Parsze Tory

Behaalotcha

Behaalotcha, Behaalotcha – Bamidbar (Księga Liczb), 8:1–12:16 – בְּהַעֲלֹתְךָ – w tłumaczeniu z języka hebrajskiego oznacza “gdy wstaniesz” – jest 36-ą tygodniową Parszą w rocznym cyklu czytania Tory I trzecią w Księdze Bamidbar (Księdze Liczb). Tekst Parszy składa się z 7’055 Hebrajskich liter , 1’840 Hebrajskich słów

(8:1) I oświadczył Wiekuisty Mojżeszowi, i rzekł: (8:2)"Powiedz Ahronowi, a objaśnij mu: Gdy będziesz zapalał lampy. to ku przedniej stronie świecznika świecić powinno siedem lamp"

Krótki opis Parszy Behaalotcha

Kohen Aharon otrzymuje nakaz Najwyższego, który przekazał mu Mojżesz, o zapaleniu Menory oraz wyświęceniu Lewitów do służby B-gu w Świątyni.

Tora ustanawia prawo o Pesach Szeni (Drugi Pesach) dla tych, którzy z powodu swojej rytualnej nieczystości nie mogli składać ofiar pesachowych we właściwym czasie : "Ale byli ludzie, którzy byli nieczyści z powodu dotknięcia ludzkiego martwego ciała - tak, że nie mogli spełnić ofiary pesachowej wyznaczonego dnia, - przyszli wtedy do Mojżesza i do Aharona w ten że dzień. I rzekli ludzie ci do niego: "Myśmy się zanieczyścili [duchowo] przy zwłokach ludzkich; czemu mamy być umniejszeni przez nie złożenie ofiary Wiekuistego w oznaczonym czasie pośród synów Izraela.... I oświadczył Wiekuisty Mojżeszowi, i rzekł: "Powiedz synom Izraela i objaśnij im : jeżeli by się ktokolwiek zanieczyścił [duchowo] przy umarłym, albo był by w dalekiej drodze...... a chciałby spełnić ofiarę pesachową Wiekuistemu: Miesiąca drugiego, czternastego dnia, ku wieczorowi niechaj spełnią ją...." (Bamidbar, 9)

Haszem przekazuje Mojżeszowi ustalenia o porządku przejścia izraelitów przez pustynie – w trakcie przemarszu oraz postojów, w tym postoju u podnóża góry Synaj, gdzie postój trwał prawie cały rok: "....Wedle nakazu Wiekuistego stawali obozem; przez cały czas gdy obłok pozostawał nad przybytkiem obozowali oni...."

Zmęczony lud buntuje się, ma dość jedzenia manny z nieba, domaga się od Mojżesza mięsa: "Ale począł lud utyskiwać niegodziwie.... Któż nakarmi nas mięsem? I słyszał Mojżesz, jak lud biada po rodzinach swych...."

Zgodnie z nakazem Stwórcy, Mojżesz wyznacza 70 starszych pośród synów Izraela, w których wstępuje duch proroków – oni będą pomocą Mojżeszowi w zarządzaniu, prowadzeniu Izraelitów przez pustynię... "złożę na nich, aby ponieśli z tobą brzemię ludu, abyś nie dźwigał ty sam. Ludowi zaś powiedz: przygotujcie się na jutro, a będziecie mieli mięso...."

Miriam obmawia Mojżesza wraz z Aharonem: "I rozprawia Miriam wraz z Aharonem o Mojżeszu, z powodu żony Kuszytki, którą pojął....". Zostaje za to ukarana - poraża ją trąd - kara „laszon ha-ra”. (*) Jednak Mojżesz modli się o wyzdrowienie starszej ukochanej siostry, cały naród też w ciągu siedmiu dni wyczekuje na wyzdrowienie i powrót do obozu Miriam.

(*) „Laszon ha-ra” - w dosłownym tłumaczeniu z języka hebrajskiego oznacza „zły język” - szczegółowo: plotkowanie, obmawianie kogoś w mówię oraz piśmie, słusznie czy nie słusznie, zgodnie z faktami prawdziwymi, czy wymysłem. Zakaz „laszon h-ra” jest zakazem B-skim, jest to micwą negatywna, jedna z micw negatywnych według klasyfikacji Ramabama. Judaizm przypisuje wielką siłę sprawczą słowu - ten, który wypowiada złe słowo, plotkuje zabija tego, który słucha i tego, o którym się w tej plotce mówi oraz sam wypowiadający zostaje srogo ukarany.

Księga Przysłów powiada: "Życie i śmierć są w mocy języka" (18:21).

Prawo żydowskie wyróżnia trzy rodzaje plotkowania / obmowy:

Rechilut - pozornie błahe i „niegroźne” plotkowanie o codziennych, nieistotnych sprawach z życia znajomych, kolegów z pracy itp. Zagrożenie tego rodzaju obmowy tkwi w tym, że stanowi ona zazwyczaj wstęp do bardziej złośliwego obmawiania ludzi zawierającego nieprawdę na ich temat lub dotyczącego prawdziwych i istotnych spraw z ich życia, których omawianie niczemu dobremu nie służy.
Laszon ha-ra - negatywne, lecz jednak prawdziwe informacje dotyczące życia innych ludzi, przekazywane innym bez żadnego wyraźnego powodu, ale wyłącznie po to, aby zaspokajać „naturalną” ludzką potrzebę obmawiania innych.
Moci szem-ra - negatywne i jednocześnie nieprawdziwe opinie i rzekome fakty dotyczące innych ludzi.

❗️W tygodniu, gdy czytamy Paszę Behalaaotcha, do sabatowego czytania Chumaszu czytamy również odpowiednią haftarę z Księgi Proroka Zahariasza, cz. 2:14-4:7 (*)

Krótki opis tej haftary:

Ta haftora zawiera wizję złotej menory świątynnej, której codzienne rozpalanie jest omówione na początku czytania Tory w tym tygodniu.

To proroctwo zostało przekazane przez Zachariasza na krótko przed budową Drugiej Świątyni. Haftora rozpoczyna się żywym przedstawieniem radości, która zapanuje, gdy B-g powróci do Jerozolimy: „Śpiewaj i raduj się, Córo Syjonu, bo oto przyjdę i zamieszkam pośród ciebie, mówi Pan ”.

Następnie prorok opisuje scenę na Dziedzińcu Niebieskim: Szatan próbował obciążyć Jozuego, pierwszego Arcykapłana, który służył w Drugiej Świątyni, z powodu „splamionych szat” (tj. grzechów), które miał na sobie. Sam B-g broni Najwyższego Kapłana: „I rzekł Wiekuisty do szatana: B-g cię zgromi, szatanie; zniszczy cię Najwyższy, który wybrał Jerozolimę. To znaczy, jak szatan śmie ścigać osobę, która przetrwała trudy wygnania? „I podniósłszy głos, rzekł do stojących przed nim, mówiąc: Zdejmijcie z niego te brudne szaty”. I rzekł do niego: „Patrz, zdjąłem z ciebie twoją winę i przyodziałem cię w czyste szaty”.

Następnie B-g przechodzi do nakreślenia nagród czekających Jehoszua, jeśli on i jego potomkowie będą podążać drogami B-ga. Ostateczną nagrodą jest: „Oto! Przyprowadzę mego sługę, pęd”, aluzję do Mesjasza, pędu Dawida.

Następnie Zachariasz opisuje wizję złotej menory o siedmiu ramionach. Anioł interpretuje znaczenie tej wizji: „Oto słowo Pana skierowane do Zorobabela [potomka króla Dawida, jednego z głównych bohaterów budowy Drugiej Świątyni]: „Nie siłą wojskową ani siłą fizyczną, ale moim duchem — mówi Pan Zastępów”. Oznacza to, że potomek Zorobabela, Mesjasz, nie będzie miał trudności ze swoim zadaniem, będzie to tak proste, jak zapalenie menory.

(*) To jest streszczenie Haftory, która jest czyta w synagogach Chabadu. Inne społeczności ew. czytają też więcej, mniej lub zupełnie inną część z Ksiąg Proroków. Ponadto określone warunki kalendarzowe mogą spowodować, że zamiast tej zostanie odczytana inna Haftora.

Kolejność czytania Parszy Beha’alotecha:

czytanie pierwsze – Bamidbar 8:1-14
czytanie drugie – Bamidbar 8:15-26
czytanie trzecie – Bamidbar 9:1–14
czytanie czwarte – Bamidbar 9:15–10:10
czytanie piąte – Bamidbar 10:11–34
czytanie szóste – Bamidbar 10:35–11:29
czytanie siódme – Bamidbar 11:30–12:26

Poniżej komentarze Rabina Szaloma Ber Stamblera:

https://youtu.be/nTO9JoG7yns