Tanja

TANJA (LIKUTEI AMARIM)

Księga napisana przez Rabina Szneur-Zalmana (Alter Rebe) z Liad, założyciel ruchu Chabad, stał się jednym z najważniejszych kamieni milowych w żydowskiej historii Nowego Czasu.
„Tora chasydyzmu”
Księga Tanja (inna nazwa to „Likutei Amarim”) została napisana przez jednego z założycieli chasydyzmu, Rabina Szneur Zalmana przez kilka lat. Słowo „Tanja” w języku aramejskim oznacza „uczony”; nazwę „Likutei Amarim” można przetłumaczyć jako „Zbiór przysłów”. Dwie pierwsze części księgi ukazały się w 1796 r., w całości została wydana w 1814 r.
Współcześni uczeni często określają prezentowane w księdze idee jako chasydyzm „filozoficzny” lub „intelektualny”. Książka zawiera jednak znacznie więcej niż tylko koncepcję religijno-filozoficzną. To wyjątkowa synteza mądrości talmudycznej, żywego światopoglądu chasydzkiego, tradycji kabalistycznej oraz konstrukcji moralno-etycznych okresu „złotego wieku” filozofii żydowskiej. Niemal natychmiast książka została przyjęta przez większość grup i prądów chasydzkich, a gdy namiętności między chasydami a misnaged opadły, to cały świat Żydów aszkenazyjskich.
Jak czyta się Tanię?
W zwyczaju chasydzi Chabad czytają codziennie jeden z fragmentów Tanji. Księga jest podzielona na małe fragmenty. Cykl czytania rozpoczyna się dnia 19 Kislew (kiedy obchodzone jest wyzwolenie Alter Rebe z Twierdzy Piotra i Pawła w Pietrogradzie). Jest to podobne do systemu cotygodniowego czytania Tory, a podobieństwo jest celowe. Chasyd, studiując codziennie fragment Tory i Tanji, znajduje się w pewnym „polu informacyjnym”. Na tym polu wyłania się bardzo szczególna wizja obu tekstów. Dla większej wygody wśród Chabadu rozpowszechnił się np. pewien rodzaj sidduru „Khitos”, w którym na jednej okładce znajdują się: sam siddur do modlitwy, Psalmy, Tora z komentarzami i Tanja.

Dla osoby, która dopiero zaczyna poznawać źródła judaizmu, utrzymanie takiego rytmu jest dość trudne, a może nie tak potrzebne. Dużo ważniejsze jest osiągnięcie świadomego zrozumienia tekstów, które są dla większości bardzo nietypowe (w stylu i sposobie prezentacji informacji).