Święta

ŚwiętaŻydowskieWszystkie Święta żydowskie zaczynają się w przeddzień wyznaczonej daty. Spowodowane jest to tym, że "dzień żydowski" rozpoczyna się i kończy o zachodzie słońca.


Żydowski kalendarz religijny rozpoczyna się od żydowskiego Nowego Roku czyli Rosz Haszany, który jest również nazywany Dniem Sądu - w niebie otwierane są księgi i każde stworzenie jest oceniane. Tego dnia dmie się w róg barani szofar, który symbolizuje trąbę, która zabrzmi na końcu czasów w Dniu Sądu. Okres pokuty kończy Jom Kipur, czyli Dzień Pojednania.


Kilka dni później rozpoczyna się siedmiodniowe Święto Namiotów - Sukot, pierwotnie święto plonów, które jest radosnym wesołym świętem. Po nim następuje święto 'Radości Tory' - Simchat Tora, symbolizuje zakończenie rocznego cyklu czytania Tory.


Święto Pesach, które upamiętnia wyjście Izraelitów z Egiptu. Ze świętem tym wiążą się rozbudowane tradycje dotyczące jedzenia, zachowania itd.

Siedem tygodni po tym święcie obchodzone jest Święto Tygodni Szawuot - pamiątka przekazania przez Boga Mojżeszowi przykazań na górze Synaj .


W okresie przesilenia zimowego obchodzimy trwające osiem dni Święto Świateł - Chanuka. Upamiętnia wydarzenia jakie nastąpiły po zbezczeszczeniu Świątyni Jerozolimskiej , kiedy to jeden dzbanuszek oliwy, wystarczający zwykle na jeden dzień, płonął przez osiem dni, dopuki nie została wyprodukowana kolejna potrzebna ilość koszernej oliwy. Osiem dni też trwają uroczystości ponownego wyświęcenia Świątyni.

Święto Purim upamiętnia wybawienie od zagłady Żydów za czasów perskiego panowania.

Do szczególnych dni świątecznych należy Szabat czyli siódmy dzień tygodnia, przeznaczony na odpoczynek, w którym obowiązuje zakaz wykonywania wszelkich prac, wyszczególniono też 39 czynności, które nie powinno się wykonywać w Szabat

Tradycyjne życzenia świąteczne to חג שמח [Chag Sameach], czyli Wesołych Świat.

W najważniejsze święta żydowskie odczytywane są księgi biblijne z tzw. zbioru Megilot.

Czym jest Szawuot ?


Shavuot-pic-2Szawuot jest Świętem, jednym z Wielkich Żydowskich Świąt, obchodzonym z okazji darowania  Tory na Górze Synaj. Jest to święto biblijne ze dedykowanymi na to Święto modlitwami, zapalaniem świec i kiduszem. W trakcie tego Święta nie wykonujemy pracy, nie prowadzimy samochodu, nie piszemy ani nie włączamy lub wyłączamy żadnych elektrycznych przyżądów. Wolno nam natomiast gotować i nosić rzeczy na zewnątrz domu.

Święto Szawuot jest nazywane również Świętem Tygodni, Pięćdziesiatnicą (ponieważ wypada w pięćdziesiąt dni począwszy od drugiego dnia Pesach i kończy pięćdziesiąt dni liczenia Omeru czyli czasu, jaki upływał od potrząsania snopem w Święto Paschy do obrzędu potrząsania w Święto Szawuot), Dniem Pierwszych Owoców (hebr. jom ha-bikurim), Świętem zbiorów (hebr. chag ha-kacir), lub Zielonymi świętami należy do świąt pielgrzymich, w czasie których Żydzi pielgrzymowali do Jerozolimy, aby w świątyni złożyć ofiary z pierwszych płodów ziemi (jabłka, granaty, oliwki) i bochenków chleba upieczonych z nowej pszenicy.

Pielgrzymki te były bardzo uroczyste, owoce niesiono na  drogich naczyniach, a pochodowi towarzyszyli fleciści i śpiewacy. Jerozolima witała ich goraco – dary przekazywano lewitom i kapłanom, którzy składali je w imieniu ludu, a potem biedni i bogaci wspólnie zasiadali do wesołej uczty. Tego dnia nikt nie pracował.
Omer był to pierwszy snop jęczmienia składany w ofierze w Świątyni dnia 14 Nissan, czyli w drugim dniu święta Pesach. Od tego momentu dni nazywano omerami. Do liczenia Omeru służyły specjalne kalendarze zwane po hebrajsku seder sefirat ha-omer, czyli „porządek liczenia Omeru”.
Okres siedmiu tygodni, podczas których  trwało liczenie Omeru był dla Żydów czasem powszechnej pokuty podczas której nie wolno było golić brody, strzyc włosów, jeść mięsa, pić wina, stroić się, obchodzić radosne uroczystości. Zakazane było zawieranie ślubów i zaręczyn. Takie same zasady obowiązywały w okresie pomiędzy świętem Sziwa Asar Be Tamuz oraz Tisza Be Aw.
Każdego dnia podczas liczenia Omeru należało wypowiedzieć specjalne błogosłowieństwo. Odbywało się to wieczorem po modlitwie Miszna, kiedy na niebie widoczne były gwiazdy. Nie spożywano posiłku ani nie rozpoczynanao pracy na pół godziny przed pojawieniem się gwiazd, aż do zakończenia obowiązku liczenia omeru.
Przystępując do liczenia odmawiano błogosławieństwo  na stojaco a następnie recytowano w języku hebrajskim: "Ha-jom jom e-chad/ sz'naj jamim... ba-omer Ha-jom jom e-chad/ sz'naj jamim... ba-omer", (dzisiaj jest pierwszy/drugi...(itd) dzień omeru.) Gdy liczono już tygodnie wypowiadano: Ha-jom .... jamim, szehajm ... szawuot wejamim .... ba-omer (dziś mamy ... (tu podawano ilość) dni, co stanowi ... (podawano liczbę) tygodni i ....(kolejno podawano odpowiednią liczbę) dni omeru. Np: Dziś jest szesnaście dni, co stanowi dwa tygodnie i dwa dni omeru).
Ten, kto zapomniał policzyć  dzień Omer w ciagu nocy i nie uczynił tego w dniu następnym kontynuje liczenie Omeru przez kolejne noce nie domawiajac jednak błogosławieństwa. Ta sama zasada obowiązywała w przydadku podania złej liczby omeru. Odmówienie błogosławieństwa było dla Żydów zaszczytem, którego niedbali i zapominalscy zostawali pozbawieni.
Religijni Żydzi szczególnie uważali, by nie dokonać odliczenia przez przypadek np. udzielając odpowiedzi na pytanie: Który dziś dzień odliczamy? Jeśliby podali odpowiedź np. "Dziś liczymy trzydziesty dzień", to byłaby ona tym samym odliczeniem i pozbawiłaby ich zaszczytu wymówienia błogosławieństwa.
Dlatego udzielano bezpiecznej odpowiedzi podając dzień miniony np. "Wczoraj odliczaliśmy dwudziesty dziewiąty dzień Omeru".
Zwyczaj liczenia Omeru i trwajacy w tym czasie post był duchowym przygotowaniem się do święta Szawuot. W czasie liczenia Omeru, Żydzi wspominają tragiczne wydarzenia takie jak śmierć dwudziestu czterech tysięcy uczniów rabiego Akiwy, którzy zmarli podczas sefirat ha omer, czyli odliczaniu omeru.
Wyjątkowym dniem radości jest dzień 33 Omer - Lag B"Omer   
Po zburzeniu Świątyni obchodzono to święto jako pamiątkę nadania Tory na Synaju. Obchodzone było przez gminy żydowskie  6 Siwan (na przełomie maja i czerwca), pięćdziesiąt dni po święcie Pesach. Uroczystość ta była często pierwszym dniem rozpoczęcia nauki religijnej dla chłopców żydowskich. Trzyletni malcy dostawali wtedy cukierki, aby pamiętali, że nauka Tory jest rzeczą słodką.
Okres poprzedzający nadejście święta był okresem żałoby – zbiegało się w nim wiele tragicznych rocznic m.in. męczeńska śmierć rabina z II w. n. e. Akiby i jego 24 tysięcy uczniów, pogromy podczas wypraw krzyżowych, rocznica powstania w getcie warszawskim. Ze względu na to zakazane były radosne uroczystości takie jak śluby czy zaręczyny, unikano strojenia się i strzyżenia włosów oraz brody na znak żałoby. Od żałoby wolny był 33 dzień odliczania Omeru, czyli Lag ba-Omer, według tradycji tego dnia przestali umierać uczniowie rabiego Akiby i ustał ich strach.
 

Czytaj dalej

DrukujEmail

Tora - Pięcioksiąg

Mojżesz spisał wszystkie Pięć Ksiąg Tory pod dyktando Boga.

Tora opowiada o tym jak Bóg stworzył świat, jak powstała rasa ludzka poczynając od Adama i Ewy, jak nasi Ojcowie – Abraham, Icchak i Jakow – żyli i jak Żydzi stali się narodem wybranym przez Boga na „królestwo kapłanów i naród święty” poprzez otrzymanie Tory i jej przestrzeganie.

Czytaj dalej

DrukujEmail

Wzgórze Świątynne - Har HaBajit

Wzgórze ŚwiątynneZa czasów króla Salomona Wzgórze Świątynne mierzyło 500 x 500 łokci. Na jej teren można było dostać się przez 5 wejść:

Od strony południowej – podwójne wrota Chułdy

Od strony zachodniej – wrota Kifonus

Od strony północnej – wrota Tadi

Od strony wschodniej – wrota Szuszan

(Król Herod przy zwiększeniu terenu Wzgórza Świątynnego wybudował dodatkowe trzy bramy od strony zachodniej.)

Główną część Wzgórza Świątynnego stanowił przestrzenny plac, na którym wznosiła się Świątynia. Na pozostałej przestrzeni znajdowały się rożne budowle, w tym m.in.:

- Dom Nauki, gdzie studiowano oraz omawiano prawo talmudyczne.

- Sala, gdzie mogli przebywać służące w Świątyni niższej rangi.

- Zbrojownia, wypełniona bronią na wypadek ataku wroga.

- Pomieszczenie gospodarcze z narzędziami do przeprowadzenia prac remontowych.

- Budynek trębaczy, z którego dachu rozbrzmiewał dźwięk szofaru z nadejściem Szabatu, by ludność wiedziała, kiedy zaprzestać wszelkiej pracy.

Miejsce Najświętsze - Kodesz-HaKodaszim

Kodesz-HaKodashim - Najświętsze, jak sama nazwa wskazuje, był najświętszą częścią Świątyni. 

Swiątynia -Kodesz

Do tego miejsca mógł wstępować jedynie arcykapłan i tylko raz w roku na Jom Kippur.

Wymiary Kodesz-HaKodashim były następujące:  20 łokci długości, 20 łokci szerokości i 40 łokci wysokości. Podłoga i ściany były pokryte złotem, podobnie jak w Sanktuarium.

W Kodesz-HaKodashim znajdował się kamień, wznoszący się nad ziemią na wysokość trzech palców. Po raz pierwszy ten kamień był odkryty przez przez Króla Dawida i Proroka Szmula.

Na tym kamieniu w czasach Pierwszej Świątyni znajdowała się złota Arka z tablicami Przymierza. Za czasów Króla Josziachu Arka była ukryta, natomiast w Drugiej Świątyni Arki nie było.

                                                             arka 

 

Świąt.- Brama Nicanora

 

 

 

 

 

Szaar Nicanor - Brama Nicanora - wejście do Świątyni.

 

Brama Nicanora prowadziła z Dworu Kobiet (Ezrat-Naszim) do wewnętrznego dziedzińca Świątyni (Azar). Skrzydła bramy wykonane z brązu zdobiły wyszukane płaskorzeźby na całej powierzchni. Każde skrzydło mierzyło 5 x 20 łokci.

Bramę ofiarował Świątyni człowiek o imieniu Nicanor - stąd nazwa: „Brama Nicanora”. 

Podczas transportu skrzydeł bramy wraz z całym osprzętem z Egiptu do Judei, rozpętał się straszliwy sztorm. Załoga statku była zmuszona wyrzucić jedno ze skrzydeł za burtę. Gdy sztorm nieco zmalał, żeglarze postanowili pozbyć się też drugiego skrzydła, ale Nicanor, dowiedziawszy się o tych zamiarach, oświadczył, że jeżeli wyrzucą bramę za burtę, to niech wyrzucą też jego. Dzięki jego poświęceniu, zdarzył się cud -  nagle burza całkowicie ucichła. A gdy statek przycumował do brzegu Judei, żeglarze ujrzeli  wyrzucone skrzydło bramy kołyszące się tuż obok na powierzchni wody w zatoce. 

Wszystkie drzwi Świątyni były pokryte złotem, z wyjątkiem Bramy Nicanora.  Mędrcy chcieli, by lud widział  "cudowną bramę" w jej oryginalnej formie. Zresztą bramę wypolerowano na wysoki połysk, tak że lśniła jaśniej niż złoto.

 

 

Mizebach-Achocon -

Zewnętrzny Ołtarz do składania ofiarświątynia ofiarnica

Ołtarz, gdzie składano ofiary, był przeznaczony, m.in: 
w części górnej składano całopalenia całopalenia ofiar;
ściany ołtarza były wykorzystywane do skraplania krwią określonych ofiar, zgodnie z przepisami Tory (Zrikat-Adam).
Przy samym ołtarzu było kilka ramp zbudowany na południowej ścianie.
Ołtarz do składania ofiar był wykonany z niedużych kamieni, wapnia, żywic i glazury. Kamienie były idealnie gładkie, bez jakichkolwiek nierówności czy zarysowań. Kamieni tych nigdy nie dotykały narzędzia metalowe, gdyż metal może skrócić życie człowieka, przeznaczeniem zaś Mizebach-Achocon było przedłużenie życia człowieka.
   

                                                 świat.-ofiarniaca 1 

DrukujEmail

Dziewięć Dni - Prawa i zwyczaje

Wywyższone Opłakiwanie, Wznoszące Wizje i Rozradowanie Micwot

Pierwsze dziewięć dni miesiąca Aw, jak również dziesiąty poranek (1), to dni bolesnej żałoby po zniszczeniu pierwszej i drugiej Świątyni.

Podczas "Dziewięciu dni" od dnia 1 do dnia 9 miesiąca Aw, płaczemy nad zniszczeniem Świętej Świątyni, ale też zgłębiamy wiedzę o Świątyni.

Prorok Ezechiel powiedział: "Mistrz świata! Dlaczego mówisz mi, żebym poszedł i opowiedział Izraelowi o budowie Domu ... Są teraz na wygnaniu w ziemi naszych wrogów. Czy jest coś, co mogą zrobić [dla Domu]? Niech pozostaną tak jak są, dopóki nie wrócą z wygnania, zaś potem pójdę i powiem im. 

B-g odpowiedział: "Czy budowa Mojego Domu ma być marginalizowana, ponieważ Moje dzieci są teraz w obcej ziemi?”

Studiowanie Tory [poznawanie budowy  Świątyni] może być skonfrontowane z budowaniem Świątyni. Powiedz im, aby zgłębiali każdy szczegół budowy Świątyni. Jako nagrodę za to, za naukę i poświęcenie się, przyjmę to tak, jakby właściwie budowali Świątynię.” 

Ze sformułowania powyższego fragmentu wynika, że studiowanie przepisów związanych ze Świątynią jest nie prosto czynnością intelektualną. Studiując Torę, w tym przepisy związane ze Świątynią wypełniamy swój obowiązek zbudowania Świątyni.

                                                                           Świątynia-konstrukcja 

Czytaj dalej

DrukujEmail

Sziwa Asar Be'Tamuz | 17-ty Tamuz - Prawa i zwyczaje

17TamuzDzień, w którym zostały  zburzone mury Jerozolimy

Post 17-tego Tamuz, znany jako Sziwa Asar Be'Tamuz, jest początkiem trzytygodniowego okresu opłakiwania zniszczenia Jerozolimy i dwóch Świątyń.

Właściwie to post upamiętnia pięć tragicznych wydarzeń tej daty:

Czytaj dalej

DrukujEmail

Więcej artykułów…