Judaizm a aborcja

r.
Aborcja - przerwanie ciąży - generalnie jest zabronione przez żydowskie prawo - halachę, chyba że jest to jedyny sposób na uratowanie życia matki nienarodzonego dziecka. Kwestia aborcji jest prawdopodobnie jednym z najbardziej drażliwych i trudnych tematów życiowych, ale też w sferze polityki.  Jak to często bywa, pogląd judaizmu jest dość szczególny i niekoniecznie „pasuje” bezpośrednio do żadnej ze stron debaty. Spróbujemy przedstawić podstawowy przegląd żydowskiego podejścia do aborcji, powołując się główne źródła - zarówno w Biblii hebrajskiej, jak iw Torze ustnej . Aborcja w Biblii hebrajskiej. Właściwie pierwsza wzmianka o aborcji znajduje się w Księdze Rodzaju / Bereszit: z Siedmiu Praw, które Stwórca przekazał Noachowi oraz jego potomkom, czyli całej ludzkości wynika, m.in. zakaz zabijania: „Kto rozlewa krew człowieka - tego krew będzie rozlana przez człowieka, bo człowieka uczynił B-g według istoty [na obraz] B-ga ”. (Bereszit, 9:6)  Mędrcy Talmudu podkreślają, że zdanie „Kto rozlewa krew człowieka…”, jeszcze dokładniej można przetłumaczyć (z hebrajskiego) jako: „ten, który przelewa krew człowieka w człowieku”. Według Rabina Iszmaela (Talmud, Sanchedrin, 57,b) słowa te wskazują, że w zwykłych okolicznościach zabicie płodu jest  traktowane jako „przelewanie krwi”  w odniesieniu wszystkich potomków Noacha (Noego), tj. Całej ludzkości.  Tak więc rozpatrując rzecz w oderwaniu od okoliczności, można by wywnioskować, że aborcja jest podobna do morderstwa. Ale sprawy nie są takie proste. Oto, co czytamy w Księdze Wyjścia (Szmot): „Gdy się wadzić będą ludzie, a ktoś uderzy kobietę brzemienną tak, że poronionym będzie płód jej, …. sprawca z pewnością zostanie ukarany, gdy mąż tej kobiety zażąda od niego, i wyda [zadośćuczynienie] zgodnie z [rozkazami] sędziów” (Szmot,21:22) Ponieważ Tora zobowiązuje jedynie do zadośćuczynienia pieniężnego, ale bez kary śmierci, pozornie postrzega płód jako własność [rodziny], ale nie życie ludzkie, uwzględniając fakt, że płód jeszcze nie był wykształcony, jako człowiek, więc nie może być traktowany, jako człowiek. Jednak aborcja jako taka w normalnych okolicznościach generalnie jest zabroniona przez żydowskie prawa (Halachę). Życie, ale nie kosztem życia W jakich okolicznościach aborcja może być dozwolona?  Po pierwsze i przede wszystkim, gdy życie kobiety w ciąży jest zagrożone: „jej życie ma pierwszeństwo przed życiem [płodu]”. Mędrcy Miszny przy tym dodają: „Jeśli jednak poród już się zaczął i większa część płodu jest już widoczna, nie wolno go ruszać tak by uszkodzić ponieważ nie poświęcamy życia w miejsce innego życia”. (Miszna, Ohalot 7:6.) Tak więc dlaczego nienarodzone dziecko może być poświęcone, aby uratować matkę? Majmonides wyjaśnia, że płód ma prawo „rodefa”, t.j.  „Usunięcie płodu jest zabronione, dopóki lekarze nie będą mieli twardego poglądu, bliskiego pewności, że brzemienna kobieta umrze w trakcie ciąży lub podczas porodu. Ponieważ zezwolenie wynika ze statusu płodu jako prześladowcy, musi to być prawie pewne, że jest on [płód] prześladowcą”. W ten sposób dopuszcza się aborcję płodu chirurgicznie lubfarmakologocznie, ponieważ płód jest postrzegany jako „aktywne zagrożenie dla życia matki”. (Misznei Tora, Hil. Rocei’ach 1:9; Szulchan Aruch, Choszen Mishpat 425:2.) Ale dlaczego to poświęca się płód za matkę, a nie na odwrót? Najwyraźniej nienarodzone dziecko, chociaż jest żywą istotą, nie ma jeszcze statusu osobowości równego swojej matce. Dopiero gdy jego głowa zacznie opuszczać kanał rodny w trakcie porodu, dopiero wtedy jest uważany za równorzędną istotę ludzką. (Komentarze Rabbi Akiwy Eiger w Miszne Tora, Hil. Rocei’ach 1:9) Podsumowując - według źródeł judaistycznych:
  • W normalnych okolicznościach zabrania się odbierania życia nienarodzonemu dziecku, w przeciwnym razie może to być przyrównane do zabójstwa (w zależności od etapu ciąży i porodu) 
  • Dopóki nienarodzone dziecko pozostaje płodem, nie ma takiego samego statusu osobowościowego, jak jego matka, a zatem może zostać poświęcone, aby uratować życie matki.
  • W każdym przypadku, gdy aborcja jest podejrzenie zagrożenia ciąży tak, że aborcja może być konieczna, niezwykle ważne jest, aby jak najszybciej skonsultować się z ekspertami medycyny oraz medycyny halachicznej celem przeprowadzenia szczegółowych badań.
  • W każdej sytuacji ostateczną decyzję podejmuje brzemienna kobieta zgodnie ze swoim sumieniem, przekonaniami, uważnie rozważając wszystkie okoliczności - żadnego przymusu nie ma.
Uwaga: przestawiony tekst ma charakter wyłącznie orientacyno-poznawczy.  Prawo żydowskie podchodzi do każdego przypadku indywidualnie - zgodnie z jego określonymi okolicznościami.  W każdym konkretnym przypadku konieczne jest zasięgnięcie opinii wykwalifikowanych lekarzy, także zaufanego rabina. Lecz decyzję podejmuje kobieta.