Parsza Toldot – Bereszit - בראשית (Księga Rodzaju)  25:19 – 28:9

Todot lub Tol’doth - חַיֵּי שָׂרָה —w tłumaczeniu z języka Hebrajskiego oznacza „rodowód”, “pokolenie” lub też „ptomek” – jest to drugie słowo i zarazem pierwszy wyraz dystynktywny w tej parszy.  Parsza Toldot jest 6-ą w cotygodniowym czytaniu Tory w cyklu rocznym.  Tekst parszy  Toldot  składa się z  5’426 Hebrajskich liter i 1’432 Hebrajskich słów.

Krótki opis Parszy Toldot.

„A miał Icchak czterdzieści lat, gdy pojął Riwkę, córkę Betuala….”(25:20) Izaak I Rebeka (Riwka) przez dwadzieścia wspólnych lat nie mają dzieci, Riwka nie zachodzi w ciążę, aż ich gorące modlitwy zostają wysłuchane i Riwka zaciążyła, czuje, że będzie miała bliźniaków. Jednak ciąża przebiega bardzo ciężko, w wielkich bólach. Riwka czuje, jak w jej łonie dzieci się przepychają, jakby walczyły ze sobą. „I poszła Riwka dopytywać się u Wiekuistego”, a Bóg do niej przemawił, że nosi w sobie „dwa plemiona”, którzy będą walczyły między sobą. 

Jako pierwszy na świat wyłania się Esaw, tuż za nim, trzymając się za piętę Esawa, rodzi się jego brat - Jakub.

Esaw wyrasta na „biegłego w myślistwie, mężem pól”, Jakub zaś wyrasta na „męża skromnego, przebywającego w namiotach”, dużo czyta, studiuje. Esaw jest ukochanym synem Icchaka, zaś Riwka miłuje bardziej Jakuba.  

Pewnego dnia, gdy Esaw zmęczony i wygłodniały wrócił z polowania i poprosił Jakuba o gorącą strawę, Jakub mówi do brata: „ Sprzedaj że mi zaraz pierworodztwo twoje…” (25:31). Zmęczony i głodny Esaw zgadza się na taką „transakcję” - sprzedaje swój przywilej pierworodstwa z miskę zupy z czerwonej soczewicy. 

Z powodu zasuchy i głodu, który nastał, Icchak przeprowadza się do Gerar w kraju Filistynów, gdzie zajmuje się rolnictwem oraz otwiera na nowo studnie zasypane przez Filistynów, te same studnie, które kiedyś wykopał jego ojciec Abraham. Również wykopuje kilka nowych studni: pierwsze dwie studnie wywołują konflikt w z Filistynami, zaś przy trzeciej studni kłótnie ustają.

 „Esaw miał czterdzieści lat, gdy pojął żonę Jehudit, córkę Beeri,Chitejczyka również i Basmatę córkę Elonę Chitejczyka” (26:34).

Icchak, gdy poczuł, że nadchodzi koniec żywota jego, a wzrok mu zanika, zapragnął pobłogosławić Esawa, jako pierworodnego, zanim umrze. Gdy Esaw wyruszył na polowanie, by upolować zwierzynę i przygotować dla ojca ulubioną jego strawę, Riwka przebiera swojego ukochanego syna Jakuba w ubrania Esawa, nakłada na jego szyję i ręce w owczą wełnę, by bardziej upodobnić do Esawa, który był gęsto owłosiony, i wysyła Jakuba do Icchaka. Jakub otrzymał błogosławieństwo ojca, na błogostan w życiu oraz „bądź panem braci twoich”….. Gdy Esaw wrócił i dowiedział się o oszustwie uknutym przez swojego brata Jakuba i matkę Riwkę „krzyknął krzykiem wielkim i gorzkim niezmiernie”, błagał ojca, by jego pobłogosławił jego też, ale Icchak już niewiele może zmienić, wszystko co może zrobić dla płaczącego syna, to przepowiedzieć, że „z miecza twojego będziesz żył i bratu twojemu będziesz służył” ….(27:40)

Jakub, w obawie przed gniewem i zemstą brata Esawa, opuszcza dom rodzinny i udaje się do Charan, by tam, na polecenie Wiekuistego, znaleźć sobie żonę. Ztrzymuje się w rodzinie wuja Lawana, brata swojej matki - Riwki.

Esaw bierze sobie trzecią żonę – Machalat, córkę Iszmaela.

Kolejność czytania Parszy Toldot w cyklu tygodniowym:

Pierwsze czytanie — Bereszit   25:19 – 26:5

Drugie czytanie – Bereszit   26:6–12

Trzecie czytanie – Bereszit  26:13 –22

Czwarte czytanie – Bereszit   26:23-29

Piąte czytanie – Bereszit  26:30 – 27:27

Szóste czytanie – Bereszit  27:28 – 28:4

Siódme czytanie – Bereszit  - 28:5 - 9  

Komentarze Rabina Szaloma Ber Stamblera:

Parsza Chaje Sara – Bereszit - בראשית (Księga Rodzaju) 23:1 – 25:18

Chaje Sara też Chajej Sarah, Chaye Sarah lub Hayye Sarah - חַיֵּי שָׂרָה —w tłumaczeniu z języka Hebrajskiego oznacza “życie Sary” – jest to pierwszy wyraz w tej parszy. Parsza bieżącego tygodnia jest 5-ą w cotygodniowym czytaniu Tory w cyklu rocznym. Tekst parszy Chaje Sara składa się z 5’314 Hebrajskich liter i 1’402 Hebrajskich słów

Krótki opis Parszy:

Początek tego rozdziału to koniec żywota na tej ziemi Sarah, żony Abrahama: "I trawało życie Sary sto dwadzieścia i siedem lat..." (Bereszit, 23:1). Sarah umiera w wieku 127 lat i zostaje pochowana w jaskini Makpela (Machpelah) w Hebronie, którą Abraham nabył od Efrona Hittyty za 400 srebnych szekli. Eliezer, sługa Abrahama, na polecenie swego Pana, wyrusza jako wysłannik, obładowany podarunkami, do Charana, by znaleźć żonę dla Izaaka. Przy wiejskiej studni, Eliezer modli się do Boga o znak. Otrzymuje go - wskazówkę: kiedy nieznajoma panna podejdzie do studni, poprosi ją o wodę do picia i ta kobieta, która zaproponuje wodę dla niego oraz napoi również jego wielbłądy, będzie tą przeznaczoną dla syna jego Pana, dla Icchaka.                                                                                          

Rebeka (Rywka) córka Betuela, bratanka Abrahama, pojawia się u studni. Jej przypada w udziale "test": "Pozwólże mi łyknąć wody z dzbana twojego. ... I rzekła: Pij panie mój!... I dla wielbłądów twoich czerpać będę." Oto narzeczona dla Icchaka! Eliezer jest zaproszony do ich domu, gdzie opowiada historię wydarzeń dnia, przekonuje Rebekę, by udała się z nim do ziemi Kaanan jako narzeczona Icchaka. Rebeka wyrusza z Eliezerem do ziemi Kanaan, gdzie spotyka Icchaka modlącego się w polu. Icchak poślubia Rebekę, jej miłość łagodzi smutek po stracie matki.                                                                                                                               

Abraham poślubia nową żonę Keturę (Hagar). Rodzą mu się jeszcze sześć synów, ale tylko Icchak jest wyznaczony na jego jedynego spadkobiercę.                                                 

Abraham zmarł w wieku 175 i został pochowany obok Sarah. Pochowali go jego dwaj najstarsi synowie: Icchak i Ismael.                                                                                 

Kolejność czytania Parszy Chaje Sara w cyklu tygodniowym:                                      

Pierwsze czytanie — Bereszit  23:1 – 16                                                                         

Drugie czytanie – Bereszit 23:17– 24:9                                                                           

Trzecie czytanie – Bereszit 24:10 –26                                                                              

Czwarte czytanie – Bereszit  24:27– 52                                                                             

Piąte czytanie – Bereszit  24:53 – 67                                                                               

Szóste czytanie – Bereszit 25:1 – 11                                                                             

Siódme czytanie – Bereszit - 25:12 - 18

Komentarze do Parszy Rabina Szaloma Stamblera:

Parsza Wajera – Bereszit - בראשית (Księga Rodzaju) 18:1 – 22

Wajera (וַיֵּרָא — w tłumaczeniu z języka Hebrajskiego: "I ukazał się mu…” – są to pierwsze słowa tej parszy). "Wajera" jest czwartą parszą w rocznym cyklu czytania Tory. Ta parsza składa się z największej ilości słów (ale nie liter) wśród wszystkich innych tygodniowych parsz zawartych w Księdze Rodzaju - zawiera 7’862 Hebrajskich liter, 2’085 Hebrajskich słów.

 Komentarze Rabina Szaloma Stamblera:

Krótki opis Parszy Wajera

"I ukazał mu się Wiekuisty w  dąbrowie Mamre, gdy siedział u wejścia namiotu, w czasie upału dziennego "(18:1)

Pan B-g objawia się Abrahamowi, trzy dni po tym, jak wieku 99 lat dokonał obrzezania. Jest wciąż obolały, ale gdy Abraham widzi trzech obcych, którzy stanęli przed drzwiami jego domu, pośpieszył, aby się nimi zająć, potraktował ich, jako zacnych gości. Byli to aniołowie, którzy pojawili się w przebraniu zwykłych ludzi. Jeden z nich oznajmił Abrahamowi, że dokładnie za rok niepłodna dotąd Sarah urodzi mu syna. Abraham pełen niedowierzania się roześmiał....

B-g rozgniewany na rozpasany tryb życia i niegodne zachowanie ludności miasta Sodomy decyduje się na zniszczenie miasta wraz ze zdemoralizowaną ludnością. Abraham próbuje przebłagać o przebaczenie Wszechmogącego dla miasta Sodomy. Dwaj aniołowie przychodzą do skazanego na zagładę miasta, gdzie Lot, bratanek Abrahama, okazuje im wielką gościnność i ochrania przed tłumem sodomitów. Aniołowie mówią, że są wysyłani by zburzyć to miejsce, zetrzeć z powierzchni ziemi, jednocześnie mają uratować przed zagładą Lota i jego rodzinę. Ci powinni uciekać z miasta, jednak nie wolno nikomu z nich oglądać się za siebie podczas ucieczki. Żona Lota ignoruje zakaz, ciekawa tego, co się dzieje, ogląda się wstecz na umierające miasto i wtem zamienia się w słup soli.
Lot i dwie jego córki, ukrywa się w jaskini. Córki Lota, przekonane, że cały świat z wyjątkiem nich zginął, że nie ma więcej mężczyzn poza ich ojcem, w rozpaczy, napoiły go winem, tak że Lot zasnął, wówczas „położyła się każda z nich obok ojca” i każda zaszła w ciążę. Ich synowie, którzy narodzili się z tego związku, stali się założycielami narodów Ammon i Moab...

Abraham przeniósł się do Grar, gdzie Abimelech - król Filistynów zabiera do swojego pałacu Sarah, która znów (jak kiedyś w Egipcie) podała się za siostrę Abrahama, by ochronić swego męża. Bóg ostrzega Abimelecha, w jego snie, że zginie, jeśli nie zwróci Sarah Abrahamowi, jako że jest jego - Abrahama żoną....

Z łaski B-żej Abrahamowi i Sarah rodzi syn, któremu rodzice dają na imię Icchak (co oznacza "śmiech"). Ósmego dnia, zgodnie z nakazem Wiekuistego, Icchak zostaje obrzezany. W chwili narodzin ich syna Abraham ma 100 lat, a Sarah skończyła lat 90....

Hagar i Iszmael są wygnani z domu Abrahama. Iszmael o mało nie zginął na pustyni, ale zostaje ocalony przez B-ga...

Abimelek przyszedł do Beer-Szewy, by zawrzeć przymierze z Abrahamem.....

Bóg doświadcza Abrahama. By upewnić się do wierności i pełnego oddania Abrahama Jemu – Wszechmogącemu, nakazuje mu poświęcić, jako ofiarę B-gu, własnego syna Icchaka na górze Moria. Gdy Icchak jest już związany na ofiarnicy i Abraham kieruje nóż w niego, anioł zesłany przez Boga, zatrzymuje go... Na ofiarę Bogu, zamiast Icchaka, przeznacza się baranek, który był ukryty w krzakach nieopodal....

Do Abrahama dociera wiadomość, że u jego bratanka Betuela urodziła się córka Riwka.

Kolejność czytania Parszy Wajera w cyklu tygodniowym:

Pierwsze czytanie — Bereszit  18:1–14

Drugie czytanie – Bereszit 18:15–33

Trzecie czytanie – Bereszit 19:1–20

Czwarte czytanie – Bereszit  19:21–21:4

Piąte czytanie – Bereszit  21:5–21

Szóste czytanie – Bereszit 21:22–34

Siódme czytanie – Bereszit - cały rozdział 22

Parsza Lech Lecha – Bereszit - בראשית (Księga Rodzaju) 12:1 – 17:27

Lech-Lecha, Lekh-Lekha lub Lech-L'cha (לֶךְ-לְךָ — w tłumaczeniu z języka Hebrajskiego: “idź sobie” ) — są to piąte I szóste słowa w trzeciej w kolejności parszy w cyklu rocznym czytania Tory. Ta parsza zawiera 6’336 Hebrajskich liter, 1’686 Hebrajskich słów i 126 wierszy.

Komentarz Rabina Szaloma Stamblera:

 Krótki opis Parszy Lech Lecha

„ I rzekł Wiekuisty do Abrama: Wyjdź z ziemi twojej, i z ojczyzny twojej, i z domu twojego, do ziemi, którą ci wskażę. A uczynię cię narodem wielkim, i pobłogosławię cię, i wywyższę imię twoje i będziesz błogosławieństwem. ” (Bereszit, 12:1,2)

Abram wraz ze swoją żoną Saraj oraz bratankiem Lotem wyruszają do ziemi Kanaan. Tam Abram wznosi ołtarz z ofiarnicą dla Boga. Z pełnym poświęceniemi nadal rozpowszechnia wśród ludzi wiedzę o Bogu Jedynym.

Wybuch głodu zmusił Abrama, aby wraz z żoną Saraj i Lotem powędrować do ziemi Micraim. Tam z obawy przed władzami, ze względu na piękną urodę Saraj, małzonkowie nazywają siebie bratem i siostrą, dzięki czemu Abram unika śmierci, ale piękna Saraj zostaje zabrana do pałacu Faraona. Kara z Góry zesłana, jednak, uniemożliwa Faraonowi posiąść Saraj. Władca zostaje więc zmuszony do odesłania Saraj z powrotem do Abrama i jako zadośćuczynienie przekazuje w prezencie mu złoto, srebro, i stada bydła. 

Po powrocie do ziemi Kanaan, Lot odchodzi od Abrama by osiedlić się w mieście Sodoma pełnym rozpusty i bezprawia. Tam Lot zostaje on schwytany do niewoli, gdy wojska króla Mezopotamii wraz z jego trzema sojusznikami podbijają pięć miast w dolinie Sodomy. Wówczas Abram z niedużą grupą swoich sprzymierzeńców wyruszają w drogę, by wyzwolić bratanka. Odnosi zwycięstwo nad czterema władcami za co otrzymuje błogosławieństwo od Malki Cedeka, władcy Szalem (Jerozolima). 

Bóg ustanawia z Abramem przymierze, przypowiadając mu potomstwo, przy tym zapowiada wygnanie i niedoli narodu żydowskiego oraz poświęcenie Ziemi Świętej jako wieczne dziedzictwo synom Izraela. 

Dziesięć lat po przybyciu do ziemi Kanaan wciąż bezdzietna Saraj namawia Abrama, by poślubił jej niewolnicę Hagar. Hagar, po zajściu w ciążę, zaczyna lekceważyć swoją Panią Saraj, a gdy Saraj upomina ją, traktuje surowo, Hagar ucieka. Anioł dościga Hagar, nakazując jej wrócić i przekazując jej, że urodzi syna, który będzie założycielem wielkiego narodu. W wieku 86 lat Abram zostaje ojcem syna - Iszmaela, którego urodzi mu Hagar.  

Gdy Abram skończył dziewięćdziesiąt i dziewięć lat, Bóg zmienia imię Abrama na Abraham, co oznacza "Ojciec wielu narodów", oraz imię Saraj na Sarah - "Władczyni" i obiecuje, że będzie miała syna, którego oni nazwą Icchakiem. Zapowiada, że Icchak zostanie założycielem wielkiego naródu. Z tym narodem Bóg ustanowi szczególne przymierze – wieczne przymierze dla jego potomstwa. 

Bóg nakazuje Abrahamowi oraz wszystkim jego domownikom płci męskiej obrzezanie, jako znak przymierza z Bogiem. Jest to również nakaz Boga dla całego potomstwa. 

Kolejność czytania Parszy Noach w cyklu tygodniowym:

Pierwsze czytanie — Bereszit  12.1:13

Drugie czytanie – Bereszit 12:14–13:4

Trzecie czytanie – Bereszit 13:5–18

Czwarte czytanie – Bereszit  14:1–20

Piąte czytanie – Bereszit  14:21–15:6

Szóste czytanie – Bereszit 15:7–17:6

Siódme czytanie – Bereszit  17:7–27