Przygotowanie Szabatu
r.Przygotowanie do Szabatu Jak wszystkie ważne wydarzenia w życiu rodzinnym, właściwe obchodzenie Szabatu wymaga od nas wcześniejszych starań. Musimy przygotować samych siebie na przyjęcie Szabatu, nasze domy i wyjątkowe jedzenie, które będziemy w ten dzień spożywać podczas szabatowych posiłków. Szabat wymaga od nas również abyśmy przygotowali pewne rzeczy z wyprzedzeniem – byśmy mieli pewne rzeczy pod ręką w razie potrzeby, gdyż nie możemy “wyskoczyć” do sklepu, gdy nagle spostrzeżemy, że czegoś w naszym domu zabrakło, np. niezbędnego wina. Prawo Szabatu zabrania nam wykonywania wielu prozaicznych czynności, takich jak: robienie prania, odkurzanie domu, włączanie i wyłączanie światła, gotowanie, czy nawet odgrzewanie jedzenia. Upewnij się więc, że zadbałeś o wszystkie te sprawy wcześniej, by Szabat mógł przynieść to cudowne uczucie, że wszystko zostało przygotowane na tę specjalną okazję – to czyni Szabat jeszcze bardziej znaczącym i magicznym. Składniki udanego Szabatu: W każdym żydowskim domu na świecie poniższe rzeczy powinny być zgromadzone i odpowiednio przechowywane w szafie tak, by przed każdym Szabatem, mieć pewność, że mamy je pod ręką: Na szabatowy stół:
• Świece, świeczniki • Wino • Kielich do kidusz • Trzy chałki • Taca i specjalna serweta do przykrycia chałek • Sól w solniczce lub (lepiej) miseczka z solą, w której będzie łatwiej zanurzać chałę • Przepiękne nakrycie na stół Na Hawdalę: • Wonności, które pocieszą naszą duszę po wyjściu Szabatu • Specjalna hawdalowa pleciona świeca Aby zachować nasze jedzenie ciepłym: • Taca do przykrycia palników kuchenki (tzw. blacha) lub specjalnie zakupiona elektryczna blacha • Duży termos na wodę Dom Każdy rodzaj mycia lub czyszczenia jest zabroniony w Szabat, jak również używanie sprzętu elektrycznego. Pragniemy przywitać Szabat, tak jakbyśmy witali w naszym domu królewskich gości. Utwórz plan sprzątania – jeśli trzeba rozpocznij sprzątanie w czwartek lub środę wieczorem, by twój dom był wysprzątany już w piątkowe przedpołudnie. Kuchenny zlew powinien być wyczyszczony i opróżniony z naczyń, podłoga umyta, dywan odkurzony. Całe pranie, które nagromadziłeś w ciągu tygodnia pracy powinno być wyprane, wyprasowane, złożone i schowane do szafy. Odświętne ubrania szabatowe powinny być odebrane z pralni chemicznej, buty wypastowane, itd. Kliknij tutaj aby pobrać gotowy do druku spis spraw, o który musisz zadbać przed wejściem Szabatu. W niektórych domach istnieje tradycja nakrywania szabatowego stołu już w piątek rano, aby przez cały piątkowy dzień każdy z domowników mógł poczuć, że zbliża sie Szabat. Na ten świąteczny czas musisz przede wszystkim przygotować świece. Koniecznie połóż też chały i modlitewnik na stół; przygotuj pomieszczenia tak, by uniknąć problem mukcy(rzeczy, ktorych nie wolno dotykać w Szabat – dosł. “odlożone” – takich jak narzędzia, zapalniczki, zapałki, pieniędze, kwiaty, kamyki czy przybory do pisania itp.). Jedzenie Szabat jest takim dniem, dla którego zachowujemy wszystko, co najlepsze i najpiękniejsze. I tak, przy wersecie Tory, który nakazuje nam by zachowywać Szabat (Księga Wyjścia, 20, 8) Raszi cytuje midrasz: "Zwracaj swą uwagę, aby zawsze pamiętać o dniu Szabatu, tak, by w sytuacji, gdy przytrafi ci się okazja nabycia czegoś pięknego [w ciągu tygodnia], powinieneś przygotować to na Szabat (Mechilta)." Dlatego, jeżeli mamy sposobność, aby zdobyć jakiś specjalny owoc w supermarkecie albo wyjątkowy przepis na wspaniałe danie, odkładamy te rzeczy specjalnie na Szabat. W dawnych czasach, kiedy nie było wystarczająco dużo pieniędzy, a jedzenie inne niż ciemny chleb było rzadkością – rodziny oszczędzały przez cały tydzień, by móc kupić rybę na Szabat. Zgodnie z prawem żydowskim, jeśli ktoś nie ma wystarczająco dużo gotówki by kupić jedzenie na Szabat, powinien wykorzystać wszystko, co posiada by móc zdobyć pożyczkę, za którą będzie mógł kupić potrzebne produkty do świętowania tego dnia. Ten wymóg gotowania wyjątkowych potraw na Szabat, w powiązaniu z prawami szabatowymi, które sprawiają, że pewne dania są stosowniejsze, stworzyły bogatą listę tradycyjnych szabatowych specjałów. Na przyklad, pulpety rybne – gefilte fisz - są łatwe do jedzenia w Szabat, gdyż nie sprawiają problemów z borer (oddzielaniem złego od dobrego, jednym z 39 malachot – czynności zabronionych w Szabat) które napotykamy podczas jedzenia ościstej ryby. Także czolent jest specjalnym daniem pomyślanym do pozostawienia przez ok. 24 godziny w piekarniku, co daje nam możność spożycia ciepłego popołudniowego posiłku w Szabat. Zobacz przepisy na niektóre popularne szabatowe potrawy. Z jednym daniem szabatowym wiąże się osobna micwa (przykazanie) – jest nim chała. W jej przypadku, nie jest to zwykłe gotowanie na Szabat, nad którym się koncentrujemy. Kiedy pieczemy chałki spełniamy dodatkową micwę hafrashat chalah – rytualne pamiątkowe oddzielenie kawałka ciasta dla kapłanów. Wiele kobiet woli samodzielnie wypełniać tę micwę i zamiast kupnego pieczywa, co tydzień pieką w domu chały. Zobacz przepis jak zrobić chałęby zyskać pełne instrukcje. Utrzymywanie ciepłego jedzenia: Gotowanie, podgrzewanie jedzenia, nawet rozpalanie czy gaszenie ognia jest zabronione w Szabat. Więc jak możliwe jest podawanie smakowitych, wykwintnych potraw, które przygotowaliśmy specjalnie na Szabat? Szabatowa taca grzewcza powszechnie znana jako blacha, pozwala nam zachować jedzenie w odpowiedniej temperaturze. Jednakże używając jej, upewnij się, że jedzenie jest gotowe, ciepłe i odpowiednio umieszczone na blasze zanim zapalisz świece. By móc się delektować ciepłymi napojami w Szabat, przygotuj uprzednio duży termos z gorącą wodą (lub już przygotowanymi napojami). W ten sposób, w Szabat, będziesz mógł śmiało zrobić herbatę albo kawę – jednakże przygotowujemy je odrobinę inaczej niż w ciągu tygodnia. My sami Piątkowe popołudnie jest czasem poświęconym na przygotowanie siebie samych na przyjęcie Królowej Szabat. Nawet, jeśli zatrudniamy osobę do pomocy przy sprzątaniu domu i tak wychodzimy z pracy wcześniej niż w normalne dni tygodnia, nawet w okresie letnim, kiedy dzień jest dłuższy, aby samemu zaangażować się w przygotowania do Szabatu. Poza tym zwróćmy uwagę, by nasze piątkowe posiłki były lekkie, lub spróbujmy ograniczyć się jedynie do przekąsek, aby zachować apetyt na uroczystą kolację, którą rozpoczniemy Szabat – gdyż spożywanie jej jest właściwie micwą. Inną ważną micwą jest również szczególna dbałość tego dnia o swój wygląd, a także odbycie popołudniowej kąpieli, zamiast porannego prysznica. Kobiety powinny upewnić się, że nałożyły makijaż jeszcze przed zapaleniem świec, gdyż od momentu, w którym rozpoczyna się Szabat, malowanie się należy do kategorii czynności zabronionych w Szabat. Warto dodać, że przykazanie zachowania najpiękniejszych rzeczy na Szabat jest micwą odnoszącą się nie tylko do jedzenia, ale i ubrania – strojenie się, by godnie przywitać Szabat pomaga nam doznać wyjątkowość tego dnia.