Laszon hara – plotkowanie
r.
Laszon ha-ra - (לשון הרע), "zły język". Termin oznacza obmowę, plotkowanie (także w piśmie).
Jest to jedna z micw negatywnych według klasyfikacji Majmonidesa.
Nasza religia przypisuje wielką moc temu, co mówimy, plotka jest surowo potępiane. Uważamy, że plotka zabija tego, który ją wypowiada, jak również tego, który jej słucha i tego, o którym się w tej plotce mówi.
HALAHA o laszon hara
* W Torze jest napisane: „NIE MÓW PRZECIW BLIŹNIEMU SWEMU KŁAMSTWA, JAKO ŚWIADEK.” [chodzi o plotkowanie]. Kim jest „plotkarz”? To ten, który przechodzi od jednego do drugiego, przekazując: „..to właśnie powiedział…”, „słyszałem o tym….”. Aczkolwiek mówi prawdę i nie mówi nikomu nic haniebnego, jest to poważny grzech.
* Jeszcze poważniejszym grzechem jest mówienie, opowiadanie czegoś złego. Odnosi się to do rozpowszechniania informacji dyskredytujących inną osobę, gdy opowiada się: „on to zrobił”, „jego przodkowie byli tacy a tacy”, „mówią o nim” - i powiada się rzeczy, które dyskredytują inną osobę. I chociaż mówi prawdę i nie ma różnicy, robi to w obecności tego, którego dotyczy temat, lub za jego plecami - jest to zakaz „laszon hara” (mówienie zła).
* A każdy, kto własnymi słowami wyrządza komuś krzywdę finansową lub cielesną, a nawet sprawia, że inny po prostu cierpi lub się boi, narusza zakaz Tory „laszon hara”.
* Ten, kto słucha „laszon hara”, jest nawet gorszy niż ten, który to opowiada.
* Zdarzają się słowa (wypowiedzi), które są postrzegane jako „laszon hara”. Na przykład, gdy się mówi: „nie pytaj mnie o nim/o niej/o nich...”, „nie chcę powiedzieć, co się z nim/z nią/z nimi stało” itp.To samo dotyczy tego, kto mówi „laszon hara” żartobliwie i frywolnie, bez wrogości. To samo dotyczy też tego, kto opowiada żartobliwie „laszon ara”, udając, że mówi ze swojej naiwności, nie zdając sobie sprawy, że to „laszon hara”, a gdy zwraca się mu uwagę, że źle mówi, odpowiada: „Nie zdawałem sobie sprawy, że to laszon hara ” lub „ nie wiedziałem, że to dotyczyło jego/jej/ich ”.
* Jeśli coś zostało powiedziane trzem osobom, logiczne jest stwierdzenie, że stało się to już znane opinii publicznej. I gdy jeden z tych trzech osób, przekazuje zasłyszane komuś innemu, nie narusza zakazu „laszon hara”, ponieważ nie zamierza już upubliczniać tego.
* Ten, kto kłamie o innym, nazywa się oszczercą („mocy szef ra” - „tworzący złe imię”).
Plotki i oszczerstwa - śmiercionośne słowa
"Nie będziesz szerzył plotek!" (Torą/Pięciksiąg Mojżeszowy, Wajikra)
"Zła plotka zabija trzech: tego, który ją wypowiada, tego, który słucha, i tego, o kim się plotkuje" (Talmud)
Tak więc wiesz „coś", co uczynił Pan X - nie uczynił nic złego, niebezpiecznego dla nikogo etc…nic, co by wzbudziło zastrzeżenia, podejrzenia.… Tak więc, jeżeli nie masz ważnego powodu, nie możesz udostępniać, rozpowszechniać tych informacji. Powtarzanie, przekazywanie ‚nieszkodliwych’ plotek nazywa się "rechilut" (hebr. „plotka') – i często powoduje nieprzewidziane negatywne konsekwencje.
Według judaizmu mówienie lub obmawianie osób trzecich, np o ich błędach, sposobie bycia itp jest niezwykle szkodliwe - dla wszystkich: tych, kto mówi, tych o kim się mówi i… tych, kto słucha. Nazywa się to laszon hara (zły język). Bezpodstawna plotka oszczercza (motzi szem ra) jest jeszcze gorsza.
A jeżeli ktoś próbuje „sprzedać” ci ‚soczyste’ informacje? Nie ryzykuj! Po prostu wyjaśnij, dlaczego nie jesteś zainteresowany słuchaniem;
przerwij grzecznie lub zmień temat. Słowa niosą ze sobą potencjalnie nieodwracalne szkody, często burząc rodzinne więzi i przyjaźnie. Na szczęście świadomość ‚laszon hara’ wzrosła w ostatnich dziesięcioleciach, w dużej mierze pod wpływem pełnych pasji pism Chafetz Chaima (Rabina Israela Meira Kagana) na ten temat.
Czasami nawet „komplement” może mieć negatywne konotacje. Przykład: „Mój sąsiad jest świetnym kucharzem! Aromat grillowanego steku unosi się na moim podwórku każdej nocy!” Czy to pochwała, komplement czy raczej zawoalowana narzekanie, nawet krytyka?
Lub „Och, nie pytaj! Wolałbym nie mówić o Marku. . ”. Niby ‚laszon hara’ nie zostało wywiedziane, ale było to sugerowane!
Uwaga: jesteśmy zobowiązani powiadomić człowieka, jeżeli wiemy, że ktoś go oczernia, bądź spiskuje przeciwko niemu. Jesteśmy również zobowiązani do dzielenia się informacjami z każdym, kto może pomóc człowiekowi, który dopuścił się naruszenia, zbłądził. Na przykład z pewnością należy poinformować rodziców, jeśli ich dziecko obraca się w niewłaściwym przestępczym towarzystwie.
Potęga języka
Godne podziwu jest panowanie nad swoimi wypowiedziami. Jeszcze lepsza jest życzliwość „na wejściu”, t.j. szacunku wobec każdej osoby, automatycznie wykorzeniając negatywne nastawienie (oby negatywne emocje nie pojawiły się!), odrzucając chęć dzielenia się złymi informacjami na jej temat.
Niszczącą moc negatywnej mowy przewyższa jedynie dobroczynna moc pozytywnej mowy. Chwalenie i mówienie pozytywnie przynosi korzyści nam, chwalonej osobie i całemu społeczeństwu.
