14 Tammuz – ponura kartka z historii narodu żydowskiego. 1401 rok Schaffhausen (Szwajcaria) – barbarzyńska egzekucja. Po tym, jak postilion (kierowca) gubernatora zabił czteroletniego syna radnego, oskarżono Żyda o imieniu Michael Vinelmann, byłego mieszkańca Bazylei, twierdząc, że obiecał mordercy trzy […]
Przywrócenie wolności Żydom w Hiszpanii. Po prawie półwieczu 475 latach został odwołany w Hiszpanii dekret o całkowitym zakazie praktyk . W 1492 za namową inkwizycji, para królewska wydała dekret o zakazie praktyk religijnych i wygnaniu z Hiszpanii wyznawców judaizmu. Dopiero […]
Darowanie Tory (1313 r.p.n.e.) Dnia 6 Siwan roku 2448 od stworzenia świata (1313 p.n.e.), siedem tygodni po Wyjściu w Egiptu, B-g objawił się na górze Synaj. Cały lud Izraela (600 000 głów rodzin wraz rodzinami), a także dusze wszystkich przyszłych […]
Zbawienna woda ze skały na Refidym. Dnia 23 Ijar 1313 roku p.n.e. Dzieci Izraela dotarli do Rafidym. Był to 38 dzień po wyjściu z Egiptu. Rafidym był pustynnym obszarem, ludzie narzekali z powodu braku wody, zrzędzili, że oni i ich […]
Purim w Kairze (1524) Ahmed Pasza był gubernatorem Egiptu pod rządami Selima II „Wspaniałego”, Sułtana Imperium Osmańskiego. Ahmed zamierzał odłączyć się od Imperium Osmańskiego i ogłosić się Sułtanem Egiptu. Poprosił swojego żydowskiego mincerza Abrahama de Castro o wybicie nowej egipskiej […]
Rocznica śmierci Króla Sedekiasza (397 p.n.e.) Sedekiasz był ostatnim Królem królewskiego domu Dawida, który panował na Ziemi Świętej. Wstąpił na tron w roku 434 pne, potym jak Król Nabuchodonozor z Babilonii (który panował w królestwie Judy) wygnanł Króla Jekoniasza (bratanka […]
Dzień śmierci Nabuchodonozora, Cesarza Babilońskiego. Zmarł 25 dnia miesiąca Adar w roku 3364 od stworzenia świata (397 r p.n.e.), 26 lat wcześniej podbił Jerozolimę i zniszczył Pierwszą Świątynię. (wg Ks. Jeremiasza, 52:31).
Trzęsienie ziemi ratuje rzymskich Żydów przed przymusową konwersją (1430) Kościół i rząd Rzymu wydały wspólny dekret, który ustanawiał dzień 6 marca 1430 r (to była środa), dniem, w którym wszyscy Żydzi rzymscy musieli przejść na chrześciaństwo. Sprzeciwiającym się groziła kara […]
21 Adar – dzień “Purim Narbonne” Zdarzyło się to w 1236 roku. Rybak-chrześcijanin obraźliwie zaczepił Żyda. Żyd nie pozostał dłużny. W walce z chrześcijaninem Żyd zadaje mu śmiertelny cios. Rozwścieczeni chrześcijanie z miasta Narbonne, Francja, wszczęli pogrom przeciwko społeczności żydowskiej […]
Zdarzyło się to dnia 20 Adar2 ok. 1 p.n.e, że zwrócili się do Choni Twórcy Kręgu (*): „Módl się, aby padał deszcz”, ponieważ przez cały miesiąc Adar nie było deszczu, ziemia wyschła. Powiedział wtedy do nich Choni: „Idźcie, zabierzcie swoje […]
Dnia 16 Adar ok. 41 n.e. rozpoczęto przebudowę Ściany Świątyni Jerozolimskiej. Agryppa I, mianowany przez Cesarza Rzymskiego namiestnikiem Judei był bardzo pobożnym i dobrym dla swoich poddanych. Podczas jego panowania, nastąpił rozwój i polepszenie bytu narodu żydowskiego. Współcześni mu żydowscy […]
Dzień 7 miesiąca Adar jest dniem urodzin i dniem odejścia z tego świata Mosze Rabejnu – rok 1393 i rok 1273 p.n.e. Mojżesz urodził się w Egipcie 7 Adar roku 2368 od stworzenia świata i zmarł w dniu swoich […]
Proroctwo Zachariasza (351 p.n.e.) “24 dnia 11 miesiąca, czyli miesiąca Szwata, w drugim roku panowania Dariusza Meda, słowo B-że przyszło do Zachariasza, syna Berechiasza, syna proroka Ido, mówiąc:”Wrócę do Jerozolimy w miłosierdziu, Mój Dom zostanie w nim zbudowany … a […]
Auto-da-fe w Peru – 1639 rok. W 1639 roku inkwizycja dotarła do Ameryki. Inkwizytorzy rozpoczęli na Żydów – chwytano, torturowano, zmuszano do wyrzeczenia się wiary, odejścia od tradycji. Urządzano pokazowe procesy sądowe – akty „publicznej pokuty”, by zastraszyć. Nieugiętych surowo […]
Purim w Saragossie. To się zdarzyło w roku 1440, pięćdziesiąt dwa lata przed wygnaniem Żydów z Hiszpanii. W mieście Saragossa nakazano Żydom stawić się na publicznym przyjęciu ku czci Króla z wszystkimi oryginalnymi zwojami Tory, które były w posiadaniu społeczności […]
Rebbecin Szterna Sarah Schneersohn zmarła dnia 13 Szwat w roku 1942. Rebbecin Szterna Sarah Schneersohn, żona piątego Lubawiczer Rebbe, Rabina Szolom DovBer Schneersona i matka Szóstego Rebbe, Rabina Josefa Jicchaka. Rebbecin Szterna Sara (1860-1942) przeżyła tragiczne wydarzenia w Europie pierwszej […]
“Zwoje Tory Mesiasza” zakończone (1970) Napisanie “Sefer Tora na powitanie Mesiasza”, zainicjowane na polecenie Szóstego Lubawiczer Rebbe, Rabina Josefa Icchaka Schneersohna w 1942 r., zostało zakończone 28 lat później na specjalnym spotkaniu zwołanym przez Lubawiczer Rebbe w piątek po […]
Rocznica śmierci Rabina Dowida Biedermana z Lelowa. Chasydzki mistrz Rabin Dowid Biederman z Lelowa (1746-1814) był uczniem “Widzącego z Lublina”. Rabin Dowid był znany ze swego niezwykłego ‘ahawat Jisrael’. O nim mówiono, że nie jest w stanie dostrzec mankamenty, błędy […]
Rocznica odejścia Rabina Jicchaka Kaduri (2006) – znanego w ostatnich latach jako “najstarszy z kabbalistów” w Ziemi Świętej. Rabin Jicchak urodził się w Bagdadzie, w Iraku w 1898 roku. W młodości studiował u wielkiego “Ben Isz Chai” (Rabin Josef Chaim z […]
21 Tewet – urodziny Szymona syna Jakuba: Dnia 21 Tewet roku 1567 p.n.e. urodził się Szymon, drugi syn Jakuba i Lei i założyciel jednego z dwunastu plemion narodu żydowskiego – “Szymeonici”. Był to rok 2194 od stworzenia świata, dziewięć lat […]
Dziesiątego dnia miesiąca Tewet w roku 3336 od stworzenia Świata (588 p.n.e.) wojska Króla Babilońskiego Navuhadnetsara dokonały oblężenia Jerozolimy. 30 miesięcy później – dnia dziewiątego miesiąca Tamuz (zgodnie z innym przypuszczeniem – 17-go) 3338 roku – mury miasta zostały przebite […]
9 Tewet – dzień odejścia z tego świata Ezdrasza kapłana żydowskiego, który poprowadził powrotne przejście narodu żydowskiego do Ziemi Izraela po wygnaniu babilońskim (423-353 p.n.e.). Ezdrasz nadzorował budowę Drugiej Świątyni, kanonizował 24 księgi Pisma Świętego, był przewodniczącym “Wielkiego Zgromadzenia”, uchwalił szereg […]
8 Tewet 246 r. p.n.e. – przekład Tory z języka świętego na język grecki. Drugie ‘podejście’ przetłumaczenia Tory na język grecki (nieudana pierwsza próba była 61 lat wcześniej), panujący greko-egipski Cesarz Ptolemeusz zarządził zgromadzenie 72 mędrców Tory, kazał ich umieścić w […]
Aleksander w Jerozolimie (313 p.n.e.) Dnia 21 Kislew roku 3448 od stworzenia świat (313 r.p.n.e.) doszło do historycznego spotkania pomiędzy Szymonem HaCadykiem i Aleksandrem (“Wielkim”) Macedońskim. Samaryjczycy, zaciekli wrogowie Żydów, przekonali Aleksandra, że odrzucenie przez Żydów jego wizerunku w Świątyni […]
Urodziny Reubena (1568 p.n.e.) Reuben, najstarszy syn Jakuba i Lei , urodził się w Charanie (Mezopotamii) 14 dnia miesiąca Kislew w roku 2193 od stworzenia świata (1568 r.p.n.e.). Jako pierworodny syn Jakuba, miał początkowo pierwszeństwo objęcia naczelnikostwa w Izraelu i […]
Kristallnacht – Noc Kryształowa (1938) Tej nocy – 15 Cheszwan w 1938 r. – trwającej do następnego dnia (ówczesnie – 9 listopada, według świeckiego kalendarza) naziści rozpoczęli skoordynowaną akcję bestialskich pogromów społeczności żydowskiej w Niemczech. Zachęceni przez władzę, uczestnicy zamieszek […]
Rabin Rosz. Życie i wpływ Rabina Aszera ben Jechiela, znanego pod akronimem “Rosz”, obejmuje dwie wielkie sfery żydowskiej diaspory swoich czasów: społeczności aszkenazyjskiej (francusko-niemieckiej) i sefardyjskiej (hiszpańsko-śródziemnomorskiej). Urodzony około 1250 r. n.e. w zachodnich Niemczech, Rabin Aszer studiował nauki talmudyczne, […]
Ostatni Żyd wraca do domu. W okresie epoki Drugiej Świątyni (około 230 p.n.e.) dzień 7 miesiąca Cheszan zwykle był dniem kiedy Żydzi wracali do swoich domów. Żyd przybyły do Jerozolimy na wielkie święta z miejscowości najbardziej oddalonej od Świątyni z […]
Dnia 5 Tiszrei 134 roku n.e. zginął śmiercią męczeńską Rabbi Akiwa. Wielki mędrzec talmudyczny. Rabbi Akiwa został pojmany przez Rzymian i dnia 5 miesiąca Tiszrei roku 3894 od stworzenia świata (134 CE) odbyła się publiczna egzekucja w mieście Cesaria. O […]
Stworzenie świata (3761r. p.n.e.) Pierwszy dzień stworzenia, kiedy B-g stworzył byt, czas, materię, ciemność i światło, był dniem 25 Elul. (Dzień Rosz Ha’Szana, kiedy obchodzimy “początek Jego dzieła tworzenia”, jest właściwie szóstym dniem Stworzenia, gdy świat osiągnął potencjał dla realizacji […]
Dzień 25 Elul roku 335 p.n.e. – Mury jerozolimskie przebudowane. Odbudowa murów Jerozolimy – która legła w gruzach od czasu zniszczenia Pierwszej Świątyni przez Babilończyków 88 lat wcześniej – została ukończona przez Nehemię dnia Elul 25 roku 3426 od stworzenia […]
Gołąb przyleciał z gałązką oliwną w dziobie (2105 p.n.e.). Stało się to w 301 dniu Wielkiego Potopu. Po raz drugi Noach wysłał z Arki “wysłańca na zwiady” (pierwszym był kruk). Tym razem gołębia nie było długo, wrócił dopiero po całym […]
Dzień 18 Elul to dzień urodzin Rabina Izraela Baala Szem Towa, założyciela chasydyzmu. Jest to również dzień urodzin założyciela Chabad Lubawicz, przywódca i pierwszy Rebbe – Szneur Zalman z Liady. Rabin Izrael urodził się w małym miasteczku na Ukrainie w […]
Noah wysyła Gołębia (2105 pne) Po nieudanej próbie wysłania kruka z arki (patrz “patrz “Kartki historii biblijnej oraz historii judaizmu z dn. 10 Elul), Noah wysłał gołębia z okna arki, aby sprawdzić, czy wielki Potop, który okrył ziemię, zmalał. “Lecz […]
W niedzielę dnia 15 Elul w carskiej Rosji została założona uczelnia – “Jesziwa Tomchei Temimim Lubawicz” (1897) – studia Talmudyczne i Chassidut. Jesziwa “Tomchei Temimim Lubawicz”, jako pierwsza zintegrowała i włączyła do programu nauczania „ujawnione” części Tory (Talmudu i Halachahy) […]
Noach wysyła Kruka „…I stało się po upływie czterdziestu dni, otworzył Noach okno arki, które był uczynił. I wypuścił kruka, a ten latał wciąż tam i napowrót, póki nie oschły wody na ziemi…” (Księga Tory, Bereszit, 8:6-7) Stało się to […]
Odrodzenie społeczności żydowskiej Jerozolimy – 1267 Nachmanides (Rabbi Moshe ben Nachman 1194-1270) – sefradyjski rabin, filozof, kabbalista, komentator Tory – przybył do Jerozolimy, po przymusowej ucieczce z ojczystej Hiszpanii. Tam w Jerozolimie rozpoczął aktywną działalność na rzecz odrodzenia życia żydowskiego, […]
Ponowny ślub rodziców Mojżesza (1394 r.p.n.e.) Amram i Jocheved rozstali się z powodu dekretu Faraona, stanowiący o tym, że wszystkie żydowskie dzieci płci męskiej zostaną zabite tuż po urodzeniu. Jednak ich sześcioletnia córka Miriam przekonywała, że w ten spsób krzywdzą […]
Pierwsza chasydzka Alija (1777 r. n.e.) Pierwsza chasydzka alija (imigracja do Ziemi Świętej), grupa Żydów z Rosji, ktorej przwodzili Rabin Menachem Mendel z Witebska, Rabin Abraham z Kaliska i Rabin Jiisroel z Polocka, dotarła do Ziemi Świętej dnia 5 miesiąca […]
Dwie tablice kamienne (kolejne ). W ostatnim dniu miesiąca Aw roku 2448 od stworzenia (1313 p.n.e.), Mojżesz wyrzeźbił, według polecenia B-ga, dwie kamienne tablice – każda sześcian o wymiarach 6x6x3 tefachim (tefach, “ręka o szerokości”, w przybliżeniu 3,2 cala) – […]
Rzymianie podpalili Świątynię popołudniu dnia 9 Aw 69 roku n.e.. Świątynia nadal płonęła do około południa następnego dnia 10 Aw. Z tych powodów niektóre poranne praktyki “Dziewięciu Dni” .odbywają się w synagogach w godzinach porannych Aw 10 Ku pamięci tego […]
Wojna domowa w Jerozolimie (8 Aw, 67 r.n.e.) Wybuchła walka wewnątrz oblężonego miasta Jerozolimy między żydowskimi frakcjami o odmiennych zdaniach w kwestii, czy należy walczyć z wojskami rzymskimi otaczającymi miasto z zewnątrz. Ludzie jednej z frakcji, podpalili miejskie bazary z […]
Pierwsza Świątynia Jerozolimska – 7 Aw 424 roku p.n.e. – początek inwazji. Po prawie miesiącu zaciętych walk w Jerozolimie, których początek przepadł na dzień 9 Tamuz, armia króla Nabuchodonozora z Babilonii zbliżyła się bezpośrednio do Świątyni. Żołnierze wkroczyły do wnętrza […]
Dnia 5 Śiwan Żydzi przyjmują Torę (1313 r. p.n.e.) W tym dniu Mojżesz ustanowił przymierze z narodem żydowskim u podnóża góry Synaj – ludzie oświadczyli: “Wszystko, co B-g powiedział, usłuchamy i spełnimy” (Szmot/ Ks. Wyjścia, 24: 7), zobowiązując się tym […]
Rabin Szlomo Jicchaki, znany jako „Raszi” (skrót od Rabenu Szlomo Jicchaki ben Jicchak), zmarł w dniu 29 Tamuz roku 4865 od stworzenia świata. Raszi urodził się w Troyes we Francji w 1040 r.. Jego komentarzy do Tory, ksiąg Proroków […]
Poświęcenie drugiej Świątyni (Beit HaMikdash), która była wzniesiona w miejscu zburzonej Pierwszej Świątyni w Jerozolimie zostało odprawione w dniu 3 Adar roku 3412 od stworzenia (349 p.n.e.). Prace budowlane trwały cztery lata. Pierwsza świątynia, zbudowana przez króla Salomona w 833 […]
Wyjątkowe wydarzenie dla historii żydowskiej w Krakowie 20 kwietnia 2009 roku odbyło się wprowadzenie Tory do Synagogi w Krakowie. To uroczystość o ogromnym znaczeniu dla historii i kultury żydowskiej w Polsce.Tamtego dnia o godz. 16.00 w Synagodze Izaaka wspólnoty Chabad […]