlitewnej. 

W tym roku słuchajcie dźwięku dęcia w szofar w dniach 21 i 22 września 2017 roku.

Kiedy się dmie Szofar

Tora traktuje  Rosz Haszana jako "dni dęcia w [ shofar ]”, ponieważ Rosz Haszana jest też dniem „koronacji Króla” (według Tory). Rosz Haszana świętujemy przez dwa dni, tak więc należy usłyszeć szofar za dnia w ciągu tych dwóch dni - chyba że pierwszego dnia wypada Szabat , w takim przypadku dmie się w szofar dopiero drugiego dnia.

Chociaż dęcie w szofar może być na przestrzeni całego dnia, aż do zachodu słońca, tradycyjny czas dla słuchania shofaru to poranne godziny, po przeczytaniu wersetów Tory, przed modlitwą Musaf (dodatkowa modlitwa recytowana w Szabat i święta). Zgodnie z tradycją dmie się w szofar kilkakrotnie w czasie trwania Musaf.

Co to znaczy dla nas „Dęcie zw Szofar”?

Tora nie wyjaśnia precyzyjnie, dlaczego musimy słuchać dźwięków szofaru na Rosz Haszana. Jednakże Rabin Saadia Gaon opracował listę 10 powodów tej jakże wyjątkowej micwy:

1Na Rosz Haszana ‚koronujemy' Haszem jako Króla Świata. Gromkie trąbienie wzywa do przeżycia tego ekscytującego wydarzenia.

2Ten donośny i przenikliwy dźwięk sprawia, że obudzą się dusze ospałe, zagubione we własnych problemach bądź  tonące w samozadowoleniu.

3Przywołuje wspomnienia eksplozji fanfar, słyszanych, gdy B-g zstąpił na górę Synaj by dać nam Torę.

4Powtarza wołania proroków, którzy wzywali Izrael do sprostowania swoich błędów i powrotu do B-ga i Jego przykazań.

5Przypomina nam o okrzykach wojennych naszych wrogów, którzy weszli do Świątyni w Jerozolimie i ją zniszczyli.

6Wykonany z baraniego rogu, szofar przypomina ofiarę Izaaka , który został zbawiony, gdy B-g wskazał Abrahamowi baranka, przeznaczonego na  ofiarę (zamiast Izaaka).

7Donośny i przenikliwy dźwięk ‚budzi’ nas i napełnia nas bojaźnią przed B-giem.

8Zapowiada dzień sądu po upływie dni, które prorok opisuje jako "dzień szofaru i alarmu przeciwko miastom obronnym i wysokim basztom" (Zefania 1:16)

 9Daje nam nadzieję, odzwierciedlając dźwięk "wielkiego szofara", który wezwie naród żydowski, rozproszony po całej Ziemi, gdy przyjdzie Mesiasz.

10Przypomina nam o zmartwychwstaniu, o których czytamy "mieszkańcy ziemi ... słychać szofar " 3.

Dęcie w Szofar - jak się odbywa.

Osoba, która dmie w szofar stoi na bimie („trybuna” w przedniej części synagogi). Rytuał zaczyna się od recytowania zbioru wierszy z Techilim (Księgi Psalmów), a następnie dwóch błogosławieństw: pierwszym jest błogosławieństwo Szehechejanu , dziękując B-gu za przyznanie nam jeszcze jednego roku życia, pozwalając nam po raz jeszcze usłyszeć dźwięk szofaru; drugie błogosławieństwo do B-ga "kto uświęcił nas swoimi przykazami i rozkazał usłyszeć głos szofaru".

Dęcie zawiera trzy rodzaje dźwięków: tekiah , długi - podobny do szelestu - szewarim , seria trzech krótkich „jęków”; i teruah , co najmniej dziewięć „ogłuszających” staccato.

Pierwsze dęcia w szofar składają się z następujących 30 „fanfar”:

Tekiah-shevarim-teruah-tekiah
Tekiah-shevarim-teruah-tekiah
Tekiah-shevarim-teruah-tekiah 

Tekiah-shevarim-tekiah
Tekiah-shevarim-tekiah
Tekiah-shevarimtekiah 

Tekiah-teruah-tekiah
Tekiah-teruah-tekiah
Tekiah-teruah-tekiah gedolah (wyjątkowo długi dźwięk) 

Kto powinien słuchać Szofaru?

Teoretycznie rzecz biorąc, tylko dorośli mężczyźni (po bar micwie, czyli po ukończeniu 13 lat życia) są zobowiązani do słuchania szofaru. Jednak również kobiety zdecydowanie powinny starać się wypełnić tę micwę (w praktyce, jest opinią, że odkąd kobiety przyjęły tę micwę, stało się dla nich również obowiązkowe), a nawet małe dzieci powinny być zabierane do synagogi, aby usłyszeć dźwięk szofaru. W końcu szofar przemawia do duszy każdego Żyda.

Techniki i przepisy dotyczące dęcia w szofar są dość skomplikowane, tak więc tylko ten, który dobrze ich poznał, powinien dąć w szofar . (Istnieje możliwość z nimi się zapoznać, ponieważ zostały skodyfikowane przez pierwszego Rebbego  Chabadu w Szulchan Aruch).

Jak wygląda koszerny szofar?

Talmud mówi, że rogi wszystkich koszernych zwierząt są koszerne dla wykonania szofarów , z wyjątkiem rogu wołu, który nie jest nazywany "szofarem", ale "kerenem" i porożami, które nie są uważane za szofary "puste" i poroża są stałe (wypełnione).

Jednak z wszystkich możliwości, preferowanym źródłem do wykonania szofarów jest baranek, z dwóch następujących powodów: 1. Przywołuje baranka, który został ofiarowany przy „słynnej” biblijnej „próbie Abrahama”, który był gotowy poświęcić jedynego ukochanego syna swojego dla B-ga. 2. Jego zakrzywiony kształt symbolizuje pokorę, którą czujemy, gdy stoimy przed B-giem.

W czasach starożytnych dźwięki shofaru stanowiły część służby w Świątyni oraz wezwania do walki w czasach wojennych.

Dzisiaj, oprócz Rosz Haszana, szofar zazwyczaj brzmi jeszcze:

1. W miesiącu Elul, każdego ranka - wołanie do B-ga, przygotowanie się do Rosz Haszana.

2. Na koniec Jom Kippur .

Na zakończenie

Mistrzowie chasydzcy uczą nas, że brzmienie szofara jest podobne do płaczu dziecka, pragnącego zjednoczyć się z ukochanym rodzicem. 

Brak słów, aby wyrazić tę tęsknotę, która jest tak głęboka, tak pierwotna i tak prawdziwa. Więc weź udział w słuchaniu brzmienia szofaru, przygotowując siebie - swoją duszę do nadejścia Rosz Haszana.Szofar-1

DrukujEmail

10 dni skruchy

skruchaZ wielkiego miłosierdzia Bóg dał nam te specjalne dni, kiedy jest najbliżej nas, aby nasza skrucha mogła trafić tam, do Niego najkrótszą drogą, by przebaczył.

Szukaj Boga, gdy chcesz by On cię spostrzegł, wołaj do Niego, gdy On jest blisko, by usłyszał ciebie. (Izajasz, 55:6)

Nasi mędrcy skomentowali ten werset: „To uczy nas, że są chwile, kiedy Boga można odnaleźć, zaś są czasy, kiedy Boga na próżno szukać, chwile, kiedy On jest blisko i czasy, kiedy nie ma Jego blisko nas. Właśnie jest ten okres dziesięciu dni pomiędzy Rosz HaSzana a Jom Kippur. W ciągu tych dziesięciu dni, które przeżywamy pomiędzy Rosz Haszana a Jom Kippur możemy Jego szukać, by odnaleźć, wołać do Niego, by usłyszał.

W tych dniach, dodatkowe modlitwy są recytowane, a my jesteśmy szczególnie uważni w wypełnianiu micwot. W niektórych społecznościach, recytowana specjalna modlitwa - Slichot - modlitwa pokutna, odmawiana często przed świtem.

Przystoi w tych dniach zmniejszyć swoje zaangażowanie w doczesność, ale przeznaczać więcej czasu na studiowanie Tory, zajęcia charytatywne.

Pobożni zadbają o to, by zlikwidować swoje zobowiązania wobec osób prywatnych jeszcze przed Jom Kippur.

Podczas całego okresu Dziesięciu Dni Pokuty, niektórzy mają w zwyczaju dodawania słów do Kadisz modlitwy: słowa l'Eila ["poza"] są powtarzane, a my mówimy "L'Eila ul'eila.". W społeczności Chabadu, dodaje się słowo tylko podczas modlitwy Neila na Jom Kippur.

DrukujEmail

Szmini Aceret

szmini Aeceret.jpg

 

Szmini Aceret i Simcha Tora następuje tuż po świątecznym tygodniu Sukot. Dwa dni świąteczne Szmini Aceret i Simchat Tora (w Izraelu - 1 dzień) - to okres świąteczny, kiedy większość form pracy jest zabroniona. 

O Szmini Aceret mówi Tora w Księdze Waikra, rozdz. 23 - „Emor”: „…A składajcie ofiary ogniowe Wiekuistemu przez siedem dni, dnia ósmego zaś - zgromadzenie świąteczne, żadnej pracy uciążliwej nie wykonuj!…”; również w Księdze Tory Bamidbar, rozdz. 29: „…To zgromadzenie świąteczne - aceret - ustanówcie, żadnej pracy nie wykonujcie…” .

 

Wraz z zachodem słońca kobiety i dziewczęta zapalają świece, recytując odpowiednie błogosławieństwa, rozpoczynając świętowanie: uroczyste posiłki z Kiddusz’em, spotkania, biesiady, śpiewy. Nie należy pracować, ale wolno gotować posiłki (wykorzystując istniejący, uprzednio zapalony płomień).

Świętowanie Szmini Aceret

Pewnego razu król urządził wielką ucztę i zaprosił wszystkich swych poddanych do pałacu. Po spędzeniu razem kilku radosnych dni goście zaczęli przygotowywać się do wyjścia. Ale król poprosił swych najbliższych przyjaciół: „Proszę, zostańcie ze mną jeszcze jeden dzień, trudno mi się z wami rozstać”. Tak jest z nami w Szmini Aceret. Spędziliśmy wiele wspaniałych dni bardzo blisko Pana Wszechświata w synagodze i w Suce. Szef chce się z nami spotkać jeszcze jednego dnia, dlatego dał nam to święto. Ten dzień zarezerwowany jest dla radości i szczególnych modlitw o deszcz. Istnieje zwyczaj tańczenia hakafot (por. dalej) w noc Szmini Aceret. Robimy kidusz na Jom Tow i cieszymy się uroczystym posiłkiem w nocy i w dzień. Nadal spożywamy posiłki w Suce, ale już bez specjalnego błogosławieństwa na Sukę.

Czytaj dalej

DrukujEmail

Jom Kippur

Unieważnienie ślubowań

Słuchajcie panowie, sędziowie rzeczoznawcy. Za wszelkie ślubowanie, przysięgę lub zakaz, nawet zakaz czerpania korzyści, który narzuciłem sobie lub innym, w każdym wyrażeniu [oznaczającym] zakaz, i za każde wypowiedzenie, które wyszło z moich ust lub ślubowanie, które złożyłem i powziąłem postanowienie w sercu, nawet [jeśli dotyczyło to] spełnienia jakiegoś przykazania lub jakieś dobrego postępowania, które wdrożyłem trzykrotnie i nie uczyniłem założenia, że będzie to „bez ślubowania”, tak za coś, co robiłem wobec siebie jaki i wobec innych, tak za te, które są mi znane jak i te, które już zapomniałem – za wszystkie żałuję odkąd je powziąłem i zwracam się z prośbą i upraszam o ich unieważnienie. I nie ubolewam, Boże uchowaj!, za spełnienie dobrych czynów, które zrobiłem, żałuję tylko, że nie powiedziałem dosłownie „oto uczynię tę rzecz bez ślubowania, przysięgi i [powzięcia] postanowienia w sercu.” Dlatego zwracam się z prośbą do waszego autorytetu o unieważnienie. Za wszystko [to] żałuję, za wszystkie wspominanie [rzeczy] – czy były to czyny, które odnosiły się do ciała czy do duszy, czy do pieniędzy. Oto zgodnie z prawem, kto żałuje i prosi o unieważnienie, musi sprecyzować ślubowanie, jednak wiedzcie panowie, że są one liczne i nie sposób je sprecyzować. I nie proszę o unieważnienie tych ślubowań, których nie da się unieważnić, dlatego niech będą w waszych oczach, jakbym je wyliczył.

Czytaj dalej

DrukujEmail

Co to jest Rosz Haszana

Szana TowaWielkie Święta przypadają na żydowski miesiąc Tiszrej – pierwszy miesiąc żydowskiego roku. W czasie tego miesiąca, obfitego w żydowskie życie duchowe, religijne, doświadczamy szerokiego spektrum emocji – smutku, radości i wszystkiego, co pomiędzy nimi.

Rebe Lubawicz uczył, że ponieważ Tiszrej jest miesiącem tak pełnym emocji, łączy on nas z wszystkimi aspektami naschodzącego roku i dostarcza nam zasobów i siły ducha na nadchodzące miesiące. Poprzez odpowiednie doświadczanie i praktykę świąt miesiąca Tiszrej otwieramy się na B-że błogosławieństwo we wszystkich dziedzinach naszego życia.

Wykorzystajmy tę okazję, aby przygotować się na wartościowy, dobry Nowy Rok, pełen radości i znaczenia jakie daje żydowskie życie i abyśmy doświadczyli najwspanialszej radości z przyjściem Mesjasza.

Czytaj dalej

DrukujEmail

Więcej artykułów…