Szabat od A do Z

r.
"Pamiętaj na dzień Szabatu, abyś go święcił" (Ks. Wyjścia/Szmot, 20:8) - to przykazanie, które powtarza się w Torze jeszcze kilka razy....
Szabat (nazywany również jako Szabbos - z języka jidisz), Święty siódmy dzień tygodnia, podczas którego rezygnujemy z pracy jakiejkolwiek pracy, w tym z pracy twórczej i skupiamy się na rodzinie i prostych przyjemnościach życia, modlimy się, czytamy Torę, techilim - jest podstawą życia żydowskiego.
Według Talmudu przykazanie uświęcenia Szabatu jest równe wszystkim pozostałym przykazaniom.
W rzeczywistości Szabat jest tak ważny dla życia żydowskiego, że termin "szomer Szabat" (obchodzący, przestrzegający Szabatu) jest synonimem „religijnego Żyda” w potocznym języku.
Jak obchodzimy Szabat zgodnie z Halahą:

a) Zakończ pracę wczesnym piątkowym popołudniem, byś miał czas by przygotować Szabat w swoim domu. b) Posprzątaj dom na cześć królowej Szabat. c) Ugotuj dobre pyszne posiłki szabatowe zanim nadejdzie Szabat. Ustaw płytę szabatową, która zachowa ciepłe jedzenie na świąteczne posiłki. d) Przygotuj stół na kolację szabatową: świeczniki i świece, dwie całe chałki ułożone na tacy i przykryte piękną serwetą, kielich i wino na kidusz; i najlepszą zastawę stołową jaką posiadasz. e) Weź kąpiel albo prysznic i przyodziej się w świąteczny strój. f) Zapal świece szabatowe 18 minut przed zachodem słońca.  g) Od tego momentu, aż do zakończenia Szabatu, powstrzymaj się od wszystkich prac zakazanych przez prawa Szabatu. h) Odmów specjalne szabatowe modlitwy wieczorne (najlepiej w synagodze), włącznie z pieśnią Lecha Dodi- "Pójdź mój ukochany, na spotkanie oblubienicy, powitajmy Szabat..." i) Usiąźcie się z rodziną i przyjaciółmi dookoła stołu i odśpiewaj pieśń  Szalom Aleichem, by powitać anioły Szabatu. Później zaśpiewaj  "Eszet chajil"- "Żonę dzielną któż znajdzie?" (Księga Przysłów 31) skomponowaną przez króla Salomona, jako hołd złożony Żydowskiej kobiecie. j) Napełnij kielich koszernym winem lub sokiem z winogrona i wypowiedz słowa Kiduszu, które proklamują świętość Szabatu, po czym je wypij.

k) Udaj się do kuchennego zlewu i obmyj rytualnie dłonie jak przed jedzeniem chleba: napełnij specjalnie do tego przeznaczone duże naczynie wodą i polej każdą z dłoni trzy raz, po czym wypowiedz słowa błogosławieństwa "al netilat jadajim". l) Powróć do stołu, odmów błogosławieństwo "lechem min haarec" nad chałkami, podziel jedną z nich – przeznaczoną na piątkowy wieczór – zamocz w soli, zjedz i poddaj wszystkim zgromadzonym przy stole. m) Podaj szabatowy posiłek. Tradycyjne menu piątkowego wieczoru zawiera gefilte fisz (albo inną potrawę rybną), rosół z macowymi kuleczkami lub makaronem a także główne mięsne danie z przystawkami (tradycyjnym wyborem jest kugiel i cymes) oraz deser. n) Pomiędzy daniami spiewaj tradycyjne szabatowe pieśni (zemirot) i rozmawiaj o Parszy (przypadający na dany tydzień fragment Tory) i jej znaczeniu. Wydrukowanie przed Szabatem Parszy z www.chabad.org.pl będzie pomocne. Po zakończeniu kolacji wypowiedz Błogosławieństwo po posiłku o) Jeśli nie jest za późno, teraz jest doskonały czas, aby spędzić go z rodziną i przyjaciółmi, aby razem postudiować Torę, czy poczytać żydowskie książki. p) Udaj się na wieczorny, zasłużony nocny wypoczynek. q) W sobotni poranek udaj się na pieszo do synagogi (żadnej jazdy rowerem, samochodem, czy innym pojazdem) na poranne modlitwy i czytanie Tory.  r) Po powrocie z synagogi zasiądź do szabatowego posiłku. Dzienny posiłek ma taką samą podstawową strukturę, jak ten piątkowego wieczoru - kidusz (wersja dzienna), rytualne obmycie rąk, błogosławieństwo nad chałką przeznaczona na sobotę oraz oczywiście przepyszne jedzenie. Tradycyjnym jedzeniem na dzień Szabatu jest sałatka jajeczna z cebulą i mityczny szabatowy czolent – długo gotujący się na wolnym ogniu (już przed Szabatem), gulasz. Nie zapominamy, oczywiście, o śpiewaniu, świątecznych dyskusjach i błogosławieństwie po posiłku. s) Szabatowe popołudniowe drzemki są wspaniałe, ale zarezerwuj też trochę czasu, na jeszcze trochę nauki i czytanie Tory. t) Późnym popołudniem, odmów minchę; w lecie, następuje po niej studiowanie rozdział z Pirke Awot. u) Zjedź trzeci posiłek, pomiędzy minchą a maariwem. v) Około godziny po zachodzie słońca, kiedy jest juz ciemno, kończy się Szabat. Odmów modlitwy wieczorne. w) Nadszedł teraz czas na  Hawdalę, rytuał oddzielenia świętego od powszedniego czasu – Szabatu od reszty dni tygodnia -  dokonywaną  z wypełnionym po brzegi kielichem wina, wonnościami (których zapach ma pocieszyć nasze duszę po wyjściu Szabatu) oraz specjalną plecioną świecą. x) Jest jeszcze jeden posiłek: Melawe Malka ("Pożegnanie Królowej"), lekki posiłek, przy akompaniamencie pieśni o proroku Eliaszu oraz opowieściach o prawych ludziach. y) Ponownie wchodzimy w kolejny tydzień pracy – ale jesteśmy wzmocnieni duchową energią wypływającą z Szabatu i nadzieją na kolejny święty czas już za sześć dni! z) Tak wygląda tradycyjny Szabat, powtarzany każdego tygodnia - przez wieki !!!