Trzy Tygodnie – Prawa i zwyczaje

Dzień 17 Tamuz jest początkiem okresu Trzech Tygodni Żałoby, którego apogeum jest dzień 9 Aw, upamiętniający podbój Jerozolimy, zniszczenie Świątyni i rozproszenie narodu żydowskiego - początek galutu.

21-dniowy okres narodowego opłakiwania

Przez osiemset trzydzieści lat stała wielka Świątynia na Wzgórzu Jerozolimskim, która była centrum kontaktu między Niebem a Ziemią. Ta Świątynia była jak biuro centralne kontaktów  pomiędzy B-giem a człowiekiem, Prawie dwie trzecie przykazań B-skich są związane z istnieniem tej Świątyni. Jej zniszczenie jest postrzegane jako największa tragedia w naszej historii, a jej odbudowa wyznaczy ostateczne odkupienie - odnowienie harmonii pomiędzy B-giem a Jego stworzeniem.

Pełne trzy tygodnie żydowskiego roku - trzy tygodnie pomiędzy "wyznacznikami" - dniem 17 Tamuz a dniem 9 Aw – są wyznaczone  przez naszych mędrców jako czas opłakiwania zniszczenia Świątyni i wynikającego z niego galutu - fizycznego wygnania i duchowego wyobcowania — w którym nadal się znajdujemy.

W tym okresie, wiele nieszczęść spadło na naród żydowski na przestrzeni wielu wieków, przez pokolenia. Właśnie w tym okresie pomiędzy katastrofami, kiedy to obie – Pierwsza i Druga Świątynia - zostały zniszczone.

W tym okresie trzech tygodni żałoby zmniejszamy aktywność związaną z uciechami:

- Nie urządzamy weselnych przyjęć. (Przyjęcia zaręczynowe – bez muzyki – są dozwolone do Rosz Chodesz miesiąca Aw).

- Nie gramy na instrumentach muzycznych i nie słuchamy muzyki.

- Nie recytujemy błogosławieństwa Szehechejanu. Też, nie nosimy nowych ubrań i nie jemy owoców, których  nie spożywaliśmy w tym sezonie, tak byśmy nie musieli mówić Szehechejanu.

- Nie obcinamy włosów ani nie golimy się. (Wiele Sefaradyjskich wspólnot dopuszcza obcinanie włosów i strzyżenie aż  do tygodnia Tisza be’Aw (innymi słowy, aż do sobotniej nocy poprzedzającej Post).

(Porozmawiaj ze swoim rabinem, jeśli istnieją takie okoliczności, które uniemożliwiają ci przestrzeganie któregoś z powyższych zwyczajów.)

Szabat

Wszystkie prawa żałoby są zawieszone w dzień Szabatu (2). Dotyczy to również samego dnia 17 Tamuz i 9 Aw (3) — kiedy przypadają w Szabat, w tej sytuacji dni postu zostają przełożone na niedzielę, a Szabat jest radośnie świętowany. Rebbe podkreślał przy licznych okazjach, że w te Szabaty musimy zwiększyć naszą radość, podać dodatkowe smaczne danie do naszych posiłków, by podkreślić, że nie jesteśmy w stanie żałoby.

W pierwszy Szabat Trzech Tygodni (lub w sam dzień 17 Tamuz, jeżeli wypada w Szabat) zawsze czytamy fragment Tory Pinchas. Zakończenie czytania omawia trzy żydowskie święta. Mówi się pomiędzy chasydami, że to odnosi się do idei, że trzy Szabaty Trzech Tygodni mają być celebrowane w parze z trzema świętami...

Dlaczego całe opłakiwanie jest zawieszone w Szabat?

Mimo tego, że te dni i tygodnie zwiastują wygnanie naznaczone  różnego rodzaju prześladowaniami i duchowym wyobcowaniem, to wierzymy, że ostatecznie to wszystko jest dla dobra naszego. Wkrótce, wraz z nadejściem Mesjasza, zrozumiemy, że wszystkie te cierpienia były konieczne dla osiągnięcia ostatecznego dobra. W tym czasie, jak przepowiedzieli prorocy, te pełne smutku dni zostaną zamienione w dni radości.

Każdy Szabat stanowi przedsmak Ery Mesjańskiej. Dlatego w Szabat skupiamy się tylko na pozytywnym elemencie tego okresu.

Determinacja do Odbudowy

Obok wspomnianych "technicznych" zasad i restrykcji, podczas okresu Trzech Tygodni Żałoby spędzamy dodatkowy czas na kontemplowaniu mniej-niż-doskonałego stanu świata, w którym dziś żyjemy, i tego, co możemy zrobić poprzez zwiększenie dobrych uczynków i dobrocią.

Rebbe przekonywał, że Trzy Tygodnie powinny być czasem zwiększonych studiów nad Torą i dobroczynności – pozostając w duchu wersu (4): "Syjon będzie odkupiony poprzez prawo, a jej powracający przez dobroczynność". W szczególności, Rebbe prosił o czas i ponowne studiowanie tych części Tory, które dotyczą budowania Świątyni.

Dlaczego te prawa? Rebbe oparł swoją prośbę na dialogu, cytowanym w Midraszu (5), który wydarzył się po tym jak B‑g powiedział Prorokowi Ezechielowi, by poinstruował naród Żydowski o wielkości i projektach Świątyni:

"Panie świata", odpowiedział Ezechiel, "dlaczego mówisz mi, bym poszedł i powiedział Izraelowi o formie Twojego Domu; oni są teraz na wygnaniu w ziemi naszych wrogów - czy mogą coś na to poradzić? Zostawmy ich aż powrócą z wygnania. Wtedy, pójdę i poinformuję ich".

B‑g odrzekł: "Czy konstrukcja Mojego Domu ma być ignorowana, ponieważ Moje dzieci są na wygnaniu? Studiowanie projektu Świątyni, tak uszczegółowionego w Torze, może być porównane do jej prawdziwego budowania. Idź i powiedz im by studiowali formę Świątyni. W nagrodę za ich studia i zajmowanie się tym, uznam to za właściwe budowanie Świątyni ".

Szczególnie nasze pokolenie, które stoi u progu Odkupienia, musi studiować te prawa ze świadomością, że te prawa będą bardzo praktyczne w bliskiej przyszłości!

Od Destrukcji ku Odnowie

Lecz Trzy Tygodnie to coś więcej niż post i lamentacje. Prorok opisuje posty jako "dni dobrej woli przed B-giem"- dni okazji, by wykorzystać upadki przeszłości jako rozpęd do odnowy i jeszcze głębszego związku z B-giem. Poczucie oczyszczenia towarzyszące poszczeniu, obietnica odkupienia przenikająca opłakiwanie, a powszechna radość podkreśla smutek. 9 dzień miesiąca Aw, jak mówią nasi mędrcy, to nie tylko dzień zniszczenia Świątyni — to również narodziny Moszijacha.

Obyśmy wkrótce dostąpili wypełnienia proroctwa: "Zamienię ich żałobę w radość i pocieszę ich i sprawię, że rozradują się z ich smutków". (Jeremiasz 31:12).

PRZYPISY

1. Jest to oparte na wersie (Lamentacje 1:3) mówiącym: "Wszyscy prześladowcy [Izraela] prześcigali ją pomiędzy cieśninami". Mędrcy (Eichah Rabbah 1) wyjaśniają, że "pomiędzy cieśninami" odnosi się do tych dni nieszczęścia pomiędzy 17-tym Tamuz i 9-tym Aw.

2. Jedynym wyjątkiem w wielu wspólnotach – włącznie z Chabadem – jest nierecytowanie Szehechejanu nawet w Szabat.

3. Jeżeli 9. Aw przypada w Szabat (lub jeżeli Szabat jest w wieczór 9.Aw) istnieją pewne żałobne zwyczaje praktykowane w prywatności — jednakże nie kolidują one z publiczną świąteczną atmosferą.

4. Izajasz 1:27.

5. Tanchuma, Leviticus 14.