Rabin Rosz. Życie i wpływ Rabina Aszera ben Jechiela, znanego pod akronimem “Rosz”, obejmuje dwie wielkie sfery żydowskiej diaspory swoich czasów: społeczności aszkenazyjskiej (francusko-niemieckiej) i sefardyjskiej (hiszpańsko-śródziemnomorskiej). Urodzony około 1250 r. n.e. w zachodnich Niemczech, Rabin Aszer studiował nauki talmudyczne, […]
Ostatni Żyd wraca do domu. W okresie epoki Drugiej Świątyni (około 230 p.n.e.) dzień 7 miesiąca Cheszan zwykle był dniem kiedy Żydzi wracali do swoich domów. Żyd przybyły do Jerozolimy na wielkie święta z miejscowości najbardziej oddalonej od Świątyni z […]
Dnia 5 Tiszrei 134 roku n.e. zginął śmiercią męczeńską Rabbi Akiwa. Wielki mędrzec talmudyczny. Rabbi Akiwa został pojmany przez Rzymian i dnia 5 miesiąca Tiszrei roku 3894 od stworzenia świata (134 CE) odbyła się publiczna egzekucja w mieście Cesaria. O […]
Stworzenie świata (3761r. p.n.e.) Pierwszy dzień stworzenia, kiedy B-g stworzył byt, czas, materię, ciemność i światło, był dniem 25 Elul. (Dzień Rosz Ha’Szana, kiedy obchodzimy “początek Jego dzieła tworzenia”, jest właściwie szóstym dniem Stworzenia, gdy świat osiągnął potencjał dla realizacji […]
Dzień 25 Elul roku 335 p.n.e. – Mury jerozolimskie przebudowane. Odbudowa murów Jerozolimy – która legła w gruzach od czasu zniszczenia Pierwszej Świątyni przez Babilończyków 88 lat wcześniej – została ukończona przez Nehemię dnia Elul 25 roku 3426 od stworzenia […]
Gołąb przyleciał z gałązką oliwną w dziobie (2105 p.n.e.). Stało się to w 301 dniu Wielkiego Potopu. Po raz drugi Noach wysłał z Arki “wysłańca na zwiady” (pierwszym był kruk). Tym razem gołębia nie było długo, wrócił dopiero po całym […]
Dzień 18 Elul to dzień urodzin Rabina Izraela Baala Szem Towa, założyciela chasydyzmu. Jest to również dzień urodzin założyciela Chabad Lubawicz, przywódca i pierwszy Rebbe – Szneur Zalman z Liady. Rabin Izrael urodził się w małym miasteczku na Ukrainie w […]
Noah wysyła Gołębia (2105 pne) Po nieudanej próbie wysłania kruka z arki (patrz “patrz “Kartki historii biblijnej oraz historii judaizmu z dn. 10 Elul), Noah wysłał gołębia z okna arki, aby sprawdzić, czy wielki Potop, który okrył ziemię, zmalał. “Lecz […]
W niedzielę dnia 15 Elul w carskiej Rosji została założona uczelnia – “Jesziwa Tomchei Temimim Lubawicz” (1897) – studia Talmudyczne i Chassidut. Jesziwa “Tomchei Temimim Lubawicz”, jako pierwsza zintegrowała i włączyła do programu nauczania „ujawnione” części Tory (Talmudu i Halachahy) […]
Noach wysyła Kruka „…I stało się po upływie czterdziestu dni, otworzył Noach okno arki, które był uczynił. I wypuścił kruka, a ten latał wciąż tam i napowrót, póki nie oschły wody na ziemi…” (Księga Tory, Bereszit, 8:6-7) Stało się to […]
Odrodzenie społeczności żydowskiej Jerozolimy – 1267 Nachmanides (Rabbi Moshe ben Nachman 1194-1270) – sefradyjski rabin, filozof, kabbalista, komentator Tory – przybył do Jerozolimy, po przymusowej ucieczce z ojczystej Hiszpanii. Tam w Jerozolimie rozpoczął aktywną działalność na rzecz odrodzenia życia żydowskiego, […]
Ponowny ślub rodziców Mojżesza (1394 r.p.n.e.) Amram i Jocheved rozstali się z powodu dekretu Faraona, stanowiący o tym, że wszystkie żydowskie dzieci płci męskiej zostaną zabite tuż po urodzeniu. Jednak ich sześcioletnia córka Miriam przekonywała, że w ten spsób krzywdzą […]
Pierwsza chasydzka Alija (1777 r. n.e.) Pierwsza chasydzka alija (imigracja do Ziemi Świętej), grupa Żydów z Rosji, ktorej przwodzili Rabin Menachem Mendel z Witebska, Rabin Abraham z Kaliska i Rabin Jiisroel z Polocka, dotarła do Ziemi Świętej dnia 5 miesiąca […]
Dwie tablice kamienne (kolejne ). W ostatnim dniu miesiąca Aw roku 2448 od stworzenia (1313 p.n.e.), Mojżesz wyrzeźbił, według polecenia B-ga, dwie kamienne tablice – każda sześcian o wymiarach 6x6x3 tefachim (tefach, “ręka o szerokości”, w przybliżeniu 3,2 cala) – […]
Rzymianie podpalili Świątynię popołudniu dnia 9 Aw 69 roku n.e.. Świątynia nadal płonęła do około południa następnego dnia 10 Aw. Z tych powodów niektóre poranne praktyki “Dziewięciu Dni” .odbywają się w synagogach w godzinach porannych Aw 10 Ku pamięci tego […]
Wojna domowa w Jerozolimie (8 Aw, 67 r.n.e.) Wybuchła walka wewnątrz oblężonego miasta Jerozolimy między żydowskimi frakcjami o odmiennych zdaniach w kwestii, czy należy walczyć z wojskami rzymskimi otaczającymi miasto z zewnątrz. Ludzie jednej z frakcji, podpalili miejskie bazary z […]
Pierwsza Świątynia Jerozolimska – 7 Aw 424 roku p.n.e. – początek inwazji. Po prawie miesiącu zaciętych walk w Jerozolimie, których początek przepadł na dzień 9 Tamuz, armia króla Nabuchodonozora z Babilonii zbliżyła się bezpośrednio do Świątyni. Żołnierze wkroczyły do wnętrza […]
Francja – trzecie wygnanie (1322) Po powrocie do Francji w 1315 r. (po wygnaniu w 1306 r. zarządzonym przez Filipa IV), Żydzi ponownie zostali wygnani z Francji, tym razem na skutek zarządzenia Króla Karola IV, który w ten sposób złamał […]
14 Tamuz – ponura kartka z historii narodu żydowskiego. 1401 rok Schaffhausen (Szwajcaria) – barbażyńska egzekucja. Po tym, jak postilion (kierowca) gubernatora zabił czteroletniego syna radnego, oskarżono Żyda o imieniu Michael Vinelmann, byłego mieszkańca Bazylei, twierdząc, że obiecał mordercy trzy […]
Przywrócenie wolności Żydom w Hiszpanii. Po prawie półwieczu 475 latach został odwołany w Hiszpanii dekret o całkowitym zakazie praktyk . W 1492 za namową inkwizycji, para królewska wydała dekret o zakazie praktyk religijnych i wygnaniu z Hiszpanii wyznawców judaizmu. Dopiero […]
Dnia 5 Śiwan Żydzi przyjmują Torę (1313 r. p.n.e.) W tym dniu Mojżesz ustanowił przymierze z narodem żydowskim u podnóża góry Synaj – ludzie oświadczyli: “Wszystko, co B-g powiedział, usłuchamy i spełnimy” (Szmot/ Ks. Wyjścia, 24: 7), zobowiązując się tym […]
Zbawienna woda ze skały na Refidym. Dnia 23 Ijar 1313 roku p.n.e. Dzieci Izraela dotarli do Rafidym. Był to 38 dzień po wyjściu z Egiptu. Rafidym był pustynnym obszarem, ludzie narzekali z powodu braku wody, zrzędzili, że oni i ich […]
Rabin Szlomo Jicchaki, znany jako „Raszi” (skrót od Rabenu Szlomo Jicchaki ben Jicchak), zmarł w dniu 29 Tamuz roku 4865 od stworzenia świata. Raszi urodził się w Troyes we Francji w 1040 r.. Jego komentarzy do Tory, ksiąg Proroków […]
Wyjątkowe wydarzenie dla historii żydowskiej w Krakowie 20 kwietnia 2009 roku odbyło się wprowadzenie Tory do Synagogi w Krakowie. To uroczystość o ogromnym znaczeniu dla historii i kultury żydowskiej w Polsce.Tamtego dnia o godz. 16.00 w Synagodze Izaaka wspólnoty Chabad […]