Brit Mila

Obrzezanie - to pierwsze przykazanie, jakie B-g dał Abrahamowi, pierwszemu Żydowi. Ma ono kluczowe znaczenie w judaizmie. Przykazanie to zawarte jest w Księdze Tory Bereszit, rzd. 17:10-11

Zwyczaje i prawa związane z obrzezaniem pochodzą z Biblii, Talmudu oraz żydowskiej tradycji. Wszystkie te źródła były skrupulatnie przekazywane z pokolenia na pokolenie.

Pierwsze przykazanie jakie Bóg dał Abrahamowi

Obrzezanie to pierwsze przykazanie, jakie Bóg dał Abrahamowi, pierwszemu Żydowi. Ma ono kluczowe znaczenie w Judaizmie. Abraham, ojciec narodu żydowskiego, przez wiele lat służył wiernie B-gu. Niemniej, dopiero po tym jak na polecenie B-ga, w wieku 99 lat sam się obrzezał, był w stanie osiągnąć najwyższy poziom biblijnej perfekcji, nakazanej słowami: „i bądź doskonały” (Rdz. 17:1) [1]. Bóg zechciał, aby to „zapięcie na ostatni guzik” – perfekcyjne wykończenie naszego ciała, dokonywało się poprzez w pełni ludzki akt. Pokazuje nam to, że doskonałość duchowa musi i może być osiągnięta ludzkim wysiłkiem.

Tora

W Torze jest napisane: „A to jest przymierze moje, przymierze między mną a wami i potomstwem twoim po tobie, którego macie dochować: obrzezany zostanie u was każdy mężczyzna. Obrzeżecie mianowicie ciało napletka waszego i będzie to znakiem przymierza między mną a wami.” (Rdz. 17:10-11). Jest to jedyne przykazanie Tory nazwane “znakiem przymierza” między B-giem a narodem żydowskim. W Torze słowo “Brit” (hebr. przymierze)  pojawia się 13 razy w odniesieniu do obrzezania i dlatego właśnie tych dwóch słów – „brit” i „obrzezanie” używa się jako synonimów. Nasi Mędrcy mówią, że Brit uważa się za najwspanialsze z przykazań.

Przymierze Boga z narodem żydowskim jest sprawą tak głęboką i doniosłą, że obrzezania dokonuje się w najwcześniejszym możliwym momencie ludzkiego życia. Tora mówi nam, że momentem tym jest ósmy dzień po urodzeniu.

Przekraczanie intelektu

Wraz z dojrzewaniem i rozwojem dzieci uczone są przestrzegania wszystkich micwot, każdej zgodnie z własnym poziomem, zwłaszcza w momencie, kiedy osiągną wiek, gdy są już w stanie wypełniać je samodzielnie i docenić ich znaczenie. Jednak w przypadku obrzezania nie czekamy, aż chłopiec wystarczająco dojrzeje, aby zrozumieć jego znaczenie. Powodem jest fakt, że więź oraz przymierze między Żydem a Bogiem przekracza intelekt i jest tak niezbędna, że nie opóźnia się jej powstania.

Kolejna różnica jest taka, że inne przykazania wypełnia się w związku z – ale na zewnątrz – ciała. Tefilin (filakterie), na przykład, zakłada się na rękę i na głowę; jałmużnę daje się ręką. Obrzezanie jest wyjątkowe, ponieważ dokonuje się go na samym ciele, zostawiając na nim znak wiecznego przymierza B-ga na całe życie. Kiedy chłopiec zostaje obrzezany, jego Boża dusza zaczyna wstępować w jego ciało w procesie, który kończy Bar Micwa, gdy ukończy trzynaście lat.

Obowiązek

Zasadniczy obowiązek obrzezania żydowskiego chłopca spoczywa na jego ojcu. W przypadku, gdy ojciec jest nieobecny lub gdy nie uda mu się zorganizować obrzezania, obowiązek przeprowadzenia obrzezania spoczywa na gminie żydowskiej i właściwie na każdym Żydzie. Kiedy chłopiec dorasta do momentu Bar Micwy, staje się osobiście zobowiązany, aby zadbać o własne obrzezanie. Mędrcy Talmudu nauczali, że „każde przykazanie Tory, za które Żydzi poświęcali życie, zwłaszcza pod groźbą śmierci w okresach prześladowań państwowych, włączając w to obrzezanie, jest przez nich zachowywane”. Rzeczywiście – na przestrzeni pokoleń, nawet w obliczu najgorszych prześladowań, Żydzi zachowywali micwę Brit Mila z niewiarygodnym oddaniem, poświęceniem i radością. Nasi Mędrcy mówili również: „Każde przykazanie, które Żydzi wzięli na siebie z radością, tak jak obrzezanie, trwa”.

Wykwalifikowany mohel

Osoba, która wykonuje Brit jest nazywana „mohelem”. Jest on wyspecjalizowanym chirurgiem o dogłębnej wiedzy w dziedzinie żydowskiego obrzezania rytualnego. Aby zakwalifikować się jako mohel należy być bogobojnym Żydem przestrzegającym Tory, przeszkolonym w niezliczonych prawach żydowskich i medycznych odnoszących się do Brit Mila. Gdy obrzezania dokonuje wykwalifikowany mohel, możemy mieć pewność, że cała procedura odpowiada biblijnym i halachicznym (odnoszącym się do prawa żydowskiego) standardom i jest przeprowadzona w najbardziej kompetentny sposób pod względem medycznym. Należy podkreślić, że obrzezanie dziecka przez chirurga-pediatrę w szpitalu nie spełnia biblijnych wymogów rytualnego obrzezania żydowskiego. Nadal pozostaje obowiązek obrzezania rytualnego. Poza tym wielu lekarzy stosuje różne metody i procedury, takie jak kleszcze Gamko, które powodują u dziecka niepotrzebny ból i są zakazane przez prawo żydowskie.

Prawa i zwyczaje

1. Micwa Brit Mila spoczywa głównie na ojcu. Jednak jeśli ojciec nie może lub odmawia wypełnienia micwy i dziecko weszło w dorosłość (trzynaście lat i starsze), samo ma obowiązek wypełnić przykazanie Brit Mila. 2. Brit musi zostać wypełnione ósmego dnia od narodzin dziecka, biorąc pod uwagę, że w kalendarzu żydowskim dzień zaczyna się o zachodzie słońca dnia poprzedniego. (Na przykład: jeśli dziecko urodziło się w niedzielę przed zachodem słońca, Brit musi zostać wykonane w następną niedzielę. Jeśli jednak dziecko urodziło się w niedzielę po zachodzie słońca, Brit wykonuje się w następny poniedziałek). 3. Jeśli obrzezanie zostało wykonane przed ósmym dniem lub w nocy, uważa się je za nieważne i mohel musi zastosować specjalną procedurę zwaną „Hatofas Dam Brit”, upuszczenie kropli krwi. W takim wypadku należy skonsultować się z kompetentnym rabinem. 4. Jeśli dziecko urodziło się przedwcześnie, jest słabe lub w dowolny sposób chore lub jeśli zdiagnozuje się u niego żółtaczkę lub infekcję oka, Brit tymczasowo się odkłada. Czekamy na pełne wyzdrowienie dziecka, zanim wykonamy Brit. W niektórych przypadkach czekamy pełne siedem dni po wyzdrowieniu, zanim wykonamy Brit. W tej sprawie należy skonsultować się z mohelem. 5. Kiedy już ojciec wybierze konkretnego mohela do Brit swojego dziecka, nie powinien wybierać innego mohela, chyba że było jasnym, że ojciec wybrałby tego drugiego mohela jako pierwszego, gdyby tylko miał taką możliwość. 6. Podczas porannej modlitwy poprzedzającej Brit opuszcza się modlitwę Tachanun w obecności ojca, sandaka lub mohela, nawet jeśli Brit będzie mieć miejsce gdzie indziej. 7. Jeśli Brit będzie mieć miejsce w dzień, kiedy czyta się Torę w synagodze, wyróżniamy ojca, sandaka i mohela odmówieniem błogosławieństwa nad Torą. 8. Pozycję sandaka uznaje się za bardziej godną szacunku niż pozycję mohela, dajemy więc sandakowi pierwszeństwo w byciu wezwanym do czytania z Tory. Pozycja sandaka jest też uważana za przynoszącą zasługę długiego życia i pomyślności. 9. Istnieje zwyczaj, aby zostawiać wolne krzesło dla proroka Eliasza, którego nazywa się „Aniołem Brit”. Osiągnął tę czcigodną pozycję w związku z gorliwością w przestrzeganiu tej wielkiej micwy. W związku z tym Bóg obiecał mu, że będzie obecny przy każdym Brit. Kiedy używamy jego krzesła, ogłaszamy: „to krzesło jest dla Elijahu Hanawi”. 10. Istnieje zwyczaj, aby nie zapraszać formalnie ludzi do uczestnictwa w Brit. Zamiast tego ogłaszamy jedynie, że Brit odbędzie się o takiej a takiej porze, w takim a takim miejscu. Czyni się tak, aby nie wydawało się, że nie szanujemy proroka Eliasza, ponieważ Eliasz bierze udział w każdym Brit. 11. Bycie obecnym przy Brit i udział w świątecznym posiłku jest wielką micwą. Niektórzy twierdzą, że z powodu szacunku dla tej wielkiej micwy i dla proroka Eliasza wszyscy obecni przy Brit zostają oczyszczeni z grzechów. 12. Istniej zwyczaj, że ojciec, mohel i sandak zakładają tałes na czas Brit. 13. Istnieje tradycja umieszczania dziecka na poduszce na czas trwania Brit, od momentu, kiedy zostaje przyniesione i przekazane przez matkę, do chwili, kiedy zostaje zwrócone matce po Brit. 14. Niektórzy podkreślają, że kuma (kwaterin) powinna być żoną kuma (kwatera) i nie powinna być w ciąży. 15. Podczas Brit Mila wszyscy powinni stać, poza sandakiem, który siedzi i trzyma dziecko na kolanach w czasie Brit. 16. Podczas Brit Mila błogosławimy dziecko i mówimy: „Tak jak on wszedł w przymierze, tak też niech wejdzie w Torę, w małżeństwo i w dobre uczynki”. 17. W czasie Błogosławieństwa po jedzeniu, recytuje się dodatkowe Harachaman („Pełen łaski”) związane z Brit Mila. Niektórzy honorują sześć różnych osób recytacją sześciu różnych Harachaman. 18. Niektórzy mają w zwyczaju opłacać z góry czesne za edukację żydowską chłopca. 19. Brit dokonuje się ósmego dnia po urodzeniu, nawet jeśli jest to szabat lub święto żydowskie. Jeśli – z dowolnego powodu – Brit zostaje odłożone i nie może zostać wykonane ósmego dnia lub jeśli dziecko urodziło się przez cesarskie cięcie, Brit nie robi się w szabat lub w święto, ale raczej w następującym kolejno dniu tygodnia. 20. Jeśli istnieje wątpliwość odnośnie tego, czy dziecko urodziło się w szabat, na przykład między zachodem słońca a zapadnięciem zmroku, Brit musi zostać przełożone na dzień PO następnym szabacie. 21. Wszelkie przygotowania instrumentów i przedmiotów potrzebnych na szabatowe Brit muszą mieć miejsce przed szabatem. Tylko czynności niezbędne dla samego Brit mogą być wykonane w szabat. Należy skonsultować się z kompetentnym rabinem. 22. W gminie, gdzie nie ma eruwu, Brit dokonuje się w domu, ponieważ nie wolno wynosić z przestrzeni prywatnej do publicznej w szabat.

Procedura - podczas czasie Brit

Zwyczajowo, w pokoju, w którym odbywa się Brit, zapala się świece. Niektórzy mają zwyczaj zapalać trzynaście świec, aby przypomnieć trzynaście Świętych atrybutów miłosierdzia. Ojciec staje blisko mohela. Musi „przekazać” swój obowiązek obrzezania syna mohelowi, wyznaczając go jako tego, który dokona Brit w jego imieniu. Istnieje zwyczaj według którego ojciec bierze nóż do Brit Mila i podaje go mohelowi aby symbolicznie ukazać „przekazanie” mu swojego obowiązku. Ojciec kładzie dziecko na kolanach sandakowi (jeżeli sam nie jest sandakiem). Mohel recytuje modlitwy wstępne po czym wykonuje Brit. Brit składa się z trzech ważnych etapów: Chituch – usunięcie napletka Priah – odsłonięcie ciała pod napletkiem. Metzizah – usunięcie krwi z rany i jej okolic. Po zakończeniu procedury mohel nakłada środki medyczne wspomagające gojenie.

Świąteczny posiłek

Po skończeniu Brit i oddaniu dziecka w ręce matki, rodzina i goście razem spożywają odświętny posiłek. Według zwyczaju w czasie tego posiłku spożywa się chleb oraz świąteczne pokarmy, takie jak mięso i wino. Zapala się również świece aby stworzyć radosną, a zarazem dostojną atmosferę. Wśród chasydów panuje zwyczaj, aby w czasie posiłku ojciec dziecka wygłosił chasydzki wywód na temat Brit Mila. W czasie Błogosławieństwa po Jedzeniu do modlitwy dodaje się odpowiednie fragmenty.