Chasydzi na Mazowszu – Błędów
r.
CHASYDZKI SZLAK MAZOWSZA - PRZEWODNIK:
Błędów (w języku jidysz Blendow) to niewielka mazowiecka wieś, której ludność w 1827 roku wynosiła 334 osoby mieszkające w 34 domach. Prawdopodobnie wtedy, w latach dwudziestych XIX wieku pojawili się tam Żydzi. W następnych latach wieś dość szybko się rozwijała. Już wtedy musiała być znacznym ośrodkiem żydowskim, jako że w 1834 roku zjawili się tam protestanccy misjonarze, próbujący nawrócić na chrześcijaństwo błędowskich Żydów. W 1860 roku na 1360 mieszkańców ok. 50% stanowili Żydzi. Podobnie, w 1921 roku mieszkało w Błędowie 1879 osób, z czego 43% stanowili Żydzi.
Błędów nie miał własnej gminy żydowskiej, podlegał w tym względzie Mogielnicy. Od połowy XIX wieku miał jednak własnych rabinów. Urząd ten w Błędowie był opanowany przez członków rodziny Szapira z dynastii cadyków z Mogielnicy. Po 1849 roku na urząd rabina (właściwie zastępcy rabina, bo Błędów wciąż podlegał Mogielnicy) powołano Jaakowa Icchaka Szapirę, syna Chaima Meira Jechiela Szapiry z Mogielnic. Jaakow Icchak pełnił też funkcję błędowskiego cadyka i cieszył się sporą, choć raczej lokalną popularnością. Zmarł w 1882 roku w Warszawie i tam został pochowany. Jego następcą na stanowisku rabina i cadyka Błędowa został syn Josef Menachem Mendel Szapira (zm. 1927). Pozostali synowie Jaakowa Icchaka też pełnili funkcje rabinackie. Jeszaj Szapira (zm. 1917) przeniósł się do Łodzi, gdzie założył swój dwór chasydzki, Mosze Szapira objął funkcję rabina Garwolina, a Awi Ezra Zelig Eleazar Szapira (zm. 1906) został cadykiem w Kozienicach. Po śmierci błędowskiego cadyka Josefa Menachema Mendla Szapiry w 1927 roku, kolejnym rabinem i cadykiem w Błędowie został jego syn Szalom Meir Jechiel, a potem kolejni członkowie rodziny.
W okresie międzywojennym w mieście znajdował się również sztybel chasydów Parysowa.
(Artykuł z książki pt "Chasydzki szlak Mazowsza", Fundacja CHAI, autorstwa prof. Marcina Wodzińskiego)
