Parsza Emor - Wajikra (Księga Kapłańska) 21:1 – 24:23

Emor – אֱמֹר– w tłumaczeniu z języka hebrajskiego oznacza “mówić, powiedzieć”, jest to piąte słowo i pierwszy charakterystyczny wyraz tej Parszy. „Emor” jest 31-ą częścią w rocznym cyklu czytania Tory i 8-ą częścią w Księdze Wajikra. Tekst „emor” składa się z 6’106 hebrajskich liter, 1’614 hebrajskich słów, zajmuje najwięcej wersetów (215) w zwoju Tory względnie innych parsz.

Komentarz Rabina Szaloma Dow Ber Stamblera:

Krótki opis parszy Emor

W tej parszy, która zaczyna się od słów: "Powiedz (emor) kohanim-kapłanom, synom Aharona", mowa o różnych sposobach przejawu obecności Świętości w Świecie. Pierwszymi jej ‘pośrednikami’ byli kapłani, którzy mieli spełniać szczególne wymagania. Na przykład, nie wolno im było brać za żony rozwódek lub kobiet z ‘nieczystą’ przeszłością, zaś Kohen-Gadol mógł pojąć za żonę wyłącznie dziewicę ; nie mogli zbliżać się do ludzkich zwłok, , bowiem taki kontakt powoduje rytualną nieczystość, jednak wyjątek stanowi śmierć bliskiej osoby, wówczas kapłan może dotknąć ciała zmarłego człowieka. Kohen z ułomnościami lub z wadą fizyczną nie może odprawiać służbę w Świątyni. Koheni nie będą bezcześcić imienia Bożego. Co do zwierząt ofiarnych: ułomne, chore zwierzę nie może być przeznaczone na ofiarę. Nowonarodzone ciele, jagnię lub koźlątko powinno pozostać przy matce minimum siedem dni od narodzin zanim będzie można przeznaczyć go na ofiarę. Zakazane jest przenosić w ofierze zwierzę i jego dziecię tego samego dnia. Nakazów i zakazów wymienia się kilkanaście.

W dalszej kolejności czytamy: "Oto czasy świę­te Pana, na które bę­dzie­cie wzy­wać ich zwo­ła­nia­mi świę­ty­mi, to są moje czasy świę­te!" (23:2). W każ­dym z uro­czy­stych dni za­war­ta jest wła­ści­wa cząst­ka świę­to­ści oraz szcze­gól­ny typ du­cho­wo­ści. Można powiedzieć: w każ­dym ze świąt wier­ni roz­po­zna­ją w sto­sow­nym cza­sie jeden z wy­mia­rów swo­je­go po­wo­ła­nia. B-g przy­wo­łu­je imio­na świąt. Naj­waż­niej­szy jest Sza­bat, dzień cał­ko­wi­te­go odpo­czyn­ku i od­da­nia się w pełni Bo­skiej Obec­no­ści. Ko­lej­ny­mi są: Pe­sach, trwające 7 dni a rozpoczyna się dnia 15-go miesiąca Nissan, pół-świę­to - Omer, Święto Szawuot, Rosz Ha­sza­na, Jom Kip­pur, Sukkot - Świę­to szałasów rozpoczyna się dnia 1-go miesiąca Tiszrej, Święto Szmini-Aceret, nadchodzące ósmego dnia po rozpoczęciu Święta Sukkot.

Pe­sach jest świę­tem wol­no­ści. Sza­wu­ot jest świę­tem, gdy B-g ofiarował Torę ludowi Izraela - to Świę­to ra­do­ści, któ­re­mu w daw­nych cza­sach to­wa­rzy­szy­ła piel­grzym­ka do Świą­ty­ni. Od­stęp mię­dzy obu świę­ta­mi trwa 50 dni. W tym cza­sie od­li­cza się 49 dni Omer (omer to też miarka ze zbiorów jęczmienia). Ten okres zwią­za­ny był z ofia­ro­wa­niem pier­wo­cin ka­pła­nom: skła­da­ne były w ofie­rze chleb i ba­ran­ki, przy­no­szo­no ka­pła­nom snopy świe­żo ścię­te­go zboża "do wy­ko­na­nia nimi gestu ko­ły­sa­nia". Oczy­wi­ście zwy­czaj ten już nie ist­nie­je, ale współ­cze­śni nam ka­ba­li­ści uwa­ża­ją, że 7 ty­go­dni dzie­lą­ce dwa wiel­kie świę­ta na­le­ży trak­to­wać jako czas du­cho­we­go przy­go­to­wa­nia się do otrzy­ma­nia Tory. W tym cza­sie trze­ba w sobie roz­wi­jać cnotę mi­ło­sier­dzia, siłę du­cho­wą, rów­no­wa­gę i za­ufa­nie.

Na Nowy Rok (Rosz Ha­sza­na) szczególnie jest odczuwalna obecność B-ga - Kró­la Wszech­świa­ta. Tego dnia zo­sta­je za­pi­sa­ne, jak długo przyj­dzie nam żyć, kto umrze przed cza­sem, kto w swoim cza­sie. Kto umrze od wody, kto od mie­cza, kto z głodu, a kto od cho­ro­by. Tego też dnia wszyst­kie rze­czy wra­ca­ją do swego pier­wot­ne­go stanu. Kie­ru­ją­ca nimi we­wnętrz­na wola po­wra­ca do Boga, świa­ty znaj­du­ją się w sta­nie uśpienia i pod­trzy­mu­je je w ist­nie­niu tylko Wola Ze­wnętrz­na. Dźwię­kiem szo­fa­ru - ba­ra­nie­go rogu, B-g od­zy­sku­je atry­but su­we­ren­no­ści i budzi się w Nim pra­gnie­nie pa­no­wa­nia.

Na Jom Kip­pur to, co w Nowy Rok za­pi­sa­no w księ­gach życia, zo­sta­je ‘przypie­czę­to­wa­ne’: osta­tecz­nie za­pa­da­ją de­cy­zje o życiu, śmier­ci, cho­ro­bie. Świę­to ob­ja­wia w nas zdol­ność skru­chy - jed­nej z sied­miu rze­czy za­ist­nia­łych jesz­cze przed stwo­rze­niem świa­ta. Bez skru­chy nie po­tra­fi­my wy­zwo­lić się od nie­na­wi­ści i wro­go­ści. Jest to dzień po­ku­ty i peł­ne­go postu.

Sukkot - Świę­to sza­ła­sów jest świę­tem ra­do­ści. Je­dy­ne, jak ma­wia­ją cha­sy­dzi, w które wcho­dzi­my w za­bło­co­nych bu­tach. Przez sie­dem dni Żydzi miesz­ka­ją w na­mio­tach, a ich domem staje się to, co chwi­lo­we, nie­sta­łe, kru­che.

Każde ze świąt ob­ja­wia i wlewa w nas to, co Świę­te. To, co Świę­te, ob­ja­wia się rów­nież w na­szym sto­sun­ku do ludzi. Dla­te­go Par­sza Emor za­wie­ra na­ka­zy, jak po­stę­po­wać wobec skrzyw­dzo­ne­go czło­wie­ka. Bo krzyw­da poprzez (na przykład) morderstwo jest krzyw­dą wy­rzą­dza­ną Bogu, który w każ­dym z ludzi za­warł to, co ma w sobie: duszę, czyli tchnie­nie, rozum i wol­ność.

Parsza Emor również opisuje rytuał zapalania Menory w Świątyni .

Na końcu Parsza Emor opowiada o zdarzeniu ukarania człowieka za bluźnierstwo, także o prawach karania za morderstwo, spowodowania trwałego skaleczenia i uszkodzenia mienia.

Kolejność czytania w cyklu tygodniowym

Czytanie pierwsze: Wajikra, 21:1-15

 Czytanie drugie: Wajikra, 21:16-22

 Czytanie trzecie: Wajikra , 22:17-33

 Czytanie czwarte: Wajikra, 23:1-22

 Czytanie piąte: Wajikra, 23:23-32

 Czytanie szóste: Wajikra , 23:33-44

 Czytanie siódme: Wajikra, 24:1-23

Parsza Tazria - Księga Wajikra (Księga Kapłańska), 12:1 – 13:59

Tazria -  תַזְרִיעַ -  w tłumaczeniu z hebrajskiego oznacza „wydała (płód) / urodziła ", jest to 13 słowo i pierwszy charakterystyczny wyraz, w tej Parszy. "Tazria" jest czwartym rozdziałem czytania w Księdze Wajikra i 27-my tygodniowy rozdział czytania Tory w cyklu rocznym. Parsza składa się z 3'667 liter hebrajskich, 1'010 słów hebrajskich.

Krótki opis treści Parszy Tazria

Ta część Księgi Wajikra – Parsza Tazria omawia  kolejne prawa rytualnego oczyszczenia oraz pojęcia duchowej czystości i nie czystości. - Kobieta po urodzeniu dziecka powinna dokonać rytualnego oczyszczenia.  Rytuały duchowego oczyszczenia kobiety po urodzeniu dziewczynki są nieco inne, niż w przypadku narodzin chłopca. W tej Parszy określona jest micwa obrzezania nowonarodzonego chłopca,  które powinno nastąpić po siedmiu  dniach oczyszczania młodej matki po porodzie: „…..dnia ósmego obrzezane będzie ciało napletka jego...” (chłopca-noworodka). 

Jeżeli człowiek zachoruje tak, że na jego skórze wystąpi biały lub czerwony wrzód - caraat (trąd ), lub pojawi się plama na jego ubraniu ciemno-czerwona bądź zielona, wtedy należy wezwać kapłana (kohena).  Kapłan wówczas wyznacza okres siedmiu dni kwarantanny. Jeżeli po kwarantannie objawy nie ustępują, a choroba się pogłębia, wrzody powiększają się, kapłan wydaje werdykt o czystości bądź nieczystości tego człowieka. Chora osoba porażona trądem (carat), zostaje wydalona  poza osadę, powinna zamieszkać sama, na odludziu. Plamy trądu na ubraniu powinny być wycięte, jeżeli zaś na ubraniu w dalszym ciągu będą pojawiać się plamy trądu, powinno ono być spalone. W przypadku, gdy objawy trądu ustępują, co powinien stwierdzić kapłan, taka osoba jest uznana za czystą  i może zamieszkać wśród ludzi.

Kolejność czytania w cyklu tygodniowym:

Czytanie pierwsze:  12:1-13:5

Czytanie drugie: 13:6-17

Czytanie trzecie: 13:18-23

Czytanie czwarte: 13-24-28

Czytanie piąte: 13:29-39

Czytanie szóste: 13:40-54

Czytanie siódme: 13:55-59

Komentarz Rabina Szaloma Dow Ber Stamblera:

Parsza Szemini  - Księga Wajikra (Księga Kapłańska), 9:1-11:47

Szemini (שְּׁמִינִי ) w tłumaczeniu z języka Hebrajskiego oznacza „ósmy”, jest to trzeci wyraz w tej Parszy. Szemini jest  trzecią tygodniową częścią czytania Tory w Księdze Wajikra i 26-ą  tygodniową częścią czytania Tory w cyklu rocznym. Tekst Parszy zawiera 4’670 Hebrajskich liter, 1’238 Hebrajskich słów.

Krótki opis treści Parszy Szemini

„I stało się dnia ósmego, wezwał Mojżesz Aharona i synów jego starszych Israela”
W ósmym dniu, po "siedmiu dniach”  ceremonii wyświęcenia, Aharon  i jego synowie rozpoczynają kapłańską służbę B-gu.                            

Ogień zesłany przez B-ga  pochłonął  ofiary ze zwierząt, złożonych na Ołtarzu.  W tym momencie Boża Obecność przejawia się, aby zamieszkać w Przybytku  Świadectwa.
Dwaj starsi synowie Aharona - Nadab i Abihu, wnoszą do Przybytku Świadectwa ogień "profanum”, którego wnosić nie nakazał im B-g i składają go na Ołtarzu. Wtem giną przed obliczem B-ga. Wstrząśnięty  tragedią, Aharon (na zawsze) oniemiał.
B-g przekazuje nakazy o koszerności, określa rodzaje zwierząt dozwolone i niedozwolone do spożycia - czyste i nieczyste. Ze zwierząt lądowych czystymi są tylko zwierzęta z gatunku przeżuwaczy z rozdwojonymi kopytami. Z ryb czystymi są tylko te, posiadające łuskę oraz płetwy. Wymienione są rodzaje ptaków nie koszernych oraz gatunki owadów koszernych (cztery gatunki szarańczy).
Parsza Szemini zawiera wiele ważnych wątków, a jednym z nich jest opis tego, jak Arcykapłan (Kohen Hagadol)  udzielał błogosławieństwa. O tym czytamy w Wajikra 9:22:
„(22) Następnie Aharon podniósł ręce w stronę ludu i pobłogosławił go. I zszedł po ukończeniu ofiary przebłagalnej, ofiary całopalnej i ofiar biesiadnych.”
Na końcu, Parszy Szemini  określone są  nakazy związane z rytualną czystością, w tym znaczenie i wagę oczyszczenia w Mykwie - zbiorniku wody, spełniającym określone kryteria lub w naturalnym źródle wodnym.
Ludowi Israela przekazane są odpowiednie zakazy i nakazy, aby „rozróżnić między nieczystym a czystym”.

Kolejność czytania w cyklu tygodniowym:

Czytanie pierwsze:  9:1-16

Czytanie drugie: 9:17-23

Czytanie trzecie: 9:24-10:11

Czytanie czwarte: 10:12-15

Czytanie piąte: 10:16-20

Czytanie szóste: 11:1-32

Czytanie siódme: 11:33-47

Komentarz Rabina Szaloma Dow Ber Stamblera:

Parsza Caw - Księga Wajikra (Księga Kapłańska)  6:1- 8:36

Wyraz Caw (צַו ) w tłumaczeniu z języka Hebrajskiego oznacza „rozkaz” i jest to szóste słowo w treści Parszy (6:2). Caw jest drugą tygodniową częścią czytania Tory w Księdze Wajikra i 25-ą  tygodniową częścią czytania Tory w cyklu rocznym. Tekst Parszy zawiera 5’096 Hebrajskich liter, 1’353 Hebrajskich słów

Krótki opis treści Parszy Caw:

„I oświadczył Wiekuisty  Mojżeszowi, i rzekł: Rozkażesz Aaronowi i synom jego i powiesz: Oto przepis o całopaleniu……”

W treści Parszy Caw  -  Bóg przekazuje  Mojżeszowi przepisy o ofiarach (korbanot),  dotyczące składania ofiar ze zwierząt oraz spożywania złożonych ofiar w Miszkanie (Przybytku Świadectwa).  W tej Parszy nakazy dotyczą bezpośrednio służby kochanim (kapłanów), a z tym związane są dodatkowe wymagania: kapłani muszą pilnować ognia na ołtarzu, by nigdy nie wygasł i żeby wszystkie całopalenia (Olah) paliły się przez całą noc. Przedstawione szczególne zasady dotyczące spożywania ofiar i oczyszczania naczyń, jak również ubiorów kapłanów („…. ubiór lniany, i spodnie i szaty lniane ……”). W Parszy poprzedniego tygodnia – Wajikra opisane są pięć rodzajów ofiar (korbanot). Omawia  je również  w Parsza – Caw,  lecz podane są dodatkowe szczegóły dotyczące  każdego rodzaju ofiary:

1. Olah ( עלָה ), "całopalenie - ofiara wznosząca" (nedavah: נְדָבָה ), która  była spalona na ołtarzu w całości.  Zwierzę (lub ptak)  przynoszone w tej ofierze powinno było być  zdrowe i bez żadnej wady. W  Parszy podkreśla się, że ofiary Olah muszą być składane wyłącznie w ciągu jednego  dnia, a ogień musi palić się przez całą noc.  Kapłani (Kohanim) przy tym nie mogli wyjść z Miszkanu (Przybytku Świadectwa)  przez całą dobę, powinni byli pilnować, by ogień ofiarny na ołtarzu (mizbeach)  nie zagasł.

2. Mincha ( מִנְחָה ), "ofiara spożywcza" - dobrowolne ofiarowanie mąki  pszennej, oliwy z oliwek i kadzidła, zwykle składana przez osobę najuboższą. Część ofiary spożywczej była spalana na ołtarzu, a pozostała część była spożywana przez kapłanów.. Przy tym mąkę należało spożyć szybko, aby nie powstał  zakwas. 

3. Szelamim ( שְׁלָמִים ), "ofiara dziękczynna" -  dobrowolna ofiara. stanowiła wyraz wdzięczności wobec B-ga za dobroć i miłosierdzie, za ocalenie, wyzdrowienie…  Składający kołysał ofiarą przed B-giem, odmawiając błogosławieństwa. Część mięsa musiał oddać kapłanom. Taka ofiara powinna była składać się z min 40 bochenków chleba (10 z chamec oraz 30 przaśnych - macca), które powinny były być spożyte w ciągu 24 godzin. Ofiarowana ilość jedzenia powinna była być wystarczająca, aby rodzina ofiarującego i przyjaciele mogli spotkać się i chwalić/wielbić dobroć B-ga za Jego czyny miłosierdzia i wyzwolenia.

4. Chatat ( חַטַּאת ) – ofiara zagrzeszna - ofiara oczyszczenia z (niektórych) grzechów popełnionych nieumyślnie przez Najwyższego Kapłana, całą wspólnotę, króla, bądź zwykłego Żyda.

5. Aszam ( שָׁם _) - ofiara zadośćuczynienia -  ofiara pokutna, składana za (niektóre) przewinienia (np. zawłaszczenie cudzego majątku na skutek fałszywej przysięgi).  Ale  zanim złoczyńca mógł złożyć tę ofiarę i otrzymać przebaczenie,  sprawca był zobowiązany do zwrotu zagarniętego mienia plus oddać dodatkowe 20% nieprawnie zagarniętej wartości  prawowitemu właścicielowi.

Ofiary Chatat i Aszam miały być składane w tym samym miejscu (tj. z północnej strony mizbeach), sugerując, że to ofiara Olah, aby oszczędzić wstydu Żydowi, który przyszedł i przyznał się do popełnienia grzechu (viduj) oraz pojednał się z Bogiem. Jeśli zatem ktoś widział jego ofiarę (korban), to wtedy nie wiedział, czy to była ofiara typu Olah czy Chatat czy może Aszam.

Kolejność czytania w cyklu tygodniowym:

Czytanie pierwsze:  6:1-11

Czytanie drugie: 6:12-7:10

Czytanie trzecie: 7:11-38

Czytanie czwarte: 8:1-13

Czytanie piąte: 8:14-21

Czytanie szóste: 8:22-29

Czytanie siódme: 8:30-36