Parsza Szmot – Księga Szmot -  (שְׁמוֹת) - Księga Wyjścia, rodziały 1:1 – 6:1

Szmot - (שְׁמוֹת) — w tłumaczeniu z języka Hebrajskiego oznacza “imiona”, występuje jako drugi zwrot w parszy. Ta Parsza jest 13-m w kolejności tygodniowym odcinkiem czytania w cyklu rocznym czytania Tory i pierwszym w Księdze Wyjścia. Tekst Parszy Szmot zawiera 6’762 Hebrajskich liter, 1’763 Hebrajskich słów. Jest to pierwsza Parsza drugiej Księgi Tory - Szmot (Księgi Wyjścia)

Krótki opis Parszy Szmot: 

„A było wszystkich dusz, wyszłych [do Micraim] z biodra Jakóba, siedemdziesiąt dusz; a Jozef  był już w Micraim.  I umarł Jozef i wszyscy bracia jego, i całe pokolenie owo. A synowie Jozefa rozplenili się, i rozrodzili się, i rozmnożyli, i wzmogli się wielce, i napełniła się ziemia nimi….” (Szmot, 1:5-6). W owych czasach w Micraim (Egipcie) panował już kolejny Faraon, który nie znał Jozefa, ani nie czcił jego pamięci, był przede wszystkim wielce zaniepokojony tym, że naród żydiwski staje się co raz liczniejszy i potężniejszy. Obawiał się ich liczebności i potęgi. Spostrzegał Żydów jako swoich wrogów. Zdecydował uczynić z nich niewolników, by nie czuli się, jak we własnym kraju. Ustanowił więc nad nimi nadzorców pracy. Ci bezlitośnie dręczyli ciężkimi robotami, w ten sposób Faraon spełnił w praktyce swoje zamierzenia - uczynił Żydów niewolnikami. Ale im bardziej naród Żydowski był dręczony, tym bardziej potężniał, rozrastał się. Wtedy rozkazał Faraon żydowskim położnym - Szifrze i Puah - uśmiercać wszystkich żydowskich chłopców tuż przed ich przyjściem na świat, jeszcze w łonie matki.  W obawie przed gniewem B-ga, położne nie wykonywały tego nakazu. Wtedy Faraon rozkazał swoim poddanym w całym kraju wrzucać wszystkich żydowskich noworodków płci męskiej do Nilu. W rodzinie Jochewed, córki Lewiego i jej męża Amrama narodził się syn. Rodzice Mojżesza byli ludźmi z pokolenia Lewiego. Matka, mimo zakazu, ukrywała noworodka przez trzy miesiące. Kiedy jednak nie miała wyjścia, by uratować synka, decyduje się na umieszczenie go w koszu powleczonym smołą, aby nie przedostała się tam woda i aby nie zatonął, i pozostawiają w trzcinach na brzegu Nilu. Córka Faraona, która wyszła na brzeg Nilu, odnajduje kosz z niemowlem, jest wzruszona i urzeczona widokiem ślicznego malucha, zabiera go i adoptuje jako swojego syna, nadając jemu imię Mojżesz. (imię to pochodzi od rdzenia משה wyciągać, wyjmować)

Mojżesz  dojrzewa, dorośleje, co raz częściej wychodzi poza granice pałacu, oddzielającego go od rzeczywistości. Widzi, jak dręczeni są Żydzi.  Pewnego razu, gdy spostrzegł, jak Egipcjanin okrutnie pastwi się nad Żydem, nie wytrzymuje i w gniewie zabija napastnika. W obawie, przed karą i zemstą Faraona, ucieka – chroni się w Midjan. I tu podaje pomocną dłoń córkom Itro, kapłana Medijanu. Z jedną z nich bierze ślub i pozostaje tam, by żyć i pracować dla swojej rodziny.

W płomieniach ognia, pośród cierniska, objawia się Mojżeszowi B-g i nakazuje mu, by stawił się przed Faraonem i zażądał  uwolnienia narodu żydowskiego i wyprowadził izraelitów z Micraim.  „Któż ja jestem, abym poszedł do faraona” – obawia się Mojżesz, tłumacząc, że też nie jest  dobrym mówcą. B-g wyznacza brata Mojżesza - złotoustego Aarona do pomocy, by przemawiał do Faraona. W Egipcie, Mojżesz i Aaron po przedstawieniu Faraonowi żądań, zwołują starszych Izraela, by oświadczyć im, że wolą B-ga, nadszedł czas ich wyzwolenia i wyjścia z ziemi Micraim.  Ludzie wierzą, ale Faraon nie zgadza się na wyjście Izraelitów, jeszcze bardziej utwierdza się w nienawiści do Żydów. Mojżesz, widząc udręki swojego ludu, zwraca się do B-ga: „Czemu tak skrzywdziłeś ten naród?!”.

W odpowiedzi słyszy obietnicę Wszechmogącego, że wyzwolenie nadejdzie już wkrótce.

Kolejność czytania Parszy  Szmot w cyklu tygodniowym:

Pierwsze czytanie —Szmot 1:1–17

Drugie czytanie – Szmot  1:18 – 2-10

Trzecie czytanie – Szmot  2:11–25

Czwarte czytanie – Szmot  3:1– 15

Piąte czytanie – Szmot   3:16 – 4:17

Szóste czytanie – Szmot   4:18 –31

Siódme czytanie – Szmot  5:1 – 6:1

Komentarz Rabina Szaloma Ber Stamblera:

Parsza Wajechi  – Bereszit - בראשית (Księga Rodzaju)  47:28–50:26

Wajechi –וַיְחִי  w tłumaczeniu z języka Hebrajskiego oznacza „i żył”,  jest to pierwszy wyraz w tej parszy. 

Parsza Wajechi jest 12-ą i ostatnią Księgi Bereszit w cotygodniowym czytaniu Tory w cyklu rocznym.  Tekst parszy  Wajechi  składa się z  4’448, 1'158 Hebrajskich słów

Krótki opis Parszy Wajechi : 

"I żył Jakub w ziemi Egiptu siedemnaście lat, a było dni Jakuba, - lat życia jego, - sto czterdzieści i siedem lat".  (47:28)

Ostatnie 17 lat swego życia Jakub przeżył w Egipcie. Przeczuwając rychły koniec swojego żywota, prosi Josefa, by złożył mu przysięgę, że pochowa go w Ziemi Świętej. Przed odejściem z tego świata,  Jakub pobłogosławił dwóch synów Josefa: Manassesa i Efraima, podnosząc ich do rangi swoich synów jako przodków plemion w obrębie narodu Izraela.

Jakub przed śmiercią błogosławi wszystkich swoich synów, wyznaczając każdemu z nich jego właściwą rolę jako założycielowi plemienia: Juda – założyciel plemienia przywódców, ustawodawców i królów; Kapłani będą pochodzić z plemienia Lewiego, uczonych - z plemienia Isaschar, marynarzy - z Zabulona, nauczycieli szkolnych - z Symeona, żołnierzy - z Gad, sędziów  - od Dan, hodowców oliwek - z Asher, i tak dalej. Ruben został ukarany za "pomylenie ojcowskiego łóża małżeńskiego"; Symeon i Lewi, za masakrę w Sychem i spiskowanie przeciwko Józefowi. Neftalego wyróżnia za „szybkość jelenia”, Benjamina – „wilk drapieżny”.  Josefa błogosławi, by był obdarzony pięknem i płodnością.

Duży kondukt żałobny składający się z potomków Jakuba, ministrów Faraona, czołowych obywateli Egiptu i egipskiej kawalerii towarzyszy Jakubowi w jego ostatniej podróży do Ziemi Świętej, gdzie zostanie pochowany w Jaskini Machpela w Hebronie, tam, gdzie są pochowani Awracham i Sarah, Icchak i Riwka oraz gdzie Jakob pochował swoją żonę – Leję.

Josef umiera w wieku 110, również w Egipcie. Również prosi, by jego kości zostały przeniesione z Egiptu i pochowane w Ziemi Świętej. Jednak stanie  się to wiele lat później, po wyjściu Izraelitów z Egiptu.

Przed śmiercią Josef przekazuję swoim dzieciom przesłanie, z którego będą czerpać nadzieję, siłę i wiarę w trudnych latach: „B-g na pewno pamięta, i doprowadzi was z tej ziemi do ziemi którą przysiągł Abrahamowi, Icchakowi i Jakubowi.”

Kolejność czytania Parszy  Wajechi  w cyklu tygodniowym:

Pierwsze czytanie — Bereszit   47:28 – 48:9

Drugie czytanie – Bereszit   48:10–16

Trzecie czytanie – Bereszit  48:17–22

Czwarte czytanie – Bereszit   - 49:1-18

Piąte czytanie – Bereszit  49:19–26

Szóste czytanie – Bereszit  49:27 – 50:20

Siódme czytanie – Bereszit  - 50:21-26

 Komentarze Rabina Szaloma Stamblera :

Parsza Mikec  – Bereszit - בראשית (Księga Rodzaju)  41:1–44:17

Mikec lub Mikeic –ֵּ מִקֵּץ w tłumaczeniu z języka Hebrajskiego oznacza „i stało się”,  jest to pierwszy wyraz w tej parszy.  Parsza Mikec jest 10-ą w cotygodniowym czytaniu Tory  cyklu rocznego. Tekst parszy  Mikec  składa się z  7’914  Hebrajskich liter i 2’022 Hebrajskich słów.

Krótki opis Parszy Mikec:

„ I stało się po upływie dwóch lat, że Faraonowi się śniło….” (41:1) . Faraon widzi prorocze i niepokojące sny o siedmiu tłustych i żarłocznych krowach i kłosach, które pożerają, niszcza wszystko na około, czyniąc spustoszenie. Żaden mędrców  Faraona nie potrafi wytłumaczyć znaczenia tych snów, wtedy jego podczaszy przypomiał sobie o więźniu i o młodzieńcu Hebrajskim, który trafnie tłumaczył sny. Opowiada o tym Faraonowi. Na rozkaz Faraona Josef został zwolniony z więzienia i przyprowadzony do pałacu władcy. Tam Josef uważnie wysłuchał zatrważające sny Faraona i dokładnie je wytłumaczył. Powiedział, że się zbliżają siedem lat obfitości, zaś potem przyjdą siedem lat głodu. Radzi Faraonowi, by zgromadził zapasy żywności w okresie lat obfitości. Zdumiony i zarazam zachwycony Faraon mianuje młodego Hebrajczyka na post głównego zarządcy Egiptu.

Josef żeni się na Asnat, córce Potifafara. Asnat rodzi Josefowi dwóch synów: Menasze i Efraim

Nastał straszny głód w Egipcie oraz w krajach ościennych, zaś żywność była zgromadzona tylko w Egipcie i tylko tam można było ją zdobyć. „I dowiedział się Jakub, że jest zborze w Egipcie, i rzekł Jakub do synów swoich: Na co się oglądacie?.....” (42:1). Dziesięciu braci Josefa przybyli do Egiptu, by kupić zborze. Najmłodszego zaś Binjamina Jakub zostawił przy sobie: „By nie spotkała przygoda…” (42:6). Josef poznał swoich braci, ale bracia nie poznali Josefa.

Josef decyduje się na podstęp wobec braci: wypytuje przybyłych, nakazuje, by opowiedzieli skąd przybywają i kim są, ale w końcu oskarża ich o to, że przybyli do Egiptu, by szpiegować, nakazuje, by na dowód swojej prawdomówności, przyprowadzili najmłodszego brata Binjamina i zatrzymuje jednego z braci - Szymona, jako zakładnika.

Jakub zamartwia się, ale nie widząc innego wyjścia w końcu decyduje się odpuścić Binjamina, jednak wymaga przyrzeczenia od syna Jechudy, że będzie dbał, troszczył się i odpowiadał za młodszego brata. Starsi bracia wraz z Binjaminem znów przybywają do Egiptu. Tym razem Josef przyjmuje ich z radością, okazuje hojną gościnność, uwalnia też Szimona, zaprasza do pałacu Faraona na huczne przyjęcie, ale jednocześnie knuje kolejny podstęp: by zatrzymać przy sobie ukochanego brata Binjamina, podrzuca do jego plecaka swój srebrny kubek. Gdy bracia są już w drodze powrotnej z Egiptu do Kanaan, dościga ich straż Josefa, znajduje ten kubek u Binjamina, Josef oskarża braci o kradzież ale nie zamierza ich zatrzymywać wszystkich, lecz zatrzymuje tylko „winowajcę” - młodszego z nich Binjamina.

Kolejność czytania Parszy  Mikec  w cyklu tygodniowym:
Pierwsze czytanie — Bereszit   41:1–14
Drugie czytanie – Bereszit   41:15-38
Trzecie czytanie – Bereszit  41:39–52
Czwarte czytanie – Bereszit   - 41:53 – 42-18
Piąte czytanie – Bereszit  42:19 – 43:15
Szóste czytanie – Bereszit  43:16–29
Siódme czytanie – Bereszit  - 43:30 – 44:17

Komentarz Rabina Szaloma Stamblera

Parsza Wajiszlach – Bereszit - בראשית (Księga Rodzaju)  32:4 – 36:43

Wajiszlach lub Waiszalach – וַיִּשְׁלַח w tłumaczeniu z języka Hebrajskiego oznacza „i wysłał”,  jest to pierwszy wyraz w tej parszy.  Parsza Wajiszlach jest 8-ą w cotygodniowym czytaniu Tory w cyklu rocznym.  Tekst Parszy  Wajiszlach  składa się z  7’458 Hebrajskich liter i 1’976 Hebrajskich słów.

Krótki opis Parszy Wajiszlach.

" I wysłał Jakub posłańców przed sobą do Esawa, brata swojego, do ziemi Seir, na pola Edomu.... " (32:4)

Jakub wraca do Ziemi Świętej po dwudziestu latach pobytu w Charanie. Wysyła anioły – jako emisariuszy - do Esawa, w nadziei na pojednanie, lecz jego wysłannicy informują go, że jego brat wyrusza ku niemu na wojnę wraz z 400 uzbrojonymi ludźmi. Jakub przygotowuje się do walki, modli się i wysyła dla Esawa duży prezent (składający się z setek zwierząt), by udobruchać brata.

Tej nocy, Jakub przeprawia całą swoją rodzinę i dobytek przez rzekę Jabbok, sam jednak pozostaje w tyle gdzie napotyka anioła, uosabiającego ducha Esawa, z którymi boryka się aż do świtu. W tej walce Jakub zwichnął biodro, ale pokonuje nadprzyrodzoną istotę, która nadaje mu nowe imię: Izrael, co znaczy "ten, który zmagał się z B-giem".
W końcu Jakub i Esaw spotykają się, jest to ciepłe spotkanie, ale bracia się rozstają. Jakub kupuje działkę w pobliżu Sychem, którego książę - zwany także Sychem - uprowadza i gwałci córkę Jakuba Dinę. Jej bracia - Symeon i Lewi w pomście zabijają wszystkich męskich mieszkańców miasta, uczyniwszy ich wcześniej bezbronnymi, gdyż przekonali ich, że powinni się obrzezać.
Jakub kontynuuje podróż. Rachel umiera podczas porodu (urodziła drugiego syna - Benjamina), i zostaje pochowana w przydrożnej mogile w pobliżu Betlejem. Ruben traci pierworodztwo, gdyż zakłóca życia małżeńskie swojego ojca . Jakub przybywa do Hebronu , do swego ojca Izaaka, który później umiera w wieku 180 . ( Rebeka zmarła przed powrotem Jakuba).
Dzisiejsza  Parsza kończy szczegółową listą żon Esawa, jego dzieci i wnuków; historią rodzin ludu Seir, wśród których Esaw się osiedlił, oraz opisem ośmiu królów , którzy rządzili Edomem, ziemią potomków Esawa i ludu Seir.

Rabin Szalom Ber Stambler o Parszy Wajiszlach:

 I został  Jakub sam jeden jeden, i pasował się ktoś z nim aż do wzejścia jutrzenki; a widział, że podoła mu,  - a uderzył w staw biodra jego, i zwichnął staw biodra Jakuba podczas pasowania się z nim. I rzekł: "Puść mnie, bo wzeszła jutrzenka!" I odpowiedzial: "Nie puszczę cię, póki nie pobogsławisz mnie!" I rzekł do niego: "Jakie imię twoje?" I odpowiedział "Jakub" I rzekł: "Nie Jakub będzie odtąd nazywane imię twoje, ale Israel; gdyż walczyłeś z istotą boską i z ludźmi, i przemogłeś"... (32:25-29)

Kolejność czytania Parszy  Wajszalach w cyklu tygodniowym:

Pierwsze czytanie — Bereszit   32:4–13
Drugie czytanie – Bereszit   32:14-30
Trzecie czytanie – Bereszit  32:31 – 33-5
Czwarte czytanie – Bereszit   33:6-20
Piąte czytanie – Bereszit  34:1 – 35:11
Szóste czytanie – Bereszit  35:12 – 36:19
Siódme czytanie – Bereszit  - 36:20-43