Jorcait „Bacha” (1640) 20 Adar 20 to jorceit (rocznica śmierci) Rabina Joela Sirkesa (1561-1640). Mieszkał w Europie Środkowej. Piastował stanowiska rabinackie w Bełzie, Brześciu Litewskim i Krakowie. Opracował m.in. komentarz Bajit Chadasz („Bach”) do wielkiego dzieła halachicznego, Arba’ah Turim; Hagahot […]
Purim Vincenty (1616) W 1614 r. pełen nienawiści Vincent Fettmilch zorganizował atak na żydowską dzielnicę Frankfurtu, a następnie Żydzi zostali wypędzeni z miasta. Dzięki interwencji Cesarza dwa lata później pozwolono Żydom powrócić do miasta, gdzie zostali honorowo powitani natomiast Vincentego […]
21 Adar – Rocznica śmierci – jorcajt Rabbi Eliemelecha. Jest to dzień, w którym tysiące Chasydow z całego świata zwyczajowo (nieco mniej w tym roku z powodu pandemii) przyjeżdżają na jego grób w Leżajsku by pomodlić się, oddać pokłon… Wielki […]
Parsza Wajakel – Księga Szmot (שְׁמוֹת) – Księga Wyjścia, rozdziały 35:1 – 38:20 Wajakel (וַיַּקְהֵל) — wyraz w tłumaczeniu z języka hebrajskiego oznacza „i zgromadził”, występuje jako pierwszy wyraz (Księga Wyjścia 35:1). Parsza Wajakiel jest 22-m w kolejności tygodniowym odcinkiem czytania […]
Pojęcie „chasyd” jest pojęciem starożytnym. Mędrcy tak nazywali nawet Adama. Opisuje ono perfekcję i doskonałość intelektualną lub emocjonalną albo jedno i drugie. Jednakże w chasydzkiej filozofii Chabadu określenie „chasyd” odnosi się do osoby, która samookreśla własną tożsamość, jego nastawienie wobec […]
Ciechanów (w jidysz Czechanewe) to jedna z najstarszych osad na Mazowszu, w średniowieczu ważny gród obronny. Najwcześniejsze źródłowe ślady obecności tam Żydów pochodzą z początku XVI wieku. Na początku XIX wieku (1808) w Ciechanowie mieszkało 1194 Żydów; a w 1827 […]
Radom w języku jidysz – Rudem lub Rodem – to stary gród obronny ziemi sandomierskiej. Stary Radom otrzymał prawa miejskie w drugiej połowie XIII wieku, Nowy Radom – w 1364 roku. Żydzi pojawili się w mieście w XVI wieku, jednak […]
Ukończono kodeks prawa żydowskiego (1565) Rabin Josef Caro opublikował Szulchan Aruch, Kodeks Prawa Żydowskiego. Ta zwięzła kodyfikacja całego prawa żydowskiego, która ma dziś zastosowanie, była rozszerzeniem jego komentarza Beit Josef (patrz wpis dotyczący 11 Elul). Szulchan Aruch jest podzielony na […]
Ezechiel przepowiada upadek wrogów Izraela (1991) Tego dnia, rok po zburzeniu Świętej Świątyni, B-g przemówił do Ezechiela, aby lamentował nad faraonem, królem Egiptu i innymi wrogami narodu żydowskiego, przepowiadając ich ostateczny upadek. (Ezechiel, 32)
Mój ojciec powiedział: Jestem pewien, że kiedy chasyd znajduje się w bejt hamidrasz studiując lub recytując maamar z Chasydus innym chasydom, moi przodkowie są przepełnieni radością; a ich radość jest wystarczająca, aby zapewnić, jemu – temu chasydowi i jego dzieciom […]
Dzień 14 Adar 1 W latach „zwykłych” – nie przestępnych, dzień 14 Adar jest dniem Święta Purim, Święta, upamiętniającego ocalenie Żydów od zagłady, którą przygotowywał Haman swoim dekretem w roku 3405 od stworzenia (356 pne). W roku przestępnym – […]
Baal Szem Tow zwykł nauczać swoich uczniów podczas regularnych sesji nauki Gemary. Jego styl studiów wyróżniał się swoją precyzją i błyskotliwością, obejmował m.in.studium dzieł Rambama, Alfasi, Rosz i innych komentarzy Riszonim (wczesnych komentatorów) związanych z badanym tekstem Gemary. Baal Szem […]
Przusucha (w jidysz Pszische) to wyjątkowo ciekawe miasteczko z trzema rynkami: polskim, niemieckim i żydowskim, których wzajemna relacja dobrze pokazuje złożone stosunki etniczno-religijne w dawnej Polsce i wca- le niewspółczesną wielokulturowość. Ciekawe Miejscowe Muzeum im. Oskara Kolberga (Al. Jana Pawła […]
Alter Rebe raz wezwał młodego ucznia Magida i powiedział mu – swoją „starą piosenkę”: „Moja Micwa – to uczyć swoje dzieci.”; Twoja Micwa – to utrzymanie i zapewnienie godnego żywota swojej rodzinie. Zamieńmy się – dam ci to, czego potrzebujesz, abyś spełnił […]
Nie ma najmniejszego cienia wątpliwości, iż gdziekolwiek stąpają nasze stopy, wszystko po to, aby oczyścić i rozjaśnić świat słowami Tory i tefila (modlitwy). My, wszyscy naród Izraela, jesteśmy wysłannikami B-ga, każdy z nas – jak zarządziła Boska Opatrzność dla każdego […]
Parsza Tecawe – Księga Szmot (שְׁמוֹת) – Księga Wyjścia, rozdziały 27:20 – 30:10 Tecawe (תְּצַוֶּה) — w tłumaczeniu z języka hebrajskiego oznacza „A rozkażesz…”, występuje jako pierwszy wyraz (Księga Wyjścia). Parsza Tecawe jest 20-m w kolejności tygodniowym odcinkiem czytania w […]
Tosfot Jomtow mianowany Rabinem Krakowa (1644). Pierwszy z Adar (I) jest obchodzony przez potomków Rabina Jomtowa Lipmana Hellera (1579-1654) jako dzień dziękczynienia za jego wyzwolenie i odrodzenie po uwięzieniu w Wiedniu w 1629 roku. Rabin Jomtow Lipman był jedną z […]