Rabin Dawid Kimhi, znany również pod akronimem „Radak” (1160 – 1235) był średniowiecznym Rabinem, komentatorem biblijnym, filozofem i gramatykiem Tanach’u z Prowansji (współczesna Francja). Autork eseju z gramatyki hebrajskiej, obejmującej wiele tematów – „Michlol”, a także słownika głównego „Sefer Ha-Szoraszim”. […]
Odejście z tego świata Arcykapłana Eliego (891 p.n.e.) Eli, arcykapłan, zmarł, gdy dowiedział się, że Święta Arka zawierająca Tablice została zdobyta przez Filistynów i że jego dwaj synowie zginęli w bitwie. Eli był trzynastym w linii „Shoftim” („sędziów”), którzy przewodzili […]
Odejście z tego świata Rif (1103) Rabin Isaac Al-Fasi (1013-1103), znany pod akronimem „Rif”, był jednym z pierwszych kodyfikatorów Talmudu. W 1088 został zmuszony do opuszczenia rodzinnego miasta Fez w Maroku do Hiszpanii, gdzie objął stanowisko rabina w Alusina (Lucene).
Jest to wczesny komentarz rabiniczny do Pięcioksięgu Mojżeszowego noszący imię Rabina Tanchuma, mędrca talmudycznego z IV wieku, często cytowany w tym dziele. Ten midrasz zawiera interpretacje tekstu i historii, wyjaśnia narrację Tanachu, a także mówi o zasadach moralnych. Tanchuma jest […]
Serock: (w jidysz też Serock) otrzymał prawa miejskie w 1417 roku. Żydzi pojawili się w mieście w XVII wieku, ale na stałe zaczęli się osiedlać dopiero pod koniec XVIII wieku. W 1781 roku mieszkało tam 7 rodzin żydowskich. W 1808 […]
Nowy Dwór Mazowiecki – po hebrajsku Sade Chadasz, w jidysz Nowidwor – istniał już w XIII wieku, w 1374 roku uzyskał prawa miejskie. Żydzi mieszkali w Nowym Dworze od XVI wieku, ale większe skupisko powstało dopiero pod koniec XVIII wieku. […]
Otwock(w jidysz też Otwock) był do początku XX wieku wsią, od schyłku XIX stulecia popularnym letniskiem przyciągającym głównie mieszkańców Warszawy. W 1916 roku uzyskał prawa miejskie i dopiero wtedy gwałtownie zaczęła powiększać się żydowska społeczność miasteczka. W 1908 roku było […]
Radzymin (w jidysz Radzamin lub Radomin) uzyskał prawa miejskie w 1475 roku, co nieznacznie zmieniło status tej niewielkiej miejscowości. W 1859 roku miasto miało 129 domów, z czego 5 murowanych. Mieszkało tam wtedy 2389 osób, z czego 1281 (54%) to […]
27 Nissan, 12 Omer Dzień Pamięci Ofiar Holokaustu – Jom HaSzoah. Powstanie w Getcie Warszawskim (1943) Latem 1942 r. wywieziono z Warszawy do Treblinki ok. 300 tys. Żydów. Gdy informacje o masowych mordach w obozie śmierci dotarły do Getta Warszawskiego, […]
Tragiczna saga uwięzienia Rabina Meira ben Barucha („MaHaRama”) z Rothenburga dobiegła końca, gdy jego ciało zostało wykupione 14 lat po jego śmierci przez Aleksandra ben Szlomo (Susskinda) Wimpena. „MaHaRam” (1215?-1293) był wiodącym autorytetem Tory w Niemczech i jest autorem tysięcy […]
Jorcait „Bacha” (1640) 20 Adar 20 to jorceit (rocznica śmierci) Rabina Joela Sirkesa (1561-1640). Mieszkał w Europie Środkowej. Piastował stanowiska rabinackie w Bełzie, Brześciu Litewskim i Krakowie. Opracował m.in. komentarz Bajit Chadasz („Bach”) do wielkiego dzieła halachicznego, Arba’ah Turim; Hagahot […]
Radom w języku jidysz – Rudem lub Rodem – to stary gród obronny ziemi sandomierskiej. Stary Radom otrzymał prawa miejskie w drugiej połowie XIII wieku, Nowy Radom – w 1364 roku. Żydzi pojawili się w mieście w XVI wieku, jednak […]
Ukończono kodeks prawa żydowskiego (1565) Rabin Josef Caro opublikował Szulchan Aruch, Kodeks Prawa Żydowskiego. Ta zwięzła kodyfikacja całego prawa żydowskiego, która ma dziś zastosowanie, była rozszerzeniem jego komentarza Beit Josef (patrz wpis dotyczący 11 Elul). Szulchan Aruch jest podzielony na […]
Ezechiel przepowiada upadek wrogów Izraela (1991) Tego dnia, rok po zburzeniu Świętej Świątyni, B-g przemówił do Ezechiela, aby lamentował nad faraonem, królem Egiptu i innymi wrogami narodu żydowskiego, przepowiadając ich ostateczny upadek. (Ezechiel, 32)
Przusucha (w jidysz Pszische) to wyjątkowo ciekawe miasteczko z trzema rynkami: polskim, niemieckim i żydowskim, których wzajemna relacja dobrze pokazuje złożone stosunki etniczno-religijne w dawnej Polsce i wca- le niewspółczesną wielokulturowość. Ciekawe Miejscowe Muzeum im. Oskara Kolberga (Al. Jana Pawła […]
Tosfot Jomtow mianowany Rabinem Krakowa (1644). Pierwszy z Adar (I) jest obchodzony przez potomków Rabina Jomtowa Lipmana Hellera (1579-1654) jako dzień dziękczynienia za jego wyzwolenie i odrodzenie po uwięzieniu w Wiedniu w 1629 roku. Rabin Jomtow Lipman był jedną z […]
Tragedia Kolumbii; Zginął izraelski astronauta (2003) Rankiem 1 lutego 2003 r. prom kosmiczny Columbia, wracający z misji STS-107, uległ awarii i zniszczeniu po ponownym po powrocie na Ziemię, 16 minut przed planowanym lądowaniem. Zginęli wszyscy członkowie załogi, w tym Ilan […]
Proroctwo Zachariasza (351 p.n.e.) „24 dnia 11 miesiąca, czyli miesiąca Szwata, w drugim roku panowania Dariusza Meda, słowo B-że przyszło do Zachariasza, syna Berechiasza, syna proroka Ido, mówiąc:”Wrócę do Jerozolimy w miłosierdziu, Mój Dom zostanie w nim zbudowany … a […]
Dzień urodzin „Chofeca Chaima” – Rabina Izraela Meira Kagana (1838–1933) Chofec Chaim – wybitny uczony Tory, pietysta i żydowski przywódca z Radina (Polska). Znany powszechnie jako Chofec Chaim, rabin Israel Meir Kagan (1839-1933) był talmudystą, rabinem i decydentem prawa żydowskiego […]
Ostrołęka (w jidysz Ostrolenke) miała prawa miejskie już przed 1373 rokiem. Jednak do schyłku XVIII wieku miasto było dla Żydów zamknięte. W 1808 roku 99 mieszkających tam Żydów stanowiło zaledwie 5% ogółu populacji. W kolejnych latach gmina żydowska szybko rosła i […]
Parysów (w jidysz Porisow) uzyskał prawa miejskie w 1538 roku, ale nigdy nie rozwinął się w większy czy ważniejszy ośrodek miejski. W 1827 roku miasteczko liczyło 786 mieszkańców, z czego 220 (28%) było Żydami. W XIX wieku ten odsetek stopniowo wzrastał. […]
Piaseczno – (w jidysz Piaseczna) to osada z XIII wieku, od 1429 roku miasto na prawie chełmińskim. Jak wiele sąsiednich miast, Piaseczno było wielokrotnie niszczone przez wojny i pożary. W końcu XVIII wieku mieszkało tam około 500 osób. W 1808 roku […]
Dlaczego w hebrajskim kalendarzu są przyjęte babilońskie nazwy miesięcy żydowskich? W epoce przedbabilońskim znajdujemy w Torze tylko cztery miesiące w kalendarzu, które są identyfikowane według nazw: Pierwszy miesiąc – Nissan: Awiw (1) Drugi miesiąc – Ijar : ZiW (2) Siódmy […]
Od połowy XIX w. do wybuchu II Wojny Światowej, chasydzi stanowili większość społeczności żydowskiej na Mazowszu. To właśnie z mazowieckich miast i miasteczek wywodzi się wiele słynnych dynastii chasydzkich i choć od dawna nie działają one w Polsce, to do […]
Miesiąc Szewat według hebrajskiego kalendarza. Chociaż nie jest tak dobrze znany jak hebrajskie miesiące Tiszrej, kiedy świętujemy Rosz HaSzana oraz Nissan, kiedy świętujemy Pesach, Szewat jest miesiącem obfitującym w symbolikę i znaczenia. 1. Jest to jedenasty miesiąc w Torze Tora […]
Kim są chasydzi i czym jest chasydyzm? O chasydach, genezie nauki chasydzkiej – chasydyzmie i głównych kierunkach jego rozwoju. Wśród Żydów aszkenazyjskich (głównie osiedleńcy z żydowskich społeczności europejskich) szczególnie rozpowszechniony jest ruch chasydzki. Ruch chasydzki powstał na Podolu około połowy […]
Aszkenazyjczycy, inaczej Żydzi aszkenazyjscy – Żydzi pochodzący z rejonów Europy Środkowej, zamieszkujący Europę Środkowo-Wschodnią – Niemcy, Polska, Białoruś, Litwa, Ukraina i Rosja to kraje, w których ci ludzie żyli przez wiele stuleci. Termin pochodzi od słowa „Aszkenaz” – semickiej nazwy […]
Dnia 9 Tewet roku Saddam Husajn powieszony (rok 2006 według kalendarza greg.) Po uznaniu go winnym zbrodni przeciwko ludzkości, iracki dyktator w latach 1979–2003 Saddam Husajn został skazany na śmierć. Hussein był odpowiedzialny za inwazję na Kuwejt, która wywołała pierwszą […]
Alfred Dreyfus zwolniony z wojska (1895) Alfred Dreyfus, kapitan armii francuskiej, został fałszywie oskarżony o zdradę, głównie ze względu na swoją żydowską tożsamość. W tym dniu został formalnie pozbawiony rangi, po czym został deportowany na „Wyspę Diabła”, gdzie przebywał ponad […]
Wieść o klęsce Jerozolimy dociera do Babilonii (422 p.n.e.) W roku 434 pne król babiloński Nebukadneccar najechał Judeę i wygnał do Babilonu króla Jehojachina i tysiące judejskich notabli. Jedenaście lat później armia Nabuchodonozora ponownie najechała na Jerozolimę, podpalając Świątynię i […]
Śmierć Jakuba Franka (1791) Jacob Frank twierdził, że jest reinkarnacją oszukańczego Mesjasza Szabtaja Cwi. W połowie XVIII wieku starał się stworzyć nową religię, która łączyłaby zarówno judaizm, jak i chrześcijaństwo, prowadząc do powstania sekty frankistów, skupionej w Polsce. Wielu ówczesnych […]
Aleksander w Jerozolimie (313 p.n.e.) Dnia 21 Kislew roku 3448 od stworzenia świat (313 r.p.n.e.) doszło do historycznego spotkania pomiędzy Szymonem HaCadykiem i Aleksandrem („Wielkim”) Macedońskim. Samaryjczycy, zaciekli wrogowie Żydów, przekonali Aleksandra, że odrzucenie przez Żydów jego wizerunku w Świątyni […]
Historia Ezry Skriby przenosi nas prawie 30 stuleci wstecz, do czasu, gdy Żydzi powrócili z niewoli babilońskiej, odbudowali Beit-Hamikdasz i zaczęli żyć jako wolny naród na własnej ojczystej ziemi. W 3408 roku trwała budowa Drugiej Świątyni w Jerozolimie. Jerozolima ponownie […]
Rabin Juda Książę – Jehuda HaNasi (188 n.e.) Rabin Judah Książę – znany również jako Rabbeinu Hakadosz („nasz święty mistrz”) lub jako Jehuda HaNasi – został mianowany nasi – duchowy i cywilny przywódca całej społeczności żydowskiej – po śmierci swojego […]
Dzieł 1 Cheszwan roku 827 p.n.e. udowa Świątyni została zakończona. Świątynia, której budowa zajęła siedem lat, została ukończona przez króla Salomona w miesiącu MarCheszwan (1 Król. 6:38), (aczkolwiek istnieją niektóre rozbieżności co do dokładności daty). (Poświęcenie zostało jednak przesunięte do […]
Darowizny na Miszkan (Przybytek Zboru) (1313 p.n.e.) Następnego dnia po zejściu z góry Synaj w Jom Kipur, niosąc w rękach Tablice (drugie) z Dekalogiem, zebrał Mojżesz naród izraelski i przekazał im Życzenie Najwyższego – zbudować Miszkan, aby Szechina – B-ska […]
Porady Jitro dla Mojżesza (1313 p.n.e.) Dzień po zejściu Mojżesza z góry Synaj – dzień po Jom Kippur, jego teść Jitro spotkał go, próbującego w pojedynkę rozsądzić naród żydowski w związku z wykonaniem złotego cielca. To skłoniło go do udzielenia […]
Dzień urodzin Zebuluna Zabulun, syn Jakuba i Lei (Księga Bereszit), dziesiąty z dwunastu synów – założycieli Dwunastu Plemion Izraela, urodził się dnia 7 miesiąca Tiszrei. Dożył 110 lat. (wg Jalkut Szimoni, Szemot, remez 162)
Taszlich*- łowienie wiedzy Przed zachodem słońca drugiego dnia Rosz haSzana według pradawnej żydowskiej tradycji odprawia się ceremonię Taszlichu – symbolicznego odrzucenia grzechów. […]
Adam i Ewa (3760 p.n.e.) W dniu Tiszrei 1 – szóstego dnia Stworzenia – „B-g rzekł: Uczyńmy człowieka na Nasz obraz i podług podobieństwa Naszego i niech panują nad rybami morskimi i ptakami powietrznymi, nad bydłem i nad całą ziemią…” […]
Przed zburzeniem Pierwszej Świątyni Jeremiasz przepowiedział słynne proroctwo (Jer. 29:10): „Tak bowiem powiedział B-g: Albowiem po ukończeniu siedemdziesięciu lat Babilonu będę o tobie wspominał i spełnię Moje dobre słowo wobec ciebie , aby przywrócić cię do tego miejsca.” I rzeczywiście […]
Proroctwo Aggeusza – inspiracja do budowy Drugiej Świątyni (353 p.n.e.) Dnia 1 Elul roku 353 p.n.e. prorok Aggeusz otrzymał B-skie przesłanie, aby przekazać je „Zerubawelowi, synowi Sze’altiela, ówczesnemu władcy Judy i Jozuemu, synowi Jehozadaka Najwyższego Kapłana” (Ks.Aggeusza 1:1), instruując ich, […]
Rabin Chananja ben Tradjon, jeden z „dziesięciu męczenników” został zabity tego dnia. Kiedy Rzymianie odkryli, że naucza on wyjętej spod prawa Tory, owinęli go w zwój Tory, ułożyli wokół niego zwitki gałązek, a przed podpaleniem nałożyli na niego wilgotne wełniane […]
Dzień 10 Siwan 1904 roku – jorcait/rocznica śmierci Klonimus Wolf’a Wissotzky (1824–1904) , syna biednych rodziców, który założył firmę „The Wissotzky Tea” w 1849 roku i zyskał miano „Króla Rosyjskiej Herbaty”. Był wielkim żydowskim filantropem i wezwał do osiedlenia się Żydów […]
Rocznica odejścia z tego świata Samuela (877 r.p.n.e.) Prorok Samuel (931-877 p.n.e.) był jedną z najważniejszych postaci w historii żydowskiej; nasze mędrcy opisują go jako postać łączącą w sobie cech Mosze Rabejnu i Aharona Kohena – „razem wsięci”. Samuel był […]
Ognisko płonie rozjaśnia świat… Święto Lag ba-Omer (które obchodziliśmy parę dni temu) – święto ognisk i łucznictwa….. Piękne święto pełne dobra i miłości… Trochę historii. W dniu 18 Ijar rozpalamy ogniska nie po to, by grillować kebaby, ale żeby przypomnieć […]
Niemiecki zbrodniarz Eichmann schwytany w Buenos Aires (1960) Adolf Eichmann, który odegrał kluczową rolę w realizacji „ostatecznego rozwiązania” Hitlera – zagłady Żydów, został schwytany przez agentów izraelskiego „Mosadu” w Buenos Aires w Argentynie. Eichmann był odpowiedzialny za całą akcję transportu […]
Początek masakr Rindfleischa (1298) Wykorzystując stan anarchii panujący w Niemczech, w wyniku wojny domowej między dwoma pretendentami do tronu, tłum kierowany przez szlachcica Rindfleischa zamordował Żydów z Rottingen. Tragedia dnia 20 kwietnia 1298 r. (7 Iyar, 5058) zapoczątkowała kolejne – […]
Ocalenie Maimonedesa (1165) Dnia 4 Ijar jest dniem ocalenia Majmonidesa – Rabina Mojżesza Ben Maimon (1135-1204). Majmonides był wielkim uczonym, halachistą, również lekarzem, filozofem i przywódcą społeczności, nazywany równięż „Rambam” – akronim od pełnego imienia i nazwiska. Majmonides obchodził ten […]
Bojkot w Ankonie (1556) Po tym, jak Żydzi zostali wygnani z Portugall dnia 22 Tewet roku 5257 od stworzenia świata (w 1496 r.) wiele Żydów jednak zdecydowało się pozostać w swoich domach, w mieście gzie przeżyli wiele lat. By uniknąć […]
Powstanie w getcie warszawskim (1943) Latem 1942 r. z Warszawy do Treblinki wywieziono ok. 300 tys. Żydów. Gdy doniesienia o masowych mordach w ognisku zagłady dotarły do Getta Warszawskiego, zaczął formować się zorganizowany ruch oporu, któremu udało się przemycić do […]
Okrążenie Jerycha (1273 r.p.n.e.) Wkrótce po przekroczeniu Jordanu i wejściu do Ziemi Kanaan, kolejnym krokiem Żydów było wejście do otoczonego murami i silnie ufortyfikowanego miasta Jerycho. Zgodnie z rozkazem przywódcy Joszua dnia 22 miesiąca Nissana Izraelici okrążyli Jerycho, otaczając mury […]
Ocalenie Żydów w Bagdadzie (1638) Tego dnia Murad IV, Sułtan Imperium Osmańskiego, odbił Bagdad od perskiego szacha po czterdziestodniowym oblężeniu. Żydzi z Bagdadu, którzy cierpieli pod rządami szacha, obchodzili ten dzień każdego roku, chwaląc B-ga za uratowanie ich spod panowania […]
„Zot Chanukah” – jest to ósmy dzień Chanuki jest również znany jako Zot Chanuka (dosł. „To jest Chanuka”), po kluczowym wyrażeniu w specjalnym czytaniu „Chanuka Tora” na ten dzień (Liczb, 7:54-8:4). W kalendarzu żydowskim dzień zaczyna się tuż po zmroku; […]
Dzień 6 Tiszrei jest dniem jorcait / rocznica odejścia z tego świata Rebecin Chany Schneerson (1879-1964), matki Lubawiczer Rebbe. Rebecin Chana urodziła się w 1880 roku, dnia 28 Tewet, w Mikołajewie, na Ukrainie, w rodzinie Rabina Meira Szlomo i Rebecin […]
Jak i kiedy pojawiły się żydowskie miasteczka? Jakimi językami mówili ich mieszkańcy? Co jedli, w jakich warunkach mieszkali, gdzie pracowali i jak spędzali wolny czas? Trochę historii: Skąd się wzięły gminy żydowskie? W miastach, w których większość mieszkańców stanowiła […]
Szósty Lubawiczer Rebbe przyjeżdża do USA (1929). 12 Elul (16 września) 1929 r., dwa lata po uniknięciu kary śmierci nałożonej na niego przez rosyjski reżim komunistyczny i jego późniejszym wyjeździe z tego kraju (patrz: https://chabad.org.pl/vi-rebbe-zwolnienie-z-wiezienia/), Szósty Lubavitcher Rebbe, Rabin Josef […]
W 1522 r. Rabin Josef Caro zaczął pisać Beit Josef, swój słynny komentarz do Arba Turim, wszechstronnego kodu halachicznego Jakowa Bena Ashera. Zaczął pisać ten komentarz w Adrianopolu w Turcji i kontynuował przez następne dwadzieścia lat, podczas których przeniósł się […]
Ponowny ślub rodziców Mojżesza (1394 r.p.n.e.) „…A synowie Izraela rozplenili się i rozrodzili i rozmnożyli, i wzmogli się wielce… I rzekł król Egiptu do ludu swego: „Oto lud synów Izraela zbyt liczny i silny dla nas. Otóż poczynimy sobie mądrze […]
Wiele organizacji, instytucji nosi imię (jako patrona) Sir Mosesa Montefiore’a – a jednak ilu z nas obecnie wie, kim on był? Nawet w Richmond w stanie Wirginia jest cmentarz nazwany imieniem Sir Mosesa Montefiore, podobnie jak w Nowym Jorku; Filadelfii; […]
13 Aw – Jorcajt Rabina Nassana Nata Schapiro – Szapiro Rabi Nassana Nata Szapiro był świętym uczonym, biegłym zarówno w Talmudzie, jak i Kabbale. Pełnił funkcję Naczelnego Rabina Krakowa, jest autorem wielu opracowań oraz kabbalistycznego komentarza do Tory Megaleh Amukos. […]
Wysiedlenie z Gazy (2005) Ponad 8500 żydowskich mieszkańców zostało siłą wysiedlonych ze swoich domów w 25 miastach i osadach w Strefie Gazy (w tym 16 osad w kwitnącym pasie „Gusz Katif”) i północnym Szomron latem 2005 roku. Akcja była częścią […]
Rabin Szlomo Jicchaki, znany jako „Raszi” (skrót od Rabenu Szlomo Jicchaki ben Jicchak), zmarł w dniu 29 Tamuz roku 4865 od stworzenia świata. Raszi urodził się w Troyes we Francji w 1040 r.. Jego komentarzy do Tory, ksiąg Proroków […]
Złoty cielec zniszczony (1313 p.n.e.) Dnia 18 Tammuz roku 1313 p.n.e. Mojżesz zniszczył Złotego Cielca i ponownie wstąpił na górę Synaj, aby błagać Wszechmogącego o wybaczenie narodowi żydowskiemu. (Exodus 32:20; Talmud Taanit 30b; również kartki z historii biblijnej 16 i […]
Joszua zatrzymał słońce (1273 p.n.e.). Dnia 3 miesiąca Tammuz roku 2488 od stworzenia (1273 p.n.e.) Joszua prowadził naród żydowski w jednej z bitew o podbój Ziemi Izraela. Zwycięstwo było bliskie, ale zapadła ciemność. „Słońce” – zawołał Joszua – „świeć nadal […]
Pogromy w Sewilli (1391rok) Zdarzyło się to dnia 6 czerwca 1391 r., gdy społeczność żydowska Sewilli obchodziła Rosz Chodesz miesiąca Tamuz, świętując, radując się i częstując wspaniałymi potrawami swoich nieżydowskich sąsiadów. Tłum chrześcijańskich fanatyków podżegany przez fanatycznego księdza Ferranda Martineza […]
Egipcjanie pozywają Żydów (IV wiek p.n.e.). Oficjalni delegaci Egiptu pojawili się na dworze Króla Aleksandra Wielkiego, Króla Macedonii w czasach panowania na ziemiach izraelskich, domagając się od Żydów zapłaty – restytucji za całe egipskie złoto i srebro, które zabrali ze […]
Zbawienna woda ze skały. Zdarzyło się to dnia 23 Ijar 1313 roku p.n.e.; 38 dnia po wyjściu z Egiptu. Z pustyni Zin naród żydowski dotarł do Refidim, kolejnego bezwodnego miejsca na pustyni. „…I swarzył się lud z Mojżeszem i rzekli: […]
Dokładnie dzień po ogłoszeniu Państwa Izrael (5 Ijar), sąsiadujące z Izraelem państwa arabskie – Egipt, Syria, Jordania, Liban oraz Irak – wypowiedziały wojnę nowemu Państwu, pod hasłem „wyprowadzić Żydów w morze ”. Tel Awiw został zbombardowany już pierwszego dnia wojny […]
Armia Napoleona nie zdołała podbić Akkę (rok 1799) Próba podboju Akki na Północy Izraela była istotną częścią śródziemnomorskiej kampanii Napoleona przeciwko Imperium Osmańskiemu. Jednak miejscowe wojska, nadzorowane przez żydowskiego doradcę Paszy, Chaima Parchi, dzielnie wytrzymały dwumiesięczne oblężenie. Po ostatniej próbie […]
Proklamacja Państwa Izrael (1948 = 5708) Brytyjski mandat do rządzenia Ziemią Świętą wygasł w piątek 14 maja 1948 r. Uchwała ONZ przyjęta sześć miesięcy wcześniej zatwierdziła ustanowienie państwa żydowskiego w biblijnej ojczyźnie narodu żydowskiego. Tego popołudnia w Tel Awiwie ogłoszono […]
Obóz śmierci Buchenwald wyzwolony przez siły amerykańskie (1945) Obóz koncentracyjny Buchenwald został założony w 1937 roku w pobliżu miasta Weimar w Niemczech. Do momentu wyzwolenia w 1945 r. w tym obozie przebywało około 250 000 więźniów. Weimar to niemieckie miasto […]
Odejście z tego świata Joszua (Jozuego) (1245 r. p.n.e.). Joszua (1355-1245 p.n.e.), któremu Mojżesz według nakazu Haszem przekazał przywództwo nad ludem Izraela po swojej śmierci ( dnia 5 Adar Mojżesz tuż przed śmiercią przekazał przywództwo Joszua) i który wprowadził Izraelitów […]
Miasto Afula zostało założone dnia 6 Nissan (1925) Miasto Afula w północnym Izraelu zostało założone dnia 6 Nissan (1925 rok) jest ważnym ośrodkiem przemysłowym Dolnej Galilei. Z powodu swojego geograficznego położenia na strategicznym skrzyżowaniu w Dolinie Jezreel jest często nazywane […]
Śmierć Nadawa i Awihu (1312 r.p.n.e.). W dniu inauguracji Miszkanu „Nadaw i Awihu, synowie Aarona, każdy ze swoim zapalonym kadzidłem weszli do Miszkanu. Ogień kadzideł nie był ogniem od B-ga – był „cudzym” – nieświęconym, uczynili coś czego Haszem nie […]
Inauguracja Miszkanu (1312 r.p.n.e.). Ósmego dnia po 7-dniowym okresie szkolenia i inicjacji wzniesiono przenośny Mishkan („Tabernakulum” lub „Sanktuarium”) zbudowany przez naród Izraela na pustyni Synaj, Aaron i jego synowie zaczęli służyć jako kapłani, a Boska Obecność zamieszkała w Miszkanie; specjalne […]
Rocznica śmierci Króla Sedekiasza (397 p.n.e.) Sedekiasz był ostatnim Królem Królewskiego Domu Dawida, który panował na Ziemi Świętej. Wstąpił na tron w roku 434 p.n.e., po tym jak Król Nabuchodonozor z Babilonii (który panował w Królestwie Judy) wygnał Króla Jekoniasza […]
Miszkan został w pełni ustawiony po raz pierwszy. Rozpoczęcie Siedmiu Dni 'Szkoleniowych’ (1312 r.p.n.e.) Lud Izraela rozpoczął budowę Miszkanu (zwany także „Tabernakulum” – przenośne Sanktuarium, w którym przebywała pośród ludu B-ska Obecność w trakcie przejścia przez pustynię) w dniu 11 […]
„Megillah Esther (9:18-19) nakazuje, by w miastach otoczonych murami świętowanie Purim odbywało się jeden dzień później. W czasie, gdy rozgrywały się wydarzenia opisane w Megilliah Esther (Księdze Estery), stolicą królestwa Persji było miasto Szuszan (dzisiejszy Szusz w Iranie). Dnia 13 Adar […]
Brit Mojżesza (1393 p.n.e.). Mojżesz urodził się dnia 7 Adar roku 2368 od stworzenia świata (1393 r. p.n.e.); w związku z tym dzień 14 Adar był ósmym dniem jego życia i dniem, w którym został obrzezany zgodnie z B-skim nakazem, […]
1. Hebron jest jednym z czterech świętych miast Izraela. Izrael ma cztery święte miasta: Jerozolimę, Tyberiadę, Safed i Hebron. Hebron jest jedynym, w którym Żydzi stanowią obecnie niewielką część populacji, ale zajmuje szczególne miejsce w sercach narodu żydowskiego. 2. W […]
Proroctwo Zachariasza (351r.p.n.e.) „24 dnia 11 miesiąca, który jest miesiącem Szewat, w drugim roku panowania Dariusza, słowo B-ga dotarło do Zachariasza, syna Berechiasza, syna Ido proroka:„… powrócę do Jerozolimy w miłosierdziu, Mój dom zostanie w niej zbudowany … a Pan […]
Jorcajt (rocznica odejścia z tego świata) B”P Rebbecin (1988) Chai Muszki Schneerson (ur. 1901), żony Lubawiczer Rebbe, zmarła dnia 22 Szewat w roku 5748 od stworzenia świata (1988). Więcej informacji o Rebbecin tu: https://chabad.org.pl/pani-rabinowa/. Coroczna międzynarodowa konferencja Chabad szeluchot („wysłannic” […]
Nasi wielcy uczeni – kartka z historii narodu żydowskiego – 21 Szwat: Pierwszy Żyd, któremu wydano zezwolenie na stały pobyt i zamieszkanie w Anglii (1657) po wielu stuleciach całkowitego zakazu osiedlenia się. Stało się to dnia 4 lutego 1657 r./ […]
Pierwszy Żyd, któremu wydano zezwolenie na stały pobyt i zamieszkanie w Anglii (1657) po wielu stuleciach całkowitego zakazu osiedlenia się. Stało się to dnia 4 lutego 1657 r./ 21 Szewat 5417 Oliver Cromwell, Lord Protector Anglii, wydał zgodę na pobyt […]
Dzień urodzin Aszera (1562 p.n.e.) Aszer, syn Jakuba, urodził się 20 Szewat w 2199 roku od stworzenia świata (1562 p.n.e). Według niektórych relacji jest to także data jego śmierci.
Wyzwolenie obozu śmierci Auschwitz (1945) 27 stycznia 1945 r. = 13 Szwat 5705 rok Armia Radziecka wkroczyła do Auschwitz, najbardziej niesławnego niemieckiego nazistowskiego obozu śmierci, i uwolniła około 7000 ocalałych – pozostawionych jako niezdolni do przyłączenia się do ewakuacji „Marszu […]
Początek powstania w Getcie Warszawskim (1943) 18 stycznia 1943 roku = 12 Szwat 5703 roku Niemcy rozpoczęli drugą deportację Żydów z Warszawskiego Getta. Akcja ta wywołała wybuch zbrojnego oporu. Deportacja została zatrzymana; Niemcy planowali wówczas deportację 8000 osób, zdołali deportować […]
Dzień 10 miesiąca Szewat jest dniem jorcajt ( rocznica odejścia z tego świata) Rebbecin Riwka (1914). Rebbecin Riwka Schneerson urodziła się w miasteczku Lubawicz w 1833 roku; jej dziadkiem ze strony matki był Rabin DowBer, Drugi Rebbe Chabad Lubawicz. W […]
Świętowanie z okazji śmierci ciemiężcy Aleksandra-Yannai (76 p.n.e.) Hasmoneanski Król Alexander-Yannai (Jannaeus), zdeklarowany wróg żydowskich Mędrców, zmarł w tym dniu. Tak wielkie było jego okrucieństwo i bezwzględność, z jaką prześladował Mędrców i tych lojalnych wobec nich (około 50 000 zabitych […]
Jorcajt (rocznica śmierci) Chasydzkiego Rabina Meszulama Zuszy z Anipoli (1800) – mistrza (1718? -1800), ucznia Drugiego Przywódcy Chabadu, Rabina Dowbera z Mędzyrzecza. Rabin Zusza wyróżniał się swoją ogromną wiedzą, erudycją i wielką pobożnością, a jednocześnie był człowiekiem niezwykle skromnym. Charakterystyczne […]
Dnia 26 Tewet roku 5129 od stworzenia świata (25 grudnia 1369 r.) Sycylijscy Żydzi zostali zmuszeni do noszenia żydowskich odznak. Tego dnia Król Sycylii Fryderyk III wydał rozporządzenie, by wszyscy Żydzi nosili odznakę wskazującą na ich pochodzenie. Odznaka miała składać się […]
21 Tewet – urodziny Szymona syna Jakuba: Dnia 21 Tewet roku 1567 p.n.e. urodził się Szymon, drugi syn Jakuba i Lei i założyciel jednego z dwunastu plemion narodu żydowskiego – „Szymeonici”. Był to rok 2194 od stworzenia świata, dziewięć lat […]
Druk Talmudu (1483) Pierwszy tom Talmudu Babilońskiego, traktatu Berachota, został wydrukowany w Soncino we Włoszech dnia 20 Tewet roku 5244 od stworzenia świata (1483). Talmud to zbiór pism obejmujących pełną gamę żydowskiego prawa i tradycji, opracowanych i zredagowanych między III […]
Rabin Mojżesz ben Maimon, talmudysta, halachista, lekarz, filozof i przywódca społeczności, znany w świecie żydowskim pod skrótem „Rambam”, a dla całego świata jako „Majmonides”, zmarł w Egipcie dnia 20 Tewet w 1204 r. ( 4965 roku od stworzenia świata).
17 Tewet – pierwsza Synagoga w Nowym Jorku. W 1684 r. grupa hiszpańskich i portugalskich Żydów, którzy uciekli do Ameryki przed represjami Inkwizycji, odprawiła nabożeństwo wieczorne na Rosz Haszana w Nowym Amsterdamie, powstała wówczas Kongregacja Shearith Israel („Resztka Izraela”). Dnia […]
Ezechiel przepowiada upadek Egiptu (424 p.n.e.) Dnia 12 Tewet roku 424 p.n.e. Ezechiel prorokował, że Egipt zostanie zniszczony, jako kara za nie dotrzymanie powtarzanych obietnic dotyczących pomocy Izraelitom. „Powiedz: Tak mówi Pan Bóg: Oto Ja jestem przeciwko tobie, faraonie, królu […]
Oblężenie Jerozolimy (425 p.n.e.) Dnia 10 Tewet roku 3336 od Stworzenia Świata (425 r.p.n.e.) wojska babilońskiego imperatora Nabuchodonozora okrążyły Jerozolimę. Trzydzieści miesięcy później – dnia 17 Tammuz roku 3338 – mury miasta zostały zbużone, a dnia 9 Aw tego roku […]
8 Tewet 246 r. p.n.e. – przekład Tory z języka świętego na język grecki. Drugie 'podejście’ przetłumaczenia Tory na język grecki (nieudana pierwsza próba była 61 lat wcześniej). Panujący greko-egipski Cesarz Ptolemeusz zarządził zgromadzenie 72 mędrców Tory, kazał ich umieścić w […]
CHABAD ŚWIĘTUJE ŚWIĘTO KSIĄŻKI ŻYDOWSKIEJ (które trwa cały tydzień 🙂) Hei Tewet – 5 Tewet – Sąd Federalny w 1987 r. orzekł, że bezcenna biblioteka Agudasa Chasidei Chabad-Lubawicz nie jest własnością prywatną, ale należała i należy do chasydów Chabadu jako […]
Urodziny Reubena (1568 p.n.e.) Reuben, najstarszy syn Jakuba i Lei , urodził się w Charanie (Mezopotamii) 14 dnia miesiąca Kislew w roku 2193 od stworzenia świata (1568 r.p.n.e.). Jako pierworodny syn Jakuba, miał początkowo pierwszeństwo objęcia naczelnikostwa w Izraelu i […]
Jehoaikim – spalił Zwój Ks.Lamentacji (3321 /-440) Jehoaikim, król Judy, spalił zwój podyktowany przez Proroka Jeremiasza i napisany przez jego ucznia Barucha, syna Neriasza. Ten zwój był Księgą Lamentacji i został napisany, aby ostrzec Króla o rychłym zniszczeniu Jerozolimy. (Jeremiasz […]
Śmierć króla Heroda (3760/1) Herod przejął władzę po Dynastii Hasmoneuszy po tym, jak wszyscy zostali zabici. W obawie, że rabini podważą jego autorytet, zabił ich wszystkich, pozostawiając tylko Bava ben Butę. Później, z wyrzutów sumienia za swoje niecne czyny, morderstwa […]
Gad, syn Jakuba i Zilpy, siódmy z Dwunastu Plemion, urodził się 10 miesiąca Marcheszvan. Dożył 125 lat. Dwanaście plemion izraelskiego narodu.23 Cheszwan-GadJakub miał dwunastu synów: Reuwen, Simon, Lewi, Judah, Dan, Naftali, Gad, Aszer, Issachar, Zebulum, Josef, Benjamin. Potomstwo każdego z […]
Ostatni Żyd wraca do domu. W okresie epoki Drugiej Świątyni (około 230 p.n.e.) dzień 7 miesiąca Cheszan zwykle był dniem kiedy Żydzi wracali do swoich domów. Żyd przybyły do Jerozolimy na wielkie święta z miejscowości najbardziej oddalonej od Świątyni z […]
Powracający wygnańcy zobowiązują się przestrzegać Tory (335 p.n.e.) Żydzi, którzy wrócili do Erec Izraela wraz z Ezdraszem i Nehemiaszem, zgromadzili się tego dnia skruszeni, przepraszali za swoje czyny, podpisując dokument, w którym zobowiązali się zaufać B-gu i podążać Jego drogami. […]
Dzień 25 Elul roku 335 p.n.e. – Mury jerozolimskie przebudowane. Odbudowa murów Jerozolimy – która legła w gruzach od czasu zniszczenia Pierwszej Świątyni przez Babilończyków 88 lat wcześniej – została ukończona przez Nehemię* dnia Elul 25 roku 3426 od stworzenia […]
Stworzenie świata (3761r. p.n.e.) Pierwszy dzień stworzenia, kiedy B-g stworzył byt, czas, materię, ciemność i światło, był dniem 25 Elul. (Dzień Rosz Ha’Szana, kiedy obchodzimy „początek Jego dzieła tworzenia”, jest właściwie szóstym dniem Stworzenia, gdy świat osiągnął potencjał dla realizacji […]
Przygotowania do rozpoczęcia budowy Drugiej Świątyni (353 p.n.e.) Zainspirowany proroctwem Aggeusza, które padło dnia 1 Elul, Zerubawel, syn Szelaliela, władca Judy, i Jozue, syn Jehozadaka, najwyższego kapłana, rozpoczęli przygotowania do budowy Drugiej Świątyni (Ks. Aggeusza 1:15). Rzeczywiste prace budowlane rozpoczęły […]
Gołąb przyleciał z gałązką oliwną w dziobie (2105 p.n.e.). Stało się to w 301 dniu Wielkiego Potopu. Po raz drugi Noach wysłał z Arki „wysłańca na zwiady” (pierwszym był kruk). Tym razem gołębia nie było długo, wrócił dopiero po całym […]
Dzień 18 Elul to dzień urodzin Rabina Izraela Baala Szem Towa, założyciela chasydyzmu. Jest to również dzień urodzin założyciela Chabad Lubawicz, przywódca i pierwszy Rebbe – Szneur Zalman z Liady. Rabin Izrael Baal Szem Tow, założyciel chasydyzmu urodził się w […]
Noah wysyła Gołębia (2105 p.n.e.) Po nieudanej próbie wysłania kruka z arki (patrz „Kartki historii biblijnej oraz historii judaizmu” z dn. 10 Elul), Noah wysłał gołębia z okna arki, aby sprawdzić, czy wielki Potop, który okrył ziemię, zmalał. „Lecz gołębica […]
W niedzielę dnia 15 Elul w carskiej Rosji została założona uczelnia – „Jesziwa Tomchei Temimim Lubawicz” (1897) – studia Talmudyczne i Chassidut. Jesziwa „Tomchei Temimim Lubawicz”, jako pierwsza zintegrowała i włączyła do programu nauczania „ujawnione” części Tory (Talmudu i […]
Noach wysyła Kruka „…I stało się po upływie czterdziestu dni, otworzył Noach okno arki, które był uczynił. I wypuścił kruka, a ten latał wciąż tam i napowrót, póki nie oschły wody na ziemi…” (Księga Tory, Bereszit, 8:6-7) Stało się to […]
Wazhington odpowiada na list Żydów z Newport (1790 rok) Pezwodniczący gminy żydowskiej w Newport w stanie Rhode Island wystotosował emocjonalny list do George’a Washingtona w imieniu społeczności żydowskiej, witając prezydenta z okazjji jego wizyty w Newport. W swoim liście wyraził […]
Pierwsza chasydzka Alija (1777 r. n.e.) Pierwsza chasydzka alija (imigracja do Ziemi Świętej), grupa Żydów z Rosji, ktorej przwodzili Rabin Menachem Mendel z Witebska, Rabin Abraham z Kaliska i Rabin Jiisroel z Polocka, dotarła do Ziemi Świętej dnia 5 miesiąca […]
Ezechiel przewiduje upadek Jerozolimy (428 p.n.e.) Dnia 5 Elul prorok Ezechiel siedział w swoim domu w Babilonii, a starsi Judy siedzieli przed nim. Nagle „dotknęła go ręka B-ska” – doświadczył wizji, w której został przewieziony do Jerozolimy, ukazały się przed […]
Francja – trzecie wygnanie (1322) Po powrocie do Francji w 1315 r. (po wygnaniu w 1306 r. zarządzonym przez Filipa IV), Żydzi ponownie zostali wygnani z Francji, tym razem na skutek zarządzenia Króla Karola IV, który w ten sposób złamał […]
14 Tammuz – ponura kartka z historii narodu żydowskiego. Woźnica (postilinie) gubernatora zabił czteroletniego syna radnego. Antysemicka władza miasta zarzuty bezpodstawnie postawiła Żydowi o nazwisku Michael Vinelmann, byłemu mieszkańcy Bazylei, twierdząc, że obiecał mordercy trzy guldeny za krew dziecka. Sąd […]
Przywrócenie wolności Żydom w Hiszpanii. Po prawie półwieczu 475 latach został odwołany w Hiszpanii dekret o całkowitym zakazie praktyk . W 1492 za namową inkwizycji, para królewska wydała dekret o zakazie praktyk religijnych i wygnaniu z Hiszpanii wyznawców judaizmu. Dopiero […]
Darowanie Tory (1313 r.p.n.e.) Dnia 6 Siwan roku 2448 od stworzenia świata (1313 p.n.e.), siedem tygodni po Wyjściu w Egiptu, B-g objawił się na górze Synaj. Cały lud Izraela (600 000 głów rodzin wraz rodzinami), a także dusze wszystkich przyszłych […]
Purim w Kairze (1524) Ahmed Pasza był gubernatorem Egiptu pod rządami Selima II „Wspaniałego”, Sułtana Imperium Osmańskiego. Ahmed zamierzał odłączyć się od Imperium Osmańskiego i ogłosić się Sułtanem Egiptu. Poprosił swojego żydowskiego mincerza Abrahama de Castro o wybicie nowej egipskiej […]
Dzień śmierci Nabuchodonozora, Cesarza Babilońskiego. Zmarł 25 dnia miesiąca Adar w roku 3364 od stworzenia świata (397 r p.n.e.), 26 lat wcześniej podbił Jerozolimę i zniszczył Pierwszą Świątynię. (wg Ks. Jeremiasza, 52:31).
Trzęsienie ziemi ratuje rzymskich Żydów przed przymusową konwersją (1430) Kościół i rząd Rzymu wydały wspólny dekret, który ustanawiał dzień 6 marca 1430 r (to była środa), dniem, w którym wszyscy Żydzi rzymscy musieli przejść na chrześciaństwo. Sprzeciwiającym się groziła kara […]
21 Adar – dzień „Purim Narbonne” Zdarzyło się to w 1236 roku. Rybak-chrześcijanin obraźliwie zaczepił Żyda. Żyd nie pozostał dłużny. W walce z chrześcijaninem Żyd zadaje mu śmiertelny cios. Rozwścieczeni chrześcijanie z miasta Narbonne, Francja, wszczęli pogrom przeciwko społeczności żydowskiej […]
Zdarzyło się to dnia 20 Adar2 ok. 1 p.n.e, że zwrócili się do Choni Twórcy Kręgu (*): „Módl się, aby padał deszcz”, ponieważ przez cały miesiąc Adar nie było deszczu, ziemia wyschła. Powiedział wtedy do nich Choni: „Idźcie, zabierzcie swoje […]
Dnia 16 Adar ok. 41 n.e. rozpoczęto przebudowę Ściany Świątyni Jerozolimskiej. Agryppa I, mianowany przez Cesarza Rzymskiego namiestnikiem Judei był bardzo pobożnym i dobrym dla swoich poddanych. Podczas jego panowania, nastąpił rozwój i polepszenie bytu narodu żydowskiego. Współcześni mu żydowscy […]
Dzień 7 miesiąca Adar jest dniem urodzin i dniem odejścia z tego świata Mosze Rabejnu – rok 1393 i rok 1273 p.n.e. Mojżesz urodził się w Egipcie 7 Adar roku 2368 od stworzenia świata i zmarł w dniu swoich […]
Auto-da-fe w Peru – 1639 rok. W 1639 roku inkwizycja dotarła do Ameryki. Inkwizytorzy rozpoczęli na Żydów – chwytano, torturowano, zmuszano do wyrzeczenia się wiary, odejścia od tradycji. Urządzano pokazowe procesy sądowe – akty „publicznej pokuty”, by zastraszyć. Nieugiętych surowo […]
Purim w Saragossie. To się zdarzyło w roku 1440, pięćdziesiąt dwa lata przed wygnaniem Żydów z Hiszpanii. W mieście Saragossa nakazano Żydom stawić się na publicznym przyjęciu ku czci Króla z wszystkimi oryginalnymi zwojami Tory, które były w posiadaniu społeczności […]
Rebbecin Szterna Sarah Schneersohn zmarła dnia 13 Szwat w roku 1942. Rebbecin Szterna Sarah Schneersohn, żona piątego Lubawiczer Rebbe, Rabina Szolom DovBer Schneersona i matka Szóstego Rebbe, Rabina Josefa Jicchaka. Rebbecin Szterna Sara (1860-1942) przeżyła tragiczne wydarzenia w Europie pierwszej […]
„Zwoje Tory Mesiasza” zakończone (1970) Napisanie „Sefer Tora na powitanie Mesiasza”, zainicjowane na polecenie Szóstego Lubawiczer Rebbe, Rabina Josefa Icchaka Schneersohna w 1942 r., zostało zakończone 28 lat później na specjalnym spotkaniu zwołanym przez Lubawiczer Rebbe w piątek po południu […]
Rocznica śmierci Rabina Dowida Biedermana z Lelowa. Chasydzki mistrz Rabin Dowid Biederman z Lelowa (1746-1814) był uczniem „Widzącego z Lublina”. Rabin Dowid był znany ze swego niezwykłego 'ahawat Jisrael’. O nim mówiono, że nie jest w stanie dostrzec mankamenty, błędy […]
Rocznica odejścia Rabina Jicchaka Kaduri (2006) – znanego w ostatnich latach jako „najstarszy z kabbalistów” w Ziemi Świętej. Rabin Jicchak urodził się w Bagdadzie, w Iraku w 1898 roku. W młodości studiował u wielkiego „Ben Isz Chai” (Rabin Josef Chaim z […]
Dziesiątego dnia miesiąca Tewet w roku 3336 od stworzenia Świata (588 p.n.e.) wojska Króla Babilońskiego Navuhadnetsara dokonały oblężenia Jerozolimy. 30 miesięcy później – dnia dziewiątego miesiąca Tamuz (zgodnie z innym przypuszczeniem – 17-go) 3338 roku – mury miasta zostały przebite […]
9 Tewet – dzień odejścia z tego świata Ezdrasza kapłana żydowskiego, który poprowadził powrotne przejście narodu żydowskiego do Ziemi Izraela po wygnaniu babilońskim (423-353 p.n.e.). Ezdrasz nadzorował budowę Drugiej Świątyni, kanonizował 24 księgi Pisma Świętego, był przewodniczącym „Wielkiego Zgromadzenia”, uchwalił szereg […]
Kristallnacht – Noc Kryształowa (1938) Tej nocy – 15 Cheszwan roku 5699. – trwającej do następnego dnia (9 listopada 1938, według świeckiego kalendarza) naziści rozpoczęli skoordynowaną akcję bestialskich pogromów społeczności żydowskiej w Niemczech. Zachęceni przez władzę, uczestnicy zamieszek zaatakowali – bili, […]
Rabin Rosz. Życie i wpływ Rabina Aszera ben Jechiela, znanego pod akronimem „Rosz”, obejmuje dwie wielkie sfery żydowskiej diaspory swoich czasów: społeczności aszkenazyjskiej (francusko-niemieckiej) i sefardyjskiej (hiszpańsko-śródziemnomorskiej). Urodzony około 1250 r. n.e. w zachodnich Niemczech, Rabin Aszer studiował nauki talmudyczne, […]
Dnia 5 Tiszrei 134 roku n.e. zginął śmiercią męczeńską Rabbi Akiwa. Wielki mędrzec talmudyczny. Rabbi Akiwa został pojmany przez Rzymian i dnia 5 miesiąca Tiszrei roku 3894 od stworzenia świata (134 CE) odbyła się publiczna egzekucja w mieście Cesaria. O […]
Odrodzenie społeczności żydowskiej Jerozolimy – 1267 Nachmanides (Rabbi Moshe ben Nachman 1194-1270) – sefradyjski rabin, filozof, kabbalista, komentator Tory – przybył do Jerozolimy, po przymusowej ucieczce z ojczystej Hiszpanii. Tam w Jerozolimie rozpoczął aktywną działalność na rzecz odrodzenia życia żydowskiego, […]
Dwie tablice kamienne (kolejne ). W ostatnim dniu miesiąca Aw roku 2448 od stworzenia (1313 p.n.e.), Mojżesz wyrzeźbił, według polecenia B-ga, dwie kamienne tablice – każda sześcian o wymiarach 6x6x3 tefachim (tefach, „ręka o szerokości”, w przybliżeniu 3,2 cala) – […]
Rzymianie podpalili Świątynię w popołudnie dnia 9 Aw 69 roku n.e.. Świątynia nadal płonęła do około południa następnego dnia 10 Aw. Z tych powodów niektóre poranne praktyki „Dziewięciu Dni” odbywają się w synagogach w godzinach porannych Aw 10 Ku pamięci […]
Wojna domowa w Jerozolimie (8 Aw, 67 r.n.e.) Wybuchła walka wewnątrz oblężonego miasta Jerozolimy między żydowskimi frakcjami o odmiennych zdaniach w kwestii, czy należy walczyć z wojskami rzymskimi otaczającymi miasto z zewnątrz. Ludzie jednej z frakcji, podpalili miejskie bazary z […]
Pierwsza Świątynia Jerozolimska – 7 Aw 424 roku p.n.e. – początek inwazji. Po prawie miesiącu zaciętych walk w Jerozolimie, których początek przepadł na dzień 9 Tamuz, armia króla Nabuchodonozora z Babilonii zbliżyła się bezpośrednio do Świątyni. Żołnierze wkroczyły do wnętrza […]
Dnia 5 Śiwan Żydzi przyjmują Torę (1313 r. p.n.e.) W tym dniu Mojżesz ustanowił przymierze z narodem żydowskim u podnóża góry Synaj – ludzie oświadczyli: „Wszystko, co B-g powiedział, usłuchamy i spełnimy” (Szmot/ Ks. Wyjścia, 24: 7), zobowiązując się tym […]
Wyjątkowe wydarzenie dla historii żydowskiej w Krakowie 20 kwietnia 2009 roku odbyło się wprowadzenie Tory do Synagogi w Krakowie. To uroczystość o ogromnym znaczeniu dla historii i kultury żydowskiej w Polsce.Tamtego dnia o godz. 16.00 w Synagodze Izaaka wspólnoty Chabad […]