Święto Sukkot – 13 faktów.

r.

1. Sukot rozpoczyna się w czasie pełni księżyca.

Żydowskie święto Sukot rozpoczyna się o zmroku 15 dnia żydowskiego (księżycowego) miesiąca Tiszrei, kiedy księżyc jest w zenicie. Trwa przez kolejne siedem dni. Tuż bezpośrednio po Sukot rozpocznie się Święto Szemini Aceret / Simchat Tora.

2. Sukot to święto szałasy.

Sukkot to po hebrajsku „szałasy” lub też „schroniska”. Jak czytamy w wersecie, „Wasze [następne] pokolenia powinny wiedzieć, że kazałem dzieciom Izraela żyć w szałasach, kiedy wyprowadziłem ich z ziemi egipskiej” (Wajikra, 23:43) Co to były za szałasy? Talmud mówi nam, że były to chmury chwały, które otaczały cały lud podczas ich epickiej 40-letniej wędrówki przez pustynię Synaj.

3. Święto Sukot ma trzy inne imiona.

Sukot ma również konotację rolniczą, oznaczającą czas, w którym rolnicy w Izraelu zbierali plony, które dojrzewały  na polach. Z tego powodu Pismo nazywa to Chag Haasif „Świętem Żniw”. Sukot to radosne święto - tak radosne, że mędrcy nazywali je po prostu Chag - z hebrajskiego „święto”. W naszej liturgii nazywamy to Zman Simchatenu - „Czas naszej radości”.

4. Suka pokryta materiałem organicznym.

Na czas Święta Sukot, suka pokryta jest zielenią, bambusem lub jakimś innym materiałem roślinnym. Taka suka staje się naszym domem na cały okres Sukot. Pokrycie ma nazwę "sechach". Materiał dla koszernego sechach powinien wyrosnąć z ziemi i zostać zebranym. (Nie może to być na przykład nawis pobliskiego drzewa.) Do sechach bardzo pasują na przykład wiecznie zielone gałęzie, łodygi kukurydzy, liście palm, bambus lub specjalnie wyprodukowane maty etc.

5. Suka staje się naszym drugim domem w święto Sukot.

Jemy wszystkie posiłki, uczymy się i spędzamy czas (a niektórzy nawet śpią) w suce. 

Sukę można postawić praktycznie wszędzie, pod warunkiem, że znajduje się pod otartym niebem. Talmud mówi o sukach zaprzężonych w woły, sukach na łódkach, sukach na koronach drzew i sukach nawet na wielbłądach. Obecnie nawet na pickupach montujemy suki.

6. Lulaw i Etrog - każdego dnia  (prawie) przez całe Święto Sukot.

Każdego dnia Sukot (oprócz Szabatu) bierzemy zieloną wiązkę roślin - zrobioną z lulawu (liści palmowych), trzech hadasimów (mirtów) i dwóch arawot (wierzb) - razem z etrogiem (cytronem). Trzymamy ich razem, błogosławimy B-ga, który „uświęcił nas Swoimi przykazaniami i przykazał spełniać micwę "lulaw”: bierzemy tę wiązkę i delikatnie nią potrząsamy w sześciu kierunkach. Jest to często określane jako „lulav i etrog” lub arba minim, „cztery rodzaje” (przykazanie to możemy spełnić w Chabad Lubawicz  lub w najbliższej synagodze)

Cztery rodzaje są również trzymane i potrząsane podczas Hallel („Psalmy uwielbienia” odmawiane w ramach porannego nabożeństwa świątecznego), a także podczas Hoszanot, codziennej ceremonii Sukot, która polega na okrążaniu zwoju Tory podczas śpiewania modlitw o zbawienie.

7. Specjalne błogosławieństwa Święta Sukot.

Oprócz błogosławieństwa, które odmawiamy przed przyjęciem lulaw i etrogu, za każdym razem, gdy zasiadasz do posiłku w suce, odmawia się błogosławieństwo, które kończy się słowami „lajszaw basuka”; błogosławieństwem ty błogosławisz B-ga: „Kto nas uświęcił Swoimi przykazaniami i nakazał nam mieszkać w suce.". Przy wypełnianiu poszczególnej micwy za pierwszym razem należy wyrecytować jeszcze jedno błogosławieństwo - Szehechejanu, które błogosławi B-ga, który „dał nam życie, podtrzymał nas i doprowadził do tego czasu”.

8. Ostatnim dniem jest Hoszana Rabba.

Siódmego dnia święta Sukot, zebrani mężczyźni okrążają bimę ('mównicę' pośrodku synagogi) siedem razy, zamiast jednego okrążenia wykonywanego każdego poprzedniego dnia Święta. Ponieważ rytuał Hoszana Rabba są powtarzane wielokrotnie, ten dzień znany jest jako Hoszana Rabba („Wielka Hoszana”). Pod koniec tego dorocznego rytuału, każda osoba uderza w ziemię wiązką pięciu wierzb (znanych również jako hoshaanot).W tym dniu zwyczajowo w suce spożywa się uroczysty posiłek, który obejmuje chałę maczaną w miodzie (ostatni raz w sezonie po Rosz haSzana) oraz kreplach, czyli pierogi nadziewane mięsem.

9. Sukot był świętem pielgrzymim.

Tora nakazuje Izraelitom pielgrzymowanie do Świątyni trzy razy w roku - Pesach, Szawuot oraz Sukot - przynosząc ofiary i inne dary, które mogły być zapowiedziane w poprzednich miesiącach. Sukot był ostatnim z trzech świąt i według niektórych był to ostateczny termin, kiedy zaległe „długi” przed B-giem zostaną uznane.

10. Radosne czerpanie wody podczas Święta Sukot.

W czasach świątynnych wieczory-noce Sukot obchodzono z wielką radością, do tego stopnia, że mędrcy świadczyli: „Każdy, kto nie widział radości płynącej z czerpnia i wylewania wody, nigdy nie widział prawdziwej radości w swoim życiu”. (Miszna Suka, 5:1.) 

Uroczystości poprzedzały właśnie czerpanie wody ze źródła sziloach, którą następnie wlewano do specjalnego otworu w Ołtarzu Świątyni. Kapłani rozpalali ogień na wielkich pochodniach, rozświetlając Jerozolimę - przy tym robiło się tak jasno, jakby był środek dnia. Przez całą noc pobożni mężczyźni tańczyli trzymając pochodnie, uczeni żonglowali, a Lewici grali na instrumentach muzycznych - brzmiała muzyka, podczas gdy ludzie świeccy przyglądali się z podnieceniem i zachwytem. Obecnie wiele wspólnot obchodzi noce Sukot upamiętniające ceremonię czerpania wody. Rebbe zachęcił, by tańczący tańczyli też na ulicy, poza suką.

11. Goście duchowi odwiedzają sukę każdego dnia Święta Sukot.

Zgodnie z mistyczną tradycją Zohar, „siedmiu pasterzy” odwiedza nasze suki każdego dnia Święta. Nazywamy ich "uszpizin". Ci goście to: Abraham, Izaak, Jakub, Mojżesz, Aharon, Józef i Dawid.

Niektórzy recytują specjalny tekst, którym formalnie „zapraszają” uszpizin do swoich suk.

12. Nie wszystkie dni są takie same.

Pierwsze dwa dni Sukot (w Izraelu tylko pierwszy dzień) to Jom Tow, czyli dzień (w pełni) świąteczny - podobnie jak Szabat, powstrzymujemy się od wielu form twórczej pracy, podróży itp. Wyjątkami są to, że dozwolone są niektóre czynności związane z przygotowywaniem posiłków (np. gotowanie przy użyciu istniejącego płomienia) i przenoszenie rzeczy potrzebnych nam na święta. Modlitwy tych dni (tego dnia) są również nieco dłuższe niż zwykle. Pozostałe dni Sukot znane są jako 'chol hamoed' ('pół święto') podczas których podróże i inne melachot (czynności zabronione) są dozwolone (ale należy unikać uciążliwej pracy, jeśli to możliwe).

13. Po Sukot następuje kolejne święto.

Zaraz po siedmiu dniach Święta Sukot wkraczamy w Święto Szemini Aceret i Simchat Tora. W diasporze Święto to trwa dwa dni; w Izraelu ogranicza się do jednego dnia. Simchat Tora oznacza zakończenie corocznego cyklu czytania Tory i rozpoczęcie nowego cyklu. Jest to naznaczone radosnym pełnym entuzjazmu  śpiewem i tańcem w synagodze. To jedyny przypadek, kiedy jedno święto żydowskie przypada bezpośrednio po drugim.

(opr. w oparciu Menachem Pozner/Chabad.org)