Świątynne Wzgórze – Chór i Orkiestra Lewitów: co, kto i jak?

Kto śpiewał?

Król Dawid podzielił Lewitów na 24 grupy, z których każda kolejna grupa pełniła służbę świątynną przez jeden tydzień, zmieniając się, podobnie jak Kohanim byli podzieleni na 24 grupy.

Mieli dwa podstawowe obowiązki: pilnowanie Świątyni oraz śpiewanie i granie na instrumentach muzycznych podczas służb modlitewnych. Każda z grup była dalej podzielona na dwie części. „Ochrona” - ta podgrupa stała na straży oraz otwierała i zamykała bramy świątynne. „Śpiewanie” - ta podgrupa składała się z wokalistów i muzyków. Lewita, któremu przydzielono jedno zadanie, nie mógł zmienić go na inne.

Według Talmudu śpiew stanowił główną priorytetową czynność podczas służenia; muzyka po prostu towarzyszyła wokalistom (Talmud, Arachin 11a). Chociaż śpiewać mogli tylko Lewici, do gry na instrumentach byli dopuszczani "zwykli" izraelici  (Miszne Tora, Klei Hamikdasz 3:3)

Kiedy śpiewali?

Lewici śpiewali, gdy na ołtarz wylewano wino podczas świętowania, w trakcie składania wspólnych ofiar całopalenia (tj. w trybie codziennym oraz przy składaniu specjalnych ofiar w Szabat, Rosz Chodesz i święta), jak również podczas składania ofiar pojednania w Święto Szawuot.

Śpiewali także Hallel podczas składania ofiary z baranka pesachowego (Miszna, Pesachim 5:7 z komentarzami), podczas Simchat Beit Haszoewa (rytuałceremonii wodnej) na Sukkot (Miszna, Sukka, 5:1-4) oraz przy przynoszeniu bikkurim - pierwszych owoców (Miszna, Bikkurim 3:4).

Uważa się, że Lewici również mieli możliwość śpiewania czasem (choć niekoniecznie z grą na instrumentach), kiedy składano indywidualne ofiary (nie wspólne). Co więcej, niektórzy kabaliści wyjaśniają, że gdyby Lewici spostrzegali, że słup dymu nie wznosi się pionowo, co wskazywało, że człowiek przynoszący ofiarę nie był szczery w swojej pokucie, przestawali śpiewać.

Według Miszne Tora, Klei Hamikdasz 3:4, orkiestra Lewitów składała się z:

- co najmniej dwie liry, ale nie więcej niż sześć;

- co najmniej dwa flety, ale więcej niż dwanaście;

- co najmniej dwie trąbki, ale nie więcej niż 120;

- co najmniej dziewięć harf, i nie było górnego limitu ilościowego

- przy tym używano tylko jednego talerza (czynele)

Lewici trzymali instrumenty w komnatach pod Ezrat Jisrael („Dwór Izraela”), który miał wejście od na Ezrat Naszim („Dwór Kobiet”), jak opisuje Miszna, Middot 2:6.

Miszna, Arachin 2:6 podje, że podczas śpiewu Lewici stali na specjalnej „platformie” mieszczącej się na dziedzińcu Świątyni w pobliżu ołtarza. prowadził od Ezrat Nashim („Dwór Kobiet”) do Ezrat Jisrael („Dwór Izraelitów”), jak jest opisane w Miszna, Middot 2:5 oraz Miszna, Sukka 5:4. Przy tym komentarze wyjaśniają, że Lewici śpiewali na podwyższeniu przy ołtarzu przez cały rok. Natomiast w Święto Sukkot podczas Simchat Beit Haszoewa Lewici śpiewali na stojąc stopniach (komentarz Raszi do Talmud, 51b; lub Miszne Tora, Hilchot Beit Habechirah 6:6).

Według Miszny w chórze nigdy nie było mniej niż 12 Lewitów, a ich liczba mogła być znacznie większa, bez ograniczeń.

Nieletni zwykle nie mógł wejść na dziedziniec Świątyni - Azarah, jednak by wziąć udział w w śpiewach podczas służenia, młodociani Lewici mogli przyłączyć się do chóru, gdy dorośli lewici wstawali, by śpiewać. Nie wolno im było jednak grać na żadnych instrumentach, nie byli wliczani też do wymogu minimalnej ilości - 12 Lewitów i nie stali na podeście. Raczej stali na ziemi tak, że ich głowy znajdowały się na poziomie stóp dorosłych Lewitów.

W epoce Miszkan'u Lewici rozpoczynali szkolenie do służby w Przybytku w wieku 25 lat zaś zaczynali bezpośrednio służbę dopiero w wieku 30 lat (odchodzili na emeryturę w wieku 50 lat). Musieli też szkolić się przez pięć lat przed służbą, jak opisuje Miszne Tora (Hilchot Klei Hamikdasz, 3:7-8)

W 'reperbuar' śpiewów Lewitów wchodziły prawie wszystkie techilim z Księgi Techilim; w trakcie składania ofiar pesachowych śpiewali Hallel (Techilim 113-118).

Na przestrzeni całego roku, każdego dnia śpiewano inny psalm/techilim podczas codziennych przynoszeń porannych i popołudniowych, jak opisuje Miszna, Tamid 7:4., jak:

- niedziela: Techilim 24 - „Ziemia i wszystko, co zawiera, należy do Haszem.... ”.

- poniedziałek: Techilim 48 - „Jak wspaniały jest Haszem i godny pochwały w Jego mieście... ”.

- wtorek: Techilim 82 - „B-g pośród B-skiego zgromadzenia (...). . ”.

- środa: Techilim 94 - „O Najwyższy B-że, B-g zemsty, do Którego należy zemsta...”

- czwartek: Techilim 81 - „Śpiewajcie o radości B-gu, naszej sile. . ”.

- piątek: Techilim 93 - "B-g króluje: jest przyodziany w majestat . . ”.

- Szabat (tylko podczas szacharit): Techilim 92 - „...Pieśń na dzień Szabatu . . ”.

Podczas szabatowego składania ofiary - musaf Lewici śpiewali jedną z sześciu części pieśni Haazinu (Dwarim/Ks. Pwt Prawa 32), dopełniając ją co sześć tygodni, jak opisuje Miszne Tora, Temidin Umusafin 6:9.

W trakcie trwania składania popołudniowej ofiary szabatowej śpiewali „Pieśń Morza” z Ks. Szmot/Wyjścia. Śpiewali od początku do „Kto jest podobny do Ciebie” (Szmot, 15:1-11) w jeden Szabat i od tego wersetu do końca w następnym tygodniu. [Toczy się dyskusja, czy w trzecim tygodniu śpiewali „Pieśń Studni”, czy też zaczynali od nowa] - jak opisuje Miszne Tora, Temidin Umusafin 6:9.

Według Miszna, Bikkurim 3:4, gdy przynoszono bikkurim (pierwsze owoce), Lewici śpiewali: „Będę Cię wysławiał, o B-że, bo Ty mnie wskrzesiłeś. . . z Techilim 30.

Według Masechet Sofrim 18:2, w święta, kiedy podczas modlitw odmawiano cały Hallel, Lewici śpiewali Hallel w trakcie musaf tego dnia, oprócz specjalnych pieśni świątecznych wymienionych w Masechet Sofrim.

Codzienne techilim na każdy dzień tygodnia chwalą B-ga za stworzenie świata w sześć dni. Wyjątkiem jest pieśń śpiewana w Szabat (Techilim 92), która to pieśń zaczyna się od „Pieśni na dzień Szabatu”.

Miszna Tamid 7:4 mówi, że jest to „pieśń na przyszłość, na dzień, który "będzie całkowicie pełnym Szabatem i odpoczynkiem dla życia wiecznego” – ponieważ Szabat jest przebłyskiem Przyszłego Świata.

 

(opr. na podstawie artykułu @Yehuda Shurpin, ilustracja: Chabad.org)