Miszkan – 15 faktów
r.
Miszkań - pierwsza Świątynia - o tym warto wiedzieć:
1. To była przenośna Świątynia. Miszkan oznacza po prostu "miejsce zamieszkania" i odnosi się do przenośnego kompleksu, w którym B-g zechciał zamieszkać wśród Izraelitów: " I zbudują mi świątynię, abym mieszkał pośród nich." (Ks.Szmot, 25:8). Zbudowany wkrótce po wyjściu z Egiptu, był prekursorem Świątyni w Jerozolimie zbudowanej przez Salomona, a następnie odbudowany przez tych, którzy powrócili z niewoli babilońskiej.
2. W języku angielskim jest powszechnie znany jako Tabernakulum, od łacińskiego tabernaculum („namiot”). Prawdopodobnie jest to bardziej zgodne z jego drugą hebrajską nazwą - Ohel Mo’ed = „Namiot spotkań”(Szmot, 39:32), tak nazwanym, ponieważ właśnie tam B-g spotkał się z Mojżeszem i przekazywał instrukcje. W Torze spotyka się też określenie Mikdasz = Święte Miejsce (25:8). Każda z tych nazw podkreśla inny element tej tymczasowej budowli, w której B-g postanowił przebywać by być wśród Jego Wybranego Narodu.
3. Dopiero po „złotym cielcu”…. Nakaz Tory o zbudowanie Miszkanu występuje w Księdze Szmot, rzd 25. Przekaz o popełnieniu przez naród Izraela tragicznego grzechu „złotego cielca” występuje w Księdze Smot, rzd 32, dopiero później jest szczegółowy opis faktycznej budowy Miszkanu (Szmot, rzd 35). Według Rasziego, który uważał, że Chumasz Mojżeszowy - Tora niekoniecznie jest ułożona w chronologiczny porządek dziejów (historycznie), B-ski nakaz budowy Miszkanu został faktycznie wydany po popełnieniu grzechu. Przesłanie jest ważne i głęboko inspirujące: chociaż ludzie zgrzeszyli, Mojżesz modlił się za nich przed Wszechmogącym i wybaczono im. Stwórca zaufał swojemu ludowi na tyle, że nakazał zbudować dom, by "zamieszkał pośród nich".
4. Głównymi wykonawcami Miszkanu byli Becalel i Aholiaw, których Stwórca obdarzył szczególnymi umiejętnościami . Większość materiałów budowy dla Miszkan'u została przekazana przez izraelitów, którzy dostarczali tak hojnie i tak obficie, że Mojżesz musiał w pewnym momencie zastopować akcję (Szmot, 36:6). Samą budowlę wykonał zespół natchnionych i wykwalifikowanych mężczyzn i kobiet. Według nakazu Haszem dowodzili nimi właśnie Becalel i Aholiaw. Becalel pochodził z wybitnej rodziny, spokrewnionej z Mojżeszem. Natomiast Aholiaw pochodził z rodziny niezamożnej, prostej, z pokornego plemienia Dana. Ale to nie miało znaczenia; każdy przysłużył się znakomicie, zgodnie ze swoimi umiejętnościami i talentami.
5. Była to Główna Budowla. Tora zawiera bardzo szczegółowe informacje i opisy dotyczące dokładnych wymiarów Miszkanu i materiałów, z których został wykonany (podstawowe informacje zawarte są w Ks. Szmot, 25–31). Sam Miszkan był konstrukcją kształtem podobną do skrzyni, która mierzyła 30 łokci długości i 10 łokci szerokości (łokieć to długość przedramienia i dłoni dorosłego mężczyzny). Jego ściany były wykonane z grubych pozłacanych belek z drzewa akacjowego, stojących obok siebie, tworząc trzy boki prostokąta. Belki włożono do blokujących się srebrnych gniazd i były stabilnie utrzymywane przez długie pozłacane drewniane słupy. Zwisająca zasłona zakrywała czwartą stronę.
6. Miszkan był pokryty tkaniną i skórą zwierzęcą. Drewniana konstrukcja została przykryta gobelinem tkanym z lnu i wełny barwionej na czerwono, niebiesko i fioletowo. Gobelin miał dwie sekcje, które były połączone ze sobą rzędem haczyków. Pokryta była warstwą koziej skóry, podobnie jak panele przymocowane haczykami. Te dwie warstwy pokrywały szczyt konstrukcji i wisiały nad drewnianymi ścianami Miszkanu. Dodatkowo barwiona na czerwono barania skóra i skóra borsucza pokrywała sam dach (Szmot, 26:14).
7. W Mieszkanie znajdowały się dwa ołtarze. Na zewnątrz na dziedzińcu znajdował się duży ołtarz wykonany z miedzi, na który składano wiele ofiar. Wewnątrz znajdował się mały złoty ołtarz, na którym codziennie palono kadzidło.
8. Tabernakulum znajdował się na dużym dziedzińcu o długości 100 łokci i szerokości 50 łokci - "chacer" = dziedziniec. Oprócz miedzianego ołtarza na tej przstrzeni znajdował się także kijor (lawer = miedzina misa, Szmot 30:18), w którym kapłani myli ręce i stopy przed pełnieniem B-skiej służby. Lawer został wykonany z luster podarowanych przez kobiety Izraela.
9. Była tam "Komnata zewnętrzna"... Wnętrze Miszkanu zostało podzielone na dwie części przez zawieszony gobelin. Oprócz złotego ołtarza w 'przedpokoju', nazywanym Kodesz (Święty), zawierał wiele innych przedmiotów. Po południowej stronie stała złota menora, na której siedmiu gałęziach kapłani rozpalali każdego każdego dnia. W pobliżu północnej ściany stał złoty stół, na którym co tydzień kapłani ustawiali chleb wystawowy.
10 .… I "Komnata wewnętrzna". Drugi wewnętrzny pokój - to było pomieszczenie Kodesz HaKodaszim (Przynajświętsze). W Kodesz HaKodaszim była ustawiona Arka - złota skrzynia, w której znajdowały się Tablice Kamienne z Dziesięcioma Przykazaniami (zarówno dwa oryginalny, roztrzaskane przez Mojżesza, jak i drugi kompletny zestaw) oraz inne święte przedmioty. Na pokrywie arki znajdowały się dwa złote cherubiny zwrócone ku sobie z rozpostartymi skrzydłami. Nikomu nie wolno było wchodzić do Kodzesz HaKodaszim, oprócz Arcykapłana, i nawet on wchodził tylko raz do roku w okresie służby w Jom Kippur (Ks. Kapłańska, 16:2).
11. Inauguracja Miszkanu trwała 12 dni. Przez tydzień Mojżesz ćwiczył montowanie i rozmontowywanie Miszkanu. Następnie, dnia Pierwszego miesiąca Nissan, zaledwie rok po Wyjściu z Egiptu, Mojżesz oficjalnie zainaugurował Tabernakulum. Szechina - Obecność Haszem wypełniła Miszkan, o czym świadczył gęsty obłok, który uniemożliwiał wejście wszystkim - nawet Mojżeszowi (Szmot, 40:35). Przez 12 dni - przez pierwsze 12 dni miesiąca Nissan, książęta z 12 plemion Izraela przynosili inauguracyjne ofiary i dary (Bamidbar, 7). Zaszczyt zbliżenia się do Tabernakulum nie był wyłączną domeną jego szafarzy, lewitów (kapłanów), ale był dziedzictwem każdego Izraelity.
12. Miszkan transportowano w 6 powozach. Książęta przekazywali dla Miskanu wiele darów, w tym sześć przykrytych wozów zaprzężonych wołami, po jednym z każdych dwóch książąt. Dwa wozy (i cztery woły) - Gerszonitom, którzy transportowali nakrycia namiotów i gobeliny Miszkanu. Pozostałe cztery wozy (i osiem wołów) zostały przekazane rodzinom Merari, z Lewitów, które przetransportowały panele ścienne, gniazda, słupy i inne elementy konstrukcyjne Sanktuarium. Żaden nie został przekazany klanowi Kehat, który nosił na ramionach najświętsze przedmioty.(Bamidbar, 7:2-9).
13. W okresie 40-letniego pobytu Izraelitów na pustyni, za każdym razem, gdy rozbijali obóz, Miszkan stanowił rdzeń obozu. Lewici, którzy zostali wybrani na ministrów - służących B-ga, rozbijali obóz wokół Miszkanu, zaś 12 plemion obozowało wokół niego, po 3 z każdej strony.
14. Gdy Joszua wprowadził Izraelitów do Ziemi Obiecanej, Miszkan przybył wraz z nimi. Przez 14 lat Miszkan stał w Gilgal, podczas gdy Izraelici podbijali i dzielili ziemię. Potem zbudowali kamienną budowlę w Szilo i rozłożyli nad nim zasłony z Miszkanu. Sanktuarium Szilo stał 369 lat. Pod koniec tego okresu Sanktuarium został przeniesione do Not, a następnie do Giw'on (Misznej Tora, Hilchot Beit Habechirah 1:2).
15. Według nakazu B-ga, Król Salomon zbudował wspaniały Dom dla B-ga na Wzgórzu Świątynnym w Jerozolimy. W tym czasie Miszkan nie był już potrzebny. Relikwie z Tabernakulum były następnie przechowywane głęboko w podziemiach góry. Zgodnie z tradycją, ponieważ Miszkan został zbudowany w świętej czystej intencji, nigdy nie został zniszczony. Pozostaje w gotowości, aby B-g znów tam spoczął (Tanna d’Vei Elijahu Rabbah 25).
(Na podstawie opr. Menachem Posner, chabad.org; ilustracja Chabad.org)
