Sefardyjczycy

r.

Aszkenazyjczycy, Sefardyjczycy i Mizrahim..... Dziś porozmawiamy o Sefardyjczykach.

Kim są Żydzi Sefardyjczycy i Sfaradim ?

W wąskim sensie tak nazywamy Żydów, którzy żyli na Półwyspie Iberyjskim i ich potomków. W szerszym znaczeniu do Żydów - Sefardyjczyków zalicza się także tych Żydów, którzy przestrzegają sefardyjskich rytuałów i tradycji religijnych - w tym przypadku do tej społeczności przynależą również ci Żydzi, których przodkowie nigdy nie byli ani w Hiszpanii, ani w Portugalii. Dotyczy to na przykład społeczności żydowskich Afryki Północnej (zwłaszcza Maghrebu), Półwyspu Bałkańskiego i Włoch. Z drugiej strony w krajach takich jak Irak i Iran, a także na Kaukazie i w Azji Środkowej, gdzie lokalne społeczności żydowskie również przestrzegają rytuału i tradycji sefardyjskich, potomków Żydów hiszpańskich i portugalskich jest bardzo niewielu lub praktycznie nie ma ich wcale. Samo pojęcie „Sefardi” pochodzi od wyrazu Sfarad. W języku hebrajskim jest to nazwa Hiszpanii. W związku z tym wszyscy Żydzi, którzy osiedlili się na Półwyspie Iberyjskim w wyniku migracji, najpierw w Cesarstwie Rzymskim, a po jego zniszczeniu w obrębie kalifatu, utworzyli pewną społeczność, ograniczoną pewnymi terytoriami. Należy zauważyć, że w przeciwieństwie do Rzymian, muzułmańskie przywództwo kalifatu było dość lojalne wobec Żydów, dlatego okres ten zaczęto nazywać Złotym Wiekiem wśród Sefardyjczyków.

Przez wieki zgromadzeni na półwyspie Żydzi utworzyli nowy język potoczny – ladino, ukształtowany na bazie języka łacińskiego i jego lokalnych dialektów oraz hebrajskiego i aramejskiego. Po pewnym czasie cywilizacja europejska znów zaczęła powracać na Półwysep Iberyjski. Dla Żydów okres ten okazał się „momentem prawdy”. Chrześcijanie, którzy zastąpili muzułmanów, zażądali od przedstawicieli tego narodu  żydowskiego całkowitego podporządkowania się ich żądaniom, wymaganiom, rezygnacji z praktyk religijnych, odstąpienia od tradycji i wreszcie przejście na chrześcijaństwo. Ci, którzy się z nimi nie zgadzali, zostali zmuszeni do opuszczenia półwyspu.

Setki tysięcy Żydów byli zmuszeni do szukania nowych miejsc do życia. Niektórzy podróżowali przez Afrykę Północną, niektórzy szukali miejsca do osiedlenia się na wschodzie, osiedlając się na śródziemnomorskich półwyspach Apeninów i Bałkanów, w Azji Mniejszej i Palestynie. Część Żydów wyjechała na północ, osiedlając się w południowych regionach Francji, Anglii i Holandii, Polski, Niemiec. Inni osadnicy, zwłaszcza ci, którzy udali się na północ kontynentu afrykańskiego, „mieszali się” z lokalnymi społecznościami żydowskimi. Jednak ich wspólny język ladino nie zniknął, lecz wręcz przeciwnie, stał się bardziej powszechny. Stało się to szczególnie widoczne po wejściu Imperium Osmańskiego na światową arenę polityczną.

W tym samym czasie rozpoczął się Srebrny Wiek kultury sefardyjskiej. Turcy osmańscy zaprosili sefardyjskich Żydów do zasiedlenia terytoriów Europy Południowo-Wschodniej, gdzie po klęsce Bizancjum miasta były bardzo wyludnione. Punktem zwrotnym pod tym względem stały się starożytne Greckie Saloniki, gdzie warstwa społeczności żydowskiej aż do początku II wojny światowej stanowiła ponad połowę całkowitej populacji miejskiej. Ale Sefardyjczycy osiedlili się nie tylko w Europie. Osiedlili się prawie na całym terytorium Imperium Osmańskiego, więc teraz sefardyjscy.

W samym Izraelu wielu sefardyjskich Żydów zachowuje swoje pochodzenie i jest dumnych ze swojego pochodzenia.