Pramatka Lea, żona Praojca Jaakowa
r.
Temat z parszy Tory bieżącego tygodnia Wajece:
Pramatka Lea, żona Praojca Jaakowa - kilka zadań o niej, o czym warto wiedzieć:
Rachel i Leah, dwie siostry, dwie żony, dwie drogi.
Na pierwszy rzut oka Leah wydaje się być postacią negatywną, słabą i bezbarwną. Ale im więcej zagłębiamy się, tym więcej się uczymy i zaczynamy poznawać i doceniać osobowość Leah, jej siłę, cichą inspirację i jej bezgraniczne oddanie.
1. Leah - pramatka
Wraz z Sarah (żoną Abrahama), Riwką (żoną Izaaka) i Rachelą (jej siostrą również żoną Jakowa), jest jedną z czterech naszych pramatek narodu żydowskiego. (Talmud, Berachot, 16b)
2. Była starszą córką Labana
Po raz pierwszy poznajemy Leah (i jej młodszą siostrę Rachelę), gdy Jaakow przybywa do Charanu w poszukiwaniu narzeczonej. Słowami Tory: „A Lawan miał dwie córki; starsza miała na imię Leah, a młodsza Rachela” (Bereszit, 29:17)
3. Jej matką była Adina.
Tora nie wspomina, jak miała na imię żona Lawana, matka Leah i Racheli, jednak z przekazów tradycji wiemy, że miała na imię Adina, co można przetłumaczyć jako „wyrafinowana”(Raszbam do Bereszit, 29:17).
4. Miała „miękkie oczy”
Werset ten mówi nam, że „oczy Leah były łagodne, ale Rachela miała piękne rysy i piękną cerę” (Bereszit, 29:17). Co się działo z oczami Leah? Niektórzy z mędrców Tory twierdzą, że oznacza to, że jej oczy były dobre, jednak były zmęczone od płaczu. Dlaczego płakała? Wszyscy w jej społeczności wiedzieli, że jej ciotka Riwka miała dwóch synów: Ezawa i Jakowa. Naturalnie zakładali, że starsza dziewczyna (Leah) poślubi starszego chłopca (Ezawa). Ponieważ Esaw był niegodziwy, płakała i błagała B-ga o zmianę jej losu.
5. Leah była pierwszą żoną Jaakowa, ale nie jego 'pierwszym wyborem' , nie tą o którą zabiegał Jaakow.
Jak tylko Jaakow ujrzał Rachelę, zapragnął ją poślubić. Jednak Lawan, ojciec dziewczynek, nie chciał, żeby Leah, jako starsza siostra, została pominięta. Po siedmiu latach ciężkiej pracy pasterza u Lawana, jedynie po to, by uzyskać zgodę Lawana poślubienia Racheli, Lawan wiarołomnie "przemycił" Leah pod weselny baldachim. Następnego ranka Jaakow dowiedział się o tym, jednak nie rezygnując z ukochanej Racheli, podjął pracę przez kolejne siedem lat, aby ją poślubić. Ślub z Rachelą odbył się po tygodniu ślubu z Leah). W ten sposób Leah wyszła za mąż za tego samego mężczyznę, co jej siostra. (Bereszit, 18-30)
6. Leah miała sześciu synów i jedną córkę
„B-g widział, że Lea była wzgardzona i otworzył jej łono, ale Rachela była niepłodna”.(Bereszit, 29:31-35). Leah została pobłogosławiona czterema synami z rzędu (Ruben, Szymon, Lewi, Juda). Służąca Racheli urodziła dwóch synów (Dana i Naftalego), służąca Leah urodziła dwóch synów (Gada i Aszera), a potem Leah miała jeszcze dwóch synów (Issachar i Zebulon) i ponownie zaszła w ciążę. Wiedząc proroczo, że Jakowowi urodzi się tylko 12 synów, Leah zdała sobie sprawę, że gdyby miała siódmego syna, jej siostrze pozostałby tylko jeden syn. Modliła się więc do B-ga i urodziła dziewczynkę, którą nazwała Dinah. Następnie Rachela urodziła Józefa i Beniamina, zwiększając liczbę plemion do 12.(Talmud, Berachot, 60a).
7. Leah jest wzorem wdzięczności.
Nie ma wątpliwości, że Leah miała ciężkie życie i miała wszelkie powody, by stać się osobą zgorzkniałą. Jednak mędrcy Talmudu widzą w niej świetlany przykład wdzięczności. Słowami rabina Jochanana:
"Od dnia, w którym B-g stworzył świat, nikt Mu nie podziękował tak wyraziście, dopóki Leah nie uczyniła to. Czytamy zatem w Torze: „[Zaszła w ciążę i urodziła syna, i powiedziała]: „Tym razem złożę dziękczynienie (odeh) B-gu” i nazwano go Judą.” (Bereszit, 29:35).
8. Leah jest matką rodziny królewskiej oraz dynastii kapłańskiej.
Syn Leah Lewi był patriarchą rodu kapłańskiego, natomiast z Judy, również syna Leah, pochodziła królewska dynastia Dawidowa.
9. Oddała swoją służebnicę mężowi.
Gdy Rachela widziała, że Leah rodzi synów, podczas gdy ona pozostawała niepłodna, oddała swoją służącą mężowi, mając nadzieję, że ten czyn sprawi, że B-g pobłogosławi ją jej własnymi synami (Radzi, Bereszit, 30:3). Następnie Leah zrobiła to samo i B-g pobłogosławił ją z dwoma kolejnymi synami. Czemu? Ponieważ miała prorocze widzenia i „pragnęła i szukała środków, aby pomnożyć plemiona” (Radzi, Bereszit, 30:17)
10. Leah jest Pochowana obok swojego męża.
W przeciwieństwie do Racheli, której śmierć i późniejszy pochówek na poboczu drogi są opisane w Tory, o odejściu Leah z tego świata Torą nie opowiada. Wszystko, co wiemy, to to, że Jaakow informuje swoich synów o tym, że pochował ją w Jaskini Machpela i prosi ich, aby zadbali o to, aby on również został tam pochowany.(Bereszit, 48:31)
Jest w tym element 'wieszczej sprawiedliwości'. Gdy były jeszcze pannami na wydaniu, Rachel czuła się dobrze w domu, czekając na ukochanego Jaakowa, podczas gdy Leah ze łzami w oczach wychodziła w pole, błagając o wiadomość, że Esaw okazał skruchę. Po śmierci zaś Leah spoczęła obok męża, podczas gdy Rachela już na zawsze opłakuje swoje zagubione i rozproszone po świecie dzieci. (Zohar, 1:223a)
11. Jej imię oznacza „zmęczona”
Znaczenie imienia Rachel jest proste: oznacza „owcę”.
Ale co znaczy Leah?
Kojarzy się z hebrajskim słowem oznaczającym „zmęczenie” lub „znużenie”. Ma to sens, gdy weźmie się pod uwagę, że nasze myśli płyną ciągłym strumieniem, nie zatrzymując się ani na chwilę (Maamarei Amur Hazaaken, 5572; Injan Ki Snuach Leah).
I być może jest to coś, czemu nas uczy życie Leah. Nawet gdy jesteśmy zmęczeni, czujemy się przegrani, w sytuacji bez wyjścia, możemy wyrazić naszą wdzięczność, nadzieję, wiarę i modlitewne życzenie lepszego jutra.
(opr. na podstawie Chabad.org, Menachem Posner; ilustracja: Dante's Vision of Rachel and Leah – Dante Gabriel Rossetti, 1855)
