Świątynna Menora – kilka faktów

O Świątynnej Menorze, której duchowe światło świeci do dziś.:

B-g nakazał: w Przybytku (Miszkanie) a następnie w Świątyni Jerozolimskiej powinny znajdować się święte światła. Oprócz Świętej Arki, stołu na chleby pokładne, dwóch ołtarzy (jeden złoty i jeden miedziany) oraz kadzi (w której kapłani myli ręce i nogi), znajdowała się menora, kandelabry, które od tamtych czasów stały się symbolem żydowskiego narodu.

- W Księdze Wyjścia / Szmot, dokładnie - w instrukcjach dotyczących budowy Przybytku (Miszkanu) szczegółowo opisane jest, w jaki sposób miała być ukształtowana menora.

- Była wykonana z jednolitej bryły złota. Stanowiła jedną
z nielicznych ozdób Świątyni, które zostały wykonane z jednego kawałka czystego złota. Było to niezwykle trudne do wykonania. Jak mówi Midrasz, Mojżesz zastanawiał się, jak można tego dokonać. W odpowiedzi B-g kazał mu wrzucić bryła złota do ognia, gdzie w cudowny sposób nabierze pożądanego kształtu.

- Menora składała się z centralnego pnia, z trzema gałęziami na każdym z dwóch ramion. Każda gałąź, jak również centralny trzon, były zwieńczone lampą (pojemnikiem do oliwy) – w sumie menora składała się z pojemników na siedem świateł.

- Centralny trzon oraz gałęzie ozdobiono dziewięcioma „kwiatami”, jedenastoma „gałkami” i 22 ozdobnymi „kielichami”. Majmonides słynął z rysowania tych kielichów skierowanych w dół. Wyjaśnia się, że odwrócone kielichy symbolizują dynamikę dzielenia się B-skim światłem i dobrocią z innymi.

- W zewnętrznej komnacie Miszkanu (Przybytku) znajdowały się trzy przedmioty: Menora - od strony południowe, stół na chleby - od północy oraz złoty ołtarz kadzidła pośrodku.

- Każda z siedmiu lamp menory była wypełniona czystą koszerną oliwą z oliwek i knotem, który był zapalany codziennie. Co ciekawe, przygotowanie lamp wydaje się być nawet ważniejsze niż samo oświetlenie. Każdy Żyd był uprawniony do zapalenia menory (See Miszne Tora, Beit Hamikdasz 9:7), jednak tylko Aharon i jego potomkowie mogli dokonać przygotowania świateł menory. Każda lampa była wypełniona pół logiem oliwy, która wystarczyła na spalenie przez najdłuższą zimową noc. [log - biblijna jednostka miary objętości płynów]

-Było jedno światło/lampa, zwane „lampą zachodnią”, które miało płonąć „nieustannie” zarówno w dzień, jak i w nocy. Która to lampa była lampą zachodnią? Między mędrcami od dawna toczy się polemika, czy menora została ustawiona tak, że jej gałęzie rozciągały się ze wschodu na zachód, czy z północy na południe. Według opinii, że menora była umieszczona północ-południe, centralną lampę uważano za „zachodnią”, gdyż knot tej lampy był pochylony w kierunku zachodnim”. Według opinii, że menora była ułożona ze wschodu na zachód, może odnosić się albo do lampy, która faktycznie znajdowała się najbliżej zachodu, albo do drugiej na wschodzie – pierwszej, którą można nazwać „zachodnią”, ponieważ znajdowała się na zachód od lampy wysuniętej najdalej na wschód.

- Przez setki lat menora była przechowywana w tymczasowym Przybytku lub w jego "półstałych iteracjach". Gdy Salomon budował Świątynię w Jerozolimie, kazał wykonać 10 dodatkowych menor i umieścić je w sanktuarium, pięć po prawej stronie istniejącej menory i pięć po jej lewej stronie.

- Menora jest zwykle pokazywana na ilustracjach z zaokrąglonymi, półokrągłymi gałęziami. Spopularyzował to w dużej mierze obraz znajdujący się na Łuku Tytusa, przedstawiający zwycięskich żołnierzy rzymskich powracających z łupami z Jerozolimy, którą zniszczyli. Wydaje się jednak, że wielkie autorytety, Raszi, Majmonides i inni, byli zdania, że gałęzie menory były w rzeczywistości proste, rozciągające się na zewnątrz po przekątnej.

- Wraz z innymi przedmiotami unikatowymi Świątyni zabronione jest powielanie menory do użytku osobistego / 'domowego'. Odtworzenie siedmioramiennej menory może być problematyczne nawet wtedy, gdy jest ona wykonana z innych metali, pozbawiona wszystkich elementów ozdobnych oryginalnej menory lub nieco inaczej ukształtowana.

(ilustracja: Chabad.org; opracowanie wg Menachem Posner )