Bamidbar

Parsza Bamidbar – Bamidbar (Księga Liczb) – 1:1 – 4:20

Bamidbar lub Bemidbar (בְּמִדְבַּר) w tłumaczeniu z języka hebrajskiego oznacza “na pustyni”- piąty, ale pierwszy charakterystyczny  wyraz w pierwszym zdaniu Parszy. Jest to początek czwartej Księgi Humasz’a – Pięcioksięgu Mojżesza o tej że nazwie – Bemidbar / Bamidbar (Księga Liczb), 34-ty rozdział cotygodniowego czytania Tory w rocznym czytaniu.

Tekst Parszy składa się z 7’393 Hebrajskich liter, 1’823 Hebrajskich słów.

Krótki opis Parszy Bamidbar.

Na pustyni Synaj B-g nakazuje przeprowadzenie spisu ludności dwunastu plemion Izraela. Mojżesz nalicza 603,550 mężczyzn w wieku 'poborowym’ (od 20 do 60 lat); plemię Lewi, liczące 22 300 mężczyzn w wieku od jednego miesiąca i starszych, jest liczone osobno. Lewici mają pełnić służbę przy Sanktuarium. Gdy pozostały lud zajmował się rozbijaniem swoich obozów, trzy lewickie klany demontowały i przetransportowywały Sanktuarium i ponownie montowały je w centrum następnego obozowiska. Następnie rozbijali wokół swoje namioty: Kohatyci, którzy opiekowali się sprzętem Sanktuarium (Arka, menora itp.), przenosili je w specjalnie zaprojektowanych osłonach na ramionach, rozbijali obóz na południu; Gerszonici, odpowiedzialni za gobeliny i pokrycia dachowe – na zachodzie; oraz rodziny Merari, którzy przenosili panele ścienne i filary – na północ. Przed wejściem do Sanktuarium, na wschodzie, stały namioty Mojżesza, Aharona i synów Aharona. Poza kręgiem Lewitów dwanaście plemion obozowało w czterech grupach po trzy plemiona. Na wschodzie byli Juda (74.600 osób), Issachar (54.400) i Zebulun (57.400); na południu Reuben (46 500), Symeon (59 300) i Gad (45 650); na zachodzie Efraim (40 500), Manasses (32 200) i Benjamin (35 400); a na północy Dan (62 700), Aszer (41 500) i Naftali (53 400). Ta formacja była zachowana także podczas przejść przez pustynię.                                                                                                                                          W wyniku przeliczenia  stwierdzono, że liczba mężczyzn w wieku ‘poborowym’ (od 20 do 60 lat) wyniosła 603550 osób. Każde plemię miało swojego własnego Nassi (książę lub przywódca) oraz własną chorągiew w plemiennym kolorze i z godłem. Na pustyni B-g obiecuje, że jeśli lud Izraela będzie przestrzegać Jego przykazań, znajdzie dobrobyt i bezpieczeństwo w swojej nowej ojczyźnie . Ale także przestrzega przed karą wygnania, prześladowań, zła i nieszczęść, które mogą się przytrafić, jeśli porzuci swoje przymierze z Nim.

Kolejność wg plemion

     Ród

Populacja

       Odsetek, %

1

   Judah

74,600

     12.4

2

   Dan

62,700

   10.4

3

  Simeon

59,300

     9.8

4

  Zebulun

57,400

     9.5

5

  Issachar

54,400

     9.0

6

  Naphtali

53,400

     8.8

7

  Reuben

46,500

     7.7

8

    Gad

45,650

    7.5

9

   Asher

41,500

    6.9

10

  Ephraim

40,500

    6.7

11

 Benjamin

35,400

    5.9

12

 Manasseh

32,200

    5.3

 

 Razem:

603,550

  100.0 %

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Kolejność czytania Parszy Bamidbar w cyklu tygodniowym

  • czytanie pierwsze – Bamidbar 1:1–19
  • czytanie drugie – Bamidbar 1:20–54
  • czytanie trzecie – Bamidbar 2:1–34
  • czytanie czwarte – Bamidbar 3:1–13
  • czytanie piąte – Bamidbar 3:14–39
  • czytanie szóste – Bamidbar 3:40–51
  • czytanie siódme – Bamidbar 4:1–20

 

Przeżyła Auschwitz

Babcia Diny

Babcia DinyPrzeżyła Auschwitz. Teraz ma 90 lat i po raz pierwszy przyjechała do Polski.

Po wielu-wielu latach po wyjściu z piekła Auschwitz, po raz pierwszy przyjechała do Polski, odwiedziła TO miejsce… Pani Breindel – Babcia Rebecin Diny Stambler zdecydowała się na to nie z ciekawości, lecz dla swoich wnuków, prawnuków – dla przyszłych pokoleń – by wiedzieli, by nigdy się nie powtórzyło…. Cudowna, ciepła, pogodna, życzliwa, piękna, pełna miłości kobieta….

http://www.tvp.info/19993058/informacje/spoleczenstwo/przezyla-auschwitz-teraz-ma-90-lat-i-po-raz-pierwszy-przyjechala-do-polski/

Raszbi

Raszbi
Dnia 18 Ijar – 33 Omer  świętujemy Lag B-Omer. Jest to data, kiedy Raszbi odszedł z tego świata, tak więc  dziś wspominamy Rabina Szymona bar Jochaj’a w dzień jego śmierci.
Rabin Szymon Bar Jochaj, znany pod akronimem Raszbi lub także krótko Jochaj lubb Rabin Szimon żył w latach 100 – 160 – wielki nauczyciel.
Raszbi był czołowym uczniem Rabina Akiwy i jednym z najważniejszych przedstawicieli mędrców tana’im, których nauki dotyczące prawa Tory są zebrane w Misznie. Był także pierwszym, który publicznie nauczał mistycznego wymiaru Tory, znanego jako „Kabała”, i według tradycji, jest autorem podstawowego dzieła Kabały – Zohar.
Rabin Szymon bar Jochaj był opozycjonistą, przez 13 lat ukrywał się w jaskini, aby uniknąć gniewu Rzymian, których rządy głośno krytykował. W dniu jego odejścia z tego świata — Ijar 18, 33 Omer — Rabin Szymon (przeczuwając, że umiera) zebrał swoich uczniów i ujawnił wiele z najgłębszych tajemnic B-skiej mądrości, i polecił im, aby obchodzili datę jego śmierci jako „dzień radości.” 
W związku z tym, Lag B’Omer jest obchodzony jako radosne „małe-święto”, jak nakazał Raszbi.

Nissan 30, Rosz Chodesz 1, 15 Omer

Po farbrengen powinno odbywać się w synagodze: farbrengen z s’uda szliszit. W Szabat Mewarchim i święta (jak Rosz Chodesz i w dni świąteczne anasz).

Farbrengen  melawy Malka  powinno odbyć się w prywatnych domach anasz.

Nissan 29, 14 Omer

Wstęp do „Likutei Tory na trzech Parshiot” jest maamar który zaczyna, „Aby zrozumieć tę sprawę Boskości duszy, jest napisane, nie będziesz jeść …”. Ten maamar pierwotnie wygłosił Alter Rebe do Cemach Cedek. Zaś Cemach Cedek powtórzył maamar w obecności Alter Rebego, który następnie powiedział do niego: „Ale przyprawa?”. Następnie Cemach Cedek wykonał odpis maamar z notatkami w nawiasach. Alter Rebe przejrzał i poprawił odpis i polecił, by notatki w nawiasach zostały wprowadzone w tekście maamar.

Za namową mojego ojca, maamar został wybrany, aby służyć jako wstęp do „Likutei Tory (do Trzech Parsziot” Rebe Maharash)

Nissan 28, 13 Omer

Chasydzi pytali Alter Rebe: “Jaka avoda jest nadrzędna  – miłość do B-ga czy miłość do Izraela?”
On odpowiedział: „Obie – miłość do B-ga i miłość do Izraela są po równo zakorzenione w każdym Żydzie – neshama, ruach i nefesh  są równoznaczne:”  
W Księgach jest napisane „Ja umiłowałem, mówi B-g”.  Wynika z tego, że miłość do Izraela jest nadrzędna – dla ciebie to jest miłość którą twój najdroższy kocha.”

„Maharasz” – 2 Ijar dzień urodzin Rabina Samuela

Czwarty Rebe Chabad-Lubawicz Rabin Szmuel Schneersohn (1834-1882), znany jako „Maharasz” (akronim od hebrajskiego określenia „Nasz Mistrz Rabbi Szmuel”) urodził się w miejscowości Lubawicz (Białoruś) dnia 2 Ijar roku 5594 od stw. Św.  (1834).

Rabin Szmuel urodził się dnia 2 Ijar roku 5594 od stworzenia świata (1834). Dzień jego urodzin zbiegł się z 17 dniem liczenia Omeru, co miało swoje ważne znaczenie – został wyróżniony przez kabalistycznych mistrzów jako „Tiferet szebe Tiferet” ( „Piękno w Pięknie”)

Jego ojciec, Rabin Menachem Mendel, zwany Cemach Cedek, był Trzecim Rebbe Chabad Lubawicz (1789-1866). Choć Rabin Szmuel był najmłodszym z siedmiu synów w rodzinie, został wybrany przez jego ojca jako przywódca Chassidów Chabad Lubawicz w ówczesnym Centrum Chabadu, miejscowości Lubawicz . Jego czterech braci z czasem założyli oddziały Chabad Lubawicz w innych miastach w Białorusi i Ukrainy.

Oprócz tego, że był liderem ruchu Cassidów,  był przewódcą i doradzą życiowym w świecie materialnym i duchowym, wielkim autorytetem wśród społeczności żydowskiej.

Poza licznymi opracowaniami z dziedziny judaizmu, kabbały i wydaniem ponad tysiąca maamarim (nauczania chasydzkiego), Rabin Szmuel aktywnie uczestniczył w sprawach gmin żydowskich i podróżował po całej Europie w celu wywarcia presji na reżim carski, aby powstrzymać podżeganie do pogromów Żydów z Rosji . Rabin Szmuel zmarł w wieku 48 lat w 13 Tiszrei, 5643 (1882).

 Na zdjęciu – jeden z jego oryginalnych rękopisów.

Tazrija

Parsza Tazrija – Księga Wajikra (Księga Kapłańska), 12:1 – 13:59

Tazrija –  תַזְרִיעַ –  w tłumaczeniu z hebrajskiego oznacza „wydała (płód) / urodziła „, jest to 13 słowo i pierwszy charakterystyczny wyraz, w tej Parszy. „Tazrija” jest czwartym rozdziałem czytania w Księdze Wajikra i 27-my tygodniowy rozdział czytania Tory w cyklu rocznym. Parsza składa się z 3’667 liter hebrajskich, 1’010 słów hebrajskich.

Krótki opis treści Parszy Tazria

Parsza Tazrija omawia  kolejne prawa rytualnego oczyszczenia oraz pojęcia duchowej czystości i nie czystości. Jak m.in. kobieta po urodzeniu dziecka powinna dokonać rytualnego oczyszczenia.  Rytuały duchowego oczyszczenia kobiety po urodzeniu dziewczynki są nieco inne, niż w przypadku narodzin chłopca. W tej Parszy określona jest micwa obrzezania nowonarodzonego chłopca,  które powinno nastąpić po siedmiu  dniach oczyszczania młodej matki po porodzie: „…..dnia ósmego obrzezane będzie ciało napletka jego…” (chłopca-noworodka). 

Jeżeli człowiek zachoruje tak, że na jego skórze wystąpi biały lub czerwony wrzód – caraat (trąd ), lub pojawi się plama na jego ubraniu ciemno-czerwona bądź zielona, wtedy należy wezwać kapłana (kohena).  Kapłan wówczas wyznacza okres siedmiu dni kwarantanny. Jeżeli po kwarantannie objawy nie ustępują, a choroba się pogłębia, wrzody powiększają się, kapłan wydaje werdykt o czystości bądź nieczystości tego człowieka. Chora osoba porażona trądem (carat), zostaje wydalona  poza osadę, powinna zamieszkać sama, na odludziu. Plamy trądu na ubraniu powinny być wycięte, jeżeli zaś na ubraniu w dalszym ciągu będą pojawiać się plamy trądu, powinno ono być spalone. W przypadku, gdy objawy trądu ustępują, co powinien stwierdzić kapłan, taka osoba jest uznana za czystą  i może zamieszkać wśród ludzi.

Kolejność czytania w cyklu tygodniowym:

  • Czytanie pierwsze:  12:1-13:5
  • Czytanie drugie: 13:6-17
  • Czytanie trzecie: 13:18-23
  • Czytanie czwarte: 13-24-28
  • Czytanie piąte: 13:29-39
  • Czytanie szóste: 13:40-54
  • Czytanie siódme: 13:55-59

Komentarz Rabina Szaloma Dow Ber Stamblera: 

 

Dwa ostatnie dni Pesach

 exodusSiódmy i ósmy dni Pesach obchodzone są jako dni świąteczne – Jom Tow, , na zakończenie tygodniowych obchodów świąt, które rozpoczynają się z pierwszym Seder’em. ( W Izraelu, obchodzony jest tylko siódmy dzień).  Po hebrajsku, ostatnie dwa dni Pesach to – Szwii szel Pesach (siódmy Pesach) i acharon szel Pesach (Ostatni Pesach), odpowiednio.

 Co się stało w siódmym dniu Pesach?

Dnia 15-go miesiąca Nissan, Izraelici wyszli z Egiptu, gdzie przebywali jako niewolnicy od pokoleń. Pomimo wielkiej niechęci, po 10 wyniszczających plagach, zesłanych prze Haszem, Faraon ustąpił i pozwolił Izraelom opuścić Egipt, ale tylko na trzy dni rekolekcji na pustyni.
Trzy dni później, gdy Izraelici nie wracali, Faraon zrozumiał, że wyszli na dobre, wyszli na drogę do niezależności i wolności do Ziemi Obiecanej.  Dosiadł wtedy swojego najlepszego rumaka i wezwał swój naród, aby dołączyć do niego w poszukiwaniu swoich dawnych niewolników.
 Po krótkim pościgu, armia egipska dogoniła Izraelitów nad brzegiem Morza Czerwonego.  Izraelici zostali uwięzieni;  nie było dokąd pójść, przed nimi było tylko morze.
Wtedy B-g rozkazał Mojżeszowi iść wraz z całym ludem przed siebie – morze się rozstąpiło, pozwalając Izraelitom bezpiecznie przejść na suchy ląd.  Gdy Egipcjanie próbowali gonić Izraelitów, wody morza się złączyły, armia egipska utonęła.  Rydwany, jeźdźcy i konie wszyscy zginęli w morzu.
Przepełniony wdzięcznością, Mojżesz wraz z całym ludem Izraela zaśpiewał Pieśń morza. Miriam zaś, siostra Mojżesza, poprowadziła kobiety z jeszcze jedną pieśnią dziękczynną, akompaniując bębnami i tańcząc.

Ten cud miał miejsce we wczesnych godzinach porannych siódmego dnia Pesach.

Jak świętujemy te dwa ostatnie dni?

Siódmy i ósmy dni Pesach są pełnymi dniami świątecznymi.  Podobnie jak w inne święta, nie możemy wykonywać żadnej pracy, też innych niż określonych czynności związanych z przygotowaniem jedzenia. Odmawia się modlitwy świąteczne.  Są też specjalne czynności  – praktyki wykonywane tylko w ostatnich dniach Pesach:
• Nie zmrużyć oka. Wiele osób ma zwyczaj czuwać całą noc poprzedzającego siódmy dzień Paschy, studiuje Torę, dziękując B-gu na cud, który uczynił On w tym czasie.
•  Przeczytaj to jeszcze raz. W trakcie modlitw porannych siódmego dnia, czytanie Tory zawiera biblijną opowieść o naszym cudownym zbawieniu w morzu i jak śpiewaliśmy Pieśnie dziękczynne.
•  Sip i dip. Wiele osób ma zwyczaj, aby upewnić się, że maca nie była zawilgocona, bo niektóre resztki mąki mogą się zakwasić.  W ósmym dniu Pesach, ograniczenia maleją i maca może być mieszana z wodą i innymi płynami, aby utworzyć ulubione „mace kugel” i „macobraj”.
• Izkor. Podczas poannej modlitwy – szacharit w ósmym dniu, Izkor  – modlitwy recytowane są modlitwy ku pamięci zmarłych rodziców.
• Futurystyczna jadalnia. Baal Szem Tow zauważył, że na ostatni dzień Pesach, promienie mesjańskiego odkupienia już świeci jasniej.  On ustanowił specjalny posiłek, który odbędzie się u schyłku dnia.  Rabin Szalom Dow Ber z Lubawicz dodał do tego posiłku cztery szklanki wina, by nawiązać do Sederu z pierwszego wieczoru świąt.  (W Izraelu, ten posiłek i Izkor odbywa się dnia siódmego).

11 Nissan – Dzień urodzin REBBE

Dnia 11 Nissan w 1902 r. urodził się Rebbe, Błogosławionej Pamięci, Rabin Menachem Mendel Schneerson.

Lubawiczer Rebbe, Błogosławionej Pamięci Rabin Menachem M. Schneerson (1902-1994), Siódmy Przywódca Chabad Lubawicz uważany jest za największą żydowską osobowość naszych czasów. Dla setek tysięcy zwolenników i milionów sympatyków na całym świecie był – i wciąż jest, mimo swej śmierci – „Rebbe” – osobą, która bardziej niż ktokolwiek inny, stoi za poruszeniem sumienia i duchowym przebudzeniem światowego żydostwa.

 

 

 

 

DAYENU – pieśń Pesachowa

Dayenu to pieśń śpiewana przez podczas Pesach. Wyraz „Dayenu” znaczy „już by wystarczyło”. Ta tradycyjna pieśń pesachowa ma ponad tysiąc lat. Wzywa do wdzięczności B-gu za wszystkie dary, którymi obdarzył Naród Wybrany, wyzwalając go z niewoli egipskiej, dając mu Torę i Szabat. Gdyby B-g dał tylko jeden, najmniejszy dar – już by wystarczyło. Słowa pieśni sławią wszystkie łaski, którymi Stwórca pobłogosławił Swój lud.

Pieśń pojawia się w haggadah przy wspominaniu wyjścia z Egiptu i przed wyjaśnieniem Pesach.

Adar (I) 29

W odpowiedzi na l’Chayim są dwie wersje:

(a) Ul’szalom L’Chayim towim „dobrego życia, a dla pokoju”. Jest tak dlatego, że jeżeli to błogosławieństwo mówi się pierwszym łykiem picia wina jak wymienione w Torze, są niepożądane rezultaty. „Noach zaczął etc”  również, Drzewo Wiedzy było drzewem winnym. Dlatego rozszerzenie błogosławieństwo, że wino to jest  na dobre życie.

(b) Maggid z Międzyrzecza stosowane w odpowiedzi l’Chayim velivracha. Pewnego razu w trakcie  farbrengen, Alter Rebe wyrecytował l’Chayim velivracha. Po farbrengen chasydzi omawiją te wyrazy, których usłyszeli to po raz pierwszy. Jeden chasyd zaproponował:  „Gdy wino wchodzi, sekret wychodzi” – w avoda oznacza, że emocje są ujawniane, potrzebujemy b’racha (błogosławieństwo) na to; wyrażenie jest l’Chayim velivracha i „livracha” można przeczytać, Leiv racha, czułe serce.

Cemach Cedek skomentował: Taka interpretacja może być jedynie zaproponowane przez chasyda, który jest odurzony pracą, pracując nieustannie przez trzydzieści lat – awoda.

Adar (I) 28

Recytując „Szma….”: w Szabat oraz święta nie mówimy „Ribonno szel olam” lublam’natzei’ach”. Jebnak mówimy je w inne dni, kiedy nie mówi się tachanun. Po trzech punktachszma”, należy dodać słowo Emet”. Ja’alzu mówi się raz. Hinei i y’varech’cha mówi trzy razy. W tikun chatzot nie mówi się lam’natzei’ach b’vo w dni tachanun się pomija.

28 Tewet – Rebbecin Chana – matka Rebbego

Rebbecin Chana urodziła się w 1880 roku, dnia 28 Tewet, w Mikołajewie, na Ukrainie, w rodzinie Rabina Meira Szlomo i Rebecin Rachel Janowski. Była najstarszą z czwórki dzieci: miała dwie siostry, Gittel i Ettel oraz młodszego brata, Izraela Leib’a, który zmarł we wczesnym dzieciństwie. Rabin Meir Szlomo był głównym Rabinem Mikołajewa. 
Rodzina Janowskich była wielce szanowaną rodziną rabiniczną, rodziną uczonych i przywódców.
Chana bardzo wcześnie rozpoczęła naukę Tory, judaizmu, chasydyzmu, kabbały. Będąc jeszcze nastolatką otrzymała od starszyn Mikołajewskich Chasydów stypendium studenckie. Z zamiłowaniem i powagą słuchała, zapisywała i rozpowszechniała maamary (chasydzkie dyskursy) Chabadowskich Chasydów..
Chana była otwartą i utalentowaną dziewczyną, miała nietuzinkowe zdolności muzyczne odziedziczone po ojcu.
W 1900 roku, w wieku 20 lat, Rebbecin Chana poślubiła Rabina Lewi Jicchaka Schneersohna – prawnuka Rabina Menachema Mendela, „Cemach Cedek” (III Rebbe Chabad-Lubawicz). Rabin Lewi Jicchak był znanym uczonym i genialnym kabalistą. Młodzi poznali się za sprawą Rabina Szalom DowBera Schneersohna, Piątego Rebbe Chabad Lubawicz. Ślub odbył się 13-go dnia miesiąca Siwan, w Mikolajewie.
Rebbecin Chana urodziła trzech synów: Menachema Mendela, DowBer’a i Iisraela Arie Leiba.
W 1907 r., gdy Rebecin Chana miała 27 lat, Rabin Lewi Jicchak został Rabinem ukraińskiego miasta Jekatrinów – znanego dziś jako Dniepropietrowsk. Przez 32 lata służył wspólnocie – ostatecznie przyjął stanowisko Głównego Rabina – do 1939 r., kiedy został aresztowany przez NKWD (prekursor KGB) za swoje działania na rzecz wzmocnienia judaizmu w Związku Radzieckim.
Rebecin Chana, biegle posługująca się kilkoma językami, przyczyniła się do sukcesu męża i jego wpływu jako przywódcy społeczności żydowskiej. Była elegancką i urodziwa kobietą. Jej dom był stałym centrum działalności społeczności żydowskiej. Bardzo dobrze komunikowała się z żydowskimi uczelniami, wszędzie wzbudzała szczególne zainteresowanie, próbując przyciągnąć ich do Jiddishkeit. Często przyjmowała w swoim domu działaczy społecznych, doradzała i rozmawiała z nimi w sprawach osobistych, akademickich i duchowych.
Dnia 14 Kislew w 1928 r., Najstarszy syn Rebbecin Chana, Rabin Menachem Mendel poślubił Rebbecin Chaję Muszkę, córkę Szóstego Rebbe Chabad Lubawicz, Rabina Josefa Jicchaka Schneersohna. Wesele odbyło się w Warszawie.
Rebbecin Chana i jej mąż nie byli w stanie wziąć udziału w weselu, bowiem rząd radziecki znacznie ograniczył im możliwości podróżowania poza granice ZSSR. Pragnąc uczestniczyć w radości syna, Rebbecin Chana zorganizowała uroczyste święto w swoim domu, podczas gdy wesele odbywało się w Warszawie. W tej sytuacji, pomimo wielkiego niebezpieczeństwa wobec zakazu organizowania publicznych zgromadzeń, Rebbecin Chana postanowiła urządzić „wesele” w swoim domu. Zaprosiła około trzydziestu gości, była zaskoczona, gdy pojawiło się około trzystu osób. Gdy ktoś grał na skrzypcach i muzyka chasydzka wypełniała mieszkanie, Żydzi z Jekatrynowa świętowali ze swoim ukochanym Rabinem i Rebbecin, ciesząc ich radością z powodu zaślubin starszego syna.
Gdy w 1939 roku mąż Rebbecin Chany, Rabin Lewi Jicchak został aresztowany przez władzę sowiecką i osadzony w więzieniu,
nie wiedząc, w jakim więzieniu mąż został osadzony, Rebbecin Chana zaczęła odważną kampanię o uwolnienie. Miała wówczas 59 lat.
Niespodziewanie i przypadkowo Rebbecin Chana dowiedziała się, że jej mąż został wysłany do odległej wioski Chi’ili, w republice Kazachstan. Nie zastanawiała się – pojechała do męża, na wygnanie.
Małżonkowie zamieszkali w wynajętym pokoiku w mieszkaniu niezbyt życzliwej tatarskiej rodziny z małym dzieckim. Pokój nie miał drzwi, był wilgotny, z łatami pleśni na ścianach, wypełniony rójami komarów. Żyli w skrajnym ubóstwie i totalnym dyskomforcie.
Rebbecin Chana wraz z mężem przetrwali straszne okrutne czasy wygnania, głodu, nędzy.
W 1944 r., kiedy wyrok Rabbi Lewi Jicchaka zbliżał się do końca, jego kondycja fizyczna zaczęła się pogarszać. Nie zdawał sobie sprawy z tego, jak poważnie jest chory, nie przestawał pracować, pisać, spotykać się, uczyć. 
Dnia 20 Aw mąż Rebbecin Chany opuścił ten świat. Ona została zupełnie sama na wygnaniu. Pragnęła połączyć się ze swoim najstarszym synem Menachemem Mendlem. Przyjaciel pomógł jej dostać bilet kolejowy z Alma-Ata do Moskwy, co w owych czasach graniczyło z cudem.
Rebbecin Chana przybyła do Moskwy pod koniec 1945 roku i zamieszkała dyskretnie w małym pokoju na przedmieściu. Jej sytuacja była dramatyczna. Zmuszona do ukrywania miejsca pobytu, często zmieniała noclegi, gdyż była prześladowana przez NKWD. Tak mijały miesiące.
Rebbecin Chana wiedziała, że musi wyjechać z Rosji. Pomogli chasydzi też nielegalnie działający na terenie ZSRR oraz zagranicą.
Latem 1946 r. Rebbecin Chana ostatecznie przekroczyła granicę rosyjsko-polską, przybywając do Krakowa. Następnie wyjechała do amerykańskiego obozu „Wygnańców” w Niemczech.
Najstarszy syn Rebbecin Chany, Rabbi Menachem Mendel, mieszkający wówczas już w Nowym Jorku, wysyłał telegramy do szeregu wpływowych osób, domagając się w imieniu matki uzyskania niezbędnych dokumentów i wizy, aby kontynuować podróż. Rebbecin Chana w końcu opuściła Niemcy by przez Monachium i Frankfurt dojechać do Paryża, przybywając tam w miesiącu Adar w 1947 roku. Tam w Paryżu po dwudziestu latach pełnych cierpień i udręk, matka i syn – Rebbecin Chana i Menachem Mendel wreszcie się spotkali.
Po Świętach Szawuot Rebbecin Chana i Rabbi Menachem Mendel statkiem wyruszyli z Paryża do Nowego Jorku. W nowojorskim porcie zostali przywitani przez dużą grupę chasydów i przyjaciół.
Statek przybył do Nowego Jorku w dniu 28 Siwan w 1947 roku.
Z godnością i bez pretensji, Rebbecin Chana zawsze autentycznie troszczyła się o ludziach, o każdą osobę, którą znała. Miała talent do nawiązywania dobrych kontaktów ze wszystkimi, niezależnie od wieku i pozycji. Jej miłość do bliźnich, do Żydów była szczera, troszczyła się i pomagała każdemu, kto tego potrzebował.
W Szabat , 6 dnia Tiszrei 1964 Rebbecin Chana zmarła. Miała 84 lata.
Pogrzeb odbył się w niedzielny poranek. Kondukt żałobny, około 5000 osób, prowadzony przez syna, Rebbego towarzyszył Rebbecin Chanie do miejsca odpoczynku na cmentarzu Chabad w Queens, w stanie Nowy Jork. Uczestnicy pamiętają, jak Rebbe płakał na jej pogrzebie….
Na cześć swojej matki Rebbe utworzył fundusz Keren Chana, który zapewnia długoterminowe pożyczki dla dziewcząt, które chcą kontynuować naukę żydowską.
Dzisiaj wiele instytucji edukacyjnych na całym świecie dumnie noszą imię Chana, razem z niezliczoną liczbą kobiet i dziewcząt, które zostały nazwane w jej cześć Chaną, stanowią hołd dla niezwykłego życia i osobowości Rebbecin Chana. 
Niech będzie dla nas inspiracją.

Piąty Rebbe Chabad Lubawicz

Piąty Rebbe Chabad Lubawicż, Rabin Szolom Dow Ber Schneersohn, urodził się na Białorusi w miasteczku Lubawicz dnia 20 Cheszwan roku 5621 od stworzenia świata /1860 roku 

Po śmierci swojego ojca, Rabina Szmuela (w 1882), objął przywództwo  Chabad-Lubawicz. Rabin Szolom Dow Ber Schneersohn znany jest również jako „Rebbe nishmosei Eiden” (którego dusza jest w Edenie) lub jako „Rebbe Raszab”. Słynął ze swojego fenomenalnego analitycznego umysłu i umiejętności przewidywania. Na przestrzeni 38 lat przywództwa Rabin Szolom Dow Ber napisał i wydał około 2000 maamarim (dyskursy w tematyce nauczania chasydyzmu). W 1897 roku założył Tomchei Temimim Jesziwę – pierwszą instytucję żydowskiej nauki, aby połączyć naukę „ciała” Tory (studia talmudyczne i prawne) z jej „duszą mistyczną” (nauki chasydyzmu); to była wyjątkowa jesziwa, która wykształciła całą rzeszę młodych Żydów mądrych, oddanych ideom chasydyzmu, judaizmu. Absolwenci tej jesziwy w następnych dziesięcioleciach często z poświęceniem życia jednoczyli, wspomagali żydów w carskiej Rosji, Związku Radzieckim, a z czasem – na całym świecie. W 1915 roku Rabin Szolom Dow Ber, na skutek prześladowań lokalnych władz został zmuszony do ucieczki z miasteczka Lubawicz i przeniósł się do rosyjskiego miasta Rostów nad Donem.

W ostatnich latach swojego życia, podjął heroiczną walkę przeciwko działaniom nowego reżimu komunistycznego, mających na celu zniszczenie wiarę, przywiązanie do tradycji judaizmu wśród żydowskiej społeczności, również zniszczenie, pełną asymilację Żydów w całym Związku Radzieckim.

Rabin Szolom Dow Ber zmarł w Rostowie nad Donem dnia 2 Nissan, 1920 roku. Jego ostatnie słowa brzmiały: „… Idę do nieba, wam zostawiam to, co napisałem…”

Zadaj Pytanie

{contactus mailto=zapytanie#chabad.org.pl }

Szabat HaGadol

Szabat poprzedzający Pesach jest nazywany Szabat HaGadol – Wielki Szabat – nazywany tak dla wielu różnych powodów, m.in. jeszcze w Egipcie lud Izraela obchodził pierwszy Szabat HaGadol, dnia 10 miesiąca Nisan. W tym dniu, Izraelici otrzymali pierwsze B-skie przykazanie, odnoszące się tylko do tego Szabatu – nie dla przyszłych pokoleń: „Dziesiątego dnia tego miesiąca [Nisan] … każdy Żyd powinien mieć baranka w swoim gospodarstwie domowym ” (Szmot 12: 3). Kiedy to zrobili, ich egipscy sąsiedzi zobaczyli to i zapytali:
„Po co jest baranek?”
Izraelici odpowiedzieli: „To ma być zabite jako świąteczna ofiara, jak nasz B-g nam nakazał”.
Egipcjanie, dla których baranek był bóstwem, zgrzytali zębami ze złości, ale nie mogli wydobyć z siebie głosu protestu – Najwyższy pozbawił ich zdolności do walki, sprzeciwów.
Micwa przygotowania baranka na Pesach jako ofiary, cztery dni przed Świętem odnosiła się tylko do tego pierwszego świętowania Pesach w Egipcie, Tora nie mówi nam o kontynuowaniu tego rytuału przed Pesach w przyszłości. Niemniej jednak ludzie nadal to robią, aby utwierdzić swoje oddanie i poświęcenie, zastępując ofiarę ze zwierzęcia głębokimi modlitwami.
W Szabat haGadol obok rozdziału tygodnia (jak w tym roku czytamy paszę Caw), również czytamy część Hagady Pesachowej, zaczynając od akapitu rozpoczynającego się słowami „Awadim hajinu” („Byliśmy niewolnikami”), aż do słów „lechaper al kol awonotaynu” („odpokutować za wszystkie nasze grzechy „). Jednym z powodów jest to, że odkupienie rozpoczęło się właśnie w Szabat haGadol.
Innym powodem jest zapoznanie dzieci z treścią Hagady, wypełniając micwę, którą w tym dniu powiesz swoim dzieciom. Jeszcze innym powodem jest to, że czytanie z Hagady w Szabat HaGadol jest jak próba przed nocą sederową i pomaga lepiej zapoznać się z tekstem.

Miesiące kalendarza Żydowskiego

Miesiąc Żydowski

Orientacyjne odpowiedniki świeckiego kalendarza

Ważne wydarzenia miesiąca

Nissan

Marzec – Kwiecień

Pesach

Ijar

Kwiecień – Maj

Lag B’Omer

Siwan

Maj – Caerwiec

Szawuot

Tammuz

Czerwiec – Lipiec

 

Menachem Aw

Lipiec – Śierpień

Tisza B’Aw

Elul

Sierpień – Wrzesień

 

Tiszrei

Wrzesień – Pażdziernik

Swięta Świąt : Rosz Ha’Szanah oraz Jom Kippur, Sukkot,   Szmini Aceret, i Simchat Torah

Marcheshwan

Październik – Listopad

 

Kislew

Listopad – Grudzień

Chanukah

Tewet

Grudzień – Styczeń

Zakończenie Chanuki

Szewat

Styczeń – Luty

Tu B’Szwat

Adar

Luty – Marzec

Purim

Szabat HaChodesz

calendar

 שבת החודש

Szabat HaChodesh – „Szabat miesiąca” poprzedza pierwszy miesiąc hebrajskiego roku – miesiąc Nissan, miesiąca obchodów Pesach – Księga Szmot (Księga Wyjścia), rozdz.12:1-20. 

W pierwszym dniu Nissan B-g ogłosił pierwsze przykazanie – jak „uświęcać nów” (Kiddusz Hachodesz) i dlatego Rosz Chodesz miesiąca Nissan staje się pierwszym miesiącem roku żydowskiego.

 

 

Adar (I) 26

Z trzema instrumentami: miłością do B-ga, miłością do Tory oraz miłością do Izraela – młodzi studenci zgłębiający Torę powinni podchodzić do swojej  Awoda na 'winnicy Boskiej Hostii’, poświęcić serca swoje i bliźnich by zgłębiać praktyki  micwot oraz wyznaczać regularny czas na studiowanie Tory. Muszą to zrobić, nie zwracając uwagi na różne przypadłości. Absolutną prawdą jest, że serce Izraela jest źródłem, źródłem wody żywej, i tam jest „przymierze”  z wysiłkami i uwagami, tak że nigdy nie będzie bezowocne.

Adar (I) 25

Hoshi’einu (str. 76) odmawia się po Pieśni Dnia oraz w dni powszednie, Szabat, Rosz Haszana Festiwale, i Jom Kipur.

Chassid, R. Mordechai Horodoker, mówił: Pierwszym aforyzmem, jaki usłyszeliśmy od Alter Rebbe, kiedy przybyliśmy do Liozny był: „Zakazane jest zabronione, a to, co dozwolone, nie jest niezbędne.” Przez trzy lub cztery lata pracowaliśmy nad tym, dopóki nie zintegrowaliśmy tego sposobu (awoda) z różnymi aspektami naszego życia. Dopiero wtedy weszliśmy w jechidus, aby zastanowić się nad ścieżką w służbe – awoda.

Adar (I) 24

Rabi Hillela Paritczera zapytał, czy rozmawia się o Chassidus nawet w tych miastach, gdzie ludzie nie mają pojęcia Chasydach i Chassidus, Mitteler Rebe odpowiedział: „dusza słyszy słowa Chassidus.” Jest napisane: „Podążając z Libanu.” Liban pisze się (w języku hebrajskim) l’b nu’n. „Liban” stanowi zatem chochmę i binę duszy. Gdy dusza słyszy: „podążaj”, czyli „strumień kropel” do tego „blasku” lub ha’ara duszy, która pobudza organizm; prowadzi to do wzmocnienia „czynienia dobra” w pozytywnym micwot 248 i „odwrócenia się od zła” wyrażonego w 365 zakazów.

Adar (I) 23

Rabini i uczniowie nazywani są „oczami społeczności” i „głowami tysięcy Izraela„, a gdy głowa jest zdrowa, ciało jest to także zdrowe.

Adar (I) 22

 Mój ojciec pisze w jednym z jego maamarim: „Jeśli chodzi szliszit s’uda (trzeci posiłek Szabat): aluzja do wersetu, dziś nie znajdziesz go (manna, czyli Szabat chleba) itp, oznaczajedynie, że chleb nie jest wymagany przy tym posiłku, ale musimy spożywać żywność. R. Yosi powiedział, być może jest dużo tych, którzy spożywają trzy posiłki Szabat.

 

Alter Rebe nauczał, wkrótce po przybyciu do Lyozna: „Trzeba zawsze (l’olam) być bardzo skrupulatnym (Zahir) w sprawie dawenMincha

Szczególną wartością Minchi w stosunku do Szacharit i Maariv jest to, że przychodzi w środku dnia, kiedy ludzie są zajęci swoimi sprawami osobistymi, a jednak przerywają je dla Dawen Mincha. Dlatego,

l’olam („zawsze” lub bardziej dosłownie: dla świata”), awoda człowieka jest ten świat…

y’hei adam (dosłownie człowiek musi być”, ale słowa hebrajskie również oznaczają być człowiekiem”, czyli, że) jego intelekt oświetla i wpływa na jego emocje.

zahir (dosł skrupulatnie”, ale także 🙂 „oświecenie”, to znaczy, że forma (duchowa) oświecenia” ma przewagę nad materią. Staje się to oczywiste przez dawen Mincha.

Wewnętrzne dziecko – opowieści chasydzkie

Sędziwy Rabin spędzał wieczór z uczniami na wspólnych rozmowach i pogłębianiu wiedzy.  W pewnym momencie zabrakło jedzenia. Uczniowie szybko zebrali pieniądze, ale mimo dyskusji nikt nie chciał zgłosić się na ochotnika, żeby opuścić klasy i pójść po zakupy. „Dajcie mi pieniądze”, rzekł w końcu rabin. „Na zewnątrz czeka chłopiec. Wyręczy nas z radością”.

Ponieważ rabin przez dłuższy czas nie wracał, wszyscy się domyślili, że sam poszedł do sklepu. Zawstydzeni uczniowie czekali na jego powrót. „Dlaczego nie powiedziałeś nam prawdy?”, spytał ktoś, gdy rabin się wreszcie pojawił. „Przecież każdy z chęcią by cię zastąpił”.
„Powiedziałem prawdę”, odparł rabin. „Kiedy dorosłem, postanowiłem nigdy nie wyrzec się dziecięcej strony mojej osobowości. Nie muszę nikomu tłumaczyć, że czasem nie wolno zachowywać się jak dziecko….

Kiedy więc wspólnie pogłębiamy wiedzę, zostawiam swoje wewnętrzne dziecko za drzwiami. Ale ono zawsze tam na mnie czeka”.

Nisan

Nissan

Według Tory miesiąc Nisan jest pierwszym miesiącem roku w kalendarzu żydowskim. Daty wszystkich świąt żydowskich są obliczane właśnie od miesiąca Nisan, zaś kolejne lata odliczane są od miesiąca Tiszrej, który jest miesiącem siódmym po Nissan.

Rosz HaSzana (Żydowski Nowy Rok), obchodzimy 1-go Tiszrei.

W pierwszym dniu miesiąca Nisan w roku 2448 od stworzenia (1313 r p.n.e.), na dwa tygodnie przed Exodus’em – Wyjściem narodu żydowskiego z Egiptu, Haszem pokazał Mojżeszowi półksiężyc nowiu, wskazując mu sposób ustalania kalendarza żydowskiego i micwy uświęcania nowego miesiąca. „Miesiąc ten będzie dla was głową miesięcy, pierwszy z miesięcy w roku” (Szmot – Księga Wyjścia 12: 2). Była to pierwsza micwa podana przez B-ga Izraelitom, jeszcze przed wyjściem z Egiptu.
W miesiącu Nisan przez osiem dni obchodzimy święto Pesach – od 15 do 22 Nisan, upamiętniając cudowne zbawienie narodu żydowskiego z egipskiej niewoli oraz odrodzenie Narodu Izraela.
Raz do roku, w miesiącu Nisan i tylko w tym miesiącu spełniamy micwę: gdy widzimy dwa lub więcej owocowych drzew, recytujemy błogosławieństwo:

Baruch Ata Adonaj Elochejnu melech haolam, szelo chisar  beolamo dawar uwara wo brijot totwotwielanot towim lehanotbahem bnej adam.

(Błogosławiony jesteś Ty Haszem nasz Bóg, Król świata, że na na Jego świecie nie brakuje niczego, i że stworzył na nim dobre dzieła i dobre drzewa, by korzystali z nich ludzie.)

W miesiącu Nissan wiele osób odwiedza ogrody botaniczne w tym czasie, aby skorzystać z okazji, aby móc spełnić tę piękną micwę.

W Talmudzie jest wzmianka o tym, że, Praojcowie Narodu Żydowskiego: Abraham (1948-2123 od stworzenia, 1813-1638 p.n.e.), Icchaak (2048-2228 od stworzenia, 1713-1533 p.n.e.) i Jakub (2108-2255 od stworzenia, 1653-1506 p.n.e.) – wszyscy trzej urodzili się i zmarli w miesiącu Nissan.

Dzień 11 Nisan – jest dniem urodzin Lubawiczer Rebbe – Rabbi Menachem Mendel Schneersona

 

 

Adar (I) 20

Awoda (przetłumaczona jako „służba” i „dążenie”) nie jest dążeniem do tego, aby sama awoda (służba) była prawdziwa1, raczej sama prawda jest awodą, aby „drążenie” było prawdziwe. Dlaczego to cię dziwi? „Zobaczył atrybut Prawdy” — głosi Talmud— „i upadł na twarz” *

*Sanhedryn 111a. Gdy B-g objawił Moszemu swoje Trzynaście Atrybutów Miłosierdzia – Sz’mot 34:6 – Mosze upadł na twarz, jak powiedziano w wersecie 8. Talmud pyta, które z Atrybutów tak zaskoczył Mosze, i odpowiada, Atrybut Prawdy.

Adar (I) 19

Nawet zwyczajni chasydzi byli świadomi ich wiedzy Tanach’u. Mieli zwyczajowe postępowania: po Szacharicie, studiowali Miszny; następnie podczas zakładania tałes i tefilin recytowali pewną ustaloną część Tanach, tak że wyznaczali, że każde trzy miesiące kończyli czytanie kolejnej części Tanach.

Szabat Para

Szabat Para – שבת פרה („Sabat czerwonej jałówki”)  – wypada przed Szabatem HaChodesh, w okresie przygotowań do Święta Pesach.

Podczas Szabat Para, dodatkowo do parszy tygodnia, czytane są rosdziały 19:1–22 z Księgi Dwarim, gdzie jest opisany rytuał Adumah Para („czerwona jałówka”) w Świątyni Jerozolimskiej, którego celem jest duchowe oczyszczenie Kohanim oraz całego narodu żydowskiego tak, by  cały naród był gotów („oczyszczony”) do wyświęcenia Korban Pesach.

W trakcie Szabatu Para z HaAron HaKodesz wyjmowane są do czytania dwa zwoje Tory.

Komentarz Rabina Szaloma Dow Ber Stamblera:                                                                

Adar (I) 18

Po wypiciu wina I zjedzeniu jednego z siedmiu owoców (s.96), b’racha kończy się: v’al pri hagafen v’al hapeirot Baruch … al pri hagafen v’hapeirot (nie v’al hapeirot)….

Adar 1, 17

Wiele lat przed uwięzieniem Alter Rebbe w Petersburgu w 5559 (1798), pewnego razu wyszedł ze swojego prywatnego mieszkania do miejsca, gdzie chasydzi się zebrali i powiedział: „W gan eden cenne jest uczucie pokory przed światem. Nie tylko wobec posługi Aniołów , ale nawet najwcześniej Emanacje straciłaby wszystko dla jednego amein y’hei sh’mei raba powiedziane przez Żyda z całą mocą„, czyli z pełną koncentracją, czyli z całkowitym zanurzeniem się i w pełnym związku z tymi słowami. „.

To było wszystko, co  wtedy powiedział. Efekt był taki, że on rozpalił taki  ogień entuzjazmu we wszystkich, którzy to słyszeli, że przez cały rok ich amein y’hei sh’mei raba był pełen ognia..

Adar 1, 16

Alter Rebe powiedział: „Ofiary dla Świątyni ze złota, srebra i miedzi, były bezdusznymi z wyjątkiem luster przynoszonych przez kobiety. Z takich luster zostały wykonane  umywalki i ich podstawy. Były to ostatnie przedmioty do wykonania w Świątyni, natomiast były używane jako pierwsze (do obmywania rąk przez kohanim) przed każdą służbą modlitewną w Świątyni – początek istotny dla zakończenia.”

Adar 1, 15

Przed wypowiedzeniem  hamotzi b’racha, wykonujemy ma chlebie nacięcia nożem, ale musimy uważać, aby nie przeciąć go.
Nawet gdy już wypowiadamy Kiddush nad chlebem, możemy jeszcze powiedzieć savri maranan.
O nadchodzącym okresie mówi się: `”Kamień w ścianie zawoła – belka drzewa odpowie.” Obecnie bierne istoty są nieme; choć nadepnięte, one milczą. Lecz przyjdzie czas, kiedy objawienie przyszłości stanie się rzeczywistością, to co nieme zacznie mówić, odpowiadać i wymagać: „Jeśli człowiek kroczył nie mając w myślach ani nie powtarzając słów Tory, dlaczego on mnie obchodził? „
Ziemia zdeptana czekała tysiąclecia, każdego z Sześciu Dni Tworzenia. Wszystkie rodzaje żywych istot kroczących po niej w tamtych czasach, czekały na Żyda (lub dwóch Żydów), idących i rozmawiających o Torze. Ale jeśli oni nie wypowiadają słów Tory, ziemia będzie protestować: „Wy też jesteście jak zwykłe zwierzęta!”

Adar (I) 14

Mój dziadek powiedział ojcu: „Mój ojciec (Cemach Cedek) wyselekcjonował maamarim wydrukowane w Likutei Tory spośród 2000 maamarim.”

Adar (I) 12

Jest napisane: „Dar człowieka sprawia, że powstaje przestrzeń dla niego i powoduje, że  staje się wielkim.”
Niektórzy są znani ze swojej mądrości i bogactwa. Ale „darem człowieka” jest „ofiarowanie siebie”, czyli gdy się poświęca siebie dla umocnienia judaizmu, wówczas to nie jest tylko „stworzenie przestrzeni dla siebie” (uwolnienie się od skrępowań, granic), ale działanie to „wyniesie go na pozycję wielkiego przed wielkimi” (pozycja największego) .

Adar (I) 11

To co dobrze jest znane i co jest tradycją, dotyczącą kawanot („mistyczne intencje”) w medytacji: dla tych, którzy nie są nie mogą, nie są w stanie intelektualnie do pogrążenia się medytacji – kawanot (np. z powodu braku wiedzy, albo dlatego, że nie pamiętają konkretnych kawanot podczas modlitwy), wystarczy, że pamiętają oni jedną ogólną „Kawana”: to będzie modlitwą wysłuchana przez  B-ga, obejmującą wszystkie kawanot opisane w kabalistycznej literaturze.

Adar (I) 10

W modlitwie “birkat hamazon” przed myciem palców należy powiedzieć: „al naharot bavel, lamnatzei’ach bin’ginot, avarcha, zeh cheilek”.
Jeżeli “tachanun”  nie został wypowiedziany, należy powiedzieć: „szir hamaalot b’szuw, liwnei korach, awarcha, zeh cheilek”
Po umyciu palców należy powiedzieć: „vay’dabeir eilai”

Adar (I) 9

Gdy idziemy ulicą i w myślach powtarzamy słowa Miszny i Tanji, albo siedzimy w swoim sklepie z Chumasz’em lub Tehillim’em – jest to bardziej cenne dziś niż wtedy, gdyby ulice były oświetlone światłem Tory.

Nie wolno nam chodzić po ulicy z ‘pustym’ sercem. Musimy mieć jakieś słowa Tory w pamięci, by 'zabierać’ je ze sobą na ulicę.

Adar (I) 7

Sprawą nadrzędną jest, by każdy Żyd wiedział, że jest wysłannikiem Wszechmogącego, gdziekolwiek by się nie znalazł – spoczywa na nim misją spełnienia, urzeczywistnienia woli B-ga w tworzeniu wszechświata, a mianowicie, aby rozjaśniać świat światłem Tory i avodą (pracą). Służy temu przestrzeganie, wykonywanie praktyk micwot oraz zaszczepienie w siebie pozytywnych cech charakteru.

ZACHOR

ZACHOR

 ZACHOR – OZNACZA PAMIĘTAJ!

Podczas kolejnego Szabatu przed Świętem Purim (jednego z czrerech), gdy świętujemy udaremnienie spisku Hammana Amalekita przeciwko narodowi żydowskiemu, czytanie kolejnej tygodniowej Parszy jest uzupełnione czytaniem rozdziału „Zachor” (rozdz. 25: 17-19 Księga Dwarim). Jest to nakaz, abyśmy pamiętali zło Amalekitów.

 „Pomnij co uczynił ci Amalek na drodze, gdyście wyszli z Micraim, jako ci napadł na drodze i pozabijał wszystkich ciągnących w nieładzie za tobą, gdyż znużony był i strudzony, – a nie obawiał się B-ga; gdy uspokoi cię Wiekuisty, B-g twój od wszystkich wrogów twoich wokoło, na ziemi, którą Wiekiusty, B-g twój, oddaje ci w udziale, abyś ją posiadł – zgładzisz pamięć Amaleka z pod nieba; nie zapomnij !”

Komentarz Rabina Szaloma Dow Ber Stamblera: 

 

Adar (I) 5

Nie ma nawet cienia wątpliwości, że tam, gdzie tylko nasza stopa powstaje, jesteśmy po to, aby oczyścić i rozjaśnić świat słowami Tory i tefilla (modlitwy). My, cały Izrael, wysłannikami B-ga, każdy z nas – tak Opatrzność zarządziła. Nikt z nas nie jest wolny od tego świętego zadania złożonego na naszych barkach.

Adar (I) 4

Wstępne przygotowania do sięgnięcia głębokich pojęć intelektualnych, zwłaszcza tematów Boskości, stanowią (a) dość duży wysiłek dla ciała, by mogło pozbyć się swego zachwytu dla spraw  doczesnych, oraz (b) duży wysiłek dla duszy, by mogła docenić przyjemność dążeń intelektualnych w ogóle, również w sprawach Boskich, w szczególności.

Adar (I) 3

Alter Rebe powiedział: „Micwa ahawat Israel („Miłość do bliźniego”) dotyczy każdego z ludu Izraela, nawet jeżeli nie są znajomymi. O ileż bardziej też dotyczy ona każdego członka – mężczyznę bądź kobietę – społeczności żydowskiej w której mieszka, tego, kto należy do tej społeczności.”

Adar (I) 2

Rabeinu Hagadol (nasz Wielki Nauczyciel) Alter Rebbe określił program dla chasydów rozwoju (avoda) umysłu i poszukiwania prawdy dla krytycznej analizy przez każdego należącego do ruchu, aby być pewnym ścisłej zgodności z prawdą – przez staranie (avoda). Ta avoda nie oznacza, jak to bywa, że jesteśmy zawsze w błędzie – że każdy musi przesuwać góry, rozszczepiać głazy, przewracać Świat do góry nogami. Prawda absolutna polega na tym, że każda avoda, każde działanie, cokolwiek to jest, absolutnie jest wystarczające gdy jest wykonywane z prawdziwą kavana, w myśl: B’racha wypowiadana z kavana, słowa davening, takie, jakie powinny być – od serca i z pełną świadomością „przed Kim się stoi”, czytając Chumasz powinno się mieć świadomość, że są to słowa B-ga, wersety Tehilim; nadają im dobroczynny przjaw miłości.

Istota rzeczy jest w tym, by osiągnąć szczyt, trzeba po prostu pilnie studiować Torę tak by zrozumieć – każdy według własnych możliwości – wówczas B-g pomoże zrozumieć, gdzie jest prawda.

Adar (I) 1, Rosz Chodesz 2

Napisane: ” Człowiek wychodzi do pracy (avoda) aż do wieczora.” (Techilim 104:23 ,  ten rozdziiał błogosławieństwa odmawia się w dniu Rosz Chodesz). Każda dusza, która zeszła do tego materialnego świata ma swoje własne zadanie. Właśnie o tym mowa w zdaniu: Człowiek idzie do pracy – jego dusza „wychodzi” ze swojej „orbity” i przemieszcza się z jednej płaszczyzny na drugą, aż dotrze do swojego przeznaczonego jej ciała i naturalnej „zwierzęcej” duszy. Celem tego „zejścia” duszy jest „człowiek idzie do pracy” – jego głównym celem jest osiągnięcie dominacji „formy nad materią” (co oznacza duchowości nad  materialnością), by rozjaśnić Świat światłem Tory i świecami micw

Adar

Gdy miesiąc Adar wkracza, pomnażamy radość!

Według naszych mędrców – miesiąc Adar jest miesiącem „dodanej” radości.

Adar (אדר) jest dwunastym miesiącem  w żydowskim kalendarzu, począwszy od miesiąca Nissan.

Adar liczy 29 dni, w roku przestępnym 30 dni. W latach przestępnych dodatkowo dodaje się do kalendarza miesiąc Adar II (Adar szeni), liczący 29 dni. Wszystkie święta przypadające na Adar I (adar raszi) przenosi się na Adar szeni, z wyjątkiem Jorcajt, rocznicy śmierci. Na miesiąc Adar przypadają następujące wydarzenia i święta żydowskie:

• 3 Adar – rocznica poświęcenia Drugiej Świątyni

• 7 Adar – tradycyjnie obchodzone rocznice śmierci i urodzin Mojżesza

• 9 Adar – dzień powszechnie uważany za datę rozłamu między szkołą Hilela a szkołą Szamaja

• 13 Adar – Post Estery, pierwotnie obchodzony jako dzień klęski Judy Machabeusza

• 14 Adar – Purim

Tu trzeba zaznaczyć, że Święto Purim obchodzone  jest dnia 14 Adar: w latach przestępnych wypada na dzień 14 Adar 2,  zaś dzień 14 miesiąca Adar 1 jest oznaczony  jako „Purim Katan” – „Purim Mniejszy.”   Podobnie jest z datami dni urodzin, innymi rocznicami i dniami postu i innymi ważnymi datami, które w żydowskim roku przestępnym zwykle są obchodzone w miesiącu Adar 2.

Zgodnie z Talmudem (traktat Taanit  29a) „wraz z nadejściem miesiąca Adar nastaje radość”.

Istnieje też powiedzenie (jid.): „אין חודש אדר, זאָגט די גמרא, מרבין בשׂימחה – פֿרייען זיך ייִדעלעך אויף וואָס די וועלט שטייט”, co oznacza: „w miesiącu Adar, jak powiada Gemara, radują się Żydzi na czym świat stoi”. Słowo Adar blisko spokrewnione jest z innym hebrajskim słowem, adir (אדיר) – siła. Według Sefer Jecira miesiącowi Adar patronują:

• Litera kof כ – Nazwa ta oznacza małpę, symbol śmiechu i radości miesiąca Adar. Litera ta oznacza też „ucho igielne”. Kabała kojarzy literę  kof ze słowem kadosz („święty”). Osoba doświadczająca wielkiej radości – tak ściśle związanej z Adar – wznosi się ponad wszystko, co przyziemnie i zdolna jest widzieć świat ze wzniosłej perspektywy.

• Mazal (Zodiak) – dagim. Ryby to istoty z „ukrytego świata”, jakim postrzega się przestworza morza.  Objawienie święta Purim to objawienie prawdziwej tożsamości Izraela, odzwierciedlające objawienie Olam Haba, przyszłego świata. Cud purymowy postrzegany jest jako odbicie w tym świecie ostatecznego cudu – wskrzeszenia w przyszłym świecie. Słowo dag – ryba uważa się za reprezentację tikkunu (inaczej: naprawy) da’ag – troski. Z drugiej strony jest też przeciwnie – ryba spożywana na Purim przemienia troskę w sercu człowieka w najwyższą radość ze zbawienia.

• Plemię – Naftali. W Kabbale czytane jest jako dwa oddzielne słowa: nofet li – „jest dla mnie słodyczą”. Purymowa micwa – picie wina aż do upojenia – czasami jest wyrażana w odmienny sposób: „podczas Purim każdy powinien stać się tak słodki, by nie odróżniał: «przeklęty niech będzie Haman» od «błogosławiony niech będzie Mordechai»”. Tak właśnie wygląda manifestowanie radości w wymiarze Naftalego – nofet li.

• Zmysł – śmiech jako wyraz niepohamowanej radości.

Szwat 30

30 Szwat – Rosz Codesz 1

Wielu chsydów rozpatruje dzień, w którym przyłączyli się do Lubawicz’ów jako swój dzień „urodzin”.

Mój nauczyciel, R. Szmuel Betzalel, przyłączył się do Lubawicz’ów po raz pierwszy we czwartek wieczorem, w tygodniu parszy Miszpatim 5608 (1848). W następne lata, tego dnia on czuwał, nie spał przez całą noc , starał się zakładać swój tefilin dokładnie o tej samej godzinie, o której wszedł do pomieszczenia Cemach-Cedek by spotkać się z Rebbe (Yechidus) po raz pierwszy.

Wykład do parszy „Miszpatim”

Wykład Rabina Szaloma Ber Stamlera wokół tematu parszy Tory „Miszpatim” w oparciu o nauki Rebbego Chabad Lubawicz:

Rosz Chodesz

Dlaczego Rosz Chodesz czasem trwa jeden dzień a czasem dwa dni?

Kalendarz żydowski jest oparty o cykl księżyca. 
Ponieważ miesiąc księżycowy wynosi około 29 dni i dwanaście godzin, możemy „przełączać” miesiące w sposób następujący: jeden miesiąc – dwadzieścia dziewięć dni a następny – trzydzieści.  Sanhedryn (Najwyższy Sąd Rabinacki) określił miesiące na podstawie zeznań świadków, którzy zeznawali, że widzieli księżyc w fazie nowiu.  Sanhedryn zbierał się trzydziestego dnia każdego miesiąca, tak, że w przypadku zgłoszenia się kolejnego świadka stwierdzającego nów księżycowy, ten dzień był oznaczany jako Rosz Chodesz („Głowa Miesiąca”) nadchodzącego miesiąca.
Trzydziesty dzień każdego miesiąca był zawsze potencjalnie jako dzień Rosz Chodesz. Gdy miesiąc ma trzydzieści dni, dzień trzydziesty jest oznaczony jako Rosz Chodesz wraz z następnym dniem – pierwszym dniem następnego miesiąca.
Jednakże, jeśli miesiąc ma tylko dwadzieścia dziewięć dni, Rosz Chodesz kolejnego miesiąca będzie tylko jeden dzień – pierwszego dnia następnego miesiąca.
Oto miesiące, które zawsze mają dwa dni Rosz Chodesz (pierwszy dzień miesiąca oraz ostatni dzień poprzedniego miesiąca): Cheszwan, Adar (i Adar II), Ijar, Tamuz i Elul.  Natomiast miesiące, które mają zawsze jeden dzień Rosz Chodesz: Tiszrej, Szwat, Nissan, Siwan i Aw. W miesiącach Kislew i Tewet zmiennie: są lata, w których oba mają jeden dzień Rosz Chodesz, lata, w których oba mają dwa dni Rosz Codesz oraz kilka lat Kislew ma jeden dzień zaś Tewet ma dwa dni Rosz Chodesz.

 W zależności od konfiguracji długości poszczególnych miesięcy cały rok przyjmuje następujące nazwy:

Długość miesiąca 
Nazwa roku
Cheszwan
Kislew
29
29
Haser
29
30
Kesidrach
30
30
Szelemach

 

Zestawienie nazw miesięcy, ich długości i gregoriańskich odpowiedników znajduje się w tabeli poniżej.

Nr

Miesiąc

Rok
Odpowiednik gregoriański
Haser
Kesidrach
Szelemach
1
Nisan
30
30
30
 marzec-kwiecień
2
Ijar
29
29
29
 kwiecień-maj
3
Siwan
30
30
30
 maj-czerwiec
4
Tamuz
29
29
29
 czerwic-lipiec
5
Aw
30
30
30
 lipiec-sierpień
6
Elul
29
29
29
 sierpień-wrzesień
7
Tiszri
30
30
30
 wrzesień-paˇdziernik
8
Cheszwan
29
29
30
 paˇdziernik-listopad
9
Kislew
29
30
30
 listopad-grudzień
10
Tewet
29
29
29
 grudzień-styczeń
11
Szwat
30
30
30
 styczeń-luty
12
Adar alef
29/30*
29/30*
29/30*
 luty-marzec
13
Adar bet
30
30
30
 luty-marzec
Suma dni:
354/383 
355/384 
356/385 
 
*)W roku przestępnym Adar alef ma 30 dni, w nieprzestępnym 29.

Gdy Rosz Chodesz trwa dwa dni, do codziennej modlitwy dodaje się specjalne: Hallel (Psalmy 113-118), są recytowane – w „częściowej” formie – po porannej modlitwie Szacharit oraz modlitwa Jaaleh V’yavo jest dodawana do Amida i dziękczynnym błogosławieństwie po posiłkach; dodatkowa modlitwa Musaf odmawia się (kiedy Rosz Chodesz przypada w dzień Szabatu, natomiast Tachnun (wyznanie grzechów) i podobne modlitwy zostają pominięte.

 W wielu wspólnotach jest zwyczaj, aby celebrować Rosz Chodesz  świątecznym uroczystym posiłkiem i zmniejszoną aktywnością pracy. Ten ostatni zwyczaj jest rozpowszechniony wśród kobiet.

 

 

Szwat 29

Pewnego razu Alter Rebe powiedział: „Komentarze Rasziego do Chumasz’a niczym  „wino Tory”. Otwierają serce i odsłaniają człowiekowi istotę miłości i istotę bojaźni (B-żej).
Komentarze Rasziego do Talmudu otwierają umysł i odsłaniają sedno mądrości.

Znaki

znak ostrzegawczy

Czy nasze niepowodzenia życiowe są ‘znakami’ z Nieba?

znak ostrzegawczyBywa, że się nie wiedzie… Zaplanowaliśmy coś, wszystko „wyliczyliśmy”, przemyśleliśmy, a tu nic – nie wyszło tak, jak się zaplanowało… Czy to oznacza, że Pan B-g „nie zatwierdził” naszych planów?! Takie pytanie jest pytaniem zasadniczym, albo co najmniej – jednym z podstawowym dla człowieka wierzącego. Często sobie je zdajemy… Co zrobiłem „nie tak”?…
Odpowiedź prawie zawsze jest nieoczywista. Tym bardziej, że może się zmieniać w zależności od występujących okoliczności, często prawie niezauważalnych, które wciąż pojawiają się i znikają wiele-wiele razy z biegiem czasu.
Idealną można nazwać sytuację, gdy nasze życie całkowicie jest podporządkowane służeniu Wiekuistemu. I w takiej sytuacji – idealnej, Pan B-g już „się troszczy” o nasze życiowe powodzenie, „zapewnia” pełny dostatek, zdrowie – wszelkie naj…. Tak byśmy mogli służyć Jemu jak najlepiej.
W praktyce zaś wszystko jest inaczej – bardziej skomplikowane, poplątane. Coś robimy na „tak”, ale częściej – na „nie tak”. Za pewne rzeczy B-g nas „rozlicza” po całości, gdzieś – nieco „odpuszcza”. Coś dostajemy jako odkupienie za grzechy byłe i bieżące. Coś otrzymujemy w nagrodę, chociaż często tego nie dostrzegamy. Bywa, że jesteśmy wystawiani przez B-ga na próbę…..
Zastanawiamy się, analizujemy. Jednak nie możemy zrozumieć, jak jesteśmy „rozliczani” tam w Niebie – tego nie dane nam pojąć. Nie mówiąc już o naszych próbach zrozumienia, czego oczekuję od nas Niebiosa – przecież przestrzegamy micwot (jak nam się wydaje). Szukamy „znaków”…

Studiujemy Torę. Uczymy się od mędrców, nauczycieli. Wczytujemy się, zastanawiamy się nad przekazem cadyków. Modlimy się. Wczuwamy się. Wnikamy. Staramy się postępować tak, jak podpowiada nam nasze sumienie, by najlepiej służyć Wszechmogącemu. Ale nie mamy gwarancji, że nasze wysiłki zapewnią spełnienie naszych oczekiwań lub też nawet nie mamy pewności, że jesteśmy na właściwej drodze ?! Niestety! Ale innych opcji brak.

Nie warto też niepowodzenia interpretować jako „znaki z Nieba” i próbować jej odczytywać i „coś działać”
Wiara! To jest najpewniejsze i najważniejsze.

„Nieskazitelnym bądź przed Wiekuistym, Bogiem twoim!” (Księga Dwarim, 18:13).

(Na podstawie artykułu Rabina Szual-Ajzek Anruszczaka)

 

SEUDA SZPOLERA ZAIDE

Miszpacha

MiszpachaDoroczna uroczystość – Seuda (uczta) jest organizowana i obchodzona przez całą Rodzinę  (Miszpacha) – potmków Cadyka Rebe Szpolera Zaide na całym Świecie.
Niezwykle rodzinna pełna duchowości uroczystość odbywa się każdego roku dziewiętnastego dnia miesiąca Szwat zgodnie z wolą Rebego Zaide, na pamiątkę cudownego ocalenia jego życia, które się wydarzyło właśnie tego dnia.

Oto co się zdarzyło wiele-wiele lat temu:

W roku 1793 Rebe Szpoler Zaide przybywał w Boguslawie – miasteczko znajdujące się w połowie drogi między Szpolerem a Kijowem. Rzeka Ros przecinała miasteczko Boguslaw.
W osadzie po drugiej stronie rzeki u jednego z mieszkańców urodził się syn. Bris – Obrzezanie miało się odbyć w piątek, dnia dziewiętnastego Szwat. Ojciec dziecka zaprosił Rebe Szpolera Zaide by wypełnił Bris, jako Mohel lub Sandak.
W owych czasach przeprawy przez rzekę odbywały się na saniach w miesiącach zimowych, zaś w miesiącach letnich promem bądź łodziami. Zimowo-wiosenną porą zdarzały się okresy, gdy kra lodowa uniemożliwiała przeprawę łodzią, ale też było wiele miejsc, gdzie lód wciąż się utrzymywał, jednak nie był na tyle mocny, aby wytrzymać obciążenia sani z pasażerami, przez to przeprawa przez rzekę stawała się niebezpieczna. Właśnie w tam tego piątku, dziewiętnastego Szwat, tak się zdarzyło – lód nie wytrzymał….
Szpoler Zajde, podróżując saniami, bezpiecznie przekroczył rzekę Ros by spełnić Bris. Jednak w drodze powrotnej, gdy śpieszył by zdążyć przed Szabatem,  lód pękł. Życie każdego z siedzących w saniach było zagrożone. W tym momencie, Zaide ujrzał, znak z Nieba – straszny wyrok przeciwko niemu. Krzyknął wówczas do wszystkich obecnych przy tym chasydów: „Jeśli ktoś z was chce mnie zastąpić, obiecuję mu „Olam Haba „(Światło na Wieczność)!” Temu kto odda swoje życie zamiast Szpoler Zaide, będzie zagwarantowane miejsce w Przyszłym Świecie.

„Ja chcę zastąpić Zaidę!” – krzyknął jego woźnica – „Gabbai” Jollek. I tak się stało. Jego Gabbai (woźnica) Jollek utonął, zaś Szpoler Zaide został ocalony.
Owego wieczoru w – wieczór szabasowy, Zaide nie rozpoczął wspólnych modlitw na Shabbos o zwykłej porze, jak to bywało – nie podał ‘znaku’. (Było zwyczajem, że Zaide modlił się sam w prywatnym pokoju, ale gdy był już gotowy do modlitw wspólnych, on otwierał drzwi, co było 'znakiem’ do rozpoczęcia modlitw z Minjanem). Wszyscy Zgromadzeni byli bardzo zatrwożeni z powodu nietypowej zwłoki, jednak nikt nie śmiał zakłócić modlitw Zaide w samotności. Nikt nawet nie próbował dowiedzieć się, co powoduje tak nietypowe zachowanie. Po kilku godzinach, gdy już czas modlitw na Kabbalat Szabat powoli mijał, kilku starszych w końcu zebrali się na odwagę. Z wielkim szacunkiem, podeszli do pokoju, gdzie Zajde się modlił, delikatnie zapukali do drzwi i zawiadomili go o późnej porze. „Nie zobaczyłem jeszcze, nie byłem pewny, że Jollek jest już w Raju” – odpowiedział Zaide. Po krótkim czasie Zaide otworzył drzwi i powiedział: „Jollek jest już w Gan Eden – rozpocznijmy modlitwy na Kabalat Szabat”
W następnym roku, Zaide polecił, aby wszystkie jego dzieci, wnuki i przyszłe potomstwo co roku organizowali uroczyste przyjęcie – Seuda dziewiętnastego dnia Szwat, dziękując Wszechmogącemu za cudowne uratowanie jego życia. Zaide polecił, by na tę uroczystość nie byli zatrudniane osoby do obsługi, lecz każdy z rodziny na wszystkie pokolenia powinien być osobiście zaangażowany. Rebe zaznaczył również, by na tę ucztę zapraszać bliśkich, przyjacół oraz ludzi biednych, ludzi w potrzebie.

 

Arie Lejb ze Szpoły

Arie Lejb ze Szpoły znany też jako Lejbe ze Szpoły, Szpoler Zejde (jid., Dziadek ze Szpoły), Zejde ha-Kadosz (jid., Święty Dziadek) (1725-1812) – cadyk, sandak i uzdrowiciel (por. Baal Szem). Należał do trzeciego pokolenia cadyków. Był uczniem Pinchasa ben Abrahama Abby Szapiry z Korca. O czynionych przez niego cudach krążyły legendy. Ze strony niektórych cadyków, zwłaszcza Barucha ben Jechiela z Międzyboża, spotkał się z krytyką, a nawet lekceważeniem; zarzucano mu wulgaryzację chasydzkiej doktryny. Kiedy Nachman z Bracławia, prawnuk Baal Szem Towa, osiedlił się niedaleko Szpoły, wybuchł między nimi konflikt na tle osobistej rywalizacji i różnic doktrynalnych. A.L. ze Sz. reprezentował ludową religijność, która przedkładała prostą wiarę nad uczoność i spekulację. Podzielał mesjanistyczne oczekiwania, związane z rokiem 1840. O jego doktrynie nic bliżej nie wiadomo, nie zachowały się żadne pisma, ani zbiory naukowe. Opowieści o nim zebrane zostały w dziele Tiferet ha-MAHARAL (hebr., Tajemnica MAHARAL-a, wyd. 1914).

Autor: Jan Doktór, Żydowski Instytut Historyczny

Rebbecin Szterna Sarah

Żona piątego Rebbe, Rabina Szolom DowBer Schneerson i matka szóstego Rebe, Rabina Josef Icchak, Rebbecin Szterna Sarah (1860-1942) przetrwała przez wstrząsy pierwszej połowy 20 wieku. Uciekała przed nadciągającym frontem I Wojny Światowej z wioski Lubawicz do Rostowa, gdzie jej mąż zmarł w 1920 roku w wieku lat 59. W 1927 roku była świadkiem aresztowania syna przez popleczników Stalina – nocą został zabrany i skazany na śmierć, B-g uchronił go, nie dopuścił do wykonania wyroki by mógł żyć, pracować, szerzyć wiarę i widzę wśród radzieckich Żydów. Gdy  Rabbi Yosef Icchak został zwolniony z więzienia, cała rodzina przesiedliła się na Łotwę, a później do Polski. W 1940 roku rodzina przetrwała bombardowanie Warszawy, ocaleni z okupowanego miasta,  wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych. Rebbecin Szterna Sara zmarła w Nowym Jorku w dniu 13 miesiąca Szwat 1942 roku.

Gdy Rebbe został powiadomiony o odejściu matki płakał obficie. On powiedział: „kiedy Żyd umiera to jest bardzo bolesne, szczególnie względem i oczywiście matki, zwłaszcza matka jedynaka Ale to nie jest powód, dlaczego płaczę, bo nie.. zasługują na przybycie Mosziach. „

 

 

Jitro – 10 przykazań

 

Parsza Jitro – Księga Szmot  (שְׁמוֹת) – Księga Wyjścia, rozdziały  18:1 – 20:23

„I wyprowadził Mojżesz lud naprzeciw Boga z obozu; a uszykowali się u stóp góry….” (Szmot, 19:17)

Komentarze do Parszy Rabina Szaloma Stamblera:

 

Alter Rebe

 

24 Tewet 5775, Jom Chamiszi – kartka z historii Chabad Lubawicz:
Rocznica śmierci założyciela Chabad Lubawicz, przywódcy i pierwszego Rebe – Szneura Zalmana z Liady (04 września 1745 – 15 grudnia 1812 / 18 Elul 5505 – 24 Tewet 5573), Zaczynał w Liadi (Rosja), z czasem był znany i szanowany w całej carskiej Rosji. Oświecał, jednoczył żydowską społeczność, nie patrząc na niebezpieczeństwo tej działalności, narażając swoje życie.  Rebe Szneur Zalman jest autorem wielu prac. Najbardziej znane są opracowane przez niego Szulchan Aruch HaRaw, Tanya oraz Siddur Tory Or sporządzony Nusach HaAri.

Waera – I objawił się

” Jeżeli powie wam Faraon, mówiąc: dajcie jaki znak o sobie; tędy powiesz do Aharona: weź laskę twoją, a rzuć przed Faraonem; obróci się ona w węża….”

czytaj więcej: https://chabad.org.pl/waera/

Szmot-Imiona

Księga Szmot, rozdział I. „Oto imiona synów Israela, przybyłych do Micraim: z Jakóbem, każdy z domem swoim, weszli: Reuben, Szymon, Lewi i Jehuda; Isachar, Zebulun i Binjamin, Dan i Naftali, Gad i Aszer. A było wszystkich dusz, wyszłych [do Micraim] z biodra Jakóba, siedemdziesiąt dusz; a Jozef  był już w Micraim….”

https://www.chabad.org.pl/judaizm-i-zycie/szabat/parsze-tory/538-szmot

Komentarz Rabina Szaloma Stamblera

 

Chanukowe źródło, tradycje, zwyczaje

Cud Chanukowy – żródło.

Około 2100 lat temu Erec Israel znalazł się pod rządami syryjsko-greckiego cesarza Antiocha, który wydał serię dekretów mających na celu wymuszenie na Żydach wprowadzenia greckich tradycji, rytuałów – hellenistycznej ideologii. Przy tym też z wydał zakaz studiowania Tory oraz przestrzegania jej przykazań. Świątynia w Jerozolimie została splugawiona greckimi bożkami.

Żydzi, którzy nie zgadzali się z taką sytuacją zebrali się w grupę, której liczebność była o wiele mniejsza niż potężna armia Greków, by w bitwie  wypędzić wroga z ich kraju. Stał się cud – armia grecka ustąpiła. Kiedy odzyskali Jerozolimską Świątynię, dnia 25 miesiąca Kislew, pośpieszyli, by zapalić tam Świątynną Menorę, ale odkryli, że cała oliwa, która tam się znajdowała była skażona przez Greków, nie nadawała się do użycia – była nie koszerna. Pozostała tylko odrobina czystego oleju, schowana tak, że Grecy jej nie zauważyli, ale jej ilość wystarczała na zaledwie na jedną noc – a zdobycie nowego, czystego oleju zajęłoby osiem dni. Pamiętajmy, że światło Świątynnej Menory powinno było palić się dzień i noc nieprzerwalnie.

Cudownie, jednodniowa  miarka oliwy paliła się osiem dni i nocy, aż została wyprodukowana i dostarczona do Świątyni więksa ilość koszernej oliwy.

Właśnie to wydarzenie symbolizuje Cud Chanukowy. Właśnie z tego powodu świętujemy Chanukę.

Aby upamiętnić z pokolenia na pokolenie Cud Chanukowy, zapalamy światło (oliwę bądź świeczki) na Chanukii  – Menorze Chanukowej każdego wieczoru przez osiem nocy. 

Święto Chanuki trwa osiem nocy i osiem dni: 25 Kislew – 2 Tewet.

 Menora

Podstawowe elementy koszernej menory stanowią osiem „ramion” z zasobnikami na oliwę bądź ustawienie świec plus dodatkowe „ramię”, wydzielone od reszty do ustawienia szamasz’a (opiekuna, stróża).

Chanukowe światła mogą być płomieniami świecy albo lampek olejowych. Od czasu Cudu Chanukowego, gdy mała ilość oliwy płonęła przez osiem dni i nocy menora olejowa ma pierwszeństwo „w rankingu” chanukii, a oliwa z oliwek jest idealnym paliwem i tu lepsze są knoty ze względu na gładki płomień, który wytwarzają, ale naturalnie, menory chanukowe ze świecami również są jak najbardziej pożądane. Chodzi i światło ! Chodzi o spełnienie micwy w sposób najlepszy, na który nas stać. Chodzi o światło, o pamięć , o spełnienie micwy!

Osiem świec menory powinny być usytuowane tak, by tworzyły linię prostą, nie może być w zyg-zaku ani też żadne światło (z tych ośmiu) nie może być wyższe od pozostałych. Jeśli jest to menora z oliwą, kubki z olejem muszą posiadać wystarczającą ilość oliwy do spalenia w wymaganym czasie – co najmniej 30 minut w dni powszednie i do półtorej godziny w piątkowy wieczór (chodzi o szczególne zasady Szabatu). Jeśli jest to menora ze świecami, świece powinny być wystarczająco duże, aby palić przez wymagany czas.

Elektryczne menory są świetne do celów ekspozycyjnych i są wspaniałym medium do nagłośnienia Cudu Chanuki. Ale światła używane do spełnienia micwy powinny być prawdziwymi płomieniami od wosku świec lub oleju – jak płomienie w Świątyni Jerozolimskiej.

 Szamasz

Szamasz – świeca „towarzysząca”, która służy do rozpalania innych świateł – posadowiona nieco wyżej lub niżej niż inne świece, na dziewiątym 'ramieniu’ menory. Wielu Żydów ma tradycję używania do szmaszu świecy z wosku pszczelego. Chociaż podstawową funkcja szamsza jest „usługa” przy zapaleniu świec – od szamasza zapalane są wszystkie pozostałe świece, nie gasimy szamaszu. Zamiast tego ustawiamy go na swoim miejscu w sąsiedztwie innych świateł, szamasz zawsze jest gotów „do usługi” w przypadku, gdy jakaś świeca zagaśnie z jakiegokolwiek powodu. Kolejny powód, dla którego zostawiamy płomień na szamaszu, to fakt, że zabrania się używania świateł Chanuki z jakiegokolwiek praktycznego powodu. W ten sposób, jeśli potrzebna jest świeca, szamasz jest dostępny do użytku, zachowując świętość świateł, przestrzegając micwę.

Kto zapala świece Chanukowej Menory?

Zarówno mężczyźni, jak i kobiety są zobowiązani do uczestniczenia zapalenia świec menory. W niektórych rodzinach głowa domu zapala rodzinną menorę, podczas gdy wszyscy inni słuchają błogosławieństw i odpowiedzi: „Amen”. W wielu innych rodzinach wszyscy członkowie rodziny, w tym dzieci, zapalają swoje własne menory. Tak czy inaczej, ważne jest, aby wszyscy byli obecni i zaangażowani, kiedy cud Chanukowy jest uroczyście upamiętniany.

Gdzie zapalamy światło chanukowe?

Menorę ustawiamy tam, gdzie mieszkamy. Jeśli się jest w podróży, ustawiamy swoją menorę, gdziekolwiek się zatrzymujemy się na noc. Jeśli będziesz spędzał noc w żydowskim domu, możesz dać swojemu gospodarzowi około dolara czy inną monetę, jako symboliczny „zwrot kosztów” za jego menorę, a nawet jeżeli masz własną – też zapal świecę na własnej menorze – wszak dwie świece są potężniejsze niż jedna!

Studenci mieszkający w akademikach lub własnych mieszkaniach powinni rozpalać menory w swoich pokojach lub we wspólnej jadalni. W miejscach, w których jest to zabronione, należy skonsultować się z rabinem, gdzie ustawić menorę.

W domu są dwie preferowane lokalizacje menory:

Można ustawić menorę w centralnym wejściu. Ustaw ją go na krześle lub małym stoliku obok wejścia, naprzeciwko mezuzy. W ten sposób, gdy przejdziesz przez drzwi, jesteś otoczony przez dwie micwy naraz – mezuzę i menorę. Idealnie, światła menora powinny znajdować się w odległości od 12 do 40 cali nad ziemią.

Lub można też ustawić swoją menorę na parapecie zwróconym twarzą do ulicy. Ta opcja powinna być wykonywana tylko wtedy, gdy okno znajduje się mniej niż trzydzieści stóp nad ziemią.

Kiedy zapalamy świece chanukowe?

Światła Chanuki są zapalane każdej nocy w ciągu ośmiu dni trwania Chanuki. Machabeusze przepędzali siły ciemności za pomocą mieczy; robimy to światłem.

Zwyczajem wielu społeczności (a jest to zwyczaj Chabad-Lubawicz) jest rozświetlenie menory tuż po zachodzie słońca. W innych społecznościach menora jest zapalana po zmroku (około trzydzieści minut po zachodzie słońca). Tak czy inaczej, menora musi zawierać wystarczającą ilość „paliwa”, aby lomień trwał przez co najmniej trzydzieści minut po zmroku.

Uwaga: standardowe świece Chanukah wystarczają na około 30 minut. Jeśli używasz tych świec, wtedy zapalaj je już po zmroku każdego wieczoru.

Niezależnie od zwyczaju, jakiego się trzymasz, w piątkową noc menora jest zapalana przed zachodem słońca (przed rozpoczęciem Szabatu), a w sobotnią noc świeci po zmroku (po zakończeniu Szabatu).

Najlepiej byłoby zapalić menorę przy najbliższej możliwej okazji po zmroku. Opóźnienie tylko w przypadku oczekiwania na przybycie członków rodziny, którzy chcą być obecni, gdy świeci menora. Światła Chanuki mogą plonąć tak długo, jak długo są ludzie na ulicach lub tak długo, jak inny członek może dołączyć – ale nie później niż na pół godziny przed świtem. (jeżeli bardzo się spóźniłeś z zapaleniem świecy, możesz zapalić, ale nie recytując błogosławieństwa).

Porządek zapalania ognia na menorze.

1. Ustaw świece (lub pojemniki z oliwą) na menorze. Upewnij się, że jest wystarczająco dużo oliwy lub świece są wystarczająco duże, abyogień płonął do pół godziny po zmroku (lub, jeśli zapali się po zmroku – przez pół godziny). Pierwszej nocy ustaw jedną świecę (oliwę) po prawej stronie menory. Następnej nocy dodaj kolejne (drugie) światło po lewej stronie od pierwszego, a następnie dodaj jedno (lub więcej) światło w miejsce poprzedniego / porzednich – każdej nocy Chanuki – przechodząc od prawej do lewej.

2. Zbierz wszystkich w domu wokół menory.

3. Zapal ogień szmaszowy. Następnie trzymaj go w prawej ręce (chyba, że jesteś leworęczny).

4. Stojąc, odmawiaj odpowiednie błogosławieństwa.

5. Zapal świece. Każdej nocy zapal najpierw najnowszą (po lewej) świecę i kontynuuj rozpalanie od lewej do prawej. (Dodajemy światła do menory od prawej do lewej, ale zapalamy od lewej do prawej.)

Błogosławieństwa.

Przed zapaleniem świateł chanukowych, dziękujemy B-gu za udzielenie nam tej specjalnej micwy i za niesamowite cuda Chanuki: 

Trzymając świecę-szamasz w prawej ręce, wypowiadaj następujące modlitwy, przy tym pierwszej nocy przed zapaleniem świateł chanukowych odmawia się wszystkie trzy błogosławieństwa. Przez kolejne noce pomija się trzecie z nich.

 

1. Baruch Atah Adonaj Elochejnu Melech Haolam Aszer Kideszanu Bemicwotaw Wecivanu Leadlik Ner Chanukah

Błogosławiony Jesteś Ty, Panie nasz B-g, Król Wszechświata, który uświęcił nas Jego przykazaniami i nakazał Zapalać świece na Chanukę

2.Baruch Atah Adonaj Elochejnu Melech Haolam Szeasa Nisim Laavotenu Bajamim Hahem Biz’man Hazech

Błogosławiony Jesteś Ty, Panie nasz B-g, Król Wszechświata, który uczynił cud dla naszych praojców w tamte dni, tamte czasy

3. Baruch Atah Adonaj Elochejnu Melech Haolam Szehecheejanu Wihigijanu Lizman Hazeh

Błogosławiony Jesteś Ty, Panie nasz B-g, Król Wszechświata, który darował nam życie i pozwolił dotrwać tego dnia

Po zapaleniu świateł wypowiadany jest przez wszystkich zgromadzonych  tekst Hanerot Halelu (Te Światła), który objaśnia znaczenie tego rytuału.

 ………………………………………………………..

„Światła te zapalamy za cuda i za znaki, za wybawienia i za boje, które stoczyłeś dla naszych ojców w tamtych dniach o tej porze, przez swoich świętych kapłanów.  Przez wszystkie osiem dni Chanuki światła te są święte. I nie wolno nam ich używać, lecz wyłącznie patrzeć na nie, aby dziękować i wychwalać Twoje wielkie Imię, za Twoje cuda i za Twoje wybawienie i za Twoje znaki”.

Delektowanie się chanukową jasnością.

Po zakończeniu rozpalania świateł na menorze, umieszczamy Szamasz w wyznaczonym miejscu na menorze. W tym momencie tradycyjnie śpiewa się hymny Chanukowe, takie jak Haneirot Halalu i Maoz Tzur.

Pozostań w pobliżu menory przez około pół godziny (z wyjątkim piątkowego popołudnia, kiedy trwają przygotowania do Szabatu). Podziel się z rodziną opowieściami związanymi z Chanuką, rozkoszuj się atmosferą, zabawą dredlami,  delektuj się tradycyjnymi gorącymi latkes (smażonymi ziemniaczanymi placuszkami) lub sufganiotami (smażonymi pączkami)! 

Przez pierwsze pół godziny po zapaleniu świec (lub do pół godziny po zmroku, jeśli menora była zapalona przed zmrokiem), menory nie należy przenosić z jej miejsca. Jeśli płomień zgaśnie w tym czasie, najlepiej go wznowić. Po tym czasie menorę można przenieść w razie potrzeby, jeżeli nie rozpalamy ponownie zgasłego ognia.

Wiele kobiet powstrzymuje się od wykonywania prac domowych w ciągu pierwszych 30 minut, kiedy zapalają się światła, ku pamięci dzielnych żydowskich kobiet, które odegrały znaczącą rolę w zdarzeniu cudu Chanukowego.

 

Mikec

Parsza Mikec  – Bereszit – בראשית (Księga Rodzaju)  41:1–44:17

Mikec lub Mikeic –ֵּ w tłumaczeniu z języka Hebrajskiego oznacza „i stało się”,  jest to pierwszy wyraz w tej parszy.  Parsza Mikec jest 10-ą w cotygodniowym czytaniu Tory  cyklu rocznego. Tekst parszy  Mikec  składa się z  7’914  Hebrajskich liter i 2’022 Hebrajskich słów.

Krótki opis Parszy Mikec:

„ I stało się po upływie dwóch lat, że Faraonowi się śniło….” (41:1) .

Faraon widzi prorocze i niepokojące sny o siedmiu tłustych i żarłocznych krowach i kłosach, które pożerają, niszczą wszystko na około, czyniąc spustoszenie w całym kraju. Żaden z mędrców  Faraona nie potrafi wytłumaczyć znaczenia tych snów, wtedy jego podczaszy przypomniał sobie o więźniu – o młodzieńcu Hebrajskim, który trafnie tłumaczył sny. Opowiedział o tym Faraonowi. Na rozkaz Faraona Josef został zwolniony z więzienia i przyprowadzony do pałacu władcy. Tam Josef uważnie wysłuchał zatrważające sny Faraona i dokładnie je wytłumaczył. Powiedział, że się zbliżają siedem lat obfitości, zaś potem przyjdą siedem lat głodu. Radzi Faraonowi, by zgromadził zapasy żywności w okresie lat obfitości. Zdumiony i zarazem zachwycony Faraon mianuje młodego Hebrajczyka na post głównego zarządcy Egiptu.

Josef żeni się na Asnat, córce Potifafara. Asnat rodzi Josefowi dwóch synów: Menasze i Efraim.

Nastał straszny głód w Egipcie oraz w krajach ościennych, zaś żywność była zgromadzona tylko w Egipcie i tylko tam można było ją zdobyć. „I dowiedział się Jakow, że jest zborze w Egipcie, i rzekł Jakow do synów swoich: Na co się oglądacie?…..” (42:1). Dziesięciu braci Josefa przybyli do Egiptu, by kupić zborze. Najmłodszego zaś Benjamina Jakow zostawił przy sobie: „By nie spotkała przygoda…” (42:6). Josef poznał swoich braci, ale bracia nie poznali Josefa.

Josef decyduje się na podstęp wobec braci: wypytuje przybyłych, nakazuje, by opowiedzieli skąd przybywają i kim są, ale w końcu oskarża ich o to, że przybyli do Egiptu, by szpiegować, nakazuje, by na dowód swojej prawdomówności, przyprowadzili najmłodszego brata Benjamina i zatrzymuje jednego z braci – Szymona, jako zakładnika.

Jakow zamartwia się, ale nie widząc innego wyjścia w końcu decyduje się odpuścić Benjamina, jednak wymaga przyrzeczenia od syna Jechudy, że będzie dbał, troszczył się i odpowiadał za młodszego brata. Starsi bracia wraz z Benjaminem znów przybywają do Egiptu. Tym razem Josef przyjmuje ich z radością, okazuje hojną gościnność, uwalnia też Szimona, zaprasza do pałacu Faraona na huczne przyjęcie, ale jednocześnie knuje kolejny podstęp: by zatrzymać przy sobie ukochanego brata Benjamina, podrzuca do jego plecaka swój srebrny kubek. Gdy bracia są już w drodze powrotnej z Egiptu do Kanaan, dościga ich straż Josefa, znajduje ten kubek u Benjamina, Josef oskarża braci o kradzież ale nie zamierza ich zatrzymywać wszystkich, lecz zatrzymuje tylko „winowajcę” – młodszego z nich Benjamina.

Kolejność czytania Parszy  Mikec  w cyklu tygodniowym:
Pierwsze czytanie — Bereszit   41:1–14
Drugie czytanie – Bereszit   41:15-38
Trzecie czytanie – Bereszit  41:39–52
Czwarte czytanie – Bereszit   – 41:53 – 42-18
Piąte czytanie – Bereszit  42:19 – 43:15
Szóste czytanie – Bereszit  43:16–29
Siódme czytanie – Bereszit  – 43:30 – 44:17

Komentarz Rabina Szaloma Stamblera

 

Adriaan Reland

Księga

Jest taka stara księga „Palaestina ex Monumentis Veteribus Illustrata”
Autor Adriaan Reland
– geograf, kartograf, podróżnik, lingwista, władał kilkoma językami europejskimi oraz językiem arabskim, greckim, hebrajskim.  „Palaestina ex Monumentis Veteribus
Illustrata”
   jest napisana w języku łacińskim.

W 1695 roku Adriaan Reland otrzymał zadanie zbadania pod względem historycznym ówczesnej Palestyny.
W trakcie podróży Reland odwiedził i zbadał prawie 2500 osad i miejscowości wymienionych w Biblii. Badania przeprowadził w następujący sposób:
* Na początku, stworzył mapę Palestyny. Następnie zaznaczył na niej każdą miejscowość , o której jest wzmianka w Biblii i Talmudzie z oryginalną nazwą.
* Jeżeli nazwa oryginału była w języku Hebrajskim, oznaczał ją jako „pasuk” (zdanie z Pisma Świętego, w którym była wymieniona nazwa.)  
* Jeśli oryginał był po rzymsku lub grecku, lub po łacinie – kojażył nazwy po grecku lub łacinie. Na końcu sporządził spis ludności w oznaczonych osadach / miejscowościach.
Oto główne wnioski i niektóre fakty płynące z wykonanych prac:
Kraj w zasadzie pusty, opuszczony, słabo zaludniony. Największe skupiska ludności znajdowały się w Jerozolimie, Acre, Safed, Jaffie, Tyberiadzie i w Gazie.
* Przeważająca ilość ludności – Żydzi, prawie cała reszta – Chrześcijanie, śladowa ilość ludności -Muzułmanie, wśród nich – głównie Beduini. Wyjątek stanowiła osada Nablus (obecnie – Sychem), którą zamieszkiwalo około 120 osób z muzułmańskiej rodziny Natashe, około 70 osób”Szmoronim” (Samarytanie).
* W Nazarecie, stolicy Galilei, zamieszkiwało około 700 osób – wszyscy chrześcijanie.
* W Jerozolimie – około 5000 ludzi, praktycznie wszystcy narodowowści żydowskiej oraz śladowa ilość – wyznania chrześcijańskiego.
* W 1695 roku ludność dokładnie wiedziala o żydowskich początkach tych terenów.
Brak choćby jednej osady w Palestynie, której korzenie by były arabskiego pochodzenia.
* Oznaczenia większości miejscowości i osad w oryginale są w języku Hebrajskim, tylko w niektórych przypadkach – w języku Greckim lub Rzymskim / Łacińskim.
* Poza miejscowością Ramla nie znależiono ani jednej innej miejscowości bądź osady, której nazwa by była zapisana po arabsku.
Z czasem nazwy w języku Hebrajskim, Greckim lub Łacińskim, zostały zastąpione nazwami arabskimi, które nie mają żadnego językowego sensu w języku arabskim. Nie mają sensu w języku arabskim takie nazwy, jak: Acre, Hajfa, Jaffa, Nablusie, Gaza lub Jenin również takie nazwy jak Ramallah, Al-Khalil (Hebron), Al-Quds (Jerozolima) . Te wszystkie nazwy nie mają filologicznych lub historycznych arabskich korzeni. Na przykład, w 1696 roku, nazwę Ramallah miała nazwę Bethel (Beit El – Dom Boga), Jaskinię Machpela arabowie nazwali El-Khalil (przezwisko Abrahama).
* W opracowaniu Relanda Muzułmanie są wymieniani w większości jako Beduini, którzy przybyli do miasta, jako pracownicy sezonowi w rolnictwie lub budowach.
* Gazę zamieszkiwało około 550 osób, połowę z nich stanowili Żydzi i pół- Chrześcijanie. Żydzi z powodzeniem pracowali w rolnictwie, w szczególności na uprawach winnic, drzew oliwnych i pszenicy. Chrześcijanie byli zaangażowani głównie w handlu i w przewozach towarów.
* Tyberiadę (Twerię) oraz Safed (Cfad) również głównie zamieszkiwali Żydzi, jednak brak wzmianek odnośnie zajęć, którymi się trudnili, z wyjątkiem tradycyjnego rybołówstwa na Morzu Galilejskim
.  

Wioskę Umm el Fahm, zamieszkiwało 10 chrześciańskich rodzin, (około 50 osób). Był tam też mały Kościół maronicki.

Księga „Palaestina ex Monumentis Veteribus Illustrata” całkowicie obala twierdzenia o „palestyńskich tradycjach”, „narodzie palestyńskim”. W jej wywodach nie znajdziemy prktycznie żadnego związku pomiędzy tą ziemią a Arabami, którzy zawłaszczyli nawet samą nazwę – Palestyna. Nazwa ta nigdy do nich nie należała.

Księga

Bechukotai

Bechukotaj – Wajikra (Księga Kapłańska) 26:3–27:34

Bechukotaj (בְּחֻקֹּתַי ) – w tłumaczeniu z języka Hebrajskiego „za moich dekretów,” drugie słowo, a pierwszy charakterystyczny wyraz w tej Parszy. Jest to 33-ci fragment cotygodniowego czytania Tory w cyklu rocznym oraz 10-ty i ostatni w Księdze Wajikra. Tekst Parszy składa się z 3’992 Hebrajskich liter i 1’013 Hebrajskich słów.

Krótki opis Parszy Bechukotaj.

Parsza Bechukotaj omawia szereg błogosławieństw, po których następuje szereg potępień lub bardziej dosłownie „hańb”.

„Jeśli podługo Moich ustaw postępować będziecie, a przykazań Moich przestrzegać a pełnić jej będziecie…”

Właśnie w  tej Parszy zawarte są słowa przyrzeczenia B-ga, iż jeśli naród Izraela – Żydzi będą przestrzegać Jego przykazań, będą cieszyć się dostatkiem i bezpieczeństwem w Ziemi Świętej. 

Lecz też Haszem ostrzega, że wygnanie, prześladowania oraz inne nieszczęścia spadną na nich – naród żydowski, jeżeli nie będą przestrzegać B-skiego Przymierza. 

Jednocześnie Wiekuisty obiecuje, że nawet w najgorszych czasach nie opuści Swój naród i nie dopuści do jego zagłady, oraz że nigdy nie zerwie zawartego z żydowskim narodem Przymierza.

Kolejność czytania parszy Bechukotaj:

– czytanie pierwsze – Wajikra  26:3–5
– czytanie drugie – Wajikra  26:6–9
– czytanie trzecie – Wajikra  26:10–46
– czytanie czwarte – Wajikra 27:1–15
– czytanie piąte – Wajikra  27:16–21
– czytanie szóste – Wajikra  27:22–28
– czytanie siódme – Wajikra  27:29–34

Komentarze Rabina Szaloma Dow Ber Stamblera : 

Behar

Parsza Behar – Księga Tory Wajikra  (Księga Kapłańska) 25:1-26:2

Behar (בְּהַר ) w tłumaczeniu z języka hebrajskiego oznacza „na górze”.
Parsza Behar jest 32-m rozdziałem czytania Tory w cyklu rocznym i 9-m w Księdze Kapłańskiej – Wajikra.

Krótki opis Parszy Behar

„I rzekł Wiekuisty do Mojżesza na górze Synaj tak: „Oświadcz synom Izraela a powiedz im, gdy wejdziecie do ziemi, którą oddaję wam, wtedy obchodzić ma ziemia Szabat Wiekuistemu….”

Parsza zaczyna się od micwy  Szmitta  nazywanej również Szabatem Wiekuistemu – Szabatem dla ziemi. 

Jest to nakaz odpoczynku co siódmy rok dla ziemi uprawnej, co siódmy rok pole uprawne powinno leżeć odłogiem. 

Również jeden z wątków zawartych w parszy Behar  to „Onat dewarim”  – sprawianie przykrości, ranienie słowami, urąganie innym. Zakaz urągania swojemu rodakowi jest jednym z siedemnastu przykazań negatywnych – zakazów (lo tase), dotyczących sposobu wysławiania się. W parszy Behar (Wajikra 25:17) czytamy: „Welo tonu isz et amito” – Nie będziecie urągać jeden drugiemu – będziesz bał się twojego B-ga, bo Ja jestem B-g, wasz B-g”.

Kolejność czytania parszy Behar:
– czytanie pierwsze – Wajikra 25:1-13
– czytanie drugie – Wajikra  25:14–18
– czytanie trzecie – Wajikra 25:19–24
– czytanie czwarte – Wajikra 25:25–28
– czytanie piąte – Wajikra 25:29–38
– czytanie szóste – Wajikra 25:39–46
– czytanie siódme – Wajikra 25:47–26:2

A dlaczego nadanie Tory odbyło się na Górze Synaj ?

Próba odpowiedzi tu : https://www.chabad.org.pl/chabad-lubawicz/spisane-dawniej-i-dzis/858-paradoks-gory-synaj

Yom HaShoah / יום השואה

JomHaShoach

JomHaShoachYom HaZikaron laShoah ve-laG’vurah – יום הזיכרון לשואה ולגבורה; „Holokaust i bohaterstwo dzień pamięci”), znany potocznie w Izraelu i za granicą, jak Yom HaShoah (יום השואה) lub też jako dzień pamięci Holocaustu / dzień Holokaustu. Międzynarodowo uznana data za dzień pamięci o Holokaustu przypada na dzień 27 miesiąca Nissan kalendarza żydowskiego. 

Gdy Yom HaShoah wypada w piątek, jest obchodzony w poprzedzający czwartek. Gdy Yom HaShoach wypada w niedzielę, obchodzony jest w następny poniedziałek.

    2014 –  poniedziałek, 28 kwietnia (28 Nissan, 5774)
    2015 –  czwartek, 16 kwietnia (27 Nissan, 5775)
    2016 –  czwartek,  5 maja (27 Nissan, 5776)
    2017 –  poniedziałek, 24 kwietnia (28 Nissan, 5777)
    2018  – czwartek, 12 kwietnia (27 Nissan, 5778)
    2019  – czwartek,  2 maja (27 Nissan, 5779)
    2020 –  wtorek,   21 kwietnia (27 Nissan, 5780)

Radość Żydostwa

SRULIK BAR MIZVA 1A

SRULIK BAR MIZVA 1A Spisane  w języku polskim przez Sophię Braun – Izrael

Dziesiec lat po napisaniu artykulu pod tym samym tytulem wraz z moim synem Dawid Moisze, mam zeszczyt napisac druga czesc wraz z moim chasydzkim wnukiem Srulik, ktory obchodzil Bar Mizwe 27 stycznia 2014 roku.                

Jest to chyba pierwsza chasydzka Bar Mizwa w pokoleniu naszej emigracji.

Rowniez data tego wydarzenie jest dla mnie bardzo symboliczna.

(więcej…)

Purim

 Księga Estery

Księga Estery.
O historii święta Purim opowiada nam szczegółowo Księga Estery – Megillat Ester.
Głównymi bohaterami tej historii są Estera – piękna młoda Żydówka mieszkająca w Persji i jej mądry kuzyn Mordechaj, który wychował ją, jak własną córkę.
Estera została zabrana do domu Ahaszwerosza, Króla Persji i została dołączona do jego haremu. Król Achaszwerosz jednak pokochał Esterę bardziej niż inne kobiety i uczynił ja Królową. Król nie wiedział, że Estera była Żydówką, gdyż Mordechaj powiedział jej, by nie ujawniała swojej tożsamości.
„Czarnym charakterem” tej historii jest Haman – arogancki i egoistyczny doradca Króla. Haman nienawidził Mordechaja gdyż ten odmówił oddawania pokłonów Hamanowi.
W odwecie i z nienawiści do żydów Haman zaplanował unicestwienie narodu żydowskiego w całym królestwie, w którego skład w owych czasach wchodziło aż 127 państw. Zwrócił się do Króla: „Jest pewien naród rozrzucony i rozproszony między innymi ludami we wszystkich prowincjach twojego królestwa. Ich prawa i zwyczaje są inne od praw i zwyczajów wszystkich innych ludów i nie przestrzegają oni praw królewskich, dlatego nie przystoi Królowi, by ich tolerował”. (Ksiega Estery 03:08).
Król oddał los narodu żydowskiego w ręce Hamana, zezwalając mu postępować wedle własnego uznania. Hamman postanowił wymordować wszystkich Żydów.
Gdy wieść o tym dodała do Mordechja, przekonał on Esterę by przemówiła do Króla w imieniu narodu żydowskiego. Było to dla Estery bardzo ryzykowne, ponieważ każdemu, kto by stanął przed Królem, bez wyraźnego wezwania groziła kara śmierci, Estera zaś nie została wezwana. Chcąc przygotować się duchowo do tego odważnego kroku, Estera pościła i modliła się przez trzy dni, a następnie udała się do Króla. Król powitał ją z zadowoleniem, gdyż była piękną i mądrą kobietą. Estera opowiedziała mu o spisku Hamana przeciwko jej ludowi. Żydzi zostali uratowani, zaś Hammana powieszono na szubienicy, którą wcześniej sam Haman przygotował dla Mordechaja. Stracono także jego dziesięciu synów i innych wrogów narodu żydowskiego.
Księga Estery jest niezwykła, ponieważ jako jedyna księga Biblii nie zawiera imienia B-ga. Nie zawiera praktycznie nawet odniesienia do B-ga. Mordechaj czyni jedynie mgliste uwagi, że jeśli nie przez Ester, to Żydzi zostaną ocaleni przez kogoś innego, i jest to bodaj najbliższe odniesienie do B-ga w całej księdze Estery. Tak więc jednym z ważniejszych przesłań wynikających z tej opowieści jest to, że B-g często działa w sposób nieoczywisty, tak że Jego ingerencja wygląda na przypadek, zbieg okoliczności, czy zwykłe szczęście.

Tradycje i zwyczaje związane ze świętem Purim

Purim obchodzony jest 14 dnia miesiąca Adar (zazwyczaj wypada na przełomie lutego i marca). 13 Adar jest dniem, w którym Hamman postanowił unicestwić Żydów, a w którym ostatecznie to Żydzi pokonali i zniszczyli swoich wrogów. Dzień później – 14-go, Żydzi świętowali swoje ocalenie.

W miastach, które były otoczone murami w czasach Jozuego, Purim obchodzi się 15 dnia miesiąca, ponieważ Księga Estery mówi, że w Szuszan czyli w Suzie (mieście otoczonym murami), Żydzi ścigali swoich wrogów aż do następnego dnia (tj.14-go Adar). Dopiero 15–go zaczęli świętować, dlatego dzień ten nazywany jest Szuszan Purim.

Słowo ” Purim ” oznacza „losy” i odnosi się do losowania, którego użył Haman aby wybrać datę masakry.

Święto Purim jest poprzedzone tzw. Postem Estery,  który upamiętnia trzy dni postu Estery w ramach przygotowań do jej spotkania z królem.

W latach przestępnych, kiedy są dwa miesiące Adar, Purim obchodzony jest w drugim miesiącu Adar, tak więc wypada zawsze jeden miesiąc przed Świętem Pesach. 14 dzień pierwszego miesiąca Adar w roku przestępnym jest obchodzony jako pomniejsze święto, zwane Purim Katan, co oznacza „Mały Purim”. Nie istnieją żadne szczególne obchody Purim Katan, jednakże należy go przestrzegać, w szczególności nie należy w tym dniu pościć ani obchodzić żałoby. Niektóre społeczności obchodzą „Purim Katan” w rocznicę każdego dnia, gdy ich wspólnota została ocalona od katastrofy, zniszczenia, zła lub ucisku.

Podstawowym przykazaniem związanym ze świętem Purim jest usłyszeć czytanie Księgi Estery. Księga Estery jest powszechnie znana  jako „Megillah”, czyli zwój. Chociaż istnieje pięć ksiąg Tanach, które można nazwać „megillahs” (Estery, Rut, Koheleta, Pieśń nad Pieśniami oraz Lamentacje), to zazwyczaj gdy ludzie mówią o Megilla mają na myśli właśnie Księge Estery.

Przyjęte jest również buczenie, syczenie, tupanie  i grzechotanie, za każdym razem gdy w trakcie czytania wymieniane jest imię Hamana. Zwyczaj ten ma na celu „wymazanie imienia Hamana”. 

Obowiązkowe są również: jedzenie, picie i zabawa. Według Talmudu, w tym dniu człowiek powinien pić, dopóki nie może odróżnić „Niech będzie przeklęty Haman” i „Niech będzie błogosławiony Mordechaj”,  choć oczywiście są różne opinie na temat tego jaki dokładnie jest to poziom upojenia. Z pewnością nikt nie powinien upijać się tak by naruszyć inne przykazania lub poważnie się rozchorować. Ponadto alkoholicy na odwyku i inne osoby, którym alkohol może poważnie zaszkodzić są zwolnione z tego obowiązku.

Ponadto, jesteśmy zobowiązani rozdawać prezenty w postaci jedzenia i napojów, a także datki na cele charytatywne. Wysyłanie żywności i napojów zwane jest „shalach manos” (dosł. wysyłanie porcji).

Wśród Żydów aszkenazyjskich, typowym przysmakiem w tym okresie są hamentaschen (dosł. kieszenie Hamana ) – nadziewane owocami trójkątne ciasteczka, które mają reprezentować trójgraniasty kapelusz Hamana.

Zwyczajowo obchody Purim mają charakter karnawałowy. Urządza się przedstawienia, prodie, bale przebierańców, konkursy piękności, itp. Dlatego czasami mówi się, ze Purim to żydowskie Mardi Gras.

W Purim nie obowiązuje zakaz pracy, jak w szabat i niektóre inne święta. Niemniej jednak niektóre źródła wskazują, że z szacunku dla święta nie należy się w tym czasie zajmować codziennymi sprawami.

Współczesne Echa historii Purimowej

W czasach Estery to Haman był tym, który próbował nas zniszczyć. W czasach współczesnych  były dwie znaczące postaci, które zagroziły narodowi żydowskiemu, i w ich historiach pobrzmiewają echa tej dawnej opowieści.

Wiele osób dostrzegło echa Purimu w  procesie zbrodniarzy wojennych w Norymberdze.
W Księdze Estery powieszono dziesięciu synów Hamana (Księga Estery 9:13 ); w 1946 roku na dziesięciu głównych współpracownikach Hitlera zostały wykonane wyroki śmierci przez powieszenie jako kara za zbrodnie wojenne (w tym za zamordowanie 6 mln Żydów). Jedenasty współpracownik Hitlera, Hermann Göring, popełnił samobójstwo w nocy przed egzekucją – podobnie jak samobójstwo popełniła córka Hamana co opisane jest w Talmudzie (Megillah 16a).

Echem Purimu pobrzmiewają również w innej, o kilka lat późniejszej historii w Związku Radzieckim. Na początku 1953 roku Stalin planował deportować większość Żydów w Związku Radzieckim na Syberię, ale tuż przed wcieleniem w życie tego planu doznał wylewu i zmarł kilka dni później. Udaru doznał w nocy z 1 marca 1953: w nocy po Purim (UWAGA: żydowski dzień kończy się o zachodzie słońca, w kalendarzu można zobaczyć 1 marca jako święto Purim). Plan deportacji Żydów nigdy nie został przeprowadzony.

Z kolei w Chabad Lubawicz opowiada się inną historię tego Purimu z 1953r. Rebe Lubawich prowadził spotkanie purimowe i został poproszony o błogosławieństwo dla Żydów w Związku Radzieckim, o których wiadomo było, że są w wielkim niebezpieczeństwie. Zamiast tego Rebe opowiedział historię o człowieku, który głosował w Związku Radzieckim. Słysząc wokół okrzyki poparcia dla  kandydata  „Hura ! Hura ! „, człowiek ten (choć nie chciał się przyłączyć)  bał się nie wyrazić poparcia… Powiedział więc: „hura”, ale w sercu, miał na myśli to słowo w języku hebrajskim : „hu ra” oznacza „on jest zły”. Zebrany wokół Rebego tłum zaczął skandować ” hu ra ! ” pod adresem Stalina. Tej nocy Stalin doznał udaru mózgu, który doprowadził do jego śmierci w kilka dni później .

Wajikra

Wajikra – Wajikra (Ks. Kapłańska) 1:1 – 5:26 

Parsza  Wajikra – ויקרא – ma nazwę jednobrzmiącą z całą trzecią Księgą Pięcioksięgu Mojżeszowego – Tory. Nazwa ta w tłumaczeniu na język polski brzmi „..i wezwawszy…” – jest to pierwszy wyraz księgi,  która dedykowana głównie Lewitóm. Księga Wajikra w całości nawiązuje do głównego tematu, czyli opisu obrzędów oddawania czci B-gu oraz składania ofiar.

Parsza Wajikra  jest pierwszą częścią czytania Księgi Kapłańskiej w cyklu tygodniowym i 24-ą częścią czytania Tory w cyklu rocznym. Parsza składa się z 6’222 hebrajskich liter, 1’673 hebrajskich słów, jej tekst zawiera największą ilość liter oraz słów spośród wszystkich parsz tej Księgi.

Krótki opis treści Parszy Wajikra:

„I wezwawszy Mojżesza rzekł do niego Wiekuisty w przybytku zboru…..”.

Parsza Wajikra otwiera trzecią Księgę Chumaszu Mojżeszowego w momencie, gdy Stwórca wzywa Mojżesza do nowo zbudowanego Miszkan’u, by przekazać mu prawa i porządek składania ofiar z różnych zwierząt i mąki (korbanot), które mogą być składane w Przybytku Świadectwa – Miszkanie. Ponad 40 procent wszystkich micwot – przykazań Tory można znaleźć w tej centralnej księdze Tory, która była pomyślana jako przewodnik dla kapłanów i lewitów, odpowiedzialnych za przestrzeganie obrządków i wykonywanie nakazów B-ga.  

Jako ofiary na ołtarzu B-żym były dopuszczane jedynie trzy rodzaje zwierząt, które były zdrowe, wolne od wad: woły (byki lub krowy), owce (baran lub owca), lub kozy (kozioł lub koza). Wszystkie zwierzęta ofiarne miały być udomowione, dzikie bądź zdziczałe zwierzęta nie były dopuszczane.  Oprócz ssaków, tylko dwa rodzaje ptaków mogły być składane w ofierze Najwyższemu: synogarlice i gołębie, z których oba nie są drapieżne – są to spokojne ptaki.                                                                                 Poza ofiarami ze zwierząt, człowiek niezamożny, biedak  mógł składać różne ofiary z mąki, która była wykorzystywana do pieczenia chleba dla kapłanów.

Parsza opisuje pięć podstawowych kategorii ofiar:

–  Całopalenie (Olah) to ofiara całkowicie spalana przez ogień na ołtarzu.

–  Ofiara mączna (minchah) była miarą przaśnej mąki zmieszanej z oliwą i kadzidłem spalana na ołtarzu, zaś resztę święcili kapłani.

–  Ofiara pokojowa (szelamim) była ofiarą dziękczynną, w której uczestniczyli wszyscy składając podziękowania B-gu w czasie radosnych okazji.

–  Ofiara za grzech (chatat) była ofiarą ze zwierzęcia lub ofiarą z mąki składana by odpokutować za przypadkowy grzech.

–  Ofiara za winy (aszam) była ofiarą składaną by odpokutować za oszukiwanie innych i za przysięganie nieprawdy.

W odróżnieniu od innych ofiar, ofiary za grzechy i winy były niezbędne by odkupienie mogło być dokonane i przyjęte przez Najwyższego. Musiały być ofiarowane przez arcykapłana, który kropił krwią ofiary siedem razy wewnątrz Miszkan’u na złoty ołtarz. Tłuszcz z ofiarnego zwierzęcia  palono na ołtarzu miedzianym, natomiast  reszta zwierzęcia (jego skórę, mięso, i wnętrzności)  wynoszono „poza obóz” i tam spalano na zwykłym ognisku.

Kolejność czytania w cyklu tygodniowym:

  • Czytanie pierwsze:  1:1-13
  • Czytanie drugie: 1:14-2:6
  • Czytanie trzecie: 2:7-16
  • Czytanie czwarte: 3:1-17
  • Czytanie piąte: 4:1-26
  • Czytanie szóste: 4:27-5:10
  • Czytanie siódme: 5:11-26

Komentarze Rabina Szaloma Dow Ber Stamblera:

 # I oświadczył Wiekuisty Mojżeszowi i rzekł: „Jeżeliby kto zgrzeszył, a dopuścił się przeniewierstwa przed Wiekuistym, tym, że zaparł się wobec bliźniego swego co do rzeczy sobie powierzonej, albo wręczonej, albo mu wydartej, albo gdy ograbił bliźniego swego, albo gdy znalazł zgubę, a zaparł się jej, albo też przysiągł fałszywie o cokolwiek ze wszystkich rzeczy, których dopuszczając się człowiek, grzeszy przez nie: Gdyby tedy zgrzeszył, a stał się winnym, niechaj zwróci zdzierstwo, które wydarł, albo grabież, którą zagrabił, albo rzecz powierzoną, która powierzoną mu została, albo zgubę, którą znalazł. – Albo też to cokolwiek fałszywie przysiągł: zwróci to w pełnej wartości, a piątą część dołoży do tego; odda zaś temu, czyje jest w dzień pokuty swojej. A pokutę swoją przywiedzie Wiekuistemu.….. # (Wajikra, 5:20-25) 

27 Stycznia – Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu

Piesesne

27 Stycznia – Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu

Spisane w języku polskim przez Sophię Braun – Izrael

Artykuł poświęcony świętej pamięci Rabina Kalonymus Kalman Shapira – znany jako  Rabin z Piaseczna (17 km od Warszawy) i dla Zosi z Piaseczna, ona nadal tam jest!

(więcej…)

MIKVAH in Warsaw – MYKWA w Warszawie

DSC 6775 2305

Welcome to our purifying oasis!

Our state of the art Mikvah is designed to serve the local Jewish community as well as Jewish visitors.

It is open to Jewish women of all backgrounds, affiliations, and levels of observance.

Our Mikvah serves women in a sensitive fashion that enhances the meaning of this ritual and encourages continued participation. It enables each woman to discover the spiritual mystery in this life-fulfilling Mitzvah in a tranquil and supportive setting.

Witamy w naszej oczyszczającej oazie – w naszej Mykwie!

Mykwa jest przygotowana i urządzona tak, by służyć lokalnej społeczności żydowskiej, jak również żydowskim kobietom goszczącym w Warszawie.

Jest dostępna dla kobiet żydowskich ze wszystkich środowisk, przestrzegających religijne tradycje żydowskie, micwy żydowskie bądź pragnących zapoznać i spełniać.

Dogodna lokalizacja, wystrój oraz obsługa naszej Mykwy sprzyja kobietom, wzmacnia powagę i doniosłość tego rytuału i zachęca do dalszego udziału. Pozwala każdej kobiecie odkryć tajemnicę duchową spełnienia tej ważnej micwy w spokojnym otoczeniu ciszy i dyskrecji. 

The facility offers the best standard in terms of comfort, hygiene, aesthetics, and privacy. Our Mikvah is fully equipped with all the supplies needed for preparation for immersion. The Mikvah is discreetly located in the center of Warsaw and is under strict halachic supervision.

Obiekt oferuje najlepsze standardy pod względem komfortu, higieny, estetyki i prywatności. Nasza Mykwa jest w pełni wyposażona we wszystkie potrzebne materiały, by odpowiednio przygotować się do spełnienia rytuału. 

Mykwa jest dyskretnie usytuowana w centrum Warszawy i jest pod ścisłym nadzorem halachicznych. 

Our Mikvah attendants provide warm caring individual attention for every client. Our Mikvah also offers pre-marital counseling for brides and educational programs related to Jewish family life.

Osoby służące pomocą w Mykwie zapewniają ciepłe i opiekuńcze indywidualne podejście do każdej kobiety. Nasza Mykwa oferuje również przedmałżeńskie poradnictwo dla narzeczonych oraz programy edukacyjne, związane z tradycją żydowską życia rodzinnego.

The Mikvah is available for women every evening by reservation only.

Ta Mykwa jest przeznaczona wyłącznie dla żydowskich kobiet, dostępna każdego wieczoru – rezerwacja konieczna.

Price / Ceny

For local woman / Dla lokalnych kobiet: 25 PLN

For tourist / Dla turystek: 15 $

To make an appointment to use the Mikvah please contact us:

W celu umówienia się, prosimy o kontakt jn:

mikvah@chabad.org.pl 

+48663663837 Dina (English, Hebrew, Polish)

+48505114441 Yeti (hebrew)

Address:  / Adres:

Piękna st.15 suite #U11 00-547 Warsaw, Poland

Transmisje on-line

Visit Jewish.TV for more Jewish videos.

 

Heizenblozen

Kule śniegowe (Heizenblozen)

  • 2 jajka
  • Szczypta soli
  • 1-1/8 szklanki mąki
  • 1/2 szklanki cukru pudru
  • 1 łyżka cynamonu
  • Olej do głębokiego smażenia

Wymieszaj jajka, sól i mąkę i ugniataj aż do uzyskania miękkiego, elastycznego ciasta.. Na posypanej mąka powierzchni, rozwałkuj cieńko ciasto. Pokrój w prostokąty lub kwadraty. Zrób nacięcie na środku każdego z nich I przełóż jeden koniec każdego prostokąta przez to nacięcie. Smaż na gorącym oleju do uzyskania delikatnego brązowego koloru przewracając, jeśli to konieczne..  Smażą się bardzo szybko, pęcznieją i nabierają różnorakich kształtów. Po wyjęciu z oleju przełóż je na papierowe ręczniki by odsączyć je z nadmiaru tłuszczu, po osuszeniu, kiedy SA jeszcze gorące obsyp je cukrem pudrem i cynamonem. Ciasto może być również uformowane w rozetę lub wiatraczek.

Latkes

Latkes

W świetle Chanukowej Menory, młodzi I starzy cieszą się tym chrupiącym, świątecznym przysmakiem!

Składniki (na 4 – 6 porcji):

5 dużych  obranych ziemniaków
1 duża cebula
3 jajka
1/3 szklanki mąki
1 łyżeczka soli
¼ łyżeczki pieprzu
¾ szklanki oleju do smażenia

Zetrzyj drobno ziemniaki i cebule na tarce, w robocie kuchennym lub w Benderze (z odrobiną wody).

Odcedź starte ziemniaki i cebulę z nadmiaru wody. Dodaj jajka, mąkę i przyprawy. Dobrze wymieszaj.
Rozgrzej ½ szklanki oleju na patelni.
Zmniejsz płomień i nałóż na patelnie po 1 dużej łyżce masy (każdy placek) na rozgrzany olej i smaż na jednej stronie przez ok. 5 minut aż nabierze złoto-brązowy kolor. Przewróć i smaż na drugiej stronie przez kolejne 2-3 minuty.

Przełóż placki z patelni na papierowy ręcznik by osuszyć je z nadmiaru oleju. Postępuj tak z resztą masy, w razie konieczności dolej na patelnię olej..

Podawaj z sosem jabłkowym na boku..

Wariacje: placki z cukinii lub marchwi: zastąp ziemniaki 5 średnimi cukiniami lub 5 średnimi marchwiami.

Kabała

Wykład „Wprowadzenie do kabały — kabała dla mnie, dla Madonny, niepotrzebna?”

Tajemna broń

Spisane w języku polskim przez Sophię Braun – Izrael

W każdej napiętej sytuacji będziecie mogli jej użyć z cudownym skutkiem

We wszelkich związkach  (stosunkach) pomiędzy kobietą a mężczyzną, pomiędzy nauczycielem a uczniem, pomiędzy rodzicem a dzieckiem – jedną z najlepszych dróg do zmniejszenia napięcia jest po prostu stawianie pytań zamiast pouczania, czytania morałów, proszenia, dawania, nakazywania, rozkazywania, grożenia lub zawstydzania.

(więcej…)

Odnalezienie Żydowskich Przodków

Witam!  Oglądając program telewizyjny, w którym gościem był Rabin postanowiłem napisać na podany w programie adres.  Chodzi mi o odnalezienie żydowskich przodków.  Czy jest możliwość skontaktowania się z jakąś instytucją, która pomogłaby mi dowiedzieć się coś o przodkach.  Z góry dziękuję za odpowiedź.

——————————————————————————-

Witam serdecznie 

Jeżeli chodzi o instytucję, która może Panu pomóc w odnalezieniu informacji i przodkach jest to Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie przy ul. Tłomackie 3/5. Można skontaktować się z nimi telefonicznie (22) 827 92 21 lub mailem na adres secretary@jhi.pl. Mam nadzieję, że uda się Panu cos odnaleźć.

Pozdrawiam

Rabin Szalom Ber Stambler

   

Miejsce co 28 lat

Witam serdecznie.  

Ostatnio usłyszałem w wiadomościach o rocznicach dziękowania za słońce. Jeśli błędnie sprecyzuje pytanie to proszę mnie poprawić. Co chyba 38 lat, Żydzi dziękują Panu Bogu  za słońce. Powiedziano,że jeszcze dwa razy takie święto będzie obchodzone i koniec ze światem.  To jest całkiem możliwe. A mnie ciekawi, w jaki sposób dokonano takich obliczeń?   

————————————————————

Dzień dobry

Przede wszystkim dziękuję za błogosławieństwo. Jeśli chodzi o pańskie pytanie to dzień, o który Pan pyta ma miejsce co 28 lat. Wtedy to właśnie słońce dochodzi do tego samego punktu, w którym zostało stworzone.  Jeśli mogę zpaytać gdzie Pan usłyszał takie słowa o końcu świata? Osobiście nigdy o tym nie słyszałem.        

Pozdrawiam     

Rabin Szalom Ber Stambler

Co oznacza broda i pejsy ?

Co oznacza broda i pejsy w kulturze żydowskiej?   

—————————————————-

Witam serdecznie   

Żydzi ortodoksyjni noszą pejsy i brody, gdzyż tak nakazał im B-g. Kiedy naród żydowski wychodził z egiptu B-g chciał, by Żydzi w jakiś sposób odróżniali się od pozostałych narodów. Mówi się też, że pejsy mają znaczenie symboliczne, symbolizują miłość do B-ga i lęk,  broda natomiast litość Boża.

Pozdrawiam

Rabin Szalom Ber Stambler

zapalanie świec szabatowych

Szanowny Panie Rabinie,     

Chciałabym zapytać o mictwę zapalania świec szabatowych.     

Zawsze myślałam, że żydowskie kobiety zapalają dwie świece: jedna symbolizuje pamiętanie o Szabacie, druga zaś jego przestrzeganie…  

Jednak niedawno przeczytałam w Internecie, że młoda dziewczyna, która nie wyszła jeszcze za mąż, zapala tylko jedną świecę. Czy to prawda?

(więcej…)

test

„Sed ut perspiciatis unde omnis iste natus error sit voluptatem accusantium doloremque laudantium, totam rem aperiam, eaque ipsa quae ab illo inventore veritatis et quasi architecto beatae vitae dicta sunt explicabo. Nemo enim ipsam voluptatem quia voluptas sit aspernatur aut odit aut fugit, sed quia consequuntur magni dolores eos qui ratione voluptatem sequi nesciunt. Neque porro quisquam est, qui dolorem ipsum quia dolor sit amet, consectetur, adipisci velit, sed quia non numquam eius modi tempora incidunt ut labore et dolore magnam aliquam quaerat voluptatem. Ut enim ad minima veniam, quis nostrum exercitationem ullam corporis suscipit laboriosam, nisi ut aliquid ex ea commodi consequatur? Quis autem vel eum iure reprehenderit qui in ea voluptate velit esse quam nihil molestiae consequatur, vel illum qui dolorem eum fugiat quo voluptas nulla pariatur?”

Co to jest Birkat Hachamah

Przegląd tego rzadkiego błogosławieństwa

B-g uczynił dwa wielkie światła: większe światło, by rządziło dniem i mniejsze światło, by rządziło nocą… I stał się wieczór i stał się poranek, czwarty dzień – Księga Rodzaju 1:16, 19

(więcej…)

Najczęściej zadawane pytania

Birkat Hachama dokładnie znaczy “Błogosławienstwo nad słońcem.” Tekst brzmi: „Błogosławiony jesteś, Panie, B-że nasz, Królu wszechświata, który czynisz dzieła stworzenia.” (Tradycyjnie jednak uzupełniamy je o kilka krótkich modlitw i o Psalmy)

Błogosławieństwo wypowiadane jest raz na 28 lat, gdy słońce osiąga punkt, w którym było w czasie stworzenia – w tym samym momencie dnia i w tym samym dniu tygodnia.

(więcej…)

Tisza Be’Aw, który przypada w Szabat lub niedzielę

Poniższe zasady dotyczą każdego roku, w który Tisza be’Aw obchodzi się w niedzielę—bez względu na to czy normalnie przypada ono niedzielę, czy wypada w Szabat a post został przesunięty na sobotnią noc.

W Szabat, wszystkie publiczne manifestacje żałoby są całkowicie zabronione. Tego dnia, jak jest w zwyczaju, jemy, pijemy i radujemy się—a nawet jeszcze więcej.

(więcej…)

Post 9 Aw – Porządek dnia

Przewodnik krok-po-kroku jak obchodzić Tisza be’Aw

Uwaga: Specjalne zasady i pewne wariacje stosują się do Tisza be’Aw, gdy przypada on w Szabat lub niedzielę.
Popołudnie Ósmego Aw

Restrykcje dotyczące studiowania Tory – innych sekcji niż te, które omawiają zniszczenie Świątyni – rozpoczynają się w południe w przeddzień postu.

(więcej…)

Prawa Opłakiwania – Tisza B’Aw

W ramach naszych lamentacji po zniszczeniu Świątyni i wygnania Izraela, powstrzymujemy się od wielu przyjemnych czynności w noc i dzień 9-tego Aw — poczynając od zachodu słońca w wieczór dnia wcześniej, a kończąc na kolejnym zapadnięciu zmroku.

Szczególnie:

(więcej…)

Tisza B’Aw – Rys historyczny

Dziewiąty Aw, Tisza be’Aw, upamiętnia listę katastrof tak srogich, że jest jasne, że jest to dzień szczególnie przeklęty przez B‑ga.

Wyobraź sobie: Jest rok 1313 p.n.e. Izraelici są na pustyni, niedawno doświadczyli cudownego Wyjścia, a teraz przygotowują się by wejść do Ziemi Obiecanej. Lecz przedtem wysyłają misję zwiadowczą, pomocną w przezornym ustaleniu strategii walki. Szpiedzy powrócili ósmego dnia miesiąca Aw donosząc, że ziemia jest nie-do-zdobycia. Tej nocy, dziewiątego Aw, lud płakał. Nalegali, by raczej wrócić do Egiptu niż zostać wybici przez Kananejczyków. B-g był wysoce niezadowolony tą publiczną demonstracją braku zaufania Jego mocy, i w konsekwencji, całe to pokolenie Izraelitów nigdy nie weszło do Ziemi Świętej. Jedynie ich dzieci dostały ten przywilej, po wędrowaniu przez pustynię kolejne 38 lat.

(więcej…)

Sziwa Asar Be’Tammuz | 17 Tammuz – Prawa i zwyczaje

17Tamuz

Dzień, w którym zostały  zburzone mury Jerozolimy

Post 17-tego Tammuz, znany jako Sziwa Asar Be’Tammuz, jest początkiem trzytygodniowego okresu opłakiwania zniszczenia Jerozolimy i dwóch Świątyń.

Właściwie to post upamiętnia pięć tragicznych wydarzeń tej daty:

(więcej…)

Tisza B’Aw – Czym są te Trzy Tygodnie?

Trzy Tygodnie to okres żałobny obchodzony przez Żydów każdego roku, który wypada w lato. To wtedy opłakujemy zniszczenie Świątyni i nasz udział w nadal trwającym Wygnaniu.

Ten okres rozpoczyna się 17-tego dnia hebrajskiego miesiąca Tamuz, dniem postu upamiętniający dzień, w którym mury Jerozolimy zostały przerwane przez Rzymian w 69 roku.

(więcej…)

Jestem Pan B-g twój, który ciebie wyprowadził z ziemi egipskiej z domu niewoli

– Podczas mojej pracy przewodniczki w dziedzinie czystości rodzinnej oraz konsultantki w pożyciu małżeńskim, spotkałam kobiety nadal niepewne w tym, że wyszły za mąż za właściwego człowieka. Czasem ich małżeństwo trwa już parę dziesiątek lat, a one wciąż nie są pewne w stu procentach… U niektórych nastąpiło to dosyć późno, zaczęło się wkradać zwątpienie czy niezbyt szybko się zdecydowała lub może nie była dostatecznie dojrzałą osobą kiedy to zrobiła. Czy napewno jest on właściwym dla mnie człowiekiem? Może będzie mi lepiej z kim innym? A może wraz z biegiem czasu każdy z nas rozwinął się w innym kierunku i zmienił swoją osobowość od czasu ślubu?  

(więcej…)

Dziesięć przykazań

Dziesięć Przykazań, dziesięć micwot jakie nakazano Synom Izraela przestrzegać pod Górą Synaj i które zostały wyryte na dwóch Tablicach Przymierza.

(więcej…)

Prawo ustne -Tora Sze-be-al pe

„Mojżesz otrzymał Torę na górze Synaj…” (Pirek Kwot/Sentencje Ojców, 1)

Prawo Ustne zawiera wszystko to czego Mojżesz nie zapisał lecz nauczył się na pamięć od B-ga i później przekazał te nauki ustnie swoim następcom. Ta tradycja była przekazywana z pokolenia na pokolenie i zawiera także wypowiedzi oraz nakazy wprowadzone przez mędrców wraz z ekstrapolacją wypowiedzi Tory. Przy czym używano do tego metod Mojżesza (według instrukcji otrzymanych od Boga).

(więcej…)

Chronologia tradycji

2448 – Mojżesz otrzymuje Torę na Górze Synaj
2488 – Jehoszua – Elazar
            Otniel do 2566
            Ehud do 2636
            Szamgar do 2636
            Barak i Debora do 2676
            Gideon & Syn do 2719
            Tola do 2742
            Jair do 2764
            Jiftach do 2787
            Iwcan (Boaz) do 2793
            Elon do 2803
            Abdon do 2811
            Samson do 2830

(więcej…)

Inne nazwy Szawuot

W Szawuot obchodzimy także zbiory pszenicy i dojrzewanie owoców – stąd jeszcze dwie nazwy tego święta:

1) „Jom Habikurim”, lub inaczej „Dzień Pierwszyh Owoców.”

2) „Chag HaKacir,” czyli „Święto Zbiorów.”

W Talmudzie Szawuot jest także nazywane „Aceret”, co znaczy „Zatrzymanie” – jest to związane z zakazem pracy w czasie tego święta.

Rola dzieci

iPodczas czytania Tory w synagodze w święto Szawuot, przeżywamy ponownie to doznanie przekazywania Tory na Synaju przez Boga. Podobnie jak wtedy na Synaju, kiedy to wszyscy Żydzi (mężczyźni, kobiety i dzieci) byli obecni podczas nadawania Tory, tak samo teraz każdy Żyd powinien się postarać być obecnym w synagodze w srode 8-go czerwca 2011 w czasie odczytywania Dziesięciu Przykazań z Tory.

(więcej…)

Czym jest Tora ?

Tora składa się z dwóch części: Prawo Pisane i Prawo Ustne. Pisana Tora zawiera PięćKsiąg Mojżesza, Proroków i Pisma. Wraz z Torą Pisemną Mojżesz otrzymał Prawa Ustne, które tłumaczą i wyjaśniają Prawo Pisemne. Przekazywano Je z pokolenia na pokolenie aż w końcu zostało one spisane w Misznie, Talmudzie i w Midraszu.

(więcej…)

Czym jest Szawuot ?

Szawuot jest Świętem, jednym z Wielkich Żydowskich Świąt, obchodzonym m.in. na cześć darowania  Tory Żydom na Górze Synaj. Jest to Święto biblijne ze dedykowanymi na to Święto modlitwami, zapalaniem świec i kiduszem. W trakcie tego Święta Szawuot obowiązują w znacznej części skazy szabatowe, t,j. nie wykonujemy pracy, nie prowadzimy samochodu, nie piszemy ani nie włączamy lub wyłączamy żadnych elektrycznych przyrządów. Wolna natomiast gotować i nosić rzeczy na zewnątrz domu.

Święto Szawuot jest nazywane również Świętem Tygodni, Pięćdziesiatnicą (ponieważ, według  Tory przypada na pięćdziesiąty dzień począwszy od drugiego dnia Pesach tuż po zakończeniu 49 dni liczenia Omeru czyli czasu, jaki upływał od potrząsania snopem w Święto Pesach do obrzędu potrząsania w Święto Szawuot), Szawuot nosi nazwę również „Dzień Pierwszych Owoców” (hebr. jom ha-bikurim),  „Święto zbiorów „(hebr. chag ha-kacir), lub też „Zielone Święto„.

Szawuot jest jednym z trzech świąt pielgrzymich, w czasie których Żydzi pielgrzymowali do Jerozolimy, aby w Świątyni złożyć ofiary z pierwszych płodów ziemi (jabłka, granaty, oliwki) i bochenków chleba upieczonych z nowej pszenicy.

Pielgrzymki te były bardzo uroczyste, owoce niesiono na  drogich naczyniach, a pochodowi towarzyszyli fleciści i śpiewacy. Jerozolima witała ich radośnie i serdecznie – dary przekazywano Lewitom i Kapłanom, którzy składali je w imieniu ludu, a potem biedni i bogaci wspólnie zasiadali do wesołej uczty. Tego dnia nikt nie pracował.
Omer był  pierwszym snopem jęczmienia składanym w ofierze w Świątyni w drugim dniu święta Pesach. Od tego momentu dni nazywano „omerami”. Do liczenia Omeru służyły specjalne kalendarze zwane po hebrajsku seder sefirat ha-omer, czyli „porządek liczenia Omeru”.
Okres siedmiu tygodni, podczas których  trwało liczenie Omeru był dla Żydów czasem powszechnej pokuty podczas której nie wolno było golić brody, strzyc włosów, jeść mięsa, pić wina, stroić się, obchodzić radosne uroczystości. Zakazane było zawieranie ślubów i zaręczyn. Takie same zasady obowiązywały w okresie pomiędzy świętem Sziwa Asar Be Tamuz oraz Tisza Be Aw.
Każdego dnia podczas liczenia Omeru należało wypowiedzieć specjalne błogosłowieństwo. Odbywało się to wieczorem po modlitwie Miszna, kiedy na niebie widoczne były gwiazdy. Nie spożywano posiłku ani nie rozpoczynanao pracy na pół godziny przed pojawieniem się gwiazd, aż do zakończenia obowiązku liczenia omeru.
Przystępując do liczenia odmawiano błogosławieństwo  na stojaco a następnie recytowano w języku hebrajskim: „Ha-jom jom e-chad/ sz’naj jamim… ba-omer Ha-jom jom e-chad/ sz’naj jamim… ba-omer”, (dzisiaj jest pierwszy/drugi…(itd) dzień omeru.) Gdy liczono już tygodnie wypowiadano: Ha-jom …. jamim, szehajm … szawuot wejamim …. ba-omer (dziś mamy … (tu podawano ilość) dni, co stanowi … (podawano liczbę) tygodni i ….(kolejno podawano odpowiednią liczbę) dni omeru. Np: Dziś jest szesnaście dni, co stanowi dwa tygodnie i dwa dni omeru).
Ten, kto zapomniał policzyć  dzień Omer w ciagu nocy i nie uczynił tego w dniu następnym kontynuje liczenie Omeru przez kolejne noce nie domawiajac jednak błogosławieństwa. Ta sama zasada obowiązywała w przydadku podania złej liczby omeru. Odmówienie błogosławieństwa było dla Żydów zaszczytem, którego niedbali i zapominalscy zostawali pozbawieni.
Religijni Żydzi szczególnie uważali, by nie dokonać odliczenia przez przypadek np. udzielając odpowiedzi na pytanie: Który dziś dzień odliczamy? Jeśliby podali odpowiedź np. „Dziś liczymy trzydziesty dzień”, to byłaby ona tym samym odliczeniem i pozbawiłaby ich zaszczytu wymówienia błogosławieństwa.
Dlatego udzielano bezpiecznej odpowiedzi podając dzień miniony np. „Wczoraj odliczaliśmy dwudziesty dziewiąty dzień Omeru”.
Zwyczaj liczenia Omeru i trwajacy w tym czasie post był duchowym przygotowaniem się do święta Szawuot. W czasie liczenia Omeru, Żydzi wspominają tragiczne wydarzenia takie jak śmierć dwudziestu czterech tysięcy uczniów rabiego Akiwy, którzy zmarli podczas sefirat ha omer, czyli odliczaniu omeru.
Wyjątkowym dniem radości jest dzień 33 Omer – Lag B”Omer   
Po zburzeniu Świątyni obchodzono to święto jako pamiątkę nadania Tory na Synaju. Obchodzone było przez gminy żydowskie  6 Siwan (na przełomie maja i czerwca), pięćdziesiąt dni po święcie Pesach. Uroczystość ta była często pierwszym dniem rozpoczęcia nauki religijnej dla chłopców żydowskich. Trzyletni malcy dostawali wtedy cukierki, aby pamiętali, że nauka Tory jest rzeczą słodką.
Okres poprzedzający nadejście święta był okresem żałoby – zbiegało się w nim wiele tragicznych rocznic m.in. męczeńska śmierć rabina z II w. n. e. Akiwy i jego 24 tysięcy uczniów, pogromy podczas wypraw krzyżowych, rocznica powstania w getcie warszawskim. Ze względu na to zakazane były radosne uroczystości takie jak śluby czy zaręczyny, unikano strojenia się i strzyżenia włosów oraz brody na znak żałoby. Od żałoby wolny był 33 dzień odliczania Omeru, czyli Lag ba-Omer, według tradycji tego dnia przestali umierać uczniowie rabiego Akiby i ustał ich strach.
 

(więcej…)

Tora – Pięcioksiąg

Mojżesz spisał wszystkie Pięć Ksiąg Tory pod dyktando Boga.

Tora opowiada o tym jak Bóg stworzył świat, jak powstała rasa ludzka poczynając od Adama i Ewy, jak nasi Ojcowie – Abraham, Icchak i Jakow – żyli i jak Żydzi stali się narodem wybranym przez Boga na „królestwo kapłanów i naród święty” poprzez otrzymanie Tory i jej przestrzeganie.

(więcej…)

24000 plus jeden

קבר רשבjpg

Był sobie raz człowiek, który miał dwadzieścia cztery tysiące uczniów. Uczył ich, jak kochać, ale ich miłość była zbyt bezwzględna, zbyt prawdziwa, by być miłująca. Umarli, a ich śmierć rozpoczęła okres żałoby, który pada cieniem  na nasz kalendarz aż po dziś dzień.

Człowiek ten miał jednego ucznia, który poświęcił całe swe życie – dosłownie każda minutę – poszukując prawdy.  Jego prawda  była wystarczająco prawdziwa, by kochać. On także odszedł z tego świata, a rocznicę jego śmierci obchodzimy jako dzień radości i świętowania aż po dziś dzień.

(więcej…)

Tradycje i zwyczaje Lag B’Omer

Wieczorem w Lag B’Omer mamy w zwyczaju rozpalać ognisko. Upamiętnić ma to najjaśniejsze światło, które Szimon bar Jochaj dał światu, poprzez swoje mistyczne nauki. Stało się tak zwłaszcza w dniu jego śmierci, w Lag B’Omer, kiedy to odkrył przed swymi uczniami sekrety Tory, których głębi i intensywności świat jeszcze nie poznał. Zohar mówi jak to dom wypełnił się ogniem i intensywnym światłem, tak że zebrani nie mogli zbliżyć się do Rabina Szimona, ani nawet na niego spojrzeć. Największe uroczystości Lag B’Omer mają miejsce przy grobie Rabina Szimona, który znajduje się w północnym Izraelu, w miejscowości Meron. Setki tysięcy ludzi biorą udział w obchodach, a całodzienne świętowanie, śpiewy i tańce nie mają sobie równych.
Dzieci tradycyjnie wychodzą na pola i bawią się imitacją łuków i strzał. Ma to na celu upamiętnienie midraszowej tradycji, mówiącej, że podczas życia Rabina Szimona na niebie nie pojawiła się nigdy tęcza. Tęcze po raz pierwszy pojawiły się po potopie, gdy B-g obiecał, że nigdy już nie zniszczy świata. Kiedy świat zasługuje na karę, zamiast tego Bóg zsyła tęczę. Zasługi Rabina Szimona ochroniły świat, sprawiając, że tęcza okazała się niepotrzebna.
Lubawitcher Rebbe zachęcał do organizowania w Lag B’Omer dziecięcych parad, aby uczcić żydowską jedność – jednego z przewodnich motywów Lag Baomer
W niektórych społecznościach w zwyczaju jest jedzenie w Lag B’Omer karobu. Upamiętnia to cud, który ocalił Rabinowi Szimonowi życie. Przez okres ponad trzynastu lat Rabin Szimon i jego syn ukrywali się przed rzymskim reżimem w jaskini w północnym Izraelu. W cudowny sposób drzewo karobowe wyrosło przy wejściu do jaskini, zapewniając tym samym pożywienie tym dwóm świętym mężom.
Wszystkie praktyki żałobne związane z okresem liczenia Omeru zostają zawieszone w dzień Lag B’Omer. Dozwolone są śluby, strzyżenie, muzyka itd.

(Niektórzy, opierając się na tradycji kabalistycznej, nie obcinają włosów w Lag BaOmer)

Drzewo karobowe i wiosna

Talmud, Szabat 33b

Rabin Juda, Rabin Josi i Rabin Szimon siedzieli sobie, a Juda, syn konwertytów, siedział obok nich.

Rabin Juda rozpoczął dyskusję obserwacją: „Jak wspaniałe są dzieła tych ludzi [Rzymian]!  Zrobili ulice, zbudowali mosty, wznieśli łaźnie.”

(więcej…)

Czyżby ziemska zapłata za służbę Bożą ?

Naftali Silberberg

 

Czyżby Ziemska Zapłata za Służbę Bożą? „Jeżeli będziecie przestrzegać Moich przepisów oraz wykonywać Moje rozkazy, to dam wam deszcze w porę, ziemia wyda płody swoje, zaś drzewa polowe dadzą owoce…” (Leviticus 26:3-4)

(więcej…)

Zmuszony do braku koncentracji

Czy zdażyło się wam kiedykolwiek spojrzeć wstecz i zdziwić się jak szybko ten tydzień minął? Już jest piątek po południu; jesteś zupełnie wycieńczony, ale wcale nie w lepszym stanie niż to bylo w poniedziałek rano. Nie zdążyłeś wszystkiego zrobić i masz przed sobą zupełnie realną możliwość, że w przyszłym tygodniu będzie dokładnie tak samo.

(więcej…)

Jak osiągnąć nieśmiertelność

Naftali Silberberg

Jak osiągnąć NieśmiertelnośćJak Żydzi pojmują śmierć? Jaki jest właściwy spośob na czczenie pamięci zmarłego? Dzisiaj raczej jest w modzie robić to „celebrując jego życie” a nie skupiając się na żałobie po nim. Co jest właściwym podejściem?

(więcej…)

Czekam na propozycję

Elisha Greenbaum

 

Każdy z nas spotkał kiedyś ludzi tak bardzo oddanych swojej pracy, że ich zdrowie i ich życie osobiste cierpiały z tego powodu. Mój kolega starał się kiedyś o pracę w pewnej bardzo znanej firmie adwokackiej; płaca byla bardzo dobra, możliwości zrobienia kariery prawie nieograniczone, oczywiście wszystko to było uzależnione od czasu jaki był on gotów poświęcić temu no i od tego jak ciężko gotów on był tam harować. Pokusa była wielka, ale przy bliższym zapoznaniu się zauważył coś bardzo ciekawego; otóż wszyscy starsi wspólnicy byli rozwiedzieni.

(więcej…)

Co to jest Kabala?

Kabala: Otrzymane/Przyjmowanie. Niemożliwe do zrozumienia za pomocą jedynie nauki lub rozmyślania. Wewnętrzna wiedza przekazywana przez mędrców uczniom od najbardziej starożytnych  czasów. Dyscyplina zajmująca się sednem rzeczy.

(więcej…)

O życiu w przyszłości

Yanki Tauber

 

„Życie w przyszłości.” Dla tych z nas, którzy zbierają oksymorony, ten jest wyjątkowo miły. Nie jest on takim oczywistym i przeciętnym jak na przykład „głucha cisza”, lecz raczej zaczynamy zachwycać się nim dopiero po pewnym zastanowieniu się. Jeżeli sami się nie domyśliliście, to pozwólcie, że ja to zrobię. Załóżmy, że ktoś rzeczywiście żyje w przyszłości, to dla niego nie jest to już przyszłością – prawda? Natomiast jeżeli ktoś tylko myśli, lub jemu się wydaje, że żyje w przyszłości, to przecież on tak naprawdę w niej nie żyje – nieprawdaż?

(więcej…)

Łuk i strzała

Obserwator życia ludzkiego z zewnątrz opisałby je prawdopodobnie w następujący sposób: budzą się rano, spędzają od 16 do 18 godzin używając przedmiotów w celu użycia innych obiektów, a później kładą się spać.

Ogólnie rzecz biorąc, tak właśnie wygląda nasze życie. Kiedy coś staje przed nami, chwytamy za coś innego: telefon, portfel, broń, dzięki którym możemy sobie poradzić z daną sytuacją.

(więcej…)

Wypaczona miłość

Esther Scharf

Trzech chłopców śledziło za penetrującym wzrokiem starszego człowieka i słuchało bardzo uważnie jego słów. On był ich ojcem; zaś oni jego wiernymi synami. On wyjeżdżał na dłuższy okres czasu i jakoże dzień jego powrotu nie został ustalony, to właśnie pozostawiał im szczegółowe instrukcje – on chciał, by oni rozprzestrzeniali jego idee teoretyczne i ideologiczne w celu ulepszenia świata.

(więcej…)

Skupmy się w nas samych

Michoel Gourarie

 

Trzydziesty trzeci dzień w trakcie Liczenia Omer jest czymś wyróżniającym się w żydowskim kalendarzu. Jest on znany pod nazwą Lag BaOmer. W tym dniu zmarł znany mędrca Talmudu i mistyki Rabin Szimon Bar Jochaj. Ten rabin i kabalista z drugiego wieku zażądał aby dzień jego śmierci był obchodzony na wesoło.

(więcej…)

Defilady na Lag BaOmer

Elisha Greenbaum

O czym oni myśleli wprowadzając defilady na LagBaomer? Prawie każde żydowskie dziecko śpiewa fałszując i maszeruje z wielkim szumem wzdłuż głównej ulicy, podczas gdy policja oraz straż pożarna wyjąc syrenami przyczynia się do jeszcze większego hałasu, zaś orkiestry reprezentujące różne oddziały wojskowe konkurują między sobą starając się zwrócić uwagę na siebie. W moich wspomnieniach z dzieciństwa, jeżeli chodzi o takie wydarzenia, występują także politycy i różnego rodzaju dygnitarze przemawiający zbyt długo, co powodowało, że kiedy w końcu docieraliśmy do parku to już prawie nie było sandwiczy z rozmiękczonego salami a także zaczynało brakować napojów.

(więcej…)

Co to jest Lag B’Omer

Lag BO

Lag B’Omer (33. dzień Omer) – dzień, w którym świętujemy koniec plagi wśród studentów Rabina Akiwy ben Josefa oraz wzniesienie się na duchowe wyżyny duszy Rabina Szymona Bar Jochai – odejście ze świata materialnego wielkiego mędrca. W tym dniu (18 Ijar) zawieszone są wszelkie smutki okresu żałoby 49 dni Omeru, tego dnia na jeden dzień zniesione są tradycyjne ograniczenia (takie jak m.in.  organizowanie imprez), a chłopcy w wieku trzech lat właśnie tego dnia mają soje pierwsze postrzyżyny – upszerin. Wiele osób odwiedza grób Rabina Szymona Bar Jochai w Meronie w Północnym Izraelu. Tradycyjnie organizowane są wycieczki i ogniska; dzieci bawią się w poszukiwanie „skarbów”, przemarsze z pochodniami, puszczanie tęczowych baniek mydlanych aby przypomnieć, że „za życia Rabina Szymona tęczy nie było widać („był to Znak niezgody w Świecie – Bereszit, 9:14)”

Rebbe zainicjował organizację parad jedności i dumy żydowskiej  w dniu Lag B’Omer. Wiele razy parada, w której uczestniczyły tysiące żydowskich dzieci i ich nauczycieli, odbywała się w pobliżu siedziby Rebbe, na Brooklynie, NYC, USA. (w 1953, 1956, 1957, 1960, 1966, 1967, 1970, 1976, 1980, 1983, 1984, 1987 i 1990)

 

(więcej…)

Liczenie Omeru – początek

Na podstawie nauk Lubavitcher Rebbe

W czytaniu  Tory, parsza Emor czytamy o przykazaniu liczenia omeru: “I policzysz sobie od następnego dnia po dniu odpoczynku (Szabat), od dnia w którym przyniosłeś wiązkę (omer) do potrząsania; będzie to trwać siedem pełnych tygodni”  (Księga Kapłańska 23:15).

Talmud (Menachot 65a) mówi, że sekta Boethusians zinterpretowała słowo „szabat” jako siódmy dzień tygodnia, a nie „dzień odpoczynku” w Pesach.  W rezultacie liczenie omeru zawsze zaczynali od niedzieli.  Wywiązała się gorąca dyskusja, w czasie której Rabini przedstawili wiele biblijnych dowodów, żeby pokazać, że interpretacja Boethusians była fałszywa. Pozostaje jednak pytanie: dlaczego Tora pozostawiła miejsce na tę potencjalną pomyłkę, zamiast wyraźnie powiedzieć „w dniu po Pesach”?

2. Trzy miesiące

W Księdze Wyjścia 3:10 B-g mówi Mojżeszowi: “Kiedy wyprowadzisz lud z Egiptu, będziesz służył B-gu na tej górze.”  Innymi słowy, celem wyjścia z Egiptu było danie Tory. Między tymi dwoma wydarzeniami, Wyjściem z Egiptu a Objawieniem na Synaju miało miejsce siedem tygodni omeru. Te tygodnie były niezbędnym elementem przejścia z początku do końca wybawienia.

Trzy miesiące zostały zaangażowane w ten proces: Nissan, w którym miał miejsce Eksodus, Ijar, który cały wypełniony jest liczeniem omeru oraz Siwan, w którym dana została Tora.

Tylko te trzy miesiące są jednoznacznie wymienione w kontekście zbawienia. O Nissanie napisane jest: „Miesiąc Wiosny…. w nim wyszliście z Egiptu.” (Księga Wyjścia 23:15).  O miesiącu Ijar  dowiadujemy się: „Drugi miesiąc… po ich wyjściu z ziemi egipskiej” (Księga Liczb 1:1).  A o Miesiącu Siwan „W trzecim miesiącu po tym, jak Dzieci Izraela wyszły z ziemi egipskiej” (Księga Wyjścia 19:1).  Każdy z tych trzech miesięcy jest wymieniony, ponieważ każdy z nich był integralną częścią zbawienia.

3. Trzy rodzaje pożywienia

Peasch związany jest z jedzeniem macy.  Omer był jednostką jęczmienia.  A Szawuot ma specjalną ofiarę z dwóch bochenków chleba wypiekanych z zakwasem z najlepszej mąki.
Stawia to przed nami kilka problemów.

Tylko dwie ofiary z pożywienia nie mają w sobie pszenicy: omer oraz ofiara żony podejrzanej o cudzołóstwo.  Obie ofiary składały się z jęczmienia.  Do drugiego przypadku Talmud (Sota 14a) podaje powód: Jej ofiara miała być ze zwierzęcej paszy jako upokorzenie za jej niemoralność („Zrobiła to, co zwierzęta, dlatego przynosi paszę na ofiarę”).  Ale dlaczego omer jest ofiarą z paszy?

W Pesach nie wolno nam jeść niczego z zakwasem, ponieważ zakwas symbolizuje ludzką skłonność do dumy i samoświadomości.  Tak jak zakwas powoduje, że ciasto rośnie, tak też duma nadmuchuje człowieka arogancją. Dlaczego jednak możemy jeść zakwas przez resztę roku, a nawet jesteśmy do tego zobowiązani (w Świątyni) w Szawuot?

W Pieśni nad Pieśniami (1:4) znajdziemy wers: “Pociągnij mnie za sobą, pobiegniemy za tobą, król wprowadził mnie do swych komnat.”  Kabaliści rozumieją te trzy frazy jako odniesienie do trzech etapów wyjścia z Egiptu. „Pociągnij mnie” to Eksodus. „Pobiegniemy za tobą” to liczenie omeru. „Król wprowadził mnie do swych komnat” to danie Tory.

“Pociągnij mnie” jest bierne – odnosi się do Izraelitów wyprowadzonych z Egiptu przez B-ga. Ponad to jest w liczbie pojedynczej, podczas gdy „Pobiegniemy za tobą” jest i czynne i w liczbie mnogiej.

Zohar wyjaśnia, że pod koniec swego zniewolenia Izraelici przejęli pogańskie zachowania swoich oprawców.  Nie zasługiwali na zbawienie. Trzeba było ich złapać i wyciągnąć ze zniewolenia i stało się tak z inicjatywy B-ga.  A ponieważ Izraelici nie byli wewnętrznie przygotowani na taką zmianę, to nieoczekiwane zbawienie nie zmieniło ich wewnętrznie. Zadziałali z woli B-ga, a nie z potrzeby serca. I mimo że ich „b-ska dusza” odpowiedziała, „zwierzęca dusza” pozostała niezmieniona. Część ich istoty przyjęła objawienie, a ta druga część – zdolność czynienia zła, pozostała niezmieniona.  Rzeczywiście, mówi rabin Szneur Zalman z Ladów, z tego powodu napisano, że Izraelici uciekli z Egiptu (Ks. Wyjścia 14:15). To, przed czym uciekali, to zło w nich samych.

Możemy więc zrozumieć frazę “Pociągnij mnie.” Po pierwsze, kiedy wchodzimy w posiadanie przedmiotu poprzez jego złapanie, przedmiot ten w ogóle się nie zmienia, zmienia się tylko jego posiadacz:  w tym przypadku, Izrael przeszedł z rąk faraona do rąk B-ga. Sam Izrael się nie zmienił.

Po drugie, proces ten był bierny. Wyciągnięcie z Egiptu doszło do skutku z inicjatywy Niebios a nie poprzez spontaniczne działanie Izraelitów.

Po trzecie, odbyło się w liczbie pojedynczej. Objawienie tej niespodziewanej interwencji B-ga miało wpływ tylko na jedną część istoty. Duch odpowiedział, fizyczne zmysły nie.

5. Intelekt i namiętność

Celem objawienia była również zmiana fizycznej natury człowieka. Jak powiedział to Rabin Szneur Zalman z Ladów, jeśli człowiek miałby być czystym duchem, nie miałby ciała. Celem życia religijnego na świecie jest włączenie każdej strony ludzkiej natury do b-skiej pracy. W Talmudzie jest napisane: „I będziesz kochać P-na, swego B-ga całym sercem” – to znaczy obiema skłonnościami.”

To wzajemne oddziaływanie nie tylko uwzniośla fizyczną stronę człowieka, ale również jego życie duchowe, dodając do niego impuls i energię fizycznej namiętności. Człowiek jako istota intelektualna jest beznamiętny: jego emocje i pragnienia zostają osłabione poprzez racjonalną kontrolę jaką nad nimi sprawuje.  A zwierzęca energia, zarówno dosłownie w zwierzęciu jak i instynktowne popędy człowieka, są niepohamowane i potężne. „Dzięki sile wołów obfitość jest większa.” (Księga Przysłów 14:4).  Gdy zwierzę w człowieku nie walczy już z jego duchem, ale poddane zostaje sublimacji, cała jego namiętna intensywność zamieniona zostaje w życie w świętości.

Dlatego też omer składany zostaje z jęczmienia, zwierzęcej paszy. Na tym polegała praca tego okresu, na transformacji „zwierzęcej duszy” Izraelitów, na którą wpływu nie miało objawienie w Egipcie.

Jak to się robi?  Medytując.  Medytacja nad naturą B-ga rozbudza miłość i strach. Na początku, gdy człowiek świadomy jest tego, że bunt, duma i zwierzęcy upór wciąż mają nad nim kontrolę, musi „uciekać”.  To jest czas „tłumienia”. Ale gdy wyjdzie już z „Egiptu” kuszenia, nadchodzi czas na medytację i sublimację, gdy dwie strony człowieka nie walczą już o panowanie. Duch rządzi, a fizyczna natura przekazuje swoją energię.

Dlatego Salomon napisał: “Pobiegniemy za tobą.” Pobiegniemy, ponieważ nasza służba przyspieszona zostaje, przez ten nowy rodzaj energii. My pobiegniemy, ponieważ to my, a nie B-g przejmujemy inicjatywę.  I „my” ponieważ dwie strony naszej natury zaangażowane zostają w tę próbę dotarcia do B-ga i jedna napędza drugą.

6. Ostatni etap

Jest jeszcze kolejny etap.  Podczas wyjścia z Egiptu B-g zawołał. Podczas liczenia omeru  człowiek odpowiedział.  A podczas Dania Tory miała miejsce ostateczna abnegacja człowieka przed obliczem B-ga.
Podczas gdy przez 49 dni Izraelita przechodził transformację, nadal pozostawał sobą, posługując się wciąż swoimi zdolnościami i polegając na sobie. Ale na Synaju, przed obliczem B-ga, „wraz z każdym pojedynczym słowem, które wychodziło z ust Najświętszego, niech będzie błogosławiony, dusze Izraela odeszły” (Talmud, Szabat 88b). Byli puści. Jedyną rzeczywistością był B-g.
Dlatego w Pesach nie jemy zakwasu. Na początku, gdy duma i upór trzymają mocno swą władzę, muszą zostać pokonane, odsunięte na bok. Nie można z nimi wygrać racjonalnie, ponieważ mogą wpłynąć na umysł: „Mądrzy są do czynienia zła” (Jeremiasz 4:22)
Na etapie omeru posługujemy się naszym zrozumieniem, by przekierować swe emocje. Używamy zakwasu, który w nas istnieje, by samemu się zmienić.
I kiedy, w Szawuot, dojdziemy do całkowitego otwarcia się na B-ga, jest nam przykazane, byśmy używali zakwasu, zmieniając każdą część naszej natury w kanał na światło B-ga.
7. Każdy dzień
Rabini mówią nam, że “w każdym pokoleniu, każdego dnia człowiek ma obowiązek widzieć siebie tak jakby tego dnia wyszedł z Egiptu” (Talmud, Pesachim 116b, Tanja rozdział 47). Tak więc każdy z tych trzech etapów wyjścia z Egiptu jest częścią naszych codziennych zadań.
Na początku naszych modlitw mówimy: “Oddaje ci honor…” (modlitwa mode ani). To jest to oddanie, poddanie się B-gu, które poprzedza zrozumienie.  To jest codzienny Nissan, indywidualny Eksodus.
Potem mamy Psalmy pochwalne (pesukej dezimra) i szema ze swoimi błogosławieństwami.  To są modlitwy medytacji i zrozumienia. „Słuchaj Izraelu”, pierwsza fraza szema oznacza „zrozum”. I poprzez tę medytację  budzą się emocje i miłość do B-ga „całym sercem, całą duszą i całą siłą.”  To jest codzienny ekwiwalent miesiąca Ijar i liczenia omeru.
Ale, jak dotąd, reprezentuje to jedynie walkę przeciwko połowie, “zwierzęcej” połowie natury (bittul ha-jesz).  Wciąż na ostateczne wyplenienie czeka samoświadomość (bittul bi-meciut), które pojawia się po modlitwie Amida, kiedy „jak niewolnik przed swym panem” nie mamy własnego „ja”, z którym można porozmawiać.  Jesteśmy pustymi słowami”.  Mówimy „O P-nie, otwórz me usta.” I to jest codzienny Siwan, moment, gdy skonfrontowani zostajemy – tak jak Izraelici na Synaju – z wszechmocną obecnością B-ga.
8. Po szabacie
Teraz, w końcu, rozumiemy dlaczego Tora, w wersie cytowanym na początku, mówi “nazajutrz po szabacie”, zamiast “… po Pesach”.
Transformacja “zwierzęcej duszy” wymaga najgłębszych rezerw duchowej energii. Do wyprowadzenia Izraelitów z ich mocno osadzonej nieczystości potrzeba było więcej niż „anioła” – wysłannika.  Potrzeba było samego B-ga w Jego Chwale i Istocie.  Jeśli było tak w przypadku ucieczki od zła, tym bardziej musiało tak być przy transformacji zła w dobro. Do tego zadania potrzeba było duchowej siły, która mogła wejść do samego serca zła, nie podając się przy tym jego wpływowi.
Szabat to źródło głębokiej duchowości. To szczyt tygodnia. Wciąż jednak jest częścią tygodnia, czyli należy do czasu i skończoności.  „Nazajutrz, po szabacie” odnosi się do kroku poza szabat, poza czas: Objawienie większe niż świat.
Aby policzyć czterdzieści dziewięć dni omeru, czyli zmienić w świętość każde uczucie, które mamy, musimy swoje wysiłki oprzeć na “nazajutrz po szabacie” – świetle B-ga spoza tego czasu.

Refleksje nad szacunkiem i omerem

Harry S. Pearle

Refleksje nad szacunkiem i omerem

Okres żałoby w czasie omeru zawsze mnie intryguje. Dlaczego jesteśmy w żałobie przez 32 dni? Żałoba trwa tylko jeden dzień w Tisza Beaw, w dni postu i w Jom Haszoa.  Dlaczego aż 32 dni? Powiedziane jest, że uczniowie rabina Akiwy zginęli, ponieważ nie mieli dla siebie nawzajem szacunku. O co chodzi z tym szacunkiem?

(więcej…)

Nie zgub się w tłumie

Yitschak Meir Kagan

Po wyjściu z Egiptu Żydzi tak bardzo chcieli otrzymać Torę, że zaczęli liczyć dni pozostałe do tego wielkiego wydarzenia [i]. Był to wstęp do przykazania liczenia omeru, które otrzymaliśmy później na górze Synaj.
Przez wieki liczenie omeru pozostało przygotowaniem się na otrzymanie Tory. [ii] Kiedy końca dobiegną 49 dni liczenia omeru, od razu obchodzimy święto Szawuot (upamiętniające danie Tory na górze Synaj).

(więcej…)

Ziarno, wzrost i dobro

Shlomo Yaffe

Tora nakazuje nam, byśmy drugiego dnia Pesach przynieśli miarę – omer – z pierwszego żniwa jęczmienia.  Miarę tę mamy przynieść do Świątyni w Jerozolimie jako ofiarę dla B-ga. Nie wolno nam korzystać z tegorocznych zbiorów aż do chwili złożenia ofiary. Potem liczymy 49 dni i 50 –ego dnia, czyli w Szawuot, przynosimy w ofierze pierwszą pszenicę i nie wykorzystujemy tegorocznego ziarna na ofiary w Świątyni, aż do chwili złożenia tej ofiary.

(więcej…)

Zarządzanie czasem

Naftali Silberberg

Czy wszyscy nie chcielibyśmy mieć więcej czasu? 

W tyle projektów moglibyśmy się zaangażować, tyle miejsc pragnęlibyśmy zobaczyć i tyle rzeczy zrobić, ale mamy tak mało czasu do wykorzystania. 

(więcej…)

Czas dający się gromadzić

Yanki Tauber

 

Mamy w zwyczaju myśleć o czasie jako o ustalonej linijce, którą mierzymy nasze życie.

Mijamy” czas (albo on mija nas) w niezmiennym tempie.  Czas ma ogromny wpływ na wszystko, co dotyczy nas , ale my nie mamy na niego żadnego wpływu.  Nauki fizyczne dawno już odrzuciły to kursoryczne pojęcie czasu, pokazując, jak czas, podobnie jak jakiekolwiek inne zjawisko fizyczne, jest w istocie ciągliwy.

(więcej…)

Odliczanie

Przygotowania do jakiejkolwiek uroczystości dają nam wgląd co do charakteru tego oczekiwanego zdarzenia.  Kobieta w salonie sukien ślubnych, kupująca białą suknię przygotowuje się do swego ślubu, a ktoś inny na kempingu, zbierający chrust i układający go w mały stos, przygotowuje się do rozpalenia ogniska.

(więcej…)

Sefira: objawienie i zmagania

Miasto otoczone było łańcuchem wysokich, ciemnych i pokrytych lasem wzgórz. Ciężkie, wilgotne chmury unosiły się ponad wąskimi alejkami, blokując nawet najmniejszy promień słońca. Mieszkańcy miasta rodzili się, żyli – i umierali – w „padole łez”, jak czasem nazywano to miejsce. Nie mieli pojęcia, że gdzieś tam daleko istnieją szczęśliwe, rozświetlone słońcem miejsca.

(więcej…)

Nadążyć za samym sobą

Tali Loewenthal

 

Gdy Żydzi wyszli z Egiptu, doświadczyli ogromnego skoku na przód. W krótkim czasie zdołali zostawić za sobą okrutny czas niewolnictwa i zdobyć wolność. Mędrcy mówią nam, że postawieni zostali wtedy przed nowym wyzwaniem : musieli nadążyć za sobą.

(więcej…)

Liczby

Liczby to zabawne twory. Z jedej strony wydają się być zupełnie pozbawione znaczenia: pomyśl o bezduszności biurokracji (“Idź do okienka nr 14 i wypełnij formularz nr 3062”) lub o banalności adresu jak na przykład „20-sta ulica dom nr 25”. Z drugiej strony zauważ jak zastosowane zostają liczby, gdy mówimy “Osiemnaście lat doświadczenia w biznesie”, “Dom wart 450 000 dolarów”, lub “To jest nasze dziecko. Ma trzy lata.”

(więcej…)

Szczyty i równiny

Yanki Tauber

Ciekawe, jak my, ludzie, odnosimy się do czasu. Bierzemy jedną 365-ą jego część, zaznaczamy czerwoną kredką i nazywamy naszymi “urodzinami”, inne ułamki nazywamy “rocznicami”, “wakacjami” i wyborem świąt i dni pamięci. Każdy z nich jest odpowiednio przeznaczony na radość, smutek, cokolwiek.

(więcej…)

Dlaczego liczymy omer?

OMER symbols1

Yeruchem Eilfort

OMER symbols1Począwszy od drugiej nocy Peasch, aż do dnia przed samym rozpoczęciem Szawuot, Żydzi wypełniają szczególną micwe, która nazywa się sefirat haomer (liczenie omeru). Tora nakazuje nam, byśmy każdego roku w tym czasie odliczali siedem pełnych tygodni czyli 49 dni. Po upływie siedmiu tygodni obchodzimy Szawuot, co oznacza “tygodnie”.

Liczenie omeru uważa się za micwe, dlatego odliczanie, które ma miejsce każdego wieczoru, poprzedzone jest błogosławieństwem.  Błogosławieństwo możemy jednak odmówić tylko wtedy, gdy w naszym liczeniu nie opuściliśmy ani jednego wieczoru. Jeśli opuściliśmy odliczanie nawet jeden raz w ciągu tego okresu, nie możemy już odmawiać błogosławieństwa. Zamiast tego musimy uważnie słuchać, gdy błogosławieństwo odmawiają inni i wtedy policzyć omer.

W czasach Świątyni, pod koniec odliczania, przynosiło się specjalną ofiarę z ziarna. Ofiarą tą potrząsało się w rożnych kierunkach, podobnie jak robimy z lulawem w czasie święta Sukot, aby pokazać wszechobecność Najwyższego Boga.
Dlaczego liczymy te dni? Istniej kilka powodów. Po pierwsze, liczenie odzwierciedla nasze podekscytowanie z nadchodzącej chwili otrzymania Tory, którą obchodzimy w Szawuot. Tak jak dziecko, które odlicza dni pozostałe do końca szkoły, albo do nadchodzących wakacji, liczymy dni, aby pokazać nasze podekscytowanie ponownym otrzymaniem Tory (ponieważ rzeczywiście otrzymujemy Torę w nowy sposób każdego roku)

Dowiadujemy się również, że ten okres ma za zadanie przygotować nas duchowo. Gdy Żydzi byli w Egipcie prawie 3400 lat temu, przyswoili sobie wiele z niemoralnych zachowań Egipcjan. Żydzi zniżyli się do bezprecedensowego poziomu duchowego zbrukania i byli na skraju załamania. W ostatniej chwili Izraelici zostali cudownie ocalei. Doznali duchowego odrodzenia i szybko wznieśli się na najświętszy wspólny poziom, którego kiedykolwiek doświadczyli. Byli tak świeci, ze gdy stali przed górą Synaj, by otrzymać Torę, porównywalni byli do aniołów.

To w ciągu tych 49 dni przeszli tak radykalną transformację. Od najniższego z niskich do najwyższego z wysokich w ciągu jedynie 7 tygodni!

Przykazania Tory nie maja być jedynie historią, lecz raczej wciąż trwającą lekcją życia dla każdego Żyda. Każdego dnia patrzymy na Torę tak, jak gdybyśmy ja świeżo otrzymali i podchodzimy do niej i do jej przykazań z odpowiednim zapałem.

Musimy więc także przyswoić sobie lekcje liczenia omeru. To właśnie w tym czasie pragniemy wzrastać i dojrzewać w naszej duchowości. Tora nie pozwala nam zadowolić się naszym obecnym poziomem duchowości. Zamiast tego mówi nam, byśmy wyznaczyli sobie wyższe cele i metodycznie podeszli do ich osiągnięcia.

Wzrost jakiego doświadczamy w tym okresie podobny jest do maratonu. Spieszymy się i próbujemy udoskonalić się każdego dnia, aż do dnia w którym znowu otrzymamy Torę. W ciągu tego procesu patrzymy w głąb siebie i pracujemy nad wszystkimi negatywnymi cechami.

Jeśli ciężko przychodzi nam dobroczynność, wychodzimy na zewnątrz, by zrobić więcej w tej sferze. Jeśli sprawiedliwość nie jest nasza mocną stroną, trzymamy się najwyższych z możliwych standardów i stajemy się bardzo dokładni i wymagający jeśli chodzi o nasze osobiste zachowanie. I tak dalej we wszystkich dziedzinach życia.

Pesach Szeni: Druga szansa na postęp duchowy

pesach sheni

Z nauk Rebbe, Rabina Menachema M. Schneersona:

” Kolejna szansa zapewniona”
Pesach Szeni (“Drugi Pesach”) jest świętowany 14 dnia miesiąca Ijar, miesiąc po pierwszej nocy Pesach.
Tora mówi, że w pierwszym roku po Wyjściu z Egiptu, kiedy naród żydowski przygotowywał się do złożenia ofiary na Pesach:
«Znaleźli się jednak mężowie, którzy z powodu [dotknięcia] zwłok ludzkich stali się nieczyści i nie mogli w tym dniu złożyć ofiary na Pesach. Mężowie ci stanęli przed Mojżeszem i Aaronem i rzekli do nich: „Jesteśmy nieczyści… [ale] dlaczego mamy być wykluczeni ze złożenia daru ofiarnego dla Pana w oznaczonym…”
A Mojżesz im odpowiedział: „Zaczekajcie, a ja posłucham, co Pan względem was rozporządzi”.
Haszem w ten sposób przemówił do Mojżesza: „… Jeśli ktoś… będzie nieczysty albo będzie w tym czasie odbywał daleką podróż, winien [mimo to] obchodzić Pesach dla Stwórcy…. [Ci wszyscy] winni ją obchodzić czternastego dnia o zmierzchu, w drugim miesiącu…”»
Ktokolwiek nie złozył ofiary na Pesach, nie ważne czy z powodu nieczystości czy nawet dlatego, że dobrowolnie przekroczył B-żą wolę, została dana mu szansa na zadośćuczynienie za swóje niedociągnięcia poprzez złożenie ofiary na Pesach Szeni.
 “Nigdy nie jest za późno!”
VI Rebbe wyjaśniał: “Pesach Szeni uczy nas, że ‘Nic nie jest stracone na zawsze: nigdy nie jest za późno!’ Możemy zawsze naprawić swoje postępowanie. Nawet ktoś, kto jest nieczysty, kto był daleko i nawet pragnął by tak było, nadal może poprawić się.” Nie ma uzasadnienia dla rozpaczy. Każdy indywidualnie, bez względu na swoja sytuację, zawsze ma potencjał by zrobić krok do przodu w swojej służbie B-gu, w naprawie swojego życia.
Po poznaniu znaczenia Pesach Szeni, ktoś mógłby się zpytać: Dlaczego zostało ono ustanowione pełen miesiąc po Pesach, w miesiącu Ijar? Czy nie byłoby lepiej by odpokutować za nasze braki przy najbliższej nadażającej się okazji w trakcie miesiąca Nissan?
Możemy odpowiedzieć na to pytanie poprzez porównanie duchowego charakteru miesięcy Nissan i Ijar. Nissan jest miesiącem objawienia, miesiącem, podczas którego B-g okazał Swoją wielkość i wybawił naród żydowski pomimo ich niedoskonałości. Ijar, poprzez kontrast, jest miesiącem indywidualnych wysiłków, jakości, których przykładem jest micwa Sefira HaOmer (Liczenia Omeru). Tematem Ijar jest samo-oczyszczenie zainicjowane przez każdego osobiście, które ma tę samą naturę, co Pesach Szeni – święto, podczas którego tym jednostkom, które nie były zmotywowane przez Pesach, zostaje dana dodatkowa możliwość by „wyprowadzić” siebie samych.
 Pesach i Chamec razem
Różnica poziomów B-skiej służby reprezentowanych przez Pesach Riszon (Pierwszy Pesach) i Pesach Szeni ma odbicie w jednej z halachicznych różnic pomiędzy nimi. W Pesach Riszon, wszelkie ślady chamecu muszą być wymazane; w Pesach Szeni, mimo tego, że jemy macę, możemy posiadać też chamec.
W Pesach Riszon, podniesieni wysoko przez zainicjowane przez B-ga objawienie miesiąca Nissan, dążymy do osiągnięcia nowych wyżyn duchowej wolności poprzez wykraczanie poza granice naszej osobowości. To konieczność by pozostawić za sobą „swój chamec”, np. egoizm.
Potem nadchodzi miesiąc Ijar, ze swoim wymogiem indywidualnej duchowej „pracy domowej”. Zgodnie z tym, w Pesach Szeni, koncentrujemy się na oczyszczaniu i ulepszaniu naszego obecnego poziomu postępowania. A ponieważ w tego rodzaju awoda (praca) musimy mieć do czynienia z wszystkimi obecnymi składnikami naszej natury, posiadanie chamecu w Pesach Szeni jest dozwolone.
 Pragnienie wewnątrz naszych serc.
W świetle tego, możemy wyjaśnić, dlaczego micwa Pesach Szeni powstała jako odpowiedź na szczerą prośbę osób, które były nieczyste duchowo. Jednym z celów Judaizmu jest „ściąganie” świętości — na dół, inaczej mówiąc — na ziemię. Jednakże jeszcze ważniejszym celem jest, by wynieść, wywyższyć świat i ziemskie aspekty człowieka, by przemienić wszystkie aspekty naszego życia, i przynieść na powierzchnię esencjalną pobożność i czystość z naszego wnętrza.
 Sama idea Pesach Szeni została przynaglona przez pragnienia z głębi serc, tych, którzy, pomimo swojej nieczystości, protestowali: “Dlaczego mamy być powstrzymani od złożenia B-gu ofiary?”. Micwa została nadana, nie jako przykazanie z Góry, lecz jako wyraz wewnętrznej ludzkiej potrzeby by ustanowić więź z B-giem.
Ta potrzeba istnieje potencjalnie w głębi każdego żydowskiego serca. Człowiek wołający o “jeszcze jedną szansę” odzwierciedla rodzaj B-skiej służby zwanej teszuwą (skrucha; lit. “powrót”). Bo każdy, nawet osoba, która jest “na odległej ścieżce” posiada B-ski potencjał, który zawsze szuka sposobu by się zrealizować.
 Krocząc ponad czasem
Koncepcja teszuwy pomaga nam zrozumieć kolejną różnicę pomiędzy Pesach Szeni a Pesach Riszon. Pesach Riszon trwa siedem dni (osiem w Diasporze), podczas gdy Pesach Szeni jest celebrowany jedynie przez jeden dzień. Tydzień reprezentuje cykl zmian, które rządzą naszym materialnym światem. Duchowe doświadczenie Pesach Riszon wymaga pełnego tygodnia, gdyż obejmuje on cały cykl wzrostu i zmian, które muszą zajść wewnatrz ram naszej ziemskiej egzystencji.
Jednakże służba teszuwy, wymaga od nas byśmy dotarli poza nasze ograniczenia, ziemskie ramy odwołania i byśmy wyrazili nieograniczony potencjał Bożej iskry wewnątrz nas. Ten potencjał, który przekracza restrykcje naturalnego swiata, nie może być zamknięty wewnątrz ograniczeń czasowych. Świętowanie Pesach Szeni przez jeden dzień symbolizuje transcendencję. Tutaj, liczba jeden nie jestnajmniejszą liczbą; lecz, reprezentuje jedność, która przekracza wszystkie liczbowe wartości.
 Przekraczająca czas jakość teszuwy jest zobrazowana przez Talmudyczny przykład Rabina Eliezera ben Durdaya. Pomimo tego, że wiódł on swawolne życie, kiedy poczuł się zmuszony by zrobić teszuwę doświadczył wewnętrznej transformacji, tak intensywnej, że jego dusza odsąpiła od jego ciała kiedy szlochał w wyrzutach sumienia i skrusze. Kiedy Rabin Jehuda HaNasi usłyszał tę historię, on również zapłakał, wykrzykując, “Istnieją tacy, którzy dostepują [swojego udziału w Przyszłym] Świecie po wileu latach [B-skiej słuzby], i są inni, którzy dostępują [swojego udziału w Przyszłym] Świecie w jednej chwili.”
 
Chasydzka myśl tłumaczy, że Rabin Jehuda HaNasi zareagował z pozytywną formą zazdrości, gdyż zrozumiał, że teszuwa Rabina Eliezer ben Durdaya przewyższyła jego własne duchowe wyżyny.
Nieustanny Wzrost
Pomimo tego, że Pesach Szeni został pierwotnie ustanowiony dla tych, którzy nie złożyli ofiary na Pesach we właściwym czasie, jego duchowy wyraz w naszej służbie Stwórcy jest równy wszystkim Żydom, nawet tym, którzy obchodzili Pesach tak szczegółowo jak to tylko możliwe.
 
Ofiara na Pesach miała zmotywować każdą jednostkę do porzucenia swojego 'osobistego Egiptu’, by dokonać radykalnego odejścia od jego wcześniejszego duchowego stanu i osiągnąć nowy, wyższy poziom w B-skiej służbie. Wyjście z Egiptu jest ciągłym procesem; musimy stale dążyć naprzód. Bez względu na to, jakie wyżyny ktoś juz osiągnął, nie powinien pozostawać zadowolony z poziomu, na który dotarł, lecz powinien zawsze poszukiwać sposobu by przejść dalej do przodu. Gdyż B-ży potencjał wewnątrz nas jest nieskończony.
 
Dlatego też, w miesiącu Ijar, ofiara przyniesiona na Pesach Riszon staje się niewystarczająca. Ponieważ upływ czasu dostarczył nam sposobności osiągnięcia większych wyżyn w naszej B-skiej służbie, dlatego konieczne jest byśmy przynieśli kolejna ofiarę na Pesach Szeni.
 
Konieczność nieustannego duchowego wysiłku jest zilustrowana przez odniesienie do praw regulujących rytualną czystość. Istnieje kilka stanów czystości i nieczystości. Na przykład, w porządku rosnącym, ktoś, kto jest uznany za czystego pod względem Chullin (nie-sakramentalnego jedzenia) może być nieczysty pod względem bardziej rygorystycznych wymogów Maaser Szeni (Drugiej Dziesięciny, która musi być spożyta w Jerozolimie tylko w stanie czystości). Tak samo, ktoś, kto jest uznany za czystego pod względem Maaser Sheni może być nieczysty w odniesieniu do Teruma (porcja zboża oddawana Kohanim). Podobnie, ktoś, kto jest czysty pod względem Teruma, może być nieczysty dla celu uczestnictwa w ofiarach składanych w Beis HaMikdasz.
Te katgorie są analogiczne do naszej b-skiej służby. Mimo tego, że osoba może być “czysta” na swoim poziomie służby B-gu dnia miesiąca Nissan, jego rozwój od tego czasu czyni jego poprzedni status niezadowalającym. W porównaniu do jego obecnego poziomu osiągnięć, jego poprzedni stan jest “nieczysty”, i dlatego jest zobligowany by złożyć druga ofiarę na Pesach.
 
Jest to wzorzec stałego rozwoju — “Z mocy w moc wzrastać będą:” — jest powiązane z “staną przed B-giem na Syjonie.” (Techilim 84:8). Oby osobisty wzrost motywowany przez Pesach Szeni przygotował nas na czas kiedy Beis HaMikdash będzie odbudowany i będziemy składać ofiary na Pesach i inne świąteczne ofiary. I niech to się zdarzy w bliskiej przyszłości.
 
(Zaadaptowane z Likkutei Sichos, Vol. XVIII, Parshas Behaalos’cha; Sichos Motzaei Shabbos Parszas Emor, 5738.
Autoryzacja – Kehot Publication Society)

 

Rachca – Obmywanie rąk

Mycie rąk

Przed spożywaniem chleba—metaforą ludzkiego zaangażowania w materialność—przygotowujemy się duchowo poprzez obmywanie rąk…
….na Synaj

Droga z Egiptu prowadzi przez Synaj….

(więcej…)

Maggid

Opowiadanie Historii  

I przekażez to swojemu dziecku, jutro, gdy ono zapyta, „Co to jest?”
A ty odpowiesz mu:
„Mocną ręką, B-g wyprowadził nas z Egiptu…”

(więcej…)

Jachac

Złamanie macy

„…rodzielenie macy jest pamiątką rozdzielenia sie morza…”

(więcej…)

Karpas

Przystawka

„…na pamiątkę przygniatajacej pracy, którą znosiliśmy…
Z Egiptu …”

Majmonides definiuje „przygniatającą pracę” jako „niekończącą się i bezcelową pracę”. Egipcjanie, których celem w niewoleniu ludu żydowskiego było zniszczenie ich narodowości i złamanie ich ducha, odmówili nadania jakiegokolwiek planu, logiki, wydajności czy użyteczności ich pracy.

(więcej…)

Urchac

Obmywanie rąk

„…obmywanie rąk powoduje dzieci do pytań…”

 

Pesachowe Dziecko

Pesach jest w dużej mierze świętem dziecka. Bo to dziecko wywołuje w nas świadomość, że my też jesteśmy dziećmi B-ga, i przez to jesteśmy naprawdę wiecznie wolni. To dziecko otwiera nam oczy na ostateczne znaczenie Pesach: że B-g wyprowadzając nas z Egiptu by uczynić z nas naród wybrany, uwolnił nas z wszelkiego zniewolenia i poddania po wszystkie czasy.

(więcej…)

Kadesz

Toast za Wolność

…Zman cheiruteinu – czas naszej wolności…

 

Wolność Pesach

Wolność jest powszechnie postrzegana jako usunięcie wszelkich zewnętrznych ograniczeń osobistego rozwoju i wyrażania siebie. Wolność jest naturalnym stanem człowieka. Ten sposób rozumowania sugeruje: uwolnij kogoś spod wszelkich zewnętrznych sił, które go ograniczają i hamują, a otrzymasz wolne istnienie ludzkie. Pesach ucieleśnia dużo bardziej ambitną wolność.

(więcej…)

Błogosławieństwa na okoliczność zapalania świec

Baruch Ata Adonaj Elohejnu Melech Haolam, aszer kidszanu Bemicwotaw, weciwanu lechadlik ner szel Jom Tow.

Baruch Ata Adonaj Elohejnu Melech Haolam, szehechejanu wekimanu wehigianu lizman haze.

Baruch Ata Adonaj Elohejnu Melech Haolam, aszer kidszanu Bemicwotaw, weciwanu lechadlik ner szel Szabat Kodesz.

Reszta Pesach

MG 0647

Dwa Sedery już za Tobą. Ale jak wiadomo Tydzień Pesachowy trwa ! 
Po dwóch dniach zakazu wykonywania pracy (coś na wzór Szabatu, ale wolno gotować i przenosić rzeczy poza miejscem zamieszkania), nadchodzą dni przejściowe. Wykonujemy jedynie pracę, która jest absolutnie niezbędna. Nie należy odstawiać wina – w dobrym tonie jest wypić kielich wina do każdego posiłku w okresie Pesach. I nie zapominaj o macy – w końcu to istota Pesachu.

(więcej…)

Wszystko o macy

Maca to jedyna micwa, którą dziś dysponujemy, a którą faktycznie się spożywa i trawi. Zgodnie z Kabałą, jedzenie macy ma wielki wpływ na kształtowanie duszy. Dlatego warto upewnić się, że mamy do czynienia z ORYGINAŁEM.

Nie każda maca została stworzona na równi z innymi macami. Istnieją bowiem:

Maca na cały rok: Niekoszerna na potrzeby Pesach – niezależnie od okoliczności.

(więcej…)

Jak przygotować wspaniałą kolację sederową na Pesach

Tej nocy, w którą opuściliśmy Egipt, nasze rodziny zasiadły wspólnie do posiłku z macy i gorzkich ziół, opowiadając z zapałem swoim dzieciom o szeroko rozwartych oczach o obietnicy, jaką złożyli swoim praojcom i o tym, jak miało dojść do jej realizacji. I wówczas, o północy rozpoczęło się wyzwolenie

Dziś, ponad trzy tysiąclecia później my, wnuczęta już po kilka tysięcy razy zbieraliśmy to samo jedzenie i opowiadaliśmy tą samą historię w oczekiwaniu na wyzwolenie jeszcze bardziej znamienite – od bolów głowy, od świata materialnego, od marazmu duchowego, od brutalnego, nieczystego świata.

(więcej…)

Znajdź, spal i wywłaszcz

W noc poprzedzającą Pesach odprawiamy rytuał znajdowania i niszczenia chamecu, zwany bedikas chamec. Dziesięć papierowych zwojów z chamcem należy rozmieścić w całym domu (pamiętaj, aby wszystko sobie zapisać). Zdobądź kilka papierowych toreb, świeczek (lub latarek), drewnianą łyżkę i pióra. Następnie, pół godziny po zachodzie słońca, całą rodziną zmówcie błogosławieństwo:

(więcej…)

Jak stworzyć własna strefę pozbawioną Chamecu

CZYM JEST CHAMEC I CO W NIM JEST TAKIEGO STRASZNEGO?

Chamec oznacza dosłownie „sfermentowane ziarno”. Jakikolwiek napój lub potrawa powstała na bazie pszenicy, jęczmienia, żyta, czy owsa lub ich pochodnych, których nie uchroniono przed skwaszeniem lub fermentacją uznawany jest w Pesach za chamec.

(więcej…)

Opowieść pesachowa

OPRESJA
Nasz Praojciec Abraham wniósł do ciemnego świata Oświecenie. Ale Faraon zdegradował nas do poziomu niewolników, zdemoralizował nas, zabijał nasze dzieci na naszych oczach a następnie, gnębił nas. Nie był jednak w stanie złamać w nas ducha. Mieliśmy wiarę w to, że pewnego dnia B-g wyzwoli nas z niewoli i poprowadzi do Ziemi Obiecanej jako Naród Wybrany.
POWSTANIE
Pewnego dnia B-g przemówił do Mojżesza objawiając mu się w postaci gorejącego krzewu. Powiedział mu: „Pójdziesz do Faraona i powiesz, aby uwolnił Mój Lud!”. Ale Faraon nie zamierzał pozwolić narodowi wierzącemu w Jednego B-ga zszargać jego własnego autorytetu. Egipt był jego królestwem i żaden „B-g Hebrajczyków” nie mógł urągać rządom piramid.
CUDA
Faraona czekało nie lada zaskoczenie. Dotychczas, żył on w świecie dość przewidywalnym.
Jednak Mojżesz dokonał aktu zniszczenia tego spokoju i pewności – na naszych oczach, oczach ludu Egiptu i w oczach każdego, kto oczy miał. Cud po cudzie – w sumie po dziesięćkroć – Mojżesz udowadniał, że za prawami natury stoi Potęga B-ska, która może zrobić absolutnie wszystko.
WYZWOLENIE
W końcu niezwykle uparty Faraon musiał się poddać. Tego dnia – 15 Nissan – blisko 600,000 rodzin żydowskich (wraz z innymi rodzinami, które do nas dołączyły) rozpoczęło, z podniesionymi głowami i z pieśniami pełnymi radości na ustach, swój Exodus z Egiptu do Ziemi Obiecanej. Najistotniejszym był ich postój pod Górą Synaj, gdzie wysłuchali Nieskończonej Mądrości B-żej od Niego Samego, gdzie otrzymali mądrość życia – Torę. Od tamtej pory Mądrość ta pozwoliła nam trwać, rozrastać się i rozwijać jako Naród.
Mądrość ta i nasze doświadczenia pozwoliły nauczyć świat wolności i praw przysługujących każdej istocie ludzkiej, której dusza jest zawsze „odzwierciedleniem samego B-ga”.
 

Wymienianie podarunków z jedzeniem między przyjaciółmi

Purim M.Chagall

Przydatne rady jak wymienić się podarunkami w dzień Purim:

Jesteśmy zobligowani by wysłać / wręczyć przynajmniej dwa podarunki spożywcze przynajmniej do jednej osoby. Ten obowiązek dotyczy zarówno mężczyzn jak i kobiet. Kobiety powinny obdarowywać kobiety, a mężczyźni mężczyzn.

Micwa ta powinna być wypełniona w dzień Purim.

By wypełnić tę micwę, należy podarować coś do jedzenia, które może być spożyte bez wcześniejszego przygotowania, takie jak upieczone mięso lub ryby, wyroby cukiernicze, owoce, słodycze, wino, lub inne napoje. Obligacja ta nie może być wypełniona poprzez danie pieniędzy.

Dobrze jest wysyłać podarunki do tak wielu przyjaciół – jak tylko jest to możliwe. Lepiej jest, jednak, by być bardziej hojnym, obdarowując biednych, potrzebujących, niż  przyjaciół.

Micwa ta dotyczy również niezamożnych, biednych ludzi. Jeśli ktoś nie ma niczego, co mógł by podarować, powinien wymienić sie swoim własnym jedzeniem ze swoim przyjacielem lub sąsiadem i w ten sposób oboje będą mogli wypełnić tę micwę.

Właściwym jest by podarunki były wystraczająco obfite by wyrażały szacunek do obdarowanego. Należy też zadbać, by nie wysyłać czegoś tak błahego, by mogło to obrazić odbiorcę.

Również jest właściwe, by prezenty były dostarczane przez trzecią osobę a nie osobiście przez darczyńcę. Generalną zasadą jest spełnienie micwy osobiście, jednak wyraz „miszlo’ach manot” figurujący w Megili daje do zrozumienia,  że w przypadku tej micwy lepiej jest spełnić ją poprzez wysłannika. („Miszlo’ach” oznacza wysyłanie.) Mimo wszystko, jeśli ktoś dostarczy te podarunki osobiście, wypełni tym samym swój  obowiązek.

Żałobnicy nie są zobligowani do spełniania tej micwy. Jednakże, niektóre autorytety utrzymują, że i oni powinni wysyłać podarki, o ile nie będzie to źródłem radości.

Al Ha-Nissim. Jak i kiedy.

Rabin Menachem M. Schneerson, Lubawiczer Rebbe
Z B-żej Łaski
Al Ha-Nissim

Jak i Kiedy

Ponieważ świąteczny posiłek w Purim jest wymogiem rabinicznym, obowiązek recytowania modlitwy Al ha-Nissim w ramach Dziękczynienia po posiłku w Purim jest bardziej restrykcyjny niż podobny wymóg w Chanukę.

(więcej…)

Ester i współczesna żydowska kobieta: błyszczące przykłady dla wszystkich

Brooklyn, N.Y.
Mrs. ____________
Northridge, CA 91324

Błogosławiąc i pozdrawiając:

Otrzymałem twój list; i niech B-g wynagrodzi wypełnianie dobrych pragnień twojego serca, byś miała dobre nowiny w sprawach, o których pisałaś.

(więcej…)

Ekstremalny Żyd

wg Yanki Tauber

Wczoraj rano, kiedy odwoziłem do szkoły moją siedmioletnią córkę, zapytała mnie: „Jaki jest najważniejszy dzień w roku?”

„Jom Kipur” – odpowiedziałem odruchowo. Lecz chwilę później powiedziałem – „A może Purim ?….”.

Na następnych czerwonych światłach znowu się 'poprawiłem’: „Właściwie, to Pesach jest takim bardzo ważnym dniem w naszej historii. Szawuot też, kiedy otrzymaliśmy Torę i Rosz Haszana też…”

(więcej…)

Edukacyjna lekcja od Mordechaja

List Rebego Lubawiczera, Rabina Menachema M. Schneersona

Z B-żej Łaski
7 Adar, 5712
Brooklyn, N.Y.
Jedenasta Doroczna Konwencja Komitetu do Wsparcia Żydowskiej Edukacji, pod auspicjami Merkos L’Inyonei Chinuch, Inc.
Niech B-g was wszystkich błogosławi

(więcej…)

Nieznana radość

„Osoba jest zobligowana do picia w Purim” – mówi Talmud – „póki nie będzie znała różnicy pomiędzy 'Przeklęty Haman’ (Arur Haman) i 'Błogosławiony Mordechaj’ (Baruch Mordechaj)”.

Istnieją różne typy radości. Istnieje „radość micwy” dla Żyda, która jest nakazana w: „Służ B-gu z radością” (Psalm 100:2). Micwa wypełniana radośnie jest większa, głębsza, bardziej żywa, niż micwa wykonana mechanicznie. Ta radość, jednakże, nie tkwi w niej samej, lecz ze względu na uwydatnienie micwy.

(więcej…)

Pomyśl teraz

Yanki Tauber

Jedno z praw regulujace czytanie Megilat Ester („Zwój Estery”) mówi, że: „Ten kto czyta Megilę na wspak nie wypełnił swojego zobowiązania” (Talmud, Megila 17a). Proste znaczenie tego prawa jest takie, że Księga Estery musi być czytana w porządku, nie – powiedzmy – rozpoczynając od rozdziału 10, a kończąc na rozdziale 1.

(więcej…)

Dlaczego mężczyźni piją w Purim?

Właśnie teraz powinienem napisać coś o Purim, jednak nie mogę. Całkowicie tracę grunt pod nogami. Jestem mężczyzną, a Purim to babska rzecz. Odnalezienie „kobiety we mnie” również nie pomoże – próbowałem z nią pogadać, lecz nie zrozumiałem jej dobrze. Więc pozostałem z mężczyzną we mnie, który pozostaje zafrapowany przez tę całą rzecz.

(więcej…)

Tu B’Szwat w minutę

Kiedy ostatni raz życzyłeś drzewu Szczęśliwego Nowego Roku? 15 dzień hebrajskiego miesiąca Szwat jest do tego świetną okazją. Znany jest jako Tu b’Szwat, Nowy Rok Drzew.

Dlaczego drzewa świętują swój Nowy Rok o tyle później niż my? Ma to związek z deszczową porą w Izraelu, nadchodzącą ze świętem Sukot. Deszczom zabiera cztery miesiące by nasycić glebę, odżywić drzewa i nakłonić je do zrodzenia owoców.

Ważnym jest by dowiadywać się o tym święcie na bieżąco, jeżeli zamierzasz dać dziesięcinę ze swoich owoców, jak to robiliśmy w czasach Świątyni, gdyż wymagane dziesięciny różnią się z roku na rok. Okazja ta jest również ważna jeśli jesteś drzewem i akurat szukasz jakiegoś powodu do świętowania…

My, ludzie, możemy również świętować wraz z drzewami. W końcu, Tora mówi, że: „Człowiek jest drzewem pola”. Jesteśmy odżywiani przez głębokie korzenie, sięgające aż do Abrahama i Sary; sięgamy w górę aż do niebios stojąc twardo na ziemi; a kiedy robimy wszystko poprawnie, wydajemy owoce, które ulepszają świat—nasze dobre uczynki.

Tradycyjne zwyczaje:                                             

Zjedz jakiś owoc tego dnia. Najlepiej jeżeli zdobędziesz któreś z owoców, z których znana jest Ziemia Izraela: oliwki, daktyle, winogrona, figi czy granaty.

Błogosławieństwo na owoc (z drzewa/krzaku):

Baruch Ata A-donaj, Elo-heinu Melech ha’Olam borei pri ha-ec.

[Błogosławiony jesteś Ty, P-nie nasz B‑że, Królu wszechświata, który stwarzasz owoc drzewa.]

Jeżeli spożywasz owoc pierwszy raz w jego sezonie, recytujesz błogosławieństwo Szehechejanu przed wypowiedzeniem błogosławieństwa na owoc:

Ba-ruch A-ta Ado-naj E-lo-he-nu Me-lech ha-olam sze-heche-ja-nu ve-kij-ma-nu ve-higi-a-nu liz-man ha-ze.

[Błogosławiony jesteś Ty, P-nie nasz B‑że, Królu wszechświata, który dałeś nam życie, podtrzymywałeś nas, i pozwoliłeś nam doczekać tego czasu.]

Niektórzy mają zwyczaj by jeść tego dnia chleb świętojański. Mistrz Kabały Arizal jadł piętnaście rodzajów owoców tego dnia!

Celebrując przyjemność

Tu B’Szwat: Mistyczna Interpretacja

Świętowanie Tu B’Szwat—15 dnia miesiąca Szwat w hebrajskim kalendarzu—nie jest wspomniane w Biblii. Najstarsze odniesienie znajduje się w Talmudzie, gdzie Tu B’Szwat nazywany jest „nowym rokiem dla drzew”. Talmud przypisuje znaczenie tej dacie jedynie pod względem jego prawnych wskazań oddzielenia dziesięciny (10%) z owoców.

Około 500 lat temu, Kabbaliści odkryli głębsze znaczenie Tu B’Szwat. Nauczali, że Tu B’Szwat jest czasem stosownym dla naprawienia wykroczenia Adama i Ewy. Zadziwiająco, że już poprzez prostą czynność jedzenia owocu podczas świątecznej Tu-Bi-Szwatowej kolacji, jesteśmy w stanie przyczynić się do tej kosmicznej naprawy („tikkun”).
Ale jak? Jak „naprawiamy” wykroczenie Adama i Ewy według Kabbalistów? Najpierw zbadajmy wykroczenie Adama i Ewy, a potem będziemy mogli zrozumieć mistyczne znaczenie święta Tu B’Szwat, i dlaczego jedzenie owocu jest sposobem na celebrowanie go.

No właśnie! poprzez prostą czynność jedzenia owocu podczas świątecznej Tu-Bi-Szwatowej kolacji, jesteśmy w stanie przyczynić się do kosmicznej naprawy wykroczenia Adama i Ewy.
Tora mówi, że B-g umieścił Adama i Ewę w ogrodzie „by pracował w nim i doglądał go”.[1]  Żydowska tradycja ustna uczy nas, że odnosi się to do nakazów i zakazów Tory. Nakazy nazywane są „pozytywnymi micwami”, a zakazy „negatywnymi micwami”. Adamowi i Ewie było zadane niewiele do robienia: „jeść ze wszystkich drzew ogrodu”.[2] A ich jedynym zakazem—pojedynczym zabronieniem—było nie jedzenie owocu z Drzewa Poznania Dobra i Zła.[3] O co w tym chodziło?

Tora naucza, że B-g stworzył świat tak, by mogli doświadczać dobroć w ogóle, i Jego dobroć w szczególności. Doznawanie Jego dobroci—łączenie się z B-giem—jest największą radością, jaką tylko można sobie wyobrazić. B-g umożliwia nam wiązanie się z nim przez służenie Jego stwórczym celom. Tak jak kiedy robimy coś dla innych czujemy się z nimi związani, tak też, służenie B-gu pozwala nam związać się z Nim. Ironicznie, służenie B-gu jest w rzeczywistości służeniem sobie—dogłębnie zaspokajającym i przyjemnym.

Jeśli jemy i cieszymy się owocami tego świata przez wzgląd na B-ga—ponieważ On o to nas prosi—wtedy naprawdę służymy B-gu i łączymy się z Nim. Służymy B-gu uświadamiając sobie, że owoce tego świata są Jego darami dla nas oraz przez świadome przyjmowanie i cieszenie się tymi darami.

Korzeniem żydowskiego życia jest, właściwie, radość—przyjemność więzi z B-giem. Wiążemy się z B-giem służąc Mu, a to oznacza przestrzeganie Jego przykazania by cieszyć się owocami tego świata.

W Ogrodzie Eden jedynym obowiązkiem Adama i Ewy było cieszenie się soczystymi, dorodnymi owocami—z godnym uwagi wyjątkiem jednego zakazanego owocu. Oczywiście, zapragnęli oni właśnie tego jednego. To przestępstwo zademonstrowało ich zmieszaną orientację co do prawdziwego znaczenia przyjemności. Woleli raczej spożywać owoce niezależnie od B-ga—w rzeczywistości wbrew Jego woli—niż postrzegać je jako przyjemne, ponieważ są B-żymi darami i cieszyć się nimi w ramach służby B-gu.

  Sztuka Otrzymywania

Jak już to wyjaśniliśmy, prawdziwą przyjemnością jest doświadczenie łączności z B-giem. Cieszymy się najwyższą duchową przyjemnością kiedy doznajemy fizycznej przyjemności tego świata w ramach naszej B-skiej służby. Wtedy, akt otrzymania i cieszenia się B-żym darem zmienia się dla nas w bezinteresowny akt służenia B-gu.
Możemy teraz pojąć, że B-g dając Adamowi i Ewie te dwie micwy, pragnął tylko dać im największą przyjemność—obcowanie z Nim. Prawdziwa przyjemność nie tkwiła w smaku owoców, lecz w jedzeniu i cieszeniu się tymi darami do B-ga. To była droga by służyć i łączyć się z Nim—Najwyższą Przyjemnością.

Lecz Adam i Ewa nie zrozumieli tego. Nie rozumieli fizycznej przyjemności jako kanału do duchowej przyjemności łączności z B-giem. Szukali raczej przyjemności odrębnej od B-ga.

To jest korzeń czynienia zła: kiedy zamiast postrzegać przyjemności tego świata jako dar od B-ga, cieszyć się nimi w służbie B-gu i używać ich jako przewodów łączności z B-giem, szukamy przyjemności niezależnej od jakiegokolwiek związku z B-giem. Innymi słowy, czy w przyjemności chodzi o nas, czy w przyjemności chodzi o naszą relację z B-giem?

Istnieje fundamentalna róznica pomiędzy „mieć przyjemność” a „otrzymać przyjemność”. Jeśli chcemy mieć przyjemność, nie ma to znaczenia skąd ona pochodzi.

Istnieje fundamentalna różnica pomiędzy „mieć przyjemność” a „otrzymać przyjemność”. Jeśli chcemy mieć przyjemność, nie ma to znaczenia skąd ona pochodzi. “Mieć przyjemność” nie ma nic wspólnego ze związkiem z rzeczywistością większą niż oni sami. To jest po prostu samolubne pragnienie by doświadczyć konkretnej przyjemności dla niej samej. Otrzymanie przyjemności, z drugiej strony, jest zakorzenione w pragnieniu duszy by służyć B-żemu celowi, którym jest otrzymanie najwyższej radości łączności z Nim.

Adam i Ewa zjedli zakazany owoc ponieważ byli niepewni co do ich celu na ziemi i, w konsekwencji, co jest prawdziwie przyjemne na tym świecie. Nie mięli pojęcia, co mogłoby nadać znaczenie i radość ich życiom.

Po fatalnej pomyłce Adama i Ewy, B-g powiedział do nich: „Ponieważ zjedliście z drzewa, z którego zakazałem wam jeść, Ziemia będzie przeklęta”[4]. B-g nie ukarał ziemi przez występek Adama i Ewy; informował ich raczej, że ich zaburzona orientacja względem fizycznych przyjemności zamieniła Ziemię w źródło przekleństwa, a nie błogosławieństwa, dla nich i ich potostwa.

W zależności od tego jak postrzegamy fizyczny świat, jest on przeklęty lub błogosławiony. Jeśli patrzymy na fizyczny świat jako na kanał do kontaktu z B-giem i, jeżeli, w ramach służby B-gu, z wdzięcznością przyjmujemy jego dar pysznych owoców, przez to doznajemy Jego obecności, a fizyczny świat staje sie błogosławiony. Wtedy fizyczny świat staje się mostem pomiędzy ludzkością a B-skością. Lecz jeżeli poprzestaniemy na fizycznym świecie, niezależnym od jakiejkolwiek relacji z B-giem, i błędnie będziemy postrzegać ten świat, raczej jako źródło przyjemności niż jako most do B-ga, wtedy ten świat stanie się barierą do B-ga i przekleństwem dla nas.

Teraz, kiedy rozumiemy występek Adama i Ewy, możemy uświadomić sobie, jak możemy przyczynić się do jego oczyszczenia w Tu B’Szwat.

W Tu B’Szwat, soki zaczynaja krążyć w drzewach. A my wprowadzamy obfitość do tego procesu, kiedy celebrujemy to święto.

Talmud mówi, że bardziej niż dziecko chce ssać, matka pragnie karmić. Matka nie tylko otrzymuje olbrzymią przyjemność karmiąc swoje dziecko – samo karmienie, upływ mleka jest generowane przez ssanie. Im bardziej dziecko chce ssać, tym więcej mleka matka może mu dać. Te zasady również stosują się do naszej relacji z B-giem.

B-g chce nam dać największą ze wszystkich przyjemności, którą jest związek z Nim. Lecz jeżeli nie rozpoznamy tego jako największą przyjemność, i nie będziemy jej chcieli, wtedy On nie może nam jej dać. Oczywiście, B-g mógłby nam ją dać, ale byłaby to tylko strata, bo nie rozpoznalibyśmy czym ona jest.

 Siła Błogosławieństwa

W Tu B’Szwat, bierzemy owoc, i zanim będziemy rozkoszować się jego smakiem, recytujemy błogosławieństwo: „Błogosławiony jesteś, P-nie, nasz B-że, Królu wszechświata, który stwarzasz owoc drzewa„. Innymi słowy: „Ty, B-że, jesteś źródłem tego błogosławieństwa”. Tak postępując, staramy się oczyścić winę Adama i Ewy.
Kiedy smakuję jabłko z tego rodzaju świadomością, powinienem też doświadczyć obecność B-ga wewnątrz tego, co fizyczne.

Jabłko nie jest tylko jabłkiem; jabłko jest błogosławieństwem. Może mógłbym uwierzyć, że jabłko pochodzi z drzewa, lecz błogosławieństwo może jedynie pochodzić od B-ga. Jeśli naprawdę kontempluję tajemnicę i cud smaku, zapachu, piękna i odżywczości owiniętych w to jabłko, zauważam, że jest to więcej niż owoc—jest to cudowny dar miłości od B-ga. Kiedy smakuję jabłko z tego rodzaju świadomością, powinienem też doświadczyć obecność B-ga wewnątrz tego, co fizyczne. Kiedy recytuję błogosławieństwo przed jedzeniem, ze świadomością, że jest to dar od B-ga, odkrywam boskość wewnątrz tego, a chwilowa zmysłowa przyjemność jedzenia jest przekształcana, ponieważ wypełniona jest wieczną duchową przyjemnością. Jedzenie wtedy nie tylko karmi ciało lecz również duszę. Jednakże, kiedy jem bez błogosławieństwa, to jest tak, jak gdybym kradł jedzenie. Być może to odżywi i przyniesie przyjemność mojemu ciału, lecz nie mojej duszy. Dusza jest pożywiona tylko wtedy, gdy doświadcza wieczną łączność z B-giem.

Tu B’Szwat to odpowiedni czas by świętować fakt, że jedzenie i rozsmakowywanie się w owocach drzew może być mostem do B-ga, i że może przynieść z powrotem błogosławieństwo na ziemię.

Kiedy cieszymy się owocami z minionego roku jako cudownymi darami od B-ga potwierdzając naszą tęsknotę za B-żą obecnością widoczną w owocu, jesteśmy jak dzieci ssające z wielkim apetytem mleko matki. Wyciągamy w wielkiej obfitości „mleko ziemi”—a soki witalne w drzewach wzrastają w dużej ilości, tak że w nadchodzacym roku zrodzą jeszcze więcej owoców.

W odróżnieniu od Adama i Ewy, którzy szukali przyjemności odrębnej od B-ga i którzy przyjemność fizyczną zamienili w przeszkodę do B-ga, my—w Tu B’Szwat—rozkoszujemy się owocami jako darami B-ga, doświadczając przy tym przyjemność jako relację z B-giem. W ten sposób naprawiamy wykroczenie Adama i Ewy. Uwalniamy ziemię od bycia dla nas przekleństwem—barierą do B-ga. Przekształcamy ją w most, tak, że staje się źródłem błogosławieństwa i danej przez B-ga przyjemności.

PRZYPISY:

[1] Księga Rodzaju 2,15.

[2] Księga Rodzaju 2,16.

[3] Księga Rodzaju 2,17.

[4] Księga Rodzaju 3,17.

(na podstawie tekstu Davida Aarona)

Kwitnąć zimową porą?

TuBiSzwat

Kalendarz na ścianie mówi, że jest styczeń. Lecz jest to również żydowski miesiąc Szwat, co oznacza, że Tu B’Szwat („piętnasty dzień miesiąca Szwat”), Nowy Rok Drzew, nadchodzi, wyznaczając rozpoczęcie okresu wzrostu drzew owocowych. To dzień, w którym dziękujemy B-gu za wszystko: użyteczność, piękno i przyjemność drzew – w szczególności drzew owocowych – które nam dał.

(więcej…)

Siedem rodzajów

Na podstawie nauczań Rebbe Lubawiczera

Dzięki uprzejmości MeaningfulLife.com

“Albowiem P-n, twój B-g, wprowadza cię do dobrej ziemi: … do ziemi pszenicy, jęczmienia, winorośli, fig i granatów; do ziemi oliwek, oliwy i miodu [daktyli]”.

(więcej…)

Liść

Z pism i wypowiedzi Rabina Josefa Icchaka z Lubawicz

Było lato 1896 roku, wraz z ojcem spacerowaliśmy po polach Baliwki – wioski w pobliżu Lubawicz. Zboża były już prawie dojrzałe, a pszenica i trawa kołysały się łagodnie w powiewach wiatru.

Ojciec powiedział do mnie: „Zobacz jaka pobożność! Każda chwila każdego kłosa i źdźbła trawy były już zawarte w B-żej Przedwiecznej Myśli Stwórczej, w uchwycającej wszytsko B-żej wizji historii, i jest prowadzona przez B-żą Opatrzność ku B-żym celom”.

Idąc dalej, weszliśmy do lasu. Pochłonięty tym co usłyszałem, podekscytowany łagodnościścią i powagą słów ojca, w zamyśleniu zerwałem liść z drzewa, które mijaliśmy. Trzymając go przez chwilę w rękach, kontynuowałem zadumany spacer, od czasu do czasu oddzierając mały kawałek liścia i rzucając go na wiatr.

„Świętobliwy Ari”[1], powiedział do mnie ojciec, „mówi, że nie tylko każdy liść na drzewie jest kreacją, w które zainwestowano B-skie życie, stworzoną w szczególnym celu wewnątrz B-żej intencji tworzenia, lecz również, że wewnątrz każdego pojedynczego liścia jest iskra duszy, która zeszła na ziemie by znaleźć dla siebie korektę i dopełnienie”.

„Talmud”, kontynuował ojciec, „stanowi, że 'człowiek jest zawsze odpowidzialny za swoje czyny, obojętnie czy w czuwaniu czy we śnie’. Zróżnicowanie czuwania i snu jest wewnętrzną zdolnością człowieka, jego intelektu i emocji. Zewnętrzne zdolności funkcjonują tak samo dobrze podczas snu, jedynie wewnętrzne zdolności są zmieszane. Tak więc sny stawiają nas wobec sprzecznych prawd. Spacerujący człowiek widzi rzeczywisty świat, śpiący – nie. To jest głębsze znaczenie czuwania i snu: kiedy ktoś nie śpi widzi B-skość; kiedy śpi – nie”.

„Mimo tego, nasi mędrcy utrzymują, że człowiek zawsze jest odpowiedzialny za swoje zachowanie, bez względu na to czy czuwa czy śpi. Tylko w tym momencie, gdy rozmawialismy o B-żej Opatrzności, i, bezmyślnie, zerwałeś liść, bawiłeś się nim rękoma, zwijając go, zgniatając i rwiąc go na kawałki, rozrzucając je na wszystkie strony”.
„Jak ktoś może być tak nieczuły wobec Stworzenia B-skiego? Ten liść został stworzony przez Wszechmogącego w szczególnym celu i jest nasycony B-ską siłą życia. Ma ciało i ma swoje życie. W jaki sposób 'ja’ tego liścia jest gorsze od twojego?”

PRZYPISY

[1] Mistrz Kabały Rabin Izaak Luria, 1534-1572.

Przywracając Tu Bi’Szwat

Tova Bernbaum

Niektóre święta, jak dobre wino, wydają się polepszać wraz z wiekiem: Im dłużej je celebruje, tym więcej znaczenia znajduję w zwyczajach i rytuałach, im jestem starsza i (mam nadzieję) mądrzejsza znajduję inne sposoby by odnosić się do tych samych wydarzeń.

Są też takie święta, które budzą niepokój w dzieciństwie, lecz wraz z upływem czasu tracą na znaczeniu. To nie tak, że już o nie nie dbam; po prostu nie mam już żadnych szkolnych projektów i zbiórek, które przypomniałyby mi o nadchodzącym święcie — więc dopiero, gdy mój siostrzeniec lub bratanica przyniosą do domu kwiaty zrobione z owoców, zapala się żarówka w mojej głowie i mówię do siebie, „Hmm, znowu Tu B’Szwat? Gdzie uciekł ten czas?”

(więcej…)

Ekologia Żydowska

Ekologia Żydowska

Naftali Silberberg

Minionego lata, moja rodzina spędziła kilka dni w malowniczym miasteczku Petoskey w północnym Michigan. Będąc tam, poradzono nam by odwiedzić pewien rezerwat przyrody, w odległości krótkiej przejażdżki samochodem za miasteczko, które miało ścieżki prowadzące do odosobnionej plaży nad jeziorem Michigan. Nie zawiódł nas spektakularny widok, który czekał na nas, lecz to olbrzymie wydmy piaskowe naprawdę przykuły mój wzrok.

(więcej…)

Ekologia a duchowość

David Sears

Ekologia jest bardzo praktyczną dziedziną nauki. Nic nie może być bardziej „przyziemnego” niż ochrona planety. Jednakże istnieje aspekt ekologicznej świadomości który jest często przeoczany. Jest to jej duchowy wymiar. Kiedy zachowujemy się jak zajęte same sobą indywidua, z małym względem dla kogokolwiek i czegokolwiek, co istnieje poza nami samymi, natychmiast popadamy w moralny i duchowy błąd. Jak mówi pewne żydowskie powiedzenie, „Ślepy koń kieruje się prosto do dziury!”

(więcej…)

Stary człowiek i drzewo figowe

Stary Człowiek i Drzewo Figowe

Elisha Greenbaum

Dziś jest Rosz Haszana. Nie nowy rok dla ludzi, który wypada gdzieś we wrześniu, lecz Nowy Rok dla Drzew. Świętujemy go jedząc owoce, szczególnie owoce ważne dla Izraela – ci mistycznie nastawieni dogadzają tak sobie w świąteczny „Seder”; lecz we współczesnym Izraelu, dzień ten przybrał status pewnego rodzaju Dnia Drzew (Arbor Day) i jest obchodzony poprzez powszechne sadzenie drzew.

(więcej…)

Sadzonki

Rabin opowiada :

 Tu B’Szwat (15 dzień miesiąca Szewat w żydowskim kalendarzu).

Dzień ten jest wyznaczony i obchodzony jako „Nowy Rok Drzew” – to czas by 'wysłuchać’, co drzewa mają nam do powiedzenia. (Drzewa nie mówią, lecz mają bardzo dużo do powiedzenia, w odróżnieniu do wielu polityków, którzy bardzo dużo mówią a mają mało do powiedzenia.)
Jedna z najbardziej niesamowitych rzeczy, o których 'mówią’ nam drzewa dotyczy przetrwania. Nawet jeżeli straszliwa burza lub okrutna bestia rozszarpie drzewo owocowe i całkowicie je zniszczy, to tak długo jak pozostanie na nim choćby jedna gałązka, możemy ją zasadzić, lub wszczepić do innego dużo mniej płodnego drzewa. Te sadzonki rozwiną sie w drzewa rodzące piękne owoce – owoce tego samego smaku, które miało to złamane drzewo; lub alternatywnie, bardzo wzbogacą i podniosą produktywność drzewa, w które zostały wszczepione.
Zdarzyło się, że w szczególnie zimną piątkową noc, jedną z osób które odważyły się mimo niepogody by wziąć udział w wieczornym szabatowym nabożeństwie w synagodze był ocalony z Holokaustu, który później opowiadał: „Rabinie, sam nie wiem jak mogłem przeżyć wiele dni zimniejszych od tego podczas Szoah. Musieliśmy stać w bezruchu na zewnątrz ponad dwie godziny praktycznie bez ubrań – jedynie w lekkiej piżamie…. Wraz z upływem czasu postrzegam swoje ocalenie coraz bardziej jako cud”.
Rabin, słysząc te słowa, w chwili gdy właśnie miał się ciepło opatulić przed przeszywającym zimnem, w bardzo przejmujący sposób nagle niemalże namacalnie poczuł niewypowiedziany ból i cierpienie Holokaustu…. Te słowa pochodziły od człowieka, który przeżył Holocaust, był w samym środku tego horroru nie do opisania….i, mimo tego wszystkiego, co przeżył, założył piękną rodzinę, jest bardzo aktywny życiowo, również w żydowskim wspólnotowym życiu. To doświadczenie hojnego wspomagania międzyludzkiego i wspólnoty żydowskiej jest raczej normą, niż wyjątkiem, pośród ocalonych z Holokaustu. Mogli przybyć tu jako rozrzucone i połamane gałęzie, lecz te sadzonki rozwinęły się i wydały owoce na wszystkich polach religijnych i wspólnotowych, wspierając cały czas izraelskie, amerykańskie i europejskie gimny zydowskie, w których się osadzili, czyniąc te wspólnoty jeszcze wspanialszymi niz były wcześniej.
Ci, którzy przeżyli będąc zdrowymi, będąc całymi „drzewami”, muszą zapytać samych siebie: jak wiele więcej się od nas wymaga, od nas – którzy nie cierpieliśmy! Musimy stanąć przed wyzwaniem by kontynuować pracę tych najbardziej połamanych i najbardziej owocujących pokoleń.
Niech nasze uczynki posłużą jako dobra odpowiedź!

Korzenie życia

Korzenie Życia

Cvi Freeman

Jesteśmy drzewami, żyjącymi na raz podwójnym życiem. Jedno życie przebija się przez ziemię na ten świat – gdzie, ze wszystkich naszych sił, zmagamy się by wzrosnąć nad ziemię, walczymy o jej słońce i rosę, oraz desperacko staramy się by nie zostać wyrwani przez gawłtowne burze czy strawieni przez ogień.

(więcej…)

Zboże i daktyle

Zboże i Daktyle

Cvi Freeman

Niektórzy rosną na polu, w jednej porze przebijając się przez ziemię i dojrzewając. Lecz ich plony muszą być łuskane, zmielone, oczyszczone, wyrobione w ciasto i upieczone przed przyniesieniem dobra na świat — a wiele musi być odłożone na bok.

(więcej…)

Postanowienia na Nowy Rok Drzew

Postanowienia na Nowy Rok Drzew

Shlomo Yaffe

Tu B’Szwat – 15 dzień hebrajskiego miesiąca Szwat – jest znany jako „Nowy Rok Drzew”. Naturalnie to byłby czas dla drzew by zając się badaniem swojego serca – w ten sam sposób jak ludzie to czynią w Rosz Haszanę.Oto lista zagadnień na Nowy Rok Drzew:

(więcej…)

Drzewo

Drzewo

Talmud, Taanit 5b

Pewien człowiek podróżował przez pustynię, głodny, spragniony, i zmęczony, aż dotarł do drzewa na którym wisiał soczysty owoc i który dostarczał dużo cienia, pod którym biło żródło wody. Zjadł owoc, wypił wodę, i odpoczął w cieniu.

(więcej…)

Chanukowym drejdlem

Pamiętacie kołatki – hałaśliwe zabawki, którymi kręcimy w Purim? Chanukowym drejdlem też można zakręcić, ale jest to zupełnie inny obrót: kołatkę trzyma się na dole, a jej część kręci się na górze, podczas gdy drejdl kręcimy od góry, a on obraca się poniżej. To wszystko ma swoje znaczenie: w Purim impuls, aby zdarzył się cud, przyszedł z dołu przez ludzki wysiłek modlitwy i postu i B-g na niego odpowiedział. Cud Chanukowy został zesłany z Góry….

(Powiada  się, że gdy Grecy zabronili studiowania Tory, żydowskie dzieci kontynuowały naukę ze swoimi nauczycielami w jaskiniach i piwnicach; gdy zobaczyli zbliżających się agentów Króla, dzieci ukrywały swoje zwoje i zaczynały bawić się wirującymi bąkami …)

(więcej…)

Jak zapalać

Jak zapalać

Nasz świecznik chanukowy może być prostej kontrukcji. Odpowiednio użyty staje się potężnym narzędziem rozświetlania wszechświata niezwykłym światłem, które wzmacnia prawdę, sprawiedliwość i życzliwość na świecie. Oto co trzeba zrobić:

(więcej…)

Chanukowe różności

1. Okna Świątyni były szersze na zewnątrz niż w środku. Zostały tak zbudowane, żeby pozwalać wychodzić światłu Menory na świat i świecić dla wszystkich.
2. Majmonides pisze, że Menora w Świątyni Jerozolimskiej była udekorowana 22 naczyniami – każde z nich do góry nogami! Oznaczały one błogosławieństwo B-że, które rozlewa się na świat.
3. Machabeuszom udało się odzyskać Jerozolimę dzięki pomocy Judyty, która przedostała się do obozu wroga. Podała dowódcynieprzyjaciół słony ser i mocne wino, a kiedy usnął obcięła mu głowę jego własnym mieczem.
4. Uczniowie wielkiego mędrca Szamaja, zapalali osiem świeczek pierwszego dnia Chanuki i każdego następnego dnia zapalali jedną mniej – gdyż każdego dnia pozostaje coraz mniej ciemności. Według Kabbały w czasach mesjańskich wszyscy przyjmiemy ten zwyczaj.
5. Czy wiedzieliście, że pierwsza noc Chanuki nigdy nie wypada w poniedziałek?
6. W czasie uwięzienia dyplomatów amerykańskich w Iranie w 1979 prezydent Jimmy Carter wziął udział w pierwszym publicznym zapalaniu świec chanukowych na dziedzińcu Białego Domu. Był to pierwszy raz w czasie 100 dni kryzysu, kiedy prezydent Carter pojawił się przed Białym Domem.
7. Menora w Świątyni Jerozolimskiej miała tylko siedem ramion. W każdym z nich znajdowała się dokładnie taka sama ilość oliwy, ale kaganek najbliżej Miejsca Najświętszego palił się dwa razy dłużej niż pozostałe.
8. Przewidywana liczba latkes, które przeważnie się zjada na uroczystościach publicznego zapalania świeczników chanukowych: 500 000.

Oliwa = tajemnicza mądrość Tory

Ze względu na to, że cud Chanukowy dotyczył oliwy (oliwy z oliwek w menorze) w okresie Chanuki jemy tłuste pokarmy, takie jak pączki i ziemniaczane latkes. (To, że udaje nam się przeżyć taką ośmiodniową dietę to też cud 😜!)
Oliwa symbolizuje również tajemniczą mądrość Tory znaną jako Kabała. Tak jak oliwa wsiąka w tkaninę, tak mądrość przenika każdy aspekt Tory. Jednakże, tak jak oliwa pozostaje osobno i unosi się na powierzchni wody, tak prawdziwa głębia Kabały zawsze pozostaje poza naszym zasięgiem.

Chanuka ma ten sam źródłosłów

Słowo Chanuka ma ten sam źródłosłów co Chinuch (edukacja). W czasie Chanuki skupiamy się na żydowskiej edukacji dzieci. Nie jest jasne dlaczego dajemy dzieciom Chanuka gelt, ale wykorzystujemy tę okazję, aby nauczyć je jak ważne jest by wzrastać w ofiarności i dobrych uczynkach.

Kolejna sprawa: Grekom chodziło o to, aby z naszej służby B-gu usunąć wszystko to, co duchowe. Nie próbowali nas zabić, ale chcieli abyśmy zaczęli żyć tak jak oni. Nie zburzyli Świątyni i nie wylali oliwy, lecz „jedynie” zbezcześcili je i sprawili, że stały się nieczyste.

(więcej…)

Chanukija jako uniwersalny symbol

Chanukija jako uniwersalny symbol wolności religii wzbudza poczucie żydowskiej dumy. W 1974 Chabad-Lubawicz zorganizował pierwsze publiczne zapalanie świec chanukowych w Stanach Zjednoczonych u stóp Liberty Bell w Filadelfii. Następnego roku, Chabad-Lubawicz ufundował prawie 7-metrową mahoniową chanukiję na placu Union Square w San Francisco.

(więcej…)

Cuda dzieja się wokół nas, wystarczy je dojrzeć

Kiedy Machabeusze odbili Jerozolimę i weszli do Świątyni, zastali tam przygnębiający bałagan – bożki, resztki kotletów schabowych i wszędzie porozrzucane butelki po piwie. Posprzątali więc i powtórnie poświęcili Świątynię.

(więcej…)

Nawet słonie, mogą zostać nakłonione do złych uczynków

Kiedy Aleksander Wielki zawarł pokój z Jerozolimą w 3448 roku (313 p.n.e.), płaciliśmy podatki i każdy zajmował się swoimi sprawami. Aż w końcu do władzy doszedł przepełniony megalomanią Antioch Epifanes. Epifanes znaczy – „ulubiony przez bogów” więc Antioch nie przyjmował do wiadomości, że ktokolwiek może być związany z bogiem innym niż on sam. Splądrował Świątynię w Jerozolimie, a następnie zabronił obrzezań, Szabatu i obrzędu tefilin – czyli wszystkiego co związane z żydowską tożsamością i naszym związkiem z jedynym i niedefiniowalnym B-giem.

(więcej…)

Znowu Chanuka

*********************************************************************************************

Jest coś szczególnego w Chanuce: główne mechanizmy tego święta były powielane wielokrotnie w historii Żydów.

Chanuka przede wszystkim pokazuje na gotowość Żydów ryzykować życie dla zachowanie ich Żydowskości – czyli, zachować wierność Torze, którą B-g nam dał jak plan naszej życiowej misji.

Wojskowe zwycięstwo było nietrwałe i w każdym okresie nie pełne – za jedno-dwa krótkie pokolenia nowe państwo Machabeuszy straciło niepodległość, uginając się pod hegemonią Rzymian.
Chanuka najbardziej celebruje to, że nie pozwoliliśmy nikomu dyktować nam naszego stosunku do B-ga. Byliśmy gotowi za to oddać wszystko, nawet nasze cielesne życie.

(więcej…)

Co to Chanuka

Czy Chanuka zdarzyła się wiele lat temu? Czy może dzieje się teraz? Czy był kiedyś czas żeby się nie działa? Opowieść o małej świeczce odganiającej potwora przeraźliwej ciemności jest ciągle żywa wewnątrz każdego z nas, i w świecie otaczającym nas.

(więcej…)

Judyta

Judyta

Kobieta, która uratowała dzień

Nie jest znana dokładna data, kiedy historia, którą chcemy opowiedzieć właściwie miała miejsce. Historia po raz pierwszy pojawiła się w bardzo starej księdze nazwanej po bohaterce, Yehudit (Judyta), napisanej w języku hebrajskim. Jednakże, oryginalny tekst został zagubiony, i pozostało jedynie greckie tłumaczenie, i to do tego niezbyt dokładne.

(więcej…)

Po Chanuce

Jasność płomieni piewszego ognia Chanuki zmniejszyła się, lecz święty ogień na ołtarzu płonął ponownie w Beit Hamikdasz, od rana do rana, tak jak nakazuję Prawo. Kapłani byli znowu zajęci spełniając swoję tradycyjnę obowiązki, i każdego dnia sporządali ofiary. Wydawało się, że porządek i pokój został osiągnięty.

Żydowski rolnik pragnął powrócić do swojej ziemi po dwóch latach trudów, niebezpieczeństw i udręki w zwycięskiej żydowskiej armii. Był już najwyższy czas by zaorać ziemię, żeby jęczmień wyrósł na czas ofiary Omer, składanej na Pesach. Żydowscy rolnicy codziennie porzucali swoje pługi, by rozgłaszać wieść o zwycięskich Haszmonaim. Pierwsze zwycięstwa przyciągnęły do entuzjastycznych żydowskich powstańców, nawet tych, których się wahali.Rolnicy porzucali swoją ziemię, kupcy i rzemieślnicy swoje sklepy i warsztaty, a nawet uczniowie Tory wyszli z czterech ścian Bet Hamidrasz, by dołączyć się do walki przeciwko prześladowcom.

(więcej…)

Dedykacja

Dedykacja

Teraz Machabeusze powrócili do Jerozolimy by ją wyzwolić. Wkroczyli do Świątyni i oczyścili ją z bożków postawionych tam przez Syryjskich wandali. Jehuda i jego zwolennicy zbudowali nowy ołtarz, który Jehuda dedykował dwudziestego piątego dnia miesiąca Kislew, 3622 roku.

(więcej…)

Machabeusze

Machabeusze

Przed swoją śmiercią Matatiach zebrał swych synów i zaklinał ich do dalszej walki w obronie Tory B-ga. Poprosił ich by słuchali rad ich brata Szymona Mądrego. W okresie trwania wojny jednak, powiedział, że ich przywódcą powinien być Jehuda Silny. Jehuda także był zwany, “Makabi” (“Machabeusz”), – słowo, które po Hebrajsku jest także akronimem od słów Mi Kamocha Ba’ejlim Haszem, “Kto jest jak Ty, O B-że”.

(więcej…)

Matatiach

Matatiach

Pewnego dnia kaci Antiocha przybyli do wioski Modin, gdzie mieszkał stary kapłan, Matatiach. Syryjski oficer wybudował ołtarz na rynku wioski i rozkazał, by Matatiach wzniósł ofiarę greckim bogom. Matatiach odpowiedział: „Ja, moi synowie i moi bracia zostaniemy wierni przymierzu, które B-g zawarł z naszymi przodkami!”

(więcej…)

Wariat

Nie długo potem, Seleukos został zabity, a jego brat, Antioch IV zaczął sprawować władze nad Syrią (w 3585r. – 174r. P.N.E.) Był on tyranem, wściekłym i porywczym, oraz lekceważącym religie i uczucia innych. Był nazywany “Epifanes”, co znaczy “ulubieniec bogów”, kilku innych Syryjskich władców otrzymało podobny tytuł, lecz jemu ówczesny historyk, Polebiusz, nadał epitet „Epimanes” („wariat”), tytuł, który lepiej odzwierciedlał charakter okrutnego króla.

(więcej…)

Męczennicy

Męczennicy

Antioch powrócił z Egiptu wciekły przez Rzymską ingerencje w jego ambicje. Gdy usłyszał o tym, co się stało w Jerozolimie, nakazał swojej armii zaatakować Żydów.  Tysiące Żydów zamordowano, poczym Antioch wprowadził serię okrutnych rozporządzeń: Żydowska wiara została zakazana, księgi Prawa skonfiskowane i spalone. Szabatowy odpoczynek, obrzezania i prawa dotyczące żywności zostały zakazane pod karą śmierci. Jeden z szanowanych starców owego pokolenia, Rabin Eliezer, człowiek sędziwego wieku 90 lat, otrzymał rozkaz zjedzenia świniny, by inni uczynili to samo. Gdy odmówił, zasugerowano mu, by wziął kawałek mięsa i przybliżył go do ust, by wyglądało jakby jadł, ale Rabin Eliezer odmówił zrobienia nawet tego, i został ukarany śmiercią.

(więcej…)

Pod Syryjskimi Rządami

Pod Syryjskimi Rządami

Ponad 2000 lat temu był czas, kiedy ziemia Izraela była częścią Syryjsko-Greckiego Imperium, zdominowanego przez Syryjskich władców z dynastii Seleucydów.

Żeby  opisać historie która doprowadziła do Chanuki, zaczniemy od Antiocha III,  Króla Syrii, który panował od 3538r. do 3574r. (222 – 186 P.N.E.). Prowadził on wojnę o ziemie Izraela z Królem Egiptu, Ptolemeuszem. Antioch był zwycięski i Ziemia Izraela została zaanektowana do jego imperium. Na początku swoich rządów był pozytywnie nastawiony do Żydów i nadał im szereg przywilejów. Później jednak, gdy po klęsce z Rzymianami został zmuszony do płacenia ogromnych podatków, ciężar spadł na różne narody jego imperium, które musiały ciężko dostarczać złoto wymagane przez Rzymian. Kiedy Antioch umarł, jego syn Seleuciusz IV przejął władzę i kontynuował udręczać Żydów.  

(więcej…)

Simchat Tora

SimchasTorah

Dnia 23 Tiszrei obchodzimy Święto Simchat Tora – Radość Tory (W Erec Israel Święto Simchat Tora obchodzone jest razem z Szmini Aceret dnia 22 Tiszrei). 

Dzień ten uświęca zakończenie rocznego cyklu czytania Tory. Ostatni jej fragment ostatniej piątej Księgi Tory „Wezot haberacha” zostaje odczytany właśnie w Święto Simchat Tora.  

Pięcioksiąg Mojżeszowy – Humasz podzielony jest na 53 części nazywane parszami. Każdego tygodnia czytamy jedną parszę zamykając pełen cykl zwoju Tory w ciągu roku. Cykl zaczyna się w ostatni Szabat miesiąca Tiszrei, a kończy w czasie Simchat Tora, kiedy świętujemy zamknięcie jednego cyklu czytania i początek kolejnego.

Hakafot

Kiedy świętujemy, w noc Simchat Tora wyjmujemy z arki zwoje Tory, siedem razy obchodzimy z nimi bimę tańcząc i śpiewając.

Następnego ranka wzywamy wszystkich (łącznie z dziećmi) do Tory, gdy kończymy czytanie z Tory. Wtedy, w ramach wskazówki lub inspiracji, ponownie zaczynamy czytać Torę od słów „Na początku” – aby przypomnieć sobie, że cokolwiek widzimy, wszystko to pochodzi od jedności nazywanej Bogiem. Potem ponownie śpiewamy i tańczymy z Torą.

Gdzie jeszcze istnieje inny naród, który tańczy z księgą? Dla Żydów Tora nie jest tylko księgą do studiowania, jest życiem. Przez ponad 3300 lat mocno się jej trzymaliśmy, mimo wszelkich przeciwieństw, a ona trzymała nas przy życiu. W Simchat Tora to prawie sama Tora chce się cieszyć. My stajemy się jej nogami.

Znów do pracy

Tiszrej jest jednym długim okresem podekscytowania. Kiedy się kończy, ponownie zanurzamy się w codzienności, w świecie pracy. Teraz ta codzienność będzie całkiem inna, ponieważ Wielkie Święta nas zmieniły. Jesteśmy połączeni i ożywieni; razem stworzymy zupełnie nowy, bardziej przyjazny świat.

Błogosławieństwa przy zapalaniu świec przy świątecznych okazjach:

1. Baruch Ata Adonaj Elohejnu Melech Haolam Aszer Kidszanu Bemicwosaw Weciwanu Lehadlik Ner Jom Hazikaron  (Dzień Pamięci Poległych Żołnierzy Izraelskich i OfiarTerroryzmu)

2. Baruch Ata Adonaj Elohejnu Melech Haolam Aszer Kidszanu Bemicwosaw Weciwanu Lehadlik Ner Szel Szabos W’Szel Jom Hakipurim.

3. Baruch Ata Adonaj Elohejnu Melech Haolam Aszer Kidszanu Bemicwosaw Weciwanu Lehadlik Ner Szel Jom Tow.

4. Baruch Ata Adonaj Elohejnu Melech Haolam Szehechejanu Wekijemanu Wehigianu Lazman Haze.

5. Baruch Ata Adonaj Elohejnu Melech Haolam Aszer Kidszanu Bemicwosaw Weciwanu Lehadlik Ner Szel Szabos Kodesz.

Sukot w Woroneżu

Opowiada Rebecin Brynie Stiefel

Przez dwadzieścia pięć lat spędzałam święto Sukot, jedząc posiłki w suce.  Mogę powiedzieć, że zawsze uwielbiałam ten egzotyczny zapach palmy, który przenika całe święto, zawsze lubiłam poszturchiwanie łokciami i przeciskanie się między krzesłami, których nie da się uniknąć w suce wypełnionej do granic możliwości, tak samo jak uwielbiałam deszcz, który studził i rozwadniał naszą zupę lub inne posiłki. Nie mogę jednak powiedzieć, że doceniałam samą sukę. Była to micwa, która sama się wypełniała.  Sukę budowali nam wynajęci do tego pracownicy, liściaste gałęzie które przykrywają sukę, zamawiane były przez mego ojca i również przez niego umieszczane z namaszczeniem na jej górze.  Nawet gdy brałam bezpośredni udział w przybiciu jednego czy dwóch gwoździ w jednoosobowej suce, którą zbudował mój mąż w pierwszym roku naszego małżeństwa, nie mogę powiedzieć, ze zadałam sobie jakiś specjalny trud w jej zbudowaniu.

(więcej…)

Etrog z Ogrodu Eden

 

Był to pierwszy dzień Sukot i wszyscy w szulu (synagodze) Rabiego Elimelecha z Leżajska byli w świątecznym nastroju.  Czuć było „Jom Tow” w powietrzu.
Gdy Rabi Elimelech stanął na podwyższeniu i rozpoczął recytację Halelu, wszystkie oczy zwróciły się w jego stronę.  W to święto Sukot w jego sylwetce było coś niezwykłego.  Dlaczego kołysząc się z etrogiem i lulawem w ręku  tak nagle zatrzymał się, by wciągnąć w nozdrza powietrze? I dlaczego nie odprawił nabożeństwa w swój zwykły nieśpieszny sposób?  Jasne było, że coś zaprzątało mu uwagę, coś raczej ekscytującego, sądząc po wyrazie jego rozjaśnionej twarzy.

(więcej…)

Co to jest Sukot?

IMG 0008

„Przez siedem dni będziecie mieszkać w szałasach (…) aby pokolenia wasze wiedziały, że w szałasach kazałem mieszkać synom izraelskim, gdy wyprowadziłem ich z ziemi egipskiej” (Księga Tory -Dwarim, 16:13)

Żydzi wyszli z Egiptu, zostawiwszy swoje zagospodarowane domostwa. Na trudności związane z porzuceniem życia, do którego przywykli, nałożyły się obiektywne problemy związane z przetrwaniem na pustyni: nie było ścian chroniących od wiatru, nie było dachów osłaniających od deszczu i słońca.
Ustna Tora przekazuje nam opis cudów, których Wszechmogący dokonywał dla Żydów, troszcząc się o ich ocalenie i pomyślne przetrwanie, by naród mógł dojść do Ziemi Obiecanej. Nazwa „Sukot” oznacza „szałasy” (suka) i pochodzi od nakazu związanego z tym świętem, tzn. nakazu zamieszkania w miejscu tymczasowym / prowizorycznym.
Mędrcy głoszą rozbieżne poglądy na temat wydarzenia, które stało się przyczyną pojawienia się tego nakazu. Jedni mówią, że szałasy to pamięć o „obłokach chwały”, towarzyszących Żydom przez cały czas ich wędrówki przez pustynię i osłaniających przed palącym słońcem (jeśli potraktujemy słowa „w szałasach kazałem mieszkać” jako alegoryczną wypowiedź o obłokach chwały). Inni z kolei twierdzą, że jest to przypomnienie gotowych szałasów, które Żydzi znaleźli po zakończeniu swojego pierwszego wyjścia z Egiptu pod panowaniem Ramzesa.
ŚWIĘTO ŻNIW
„Święto zbierania plonów na końcu roku” (Dwarim, 16).
Rolniczy wymiar świąt ma dwa wyjaśnienia: dziękujemy B-gu za urodzajny plon, który daje siły życiowe naszemu ciału. Istnieje też żniwo duchowe – owoce pracy nad sobą, posłuszeństwa i naprawiania swoich niszczących skłonności poprzez wykonywanie nakazów B-ga.
Siódmy dzień święta Sukot nazywa się Hoszana Raba. Tego dnia odbywa się Sąd nad całym światem. (Również w Święta Pesach (święto wyjścia z Egiptu) i Szawuot (dzień nadania Tory) są dniami Sądu.)
Sukot to święto duchowego bilansu – podsumowania zmian, jakie zaszły w człowieku, który przeżył wszystkie wcześniejsze święta na przestrzeni minionego roku
ODWIEDZENIE ŚWIĄTYNI
„Trzy razy w roku ukażą się wszyscy twoi mężczyźni przed obliczem P-na, twojego B-ga” [Exodus/Ks.Szmot, 34: 23]
Święto Sukot to jeden z trzech nakazów w roku, gdy każdy Żyd miał przybyć do Świątyni. Do dnia dzisiejszego zachowały się resztki wybrukowanych dróg z wykopanymi wzdłuż nich studniami, by pielgrzymujący do Świątyni Żydzi mogli się napić. Każdy składał tam ofiarę „świąteczną” i ofiarę „spotkania z B-giem” jako przejaw wdzięczności za to, że w okresie tego Święta miał siły, zdrowie i żydowskiego ducha, dzięki czemu mógł kolejny raz „spotkać się” z B-giem.
Sukot to święto duchowego bilansu.
Prawa i zwyczaje związane ze świętem Sukot
ŻYCIE W SZAŁASIE (w suce)
„Będziecie mieszkać w szałasach”… Po czym jednak poznać miejsce zamieszkania? Według mędrców jest to miejsce, gdzie człowiek śpi. Są to obowiązki związane z tym świętem, ale każda chwila spędzona w szałasie staje się wykonaniem nakazu.
Prawo żydowskie mówi: ten, kto odczuwa dyskomfort znajdując się w szałasie, jest zwolniony z wypełniania nakazu mieszkania w nim”. Jeśli deszcz psuje lub uniemożliwia wam wieczerzę, a hałas ulicy lub chłód przeszkadza zasnąć, wtedy możecie spożywać pokarmy i spać w domu.
CO TO JEST SZAŁAS – SUKA?
Jeśli chcecie sami zbudować świąteczny szałas, spytajcie rabina o prawidłowe zasady jego budowy.
Nawet wtedy, gdy nie macie możliwości zbudowania szałasu, możecie skorzystać z tego, który zostanie wzniesiony przez wspólnotę żydowską. Nie należy się wstydzić – przecież jest to robione także dla was!
CO TO JEST JEDZENIE (w suce)?
Przede wszystkim jest to chleb i sycące produkty mączne. Należy je koniecznie spożywać w szałasie /suce/. Znajdując się w szałasie i przystępując do spożywania chleba oraz innych produktów mącznych zrobionych z pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa czy orkiszu, wypowiada się błogosławieństwo:
„Błogosławiony jesteś B-że nasz Wszechmogący, Władco Wszechświata, który oświeciłeś nas swoimi przykazaniami i nakazałeś nam mieszkać w szałasie!”.
Żydowska tradycja pozwala spożywać owoce i słodycze poza szałasem i nie nakazuje wchodzenia do szałasu, żeby ugasić pragnienie.
Chasydzi przestrzegają zwyczaju niespożywania żadnych pokarmów ani napojów poza szałasem, nawet w razie ulewnego deszczu (choć zasada „ten, kto odczuwa dyskomfort, jest zwolniony z nakazu mieszkania w szałasie” zwalnia z tego obowiązku). Wartość płynąca z wypełniania nakazu pozwala nie odczuwać dyskomfortu.
CO TO JEST SEN (w suce)?
Spanie w szałasie to obowiązek związany ze świętem Sukot. Jeśli jednak chłód, hałas ulicy lub konieczność przenoszenia poduszek powodują niewygodę, można pozostać w domu (zgodnie z zasadą „ten, kto odczuwa dyskomfort, jest zwolniony z nakazu mieszkania w szałasie”).
W niektórych wspólnotach przyjęło się, aby w ogóle nie spać w szałasie (w suce). Obecność w nim wysokich duchowych sił wynikających z faktu wypełniania nakazu nie pozwoli Żydowi zasnąć. Z kolei ten, kto nie czuje obecności tych sił, powinien odczuwać dyskomfort ze względu na własny brak wrażliwości. Z kolei osoba odczuwająca dyskomfort jest zwolniona z wypełniania tego nakazu.
KOBIETY
Zgodnie z literą Tory, kobiety są zwolnione od wypełniania nakazu mieszkania w szałasie i nakazu dotyczącego czterech roślin. Mogą one jednak wypełnić te nakazy i wypowiedzieć odpowiednie błogosławieństwa.
ŚWIECE W TRAKCIE ŚWIĘTA SUKOT
W przeddzień pierwszego dnia Sukot oraz w nocy drugiego dnia zapalane są świąteczne świece. W rodzinie nakaz ten wypełniają kobiety. Niezamężne kobiety zapalają po jednej świecy, a mężatki po dwie. W wielu wspólnotach przyjęło się, że do tych dwóch świec matki dodają świece odpowiadające liczbie dzieci.
W przeddzień pierwszego dnia świece są zapalane na 18 minut przed zachodem słońca, a w przeddzień drugiego – po pojawieniu się na niebie gwiazd.
ARBA MINIM – CZTERY RODZAJE ROŚLIN
Jeden z nakazów związanych ze świętem Sukot dotyczy czterech roślin – arba minim.
Jest to jedna z micw na Sukot, mianowicie – odmówienie błogosławieństwa nad Arba Minim („Czterema Rodzajami”): etrogiem(cytrus), lulavem (gałązka palmowa), trzema gałązkami mirtu i dwoma wierzby. To wszystko razem nazywa się „Arba Minim”.
Zwyczaj nakazuje pomachać Arba Minim trzy razy w każdy z sześciu kierunków: trzy razy na południe, trzy razy na północ, trzy razy na wschód, trzy razy do góry, trzy razy do dołu, aż w końcu trzy razy na zachód (przez swoje ramię). Należy to powtarzać każdego dnia Sukot (oprócz Szabatu).
JAKIE SĄ ELEMENTY ŚWIĘTA SUKOT?
JOM TOW
Pierwsze dwa dni (w Izraelu tylko pierwszy dzień) noszą nazwę Jom Tow, co po hebrajsku oznacza „dobry, świąteczny dzień”. Prawa obowiązujące w te dni są bardzo podobne do praw szabatu.
CHOL HAMOED
Pozostałe pięć dni (w Izraelu – sześć) nosi nazwę Chol Hamoed. Są to dni powszednie przypadające w trakcie Sukot. W te dni (tzn. te spośród nich, które nie przypadają w Szabat) nie obowiązują takie surowe normy zachowania, jak w Szabat czy w Jom Tow. Mędrcy mówią jednak, że jeśli chce się uzyskać błogosławieństwo dla swoich powszednich spraw, nie należy ich wykonywać w te dni.
BŁOGOSŁAWIENIE KOHENÓW
W czasie modlitwy Musaf w trakcie Sukot przy ścianie synagogi skierowanej w stronę Jerozolimy zbierają się kohenowie – potomkowie arcykapłana Aarona, brata Mojżesza.
Wypełniają oni nakaz pobłogosławienia narodu żydowskiego, o którym powiedziano tak: „choć słowa wychodzą z ust ludzkich, błogosławieństwo kieruje Sam Wszechmogący”.
4 RODZAJE ROŚLIN – 4 TYPY ŻYDÓW
Jeden z nakazów Tory w Święto Sukot dotyczy czterech roślin. O co tu chodzi? Mędrcy mówią, że rośliny symbolizują „różnych Żydów”. Rośliny te różnią się między sobą smakiem i zapachem też wyglądem:
ETROG (cytrus) ma cytrusowy smak i zapach. Smak to symbol posiadania mądrości Tory, a zapach jest symbolem spełniania dobrych uczynków. Etrog to symbol Żyda mędrca i Żyda sprawiedliwego.
LULAW (gałązka palmy daktylowej) – Jej owoce mają smak, ale pozbawione są zapachu. Podobnie istnieją wśród Żydów tacy, którzy posiedli mądrość Tory, ale nie znajduje ona odzwierciedlenia w ich uczynkach.
HADAS (gałązka mirtu) posiada zapach, lecz nie ma smaku. Ta roślina symbolizuje „prostych” Żydów – wypełniających przykazania, kierujących się wiarą, lękiem lub miłością do Stwórcy, lecz nie dogłębną znajomością Tory.
ARAWA (gałązka wierzby) jest pozbawiona zarówno smaku, jak i zapachu. Są Żydzi, którzy obecnie nie znają mądrości Tory i nie wypełniają jej praw.
Wypełnienie nakazu (micwy) polega na tym, że bierze się wszystkie cztery rośliny razem i potrząsa nimi. Potrząsają wszyscy jednakowo – prawi i grzeszni, mędrcy i prostaczkowie. Stając przed obliczem Stwórcy w święto Sukot (w „dni naszej radości”, jak mówi o nich Tora) pozostajemy różni, ale jednoczymy się, albowiem w radości wszyscy są równi!
HOSZANA RABA
Dzień 21 miesiąca Tiszrei – Hoszana Raba – dzień zamykający tydzień Święta Sukot, ostatni dzień Chol Hamoed.
Według tradycji żydowskiej jest to ostatni dzień okresu „Groźnych dni” – tego dnia ostatecznie utwierdza się „B-ski Wyrok”, decyzja Haszem wobec każdego z nas. Z tego powodu właśnie życzymy sobie na wzajem „A gut kwitl” – „Dobrej decyzji” (idisz).
Na pytanie, jaki związek ma dzień Hoszana Raba z okresem „Groźnych dni”, odpowiadają nasi mędrcy: Według tradycji ustne
j Wszechmogący obdarował naszego praojca Abrahama – oznajmił: „Ja jestem Jedyny i ty jesteś jedyny. Obdaruję cię szczególnym dniem, w którym będą odpuszczone grzechy wszystkich twoich potomków. Jeżeli oni nie uzyskają odkupienia ani w Rosz Haszana ani w Jom Kippur, będą mieli jeszcze szansę w dzień Hoszana Raba.
Tego dnia modlący się obchodzą bimę nie jeden raz, jak w poprzednie dni Chol Hamoed, ale siedem razy. W Świątyni Jerozolimskiej tego dnia również siedem razy modlący się obchodzili ołtarz ofiarny, trzymając w rękach arbaa minim.
Szczególnym rytuałem tego dnia jest „hibut haarawa” – smaganie gałęziami wierzby o ziemię:
Po zakończeniu „hakafot”, gdy już siedem razy modlący się przeszli wokół bimy, bierze się pięć gałęzi wierzbowych (arawa) i recytuje się ostatnią z modlitw „Hoszana”: „
Odpowiedz wiernym.., otwierającym przed Tobą swoje serece…
70 NARODÓW – 70 SKŁADANYCH OFIAR
„Naród Izraela różni się od innych narodów – kiedy inne narody się cieszą, myślą o sobie, wówczas gdy serce Izraela wypełnia się radością, zaczyna on troszczyć się o to, aby radość wypełniła także innych ludzi”.
W dni święta Sukot na stół ofiarny w Świątyni (gdy istniała) wprowadzano 70 byków, zgodnie z liczbą narodów pochodzących od Noaha (Noego), które dały początek wszystkich współczesnych narodów. Celem ofiar było odkupienie grzechów całej ludzkości oraz błaganie o pokój i pomyślność.
Każda chwila spędzona w szałasie w czasie tego święta jest wypełnieniem nakazu.
Z nauczania Rebbe Rabina Menachema Mendla Schneersohna: „
Przygnębienie, strach i pesymizm blokują drogi przepływu błogosławieństwa z Góry.”
W Księdze Zohar napisano: „Istnieje świat niższy, czyli nasz świat, lecz jest także świat wyższy. Świat niższy nieustannie otrzymuje coś od wyższego, ale przyjmuje to zgodnie z własną sytuacją. Jeśli niższy świat jest przepełniony jasną radością, otrzymuje światłość także z góry. A jeśli jest pogrążony w smutku i strachu, wtedy poddawany jest surowemu osądowi. Dlatego „służcie B-gu z radością, a radość człowieka przyniesie inną radość – tę idącą z Góry”.
Istnieją różne bariery: bariery wewnątrz i bariery na zewnątrz, bariery między ludźmi, bariery nie pozwalające czynić dobra, bariery waszego własnego umysłu i waszych własnych wątpliwości. Istnieją też bariery, które powstały wskutek waszych osobistych ograniczeń. Radość kruszy wszelkie bariery.
Zadajecie sobie pytanie: „Jak mam być szczęśliwy, skoro jestem nieszczęśliwy?”. Istotnie, nie można rozkazywać uczuciom, jednakże myślom, słowom i czynom można wydać nakaz. Możecie zrobić coś prostego, pozwolić na swobodę dobrych myśli, mówić przepełnione dobrocią słowa, zachowywać się tak, jak gdybyście byli szczęśliwi, nawet jeśli nie ma w was wewnętrznego poczucia szczęścia. Z czasem wewnętrzna radość duszy zwycięży, przebije się na powierzchnię.
Rebbe płakał, gdy wypowiadał te słowa:
Całe życie Mojżesza zostało zawarte w Torze, którą przyniósł swojemu narodowi od B-ga. Tora była czymś więcej niż nauczaniem. Była nim samym – oznaczała, że jest z nim B-g.
Gdy jednak przyszło wybierać między Torą a własnym narodem, Mojżesz wybrał naród. I gotów był podzielić los swojego narodu.
Cała istota Mojżesza była Torą, ale w głębi swojego jestestwa, w głębi serca Mojżesza obecna była jedność z własnym narodem.
Pojęcia tłumaczone zwykle jako „Biblia” lub „Prawo”, oznacza w istocie coś innego. Tora to wskazanie. W każdym jej fragmencie znajdziecie, powinniście znaleźć wskazanie, radę dla siebie.
Naród żydowski jest jednością. Żyd nakładający w Ameryce tefilin zapewnia bezpieczeństwo Żydowi żołnierzowi w Izraelu….

Szmini Aceret

Święta Szmini Aceret i Simchat Tora  następują tuż po świątecznym tygodniu Sukot.
Dwa dni świąteczne: Szmini Aceret i Simchat Tora (w Izraelu – te święta łączą się w 1 dzień) – to okres świąteczny, kiedy większość form pracy jest zabroniona. 
O Szmini Aceret mówi Tora w Ks. Waikra, 23 – „Emor”: „…A składajcie ofiary ogniowe Wiekuistemu przez siedem dni, dnia ósmego zaś – zgromadzenie świąteczne, żadnej pracy uciążliwej nie wykonuj!…”; również w Ks. Bamidbar, 29: „…To zgromadzenie świąteczne – aceret – ustanówcie, żadnej pracy nie wykonujcie…” .
Wraz z zachodem słońca kobiety i dziewczęta zapalają świece, recytując odpowiednie błogosławieństwa, rozpoczynając świętowanie: uroczyste posiłki z Kiddusz’em, spotkania, biesiady, śpiewy. Nie należy pracować, ale wolno gotować posiłki (wykorzystując istniejący, uprzednio zapalony płomień).
 
Świętowanie Szmini Aceret
 
Pewnego razu król urządził wielką ucztę i zaprosił wszystkich swych poddanych do pałacu. Po spędzeniu razem kilku radosnych dni goście zaczęli przygotowywać się do wyjścia. Ale król poprosił swych najbliższych przyjaciół: „Proszę, zostańcie ze mną jeszcze jeden dzień, trudno mi się z wami rozstać”. Tak jest z nami w Szmini Aceret. Spędziliśmy wiele wspaniałych dni bardzo blisko Pana Wszechświata w synagodze i w Suce. Szef chce się z nami spotkać jeszcze jednego dnia, dlatego dał nam to święto. Ten dzień zarezerwowany jest dla radości i szczególnych modlitw o deszcz. Istnieje zwyczaj tańczenia hakafot (por. dalej) w noc Szmini Aceret. Robimy kidusz na Jom Tow i cieszymy się uroczystym posiłkiem w nocy i w dzień.
Nadal spożywamy posiłki w Suce, ale już bez specjalnego błogosławieństwa na Sukę.
 
 

Jom Kippur – unieważnienie ślubów, powrót do podstaw

Unieważnienie ślubów

Słuchajcie panowie, sędziowie rzeczoznawcy. Za wszelkie ślubowanie, przysięgę lub zakaz, nawet zakaz czerpania korzyści, który narzuciłem sobie lub innym, w każdym wyrażeniu [oznaczającym] zakaz, i za każde wypowiedzenie, które wyszło z moich ust lub ślubowanie, które złożyłem i powziąłem postanowienie w sercu, nawet [jeśli dotyczyło to] spełnienia jakiegoś przykazania lub jakieś dobrego postępowania, które wdrożyłem trzykrotnie i nie uczyniłem założenia, że będzie to „bez ślubowania”, tak za coś, co robiłem wobec siebie jaki i wobec innych, tak za te, które są mi znane jak i te, które już zapomniałem – za wszystkie żałuję odkąd je powziąłem i zwracam się z prośbą i upraszam o ich unieważnienie. I nie ubolewam, Boże uchowaj!, za spełnienie dobrych czynów, które zrobiłem, żałuję tylko, że nie powiedziałem dosłownie „oto uczynię tę rzecz bez ślubowania, przysięgi i [powzięcia] postanowienia w sercu.” Dlatego zwracam się z prośbą do waszego autorytetu o unieważnienie. Za wszystko [to] żałuję, za wszystkie wspominanie [rzeczy] – czy były to czyny, które odnosiły się do ciała czy do duszy, czy do pieniędzy. Oto zgodnie z prawem, kto żałuje i prosi o unieważnienie, musi sprecyzować ślubowanie, jednak wiedzcie panowie, że są one liczne i nie sposób je sprecyzować. I nie proszę o unieważnienie tych ślubowań, których nie da się unieważnić, dlatego niech będą w waszych oczach, jakbym je wyliczył.

(więcej…)

Klucz generalny

 Według  Rabina S.Y. Zevin

Pewnego roku Rabi Jisrael Baal Szem Tow powiedział do Rabiego Zeewabaal  Kicesa, jednego z jego starszych uczniów: „Będziesz dął w szofar w to święto Rosz HaSzana. Chciałbym, abyś przestudiował wszystkie kawanot (kabalistyczne medytacje) odnoszące się do szofaru, abyś o nich myślał, dmąc w szofar.

(więcej…)

Dźwięk szofaru: dwie przypowieści

Szofar o zachodzie

Na podstawie opowiadania Eli Friedmana

Przypowieść R. Jisraela Baal Szem Towa:

Król miał jedynego syna, który był jego oczkiem w głowie. Król chciał, by jego syn poznał różne dziedziny wiedzy i by doświadczył innych kultur, wysłał go więc do dalekiego kraju, wyposażywszy go hojnie w srebro i złoto. Daleko od domu, syn przehulał wszystkie pieniądze, aż pozostał bez środków do życia. Nieszczęśliwy, postanowił powrócić do domu swego ojca i po wielu trudach udało mu się dotrzeć do bram pałacu. Przez ten długi czas syn zapomniał, jak mówi się językiem swego rodzinnego kraju i nie był w stanie powiedzieć strażnikom, kim jest. Załamany, zaczął głośno płakać i Król, który rozpoznał głos swego syna wyszedł do niego i przyprowadził do domu, całując i tuląc.

(więcej…)

Slichot

Slichot lub też Selichot – modlitwy karne i modlitwy o przebaczenie związane z Rosz HaSzana. Słowo to jest liczbą mnogą od Slicha – סליחה (przebaczenie)

Król Dawid był udręczony kiedy proroczo przewidział zniszczenie Świątyni i zaprzestanie składania ofiar. „Jak Żydzi zadośćuczynią za swoje grzechy?” zastanawiał się.

B-g odpowiedział: „Kiedy cierpienie spadnie na Żydów z powodu ich grzechów, powinni zgromadzić się przede mną w całkowitej jedności. Razem wyznają swoje winy i wyrecytują porządek Slichot, a ja odpowiem na ich modlitwy” — Midrasz.

Z nadejściem nowego roku i Dni Grozy, nasze przygotowania przechodzą na najwyższy bieg. 10 dni przed nadejściem Rosz Haszaną zaczynamy recytować Slichot, zestaw modlitw pokutnych i liturgicznych.

(więcej…)

Zwyczaje miesiąca Elul w pigułce

Jako ostatni miesiąc żydowskiego roku, Elul jest tradycyjnie czasem introspekcji i podsumowania – czasem by przejrzeć swoje uczynki i postęp duchowy minionego roku oraz przygotować się na nadchodzące „Straszne Dni” – dni skruchy Rosz HaSzany i Jom Kippur.
Jako miesiąc „B-skiego Miłosierdzia i Przebaczenia”, Elul jest najwłaściwszym czasem na teszuwę („powrót” do B-ga), modlitwę, dobroczynność, i wzmożoną „Ahawat Israel” (miłość  do współbrata Żyda) w poszukiwaniu samo-udoskonalenia i przybliżenia się do B-ga.

Mistrz chasydzki Rabin Schneur Zalman z Liadi porównuje miesiąc Elul do czasu kiedy „Król jest na polu”, w przeciwieństwie do czasu kiedy jest w królewskim pałacu, wtedy „każdy, kto pragnie może się z nim spotkać, a On przyjmuje ich z radosnym obliczem i pokazuje im wszystkim Swoją uśmiechniętą twarz.”

(więcej…)

Wydarzenia specjalne

Pierwsze w Polsce od II Wojny Światowej

dyplomy ukończenia Jesziwy Chabad – religijnych studiów

szkolących przyszłych rabinów

Historyczne wydarzenie organizowane przez Chabad

uhonorowane uroczystą wizytą Naczelnego Rabina Tel Awiwu Meira Lau

W niedzielę 29 czerwca 2008 roku odbyło się historyczne wydarzenie, które jest przełomowe w historii żydowskiej w Polsce. W hotelu Hilton miała miejsce uroczystość związana z pierwszym po II Wojnie Światowej zakończeniem roku szkolnego w Jesziwie Chabad – talmudycznej szkole dla przyszłych rabinów.

Wśród licznie zebranych gości obecni byli: Naczelny Rabin Tel Awiwu Israel Meir Lau (w latach 1993-2003 Naczelny Rabin Izraela), Prof. Szewach Weiss, przedstawiciel Chabad Lubawicz w Polsce, Rabin Szalom Ber Stambler.

(więcej…)

Chabad Lubawicz

Chabad Lubawicz to filozofia, ruch i organizacja. Według wielu jest dziś najbardziej dynamiczną siłą napędową żydowskiego życia. Lubawicz dosłownie znaczy „miasto braterskiej miłości”. Słowo „Chabad” to akronim hebrajskich słów nazywających trzy intelektualne cnoty: chachma – mądrość, bina – zrozumienie i da’at – wiedza. Religijna filozofia ruchu Chabad Lubawicz będąca najgłębszym wyrazem B-żej Tory, uczy zrozumienia i poznania Stwórcy, roli i celu dzieła Stworzenia oraz znaczenia i wyjątkowej misji każdego Stworzonego.

Ta filozofia prowadzi jednostkę do oczyszczenia oraz panowania nad każdym, jego lub jej, działaniem i odczuciem poprzez mądrość, zrozumienie i wiedzę.

„Lubawicz” to nazwa miasta na Białorusi, gdzie ruch rozwijał się przez ponad 100 lat. Dosłownie Lubawicz po rosyjsku znaczy „miasto braterskiej miłości”. Nazwa Lubawicz wyraża odpowiedzialność i miłość, które stanowią kwintesencję filozofii Chabad wobec każdego Żyda.

 

RUCH

Ruch powstał w 1775 założony przez Rabina Schneura Zalmana z Lad. Ruch Chabad Lubawicz – gałąź chasydyzmu – rozprzestrzenił się w Rosji oraz innych okolicznych krajach. Odpowiadał uczonym na pytania, które ich gnębiły, a prostych rolników obdarzał miłością, której im wzbraniano. W końcu filozofia Chabad Lubawicz i jej wyznawcy dotarli do prawie każdego zakątka świata i wpłynęli na prawie każdy aspekt żydowskiego życia. Siedziba główna Chabad Lubavitch miesci się w Nowym Jorku.

 

PRZYWÓDZTWO

Ruchowi przewodzą nauki jego siedmiu przywódców (cadyków), poczynając od błogosławionej pamięci Rabbiego Szneura Zalmana z Ladów (1745-1812). Przywódcy ci wyjaśniali najbardziej szczegółowe i delikatne kwestie żydowkiego mistycyzmu, tworząc poważny, ponad tysiąc-tomowy korpus dzieł będących podstawą dalszych studiów.  Ucieleśniali odwieczne, biblijne cnoty pobożności i przywództwa. Zajmowali się nie tylko ruchem Chabad Lubawicz, ale całością żydowskiego życia – jego aspektów duchowych i cielesnych. Nikt i nic nie było za małe lub zbyt mało znaczące dla ich miłości i uwagi.

W naszym pokoleniu Rebe Lubawicz –błogosławionej pamięci Rabbi Menachem Mendel Schneerson (1902-1994), znany poprostu jako „Rebe”, stworzył dla Żydów duchową przestrzeń bezpieczeństwa po nieszczęściach Zagłady.

ORGANIZACJA

Powstanie współczesnej organizacji Chabad Lubawicz datuje się na wczesne lata czterdzieste, kiedy to szósty Rebe Lubawicz, błogosławionej pamięci Rabbi Josef Icchak Schneersohn (1880-1950), wyznaczył swojego zięcia i późniejszego następcę, Rabbiego Menachema Mendla, na szefa właśnie założonej jednostki zajmującej się edukacją i pomocą społeczną.

Obecnie 4000 rodzin – pracujących na pełen etat emisariuszy ruchu wciela w życie 250-letnie zasady i filozofię i kieruje ponad 3300 instytucjami. Kierowany głęboką miłością do każdego Żyda i bezgranicznym optymizmem oraz samopoświęceniem, Rebe uruchomił olśniewającą liczbę programów i instytucji służących każdemu Żydowi.

CHABAD LUBAWICZ W POLSCE

Chabad Lubawicz reprezentowany jest w Polsce przez Fundację Chai. Działalność statutowa Fundacji Chai obejmuje krzewienie kultury żydowskiej oraz działalność edukacyjną, a także szeroko pojętą pomoc osobom wyznania Mojżeszowego mieszkającym na terenie Polski. Fundacja współpracuje ściśle z międzynarodową organizacja żydowską Chabad Lubawicz mającą swoją siedzibę w USA.

W ramach tej współpracy prowadzone przez Fundację Centrum Żydowskie jest rekomendowane przez Chabad Lubawicz na świecie jako „Chabad Lubawicz w Polsce”.

Działalność edukacyjna

Skierowana jest zarówno do członków społeczności żydowskiej, jak i do szerszej grupy zainteresowanych. W centrum prowadzonym przez Fundację znajduje się zarówno synagoga, jak i jesziwa (szkoła gdzie można pobierać nauki dotyczące judaizmu). Jest to pierwsza jesziwa w Warszawie od czasów II Wojny Światowej. Fundacja regularnie zaprasza grupy studentów z Izraela, USA, Kanady i innych krajów, a także rabinów, którzy prowadzą zajęcia w jesziwie. Fundacja zgromadziła znacznych rozmiarów wielojęzyczną bibliotekę judaików, dysponuje również multimedialnymi materiałami edukacyjnymi. Studenci prowadzą też spotkania szabatowe w innych miastach polski, aktywizując miejscowe społeczności żydowskie. Ponadto dla szerszego audytorium organizowane są wykłady na temat kultury i religii żydowskiej, kabały, świąt żydowskich itp. Spotkania te są uświetniane obecnością przedstawicieli świata biznesu, korpusu dyplomatycznego i władz miasta.

                                                                         Działalność  kulturalna

Ma na celu przede wszystkim budowanie porozumienia między Polakami i Żydami. Fundacja stara się propagować kulturę żydowską zarówno poprzez kontakty z władzami lokalnymi i centralnymi (np. organizację spotkań przedstawicieli władz z wybitnymi rabinami), jak i poprzez akcje skierowane do szerszych grup społecznych. Ponadto Fundacja stara się brać aktywny  udział w ogólnopolskich imprezach związanych z kulturą żydowską a przedstawiciele Fundacji uczestniczą we wszystkich oficjalnych uroczystościach upamiętniających martyrologię narodu Żydowskiego.

Działalność na rzecz wspólnoty żydowskiej

 i działalność religijna.

Prowadzone przez Fundację Chai centrum Żydowskie zapewnia szerokie wsparcie wszystkim religijnym i niereligijnym Żydom przebywającym na terenie Polski. Codziennie organizowane są wspólne modlitwy w prowadzonej przez Fundację synagodze. W każdy piątek odbywają się uroczyste kolacje szabatowe, przygotowane z zachowaniem wszelkich wymogów koszerności. Podobnie z okazji wszystkich religijnych świąt żydowskich organizowane są wspólne modlitwy i spotkania. Centrum służy również pomocą w organizacji ceremonii religijnych takich jak Bar Micw czy Pidyon Haben. Oferuje również możliwość korzystania z mykwy tj. basenu  do rytualnego oczyszczania. Przedstawiciele Fundacji dbają również o osoby wyznania mojżeszowego przebywające w aresztach lub więzieniach dostarczając im koszerna żywność oraz akcesoria niezbędne do praktyk religijnych.

 

 

 

 

Milczenie

Milczenie

„A Aaron milczał”. (Księga Kapłańska 10:3)

Mowa oznacza przejrzystość. Melodia jest poza językiem, wyraża nastroje, których słowa nie mogą opisać. Milczenie jest jeszcze wyżej.

(więcej…)

Noc i dzień

Noc i Dzień

Życie jest dniem, które leży pomiędzy dwoma nocami–nocą „jeszcze nie” przed narodzeniem, oraz nocą „już nie” po śmierci. Ten dzień może być zasnuty bólem i frustracją, lub rozświetlony ciepłem i zadowoleniem. Lecz, nieuchronnie, noc śmierci musi się pojawić.

Śmierć jest nocą, która leży pomiędzy dwoma dniami—dniem życia na ziemi i dniem wiecznego życia w Przyszłym Świecie. Ta noc może nadejść nagle, w mgnieniu oka, lub stopniowo, z powolnym gaśnięciem słońca.

(więcej…)

Podstawy

Podstawy. Ważne tematy i zagadnienia dotyczące śmierci. Zaraz po momencie śmierci, seria praktycznych i religijnych rad zaczyna mieć znaczenie. Kluczowymi zasadami ich wszystkich są: a) szacunek dla godności i świętości ciała, naczynia dla duszy i jaźni zmarłego; b) pospieszny powrót ciała do ziemi, z której zostało uformowane; c) pomoc i umocnienie duszy w kontynuacji jej duchowej podróży.

(więcej…)

Duchowa rozmowa

Duchowa rozmowa

Pilne tematy i zagadnienia dotyczące śmierci

Kiedy pojawia się śmierć, pogrążona w żałobie rodzina mierzy się z bardzo trudnym czasem; lecz czyni to również zmarły. Zgodnie z duchowymi tradycjami Judaizmu wyartykułowanymi w Talmudzie i Kabale, dusza nie opuszcza całkowicie świata przed pogrzebem. Dlatego też, okres od śmierci do pochówku jest bardzo dezorientujący dla duszy, gdyż jest ona w bezbronnym stanie przejścia, odłączona zarówno od przeszłości, jak i od przyszłości. Obecność innych, którzy, poprzez szacunek i modlitwy, okazują swoją troskę, jest bardzo pocieszająca dla duszy zmarłego, gdyż dusze żywych zapewniają ramę odniesienia duszy dopiero co zmarłego.

(więcej…)

Kadisz

UNADJUSTEDNONRAW thumb eb

UNADJUSTEDNONRAW thumb ebKadisz (tłum. dosł. z hebr. „święty”) – jest to jedna z najważniejszych modlitw w judaizmie, jest to hymn ku czci Boga.

Kadisz często nazywany jest modlitwą za zmarłych, ale jest to mylne przekonanie. 

Istnieją różne rodzaje modlitwy kadisz, a jeden z nich to Kadisz Jatom (קדיש יתום), tzw kadisz sierocy, zwany też kadiszem żałobnika, od XV stulecia, odmawiany przez syna zmarłej osoby – matkę czy ojca – codziennie, przez jedenaście miesięcy po jej śmierci, a także w każdą rocznicę jej śmierci.

Kadisz, jak powszechnie wiadomo, jest też modlitwą odmawianą po śmierci osób bliskich (nie tylko rodziców) – członków rodziny. Jednak  modlitwa ta nie zawiera żadnych odniesień do śmierci lub żałoby. 

Kadisz jest modlitwą o życie, to dlaczego odmawiamy kadisz po śmierci rodziców lub krewnych? Jak nauczał Rabin Akiwa, dusza ojca może wznieść się do niebios dopiero po tym, jak jego dziecko odmówi kadisz. Po raz pierwszy wzmianka o kadiszu jako modlitwy za zmarłych pojawiła się w Midraszu. Jego forma zrodziła się w czasach talmudycznych. 

Człowiek póki żyje, uświęca świat swoimi pozytywnymi działaniami. Gdy odchodzi, ta pozytywna energia zostaje wśród żywych – o tym też wspominamy, odmawiając kadisz za tego, kto odszedł. 

PRZYŁĄCZ SIĘ (DO MODLITWY)….. NIE PRZESZKADZAJĄC INNYM W SYNAGODZE

POCZĄTKOWO TYLKO JEDNA OSOBA W SYNAGODZE ODMAWIAŁA MODLITWĘ KADISZ, ALE Z BIEGIEM CZASU KAŻDY CZŁOWIEK W ŻALOBIE PO ZMARŁYM W RODZINIE ZACZĄŁ TEŻ ODMAWIAĆ KADISZ.
PROBLEM POWSTAŁ, BO TAKIE CHAOTYCZNE MODLITWY BYŁY BARDZO HAŁAŚLIWE I STWARZAŁY ATMOSFERĘ „NIEPORZĄDKU” W SYNAGODZE…….

(więcej…)

Pidyon Haben – Jak

Pełna procedura i ceremonia Pidyon Haben:

Najważniejszymi uczestnikami ceremonii Pidyon Haben („wykupienia pierworodnego”) są: ojciec, jego pierworodny syn, oraz kohen (kapłan). Zwyczajowo zaprasza się rodzinę i przyjaciół by razem celebrować tę specjalna micwę i cieszyć się uroczystym posiłkiem. Idealnie byłoby, gdyby posiłek zawierał wino i mięso oraz by był obecny minjan, czyli wśród zebranych – quorum dziesięciu dorosłych mężczyzn.

(więcej…)

Pidyon Haben – Kiedy

Wskazówki – na kiedy zaplanować  Pidyon Haben, oraz specjalne zasady na specjalne dni są zapisane w Torze:

  „Jego wykupienie [odbędzie się] po osiągnięciu miesiąca życia” — Lb 18,16.

Oznacza to, że Pidyon Haben (ceremonia wykupu pierworodnego) powinna odbyć się trzydziestego pierwszego dnia po narodzinach chłopca. (Zarówno dzień urodzin jak i dzień Pidyon Haben wliczone są w owe 31 dnP). Teoretycznie wypełnienie tego obowiązku przypada więc na zmierzch trzydziestego dnia – ponieważ żydowska data rozpoczyna się po zmroku – jednak zwyczajem jest by urządzać Pidyon Haben trzydziestego pierwszego dnia po poludniu. Sefaradyjska tradycja, jednakże, wyznacza Pidyon Haben na pierwszą możliwą sposobność — noc poprzedzającą trzydziesty pierwszy dzień.

(więcej…)

Pidion Haben – Kto

Jaka jest definicja z Tory słowa „pierworodny”? Kto jest zobligowany do wykupu?

Narodzony chłopiec musi zostać wykupiony, jeżeli jest pierworodnym dzieckiem rodziców z plemienia Izraela. Przyjrzyjmy się bliżej, coto wszystko dokładnie oznacza.

Pierworodny

Pojęcie „pierworodnego” z Tory oznacza „otwierającego łono„. Oznacza to, że jest to pierwsze dziecko matki, i jeżeli jest ono chłopcem, potrzebuje Pidyon Haben (ceremonii wykupienia), nawet, jeżeli ojciec ma już inne dzieci.

(więcej…)

Co i dlaczego

Pidyon haben, czyli „wykupienie pierworodnego syna”, to ceremonia, podczas której ojciec pierworodnego wykupuje swojego syna, trzydzieści dni po jego narodzinach, dając kohenowi (z kapłańskiego rodu Aarona) pięć srebrnych monet.

(więcej…)

11. Blogosławieństwo po innym jedzeniu

11. Po innym jedzeniu

Błogosławieństwo po jedzeniu „Borei Nefaszot” mówimy po spożyciu tego rodzaju jedzenia, które nie zostało wymienione w poprzednich kategoriach. To dotyczy wszystkiego, przed spożyciem czego mówimy błogosławieństwo „Ha-adama” lub „Szehakol” (ryby, mięso, jajka, napoje-poza winem, słodycze) plus wszystkie owoce nie wymienione jako specjalne owoce za które wychwala się Ziemię Izraela.

(więcej…)

10. Al Hamichje

10. Al Hamichje

”Skrócona” wersja Dziękczynienia po posiłku,  która wciela elementy z jego pierwszych trzech błogosławieństw jest mówiona po zjedzeniu pewnych produktów. Są trzy wersje tego skróconego błogosławieństwa po posiłku:

„Al Hamichje” jest wypowiadane po zjedzeniu pożywienia (nie chleba) przygotowanego z pięciu zbóż. Te produkty, przed którymi mówimy „Mezonot” wymagają błogosławieńtwa po posiłk „Al Hamichje”.

„Al Hagefen” jest recytowane po piciu wina lub soku z winogron.

„Al Haarec we’al Hapeirot” – mówi się po specjalnych owocach, którymi pobłogosławiono Ziemię Izraela: winogrona, figi, granaty, oliwki i daktyle.

9. Dziękczynienie po posiłku

9. Dziękczynienie

po posiłku –

Birkat Ha’mazon

„Zjesz, nasycisz się i będziesz błogosławił P-na, B-ga twego” (Księga Powtórzonego Prawa 8:10).

Dodatkowo do błogosławieństw przed jedzeniem, ustanowionych przez mędrców, mamy ugruntowaną w Torze obligację by dziękować i błogosławić B-ga po jedzeniu, wyrażając naszą wdzięczność temu, Który „odżywia cały świat Swoją dobrocią, z łaską, z życzliwością i ze współczuciem” (z ” Dziękczynienia po posiłku”).

Dziękczynienie po posiłku składa się z czterech głównych błogosławieństw – pierwsze, ułożone przez Mojżesza kiedy na pustyni spadła manna z nieba; drugie, przez Joszuę kiedy Dzieci Izraela zjadły z pierwszych plonów po wkroczeniu do Ziemi Wybranej; trzecie przez Królów Dawida i Salomona; i czwarte przez Mędrców w czasach Miszny.

 Pełen tekst „Dziękczynienia” recytowany jest jedynie po spożyciu posiłku, który zawiera chleb, i przykrywa wszystko, co było jedzone podczas posiłku.

8. Szehakol

8. „Szehakol”

Wszystkie rodzaje jedzenia, które nie mogą być zaliczone do poprzednich grup wymagają błogosławieństwa „szehakol.” Dotyczy to produktów zwierzęcych: mięsa, kurczaka, ryb, i jajek; wody i wszystkich napojów (poza winem) oraz zup; a także rozmaitego (wieloskładnikowego) jedzenia jak grzyby, słodycze, itp.

Błogosławieństwo:

Baruch ata A-donaj, Elo-hejnu Melech Ha’Olam szehakol nihije bid’waro.

Błogosławiony jesteś Ty, Pan nasz Bóg, Król świata, na którego słowo  wszystko istnieje.

7. Warzywa

7. Warzywa

„Owoce ziemi” to warzywa, rośliny strączkowe, orzeszki ziemne i „owoce” wyłączone z błogosławieństwa ha-ec: melony, banany, ananasy, jagody.

Na nie powiedz błogosławieństwo „ha-adama”:

Baruch ata A-donaj, Elo-hejnu Melech Ha’Olam bore pri ha-adama.

Błogosławiony jesteś Ty, Pan nasz Bóg, Król świata, który stwarza owoc ziemi.

6. Owoce

6. Owoce

Owoce wymagają błogosławieństwa „Ha-ec”. W prawie żydowskim, owoc zdefiniowany jest jako coś rosnącego na wieloletnim drzewie, które nie odnawia swojego pnia i nie rośnie zbyt blisko gruntu. Dlatego też jabłka, winogrona, orzechy (oprócz orzechów ziemnych) i figi są uznane za owoce, lecz truskawki, arbuz i banany – nie.

Oto błogosławieństwo:

Baruch ata A-donaj, Elo-hejnu Melech Ha’Olam bore pri ha-ec.

Błogosławiony jesteś Ty, Pan nasz Bóg, Król świata, który stwarza owoc drzewa.

5. Wino

5. Wino

Wino ma szczególne znaczenie i zastosowanie w prawie żydowskim, więc ma ono swoje własne błogosławieństwo. Wypowiedz je pijąc wino lub sok winogronowy:

Baruch ata A-donaj, Elo-hejnu Melech Ha’Olam bore pri hagafen.

Błogosławiony jesteś Ty, Pan nasz Bóg, Król świata, który stwarza owoc winorośli.

4. Mezonot

4. „Mezonot”

Jedzenie, które jest zrobione ze zboż, lecz nie jest chlebem wymaga błogosławieństwa mezonot. To dotyczy ciast i wyrobów cukierniczych, większości krakersów i płatków zbożowych, makaronów i innych ugotowanych produktów zbożowych takich jak farafelki i kuskus.

(więcej…)

3. Posiłek spożywany z chlebem

3. Posiłek spożywany z chlebem

Kiedy spożywasz posiłek, który zawiera chleb, rozpocznij go obmyciem rąk, powiedz błogosławieństwo „Hamoci”, i zjedz kawałek chleba. Błogosławieństwo Hamoci „pokryje” wszystko, co zjesz podczas posiłku (oprócz deseru i wina). „Dziękczynienie po posiłku”, recytowane po posiłku, „pokryje” wszystko, co zjadłeś.
Kiedy jesz coś poza posiłkiem, któremu towarzyszy chleb, pojedyncze rodzaje jedzenia  mają swoje własne błogosławieństwa (o których dalej).

2.Chleb

2. Chleb

Chleb zrobiony z pięciu rodzajów zboża wyróżnionych przez naszychbread.gif mędrców (pszenica, jęczmień, żyto, orkisz lub owies) wymaga błogosławieństwa „Hamoci”. By produkt mógł być uznany za chleb, płynny składnik musi stanowić przede wszystkim woda, i musi on być wypieczony. Ciasto, które zawiera więcej oleju lub soku owocowego niż wody (tak jak wyroby cukiernicze), albo ciasto, które jest smażone lub gotowane (jak makaron) nie jest postrzegane jako „chleb”.

(więcej…)

Dlaczego mówimy błogosławieństwa

1. Dlaczego mówimy błogosławieństwa?

Mędrcy zarządzili, że „nie powinno się czerpać korzyści z tego świata, bez wyrecytowania uprzednio błogosławieństwa”. Wypowiedzenie błogosławieństwa przed jedzeniem jest równoznaczne z „pytaniem o pozwolenie” od B-ga, uświadamiającym, że „świat, i wszystko na nim, należy do B-ga” (Psalm 24:1), a B-g jest prawdziwym źródłem wszystkich darów życia. To wzbogaca przyziemny akt jedzenia duchową świadomością – świadomością prawdziwego Źródła naszego utrzymania, i celu jedzenia.

Mówimy różne błogosławieństwa do różnego rodzaju jedzenia przed jego spożyciem, i po –gdy posiłek jest zakończony, m.in są to błogosławieństwa:

  • Hamoci (na chleb)
  • Bore minei mezonot (na różnego rodzaje wypieki, jak ciasta, pizza etc. lub  potrawy sporządzone z mąki pszennej lub jęczmiennej, orkiszowej, żytniej,owsianej (np makaron)
  • Bore pri hagafen (nad winem)
  • Bore pri haec (nad owocem drzewa)
  • Bore pri haadama (nad warzywami lub owocami, które nie rosną na drzewie bądź krzewach)
  • Szechakol (nad różnymi produktami spożywczymi, które nie wyrastają z ziemi, jak np: mięso, ryba, woda, nabiał, grzyby i in.)
  • Birkat hamazon – jest to błogosławieństwo, które odmawia się po zakończeniu posiłku, który się zaczął od błogosławieństwa „Hamoci”
  • Błogosławieństwa przy okazji różnych uroczystości: Brit mila (obrzezanie); ślub i in.
  • Przed rozpoczęciem posiłku odmawiamy błogosławieństwo Netilat jadajim (obmywanie rąk)

 

 

Certyfikat koszerności

Certyfikat Koszerności

Złożoność współczesnych technologii żywienia czyni praktycznie niemożliwym, dla kogoś innego poza ekspertem, by wiedzieć czy przetworzone jedzenie jest wolne od jakiegokolwiek śladu niekoszernych składników. Więc całe przetworzone jedzenie i wszelkie przedsiębiorstwa gastronomiczne wymagają poświadczenia od rzetelnego rabina lub agencji nadzoru koszerności.

(więcej…)

Dlaczego Szchita jest taka Ważna

Dlaczego Szchita jest taka Ważna

 Tali Loewenthal

Żydzi w dzisiejszym świecie borykają się z wieloma konfliktami. Jeden z nich dotyczy szchity, czyli rytualnego uboju drobiu, owiec i bydła umożliwiającego Żydom jedzenie mięsa. Istnieje kilka grup społecznych wywierających nacisk na rządy z zamiarem wprowadzenia przepisów prawnych zabraniających szchitę, co uniemożliwiłoby efektywnego uboju.

(więcej…)

Ryba, mięso, koszerność

Dla ludzi, którzy poważnie interesują się swoim zdrowiem, ryba stała się dobrym dostawcą protein. Ci z nas, którzy powinni stracić na wadze lub zmienić swoje przyzwyczajenia kulinarne ze względu na chorobę serca lub inne dolegliwości, często słyszą od swojego lekarza, że powinni przejść na jedzenie ryb zamiast mięsa. Ryba posiada jedynie dwie piąte ilości tłuszczu zawartego w kurczaku i tylko jedną piątą tłuszczu zawartym w czerwonym mięsie. Jeżeli chodzi o witaminy to na przykład dostęp do witaminy D jest możliwy albo dzięki słońcu albo spożywając rybę. Wiele ryb zawiera także kwsy omegowe, tak dobre dla naszego serca, lub wapno i inne bardzo ważne odżywki.

(więcej…)

Judaizm o sztuce jedzenia

Judaizm o Sztuce Jedzenia

Israel Rajs

Zanim zdołamy pojąć znaczenie koszerności, musimy zrozumieć na czym polega żydowskie podejście do jedzenia i do samego życia. W uproszczeniu można swierdzić, że celem naszego pobytu tutaj, na tym świecie jest transformacja sfery ziemskiej w miejsce, które B-g mógłby nazwać Swoim mieszkaniem. Ozywiście, że mieszkanie musi odpowiadać woli i koncepcji strukturalnej jego Mieszkańca. Starając się stworzyć na ziemi 'mieszkanie dla B-ga’ stajemy się swojego rodzaju architektami wnętrza w jego służbie. Każdy szczegół naszego życia jest elementem składającym się na Jego cudowne mieszkanie.

(więcej…)

Wypowiedzi wybitnych Chasydów na temat jedzenia

Tora mówi nam: „…. nie samym chlebem żyje człowiek, ale człowiek żyje wszystkim tym, co powiedzą usta Wiwkkuistego” (Dwarim/ Księga Powt.Prawa, rzd 8:3).

Rabin DowBer zwany „Magidem” z Międzyrzecza wytłumaczył głębsze znaczenie tej wypowiedzi: „Kabbaliści nauczają, że w każdym stworzeniu znajdują się „słowa Najwyższego” – czyli litery słowa B-żego, będące narzędziami, za pomocą których zostały one stworzone (jak to jest opisane w pierwszym rozdziale Bereszit/Księgi Rodzaju). Kiedy ciało człowieka domaga się kawałka chleba, to jest to jedynie odbiciem duszy pragnącej słowa B-żego, które jest „duszą” chleba przetwarzaną przez człowieka w energię, z której korzysta aby osiągnąć cele Wiekuistego.”

(więcej…)

Wypowiedzi Mędrców Talmudu na Temat Jedzenia i Picia

Wypowiedzi Mędrców Talmudu na Temat Jedzenia i Picia

Kiedy Stary Hillel robił przerwy w nauczaniu swoich uczniów, to miał zwyczaj spacerowania wraz z nimi. Jeden z jego uczniów zapytał go: „Mistrzu dokąd idziesz?” i dostał odpowiedź: „idę do domu wyrządzić przyjemność mojemu gościowi”. Na co oni się go dalej pytali: „codziennie masz gościa?”. On im odpowiedział: „Czyżby ta biedna dusza nie była gościem w tym ciele? Dzisiaj jest ona tutaj a jutro jej nie będzie…”

(więcej…)

Dlaczego utrzymujemy koszerność

Dlaczego Utrzymujemy Koszerność?
Pytanie:
Ja mam dwa pytania na temat kaszrutu (przepisów kulinarnyh Tory). O ile dobrze rozumiem  to niekoszerne zwierzęta posiadają negatywne cechy, które my jedząc je, wchłaniamy w siebie. Wiemy jednak, że wiele koszernych zwierząt spożywa niekoszerne (n.p. koszerne ryby jedzą niekoszerne ryby i inne stworzenia morskie). Jeżeli „my jesteśmy tym czym się odżywiamy”, to czy nie absorbujemy niebezpośrednio te szkodliwe elementy zjadając takie zwierzęta?

(więcej…)

Biosfera ludzka

Oparte na nauczaniu Rebego z Lubawicza
 Za pozwoleniem MeaningfulLife.com
Zwierzęta, żyjące na ziemi, zostały stworzone z niej i nie nadają się do jedzenia bez szkody dla (tchawicy oraz przewodu pokarmowego). Ryby – stworzne z wody, nie podlegają konieczności jakiejkolwiek szchity aby umożliwić ich spożywanie. Ptaki, które zostały stworzone z kombinacji ziemi i wody nie są zdatne do jedzenia bez uszkodzenia jednego z dwóh przewodów pokarmowych.

(więcej…)

Łuski i płetwy

Josef J. Jakobson
11go września, 1941:
W Arlingtonie, Virginia, Departament Obrony Stanów Zjednoczonych rozpoczyna budowę swojego nowego sztabu generalnego: Pentagon.
Tego samego dnia, nowy imigrant Rabin Menachem Mendel Szniorson – w dalniejszym znany jako Rebe z Lubawicza, pisze w swoim dzienniku dwa traktaty na temat jak stworzyć człowieka bardziej moralnego i produktywnego – człowieka: „płetwy” i „łuski.”
W parę dni potem niemiecka armia zdobywa Kiew (stolicę Ukrainy) i morduje 100.000 ludzi w lesie zwanym Babi Jar.
11go września, 2001:
Cały świat jest w stanie szoku kiedy pasażerskie samoloty rozbijają się o Pentagon i Światowe Centrum Handlowe (World Trade Center) zabijając tysiące ludzi.

(więcej…)

Duchowe molekuły

Velvl Green
Duchowe Molekuły Większość z nas „wierzy” w molekuły.
Prawie nikt z nas nie widział ani jednej molekuły i o ile nie studiowaliśmy chemii i fizyki lub chemii fizycznej, to pewnie także nie rozumiemy doświadczeń i kryteriów przy pomocy których naukawcy wykrywają molekuły po czym je rozpoznają, analizują i opisują ich strukturę. Pomimo tego wierzymy w ich istnienie i w ich strukturę, wagę, kształt oraz w ich przewidywalne właściwości. Uświadomiono nam, że wszystkie molekuły składają się z setek podstawowych atomów podobnie jak wszystkie słowa złożone z tych samych, podstawowych liter. Te niezliczone i różnorodne molekuły tworzące nasz świat różnią się między sobą jedynie rodzajem i liczbą atomów, ich układem i miejscem w strukturze molekularnej – podbnie jak wszystkie słowa naszej mowy różnią się między sobą literami i ich kolejnością. Te same słowa mogą służyć do pisania psalm jak i do pamfletu politycznego i bardzo podobnie takie same molekuły mogą się znajdować zarówno w mrówce jak i w słoniu.

(więcej…)

Nieunikniony lancz

Czy zdarzyło się wam kiedykolwiek zrobić interes, świętować ślub (lub rocznicę ślubu), albo po prostu spędzić czas ze swoim przyjacielem bez jakiegoś wspólnego posiłku? Czyżby wspomnienia z domu rodzicielskiego nie wiązały się z myślami o przyjemnościach kulinarnych? A co z samym jedzeniem – przecież nie jesteśmy w stanie zbliżyć się bardziej do czegokolwiek niż poprzez spożycie i strawienie jedzenia przeistaczając pokarm we własną krew i własne kości.
Powiedz mnie co, jak i z kim jadasz a powiem ci czym i kim jesteś.

(więcej…)

Rozwód po żydowsku

Rozwód to tragedia, ale czasami najlepsze wyjście.
Kiedy para bierze ślub zgodnie z rytuałem żydowskim, ich dusze stają się jednością. To jak operacja, która osobno żyjące istoty łączy w jedną. Z kolei rozwód według tradycji żydowskiej to duchowa amputacja, która z jednej istoty tworzy dwie i umożliwia im niezależne życie.
Rozwód, podobnie jak amputacja to tragedia, ale czasami jest jedynym słusznym rozwiązaniem. Nasze podejście do rozwodu można porównać do amputacji kończyny na kilka sposobów:

(więcej…)

Żydowski rozwód

Fundamentalna procedura żydowskiego rozwodu to: wzajemna umowa, dokument, ceremonia i następstwa.
„Gdy mężczyzna wziął żonę i poślubił ją, a stało się, że nie znajduje łaski w jego oczach, przeto znalazl kilka nieczystości w niej: niech napisze jej list rozwodowy … A wtedy ona wyszedłszy z jego domu, pójdzie i zostanie żoną innego.”   Księga Powtórzonego Prawa 24:1-2
„Get”
 Zgodnie z Prawem Biblijnym, para zwolniona jest z więzów małżeńskich tylko przez przekazanie pisma rozwodowego od męża do żony. Dokument ten znany jest powszechnie ze swej aramejskiej nazwy jako „get”. Służy on nie tylko jako dowód rozpadu małżenstwa w wypadku gdyby jedna lub też obie strony zechcialy ponownie się pobrać, ale w rzeczywistości uskutecznia rozwód.

(więcej…)

Związywanie się węzłem po raz wtóry

Wszystko od nowa
Małżeństwo uznaje wyłącznie pełne oddanie drugiej stronie, niezależnie od tego, czy po kobiercu kroczy pierwszy, czy kolejny kandydat. Pozytywne nastawienie i pełna determinacja to konieczność, jeżeli wszystko ma się tym razem udać.
Naprawdę wiele par “z odzysku” przeżywa wspaniałe związki małżeńskie. Należy tu jednak zaznaczyć z pełną stanowczością, że losy nowego małżeństwa często są uzależnione od podejścia do związku, jakie prezentuje dana osoba. Zawieranie związku z przeświadczeniem o jego nietrwałości może przeistoczyć się w samospełniającą się przepowiednię. Ponadto, takie podejście nie jest fair zarówno wobec siebie jak drugiej osoby, która decyduje się na wspólne życie.

(więcej…)

Randki po żydowsku

Istnienie procesu polegającego na zapoznaniu się kobiety i mężczyzny, ich zbliżeniu się do siebie i zadecydowaniu, czy do siebie pasują wynika nie tylko ze zdroworozsądkowego podejścia do życia, ale również uregulowań prawa żydowskiego. Talmud podaje, że mężczyźnie nie wolno poślubić kobiety dopóty, dopóki jej nie zobaczy i dostrzeże w jej oczach zainteresowanie swoją osobą. Kobiecie nie wolno pójść za mąż dopóty, dopóki jej decyzja o wyborze partnera życiowego będzie w pełni dojrzała. Przyszli małżonkowie muszą przed ślubem utrzymywać kontakt, ich przebywanie w swoim towarzystwie nie może ich krępować, a sam akt małżeństwa musi być poparty ich pełną aprobatą.

(więcej…)

Kogo wybrać na małżonka?

Nie ma chyba potrzeby nadmieniać, że pożądane cechy partnera na całe życie będą całkiem różne w zależności od osoby poszukującej i jej osobistych przekonań i priorytetów życiowych. Super zorganizowany pedant, który dostaje zimnych potów na myśl o nie zadbanym mieszkaniu nie powinien myśleć o wzięciu sobie za żonę kobiety w typie nieobecnego umysłem naukowca, który jest wiecznie spóźniony i którego przestrzeń pracy jest przedmiotem pomocy humanitarnej dla ofiar huraganów. Rozrzutnik powinien trzymać się z dala od dusigrosza. Jest niemal pewne, że takie osobowości będą się ścierać w toku wspólnego życia. Chociaż zauroczenie fizyczne może sprawić, że różnice te wydawać się będą „przyjemną odmianą”, to jednak na dłuższą metę, wypłyną one na powierzchnię i zaczną stanowić główne przeszkody w zgodnym pożyciu.Istnieją pewne wskazówki, które warto przekazać każdemu. Małżeństwo to połączenie dwóch dusz, co możliwe jest jedynie w przypadku dwóch dusz w pełni ze sobą „kompatybilnych”. Najwyższym celem małżeństwa jest zjednoczenie dwojga dusz w celu wykonania świętej misji. Dobroć.
Zadanie sługi Abrahama, Eliezera, który został wysłany do miasta Charan w celu wynalezienia żony dla Izaaka, polegało na wyborze kobiety z tychże okolic, która byłaby odpowiednia. Ułożył więc sprytny plan. Wcale nie był to konkurs piękności, nie odwiedzał również college’ów w celu przeprowadzenia castingu wśród dziewczyn z najwyższą średnią na roku. Postanowił natomiast poszukać kobiety, którą wyróżniać będzie niezrównana dobroć. Wystarczająca dla Izaaka mogła być tylko ta, która dobrowolnie nabierze wody i napoi spragnione wielbłądy; tylko taka osoba była godna matriarchatu nad narodem żydowskim. Bez wątpienia bodaj najlepszym sposobem poczynienia podobnej obserwacji jest zabrać potencjalnego partnera do restauracji i poddać ocenie to, jak traktuje pracujące tam osoby. Jeżeli kandydat na małżonka jest bardzo miły w związku, ale opryskliwy dla kelnera, to nadszedł czas na wznowienie poszukiwań. Dopasowanie wartości Wybór partnera na resztę życia powinien opierać się na tym, kim osoba ta jest teraz, nie na jej potencjale do zmiany siebie. Oczywiście należy mieć nadzieję, że zawarty związek będzie trwał dłużej niż początkowa faza zauroczenia sobą nawzajem, ale po tym czasie spoiwem, które utrzymuje ludzi w związku jest wspólnota zainteresowań i co ważniejsze, wyznawanych wartości. Koncept dość przerażający, biorąc pod uwagę, iż wiele osób nigdy nie zastanawia się nad tym, jakie wartości wyznają oni sami. Właściwym momentem na refleksję nad tym kim jesteśmy jest oczywiście chwila przed rozpoczęciem randek. Czy założenie rodziny żydowskiej stoi wysoko na liście priorytetów? A jak ma się rzecz z wychowaniem dzieci w świecie wartości żydowskich? Co z członkowstwem w społeczności żydowskiej? Dom żydowski zwany jest „niezniszczalną twierdzą”. Mąż i żona to projektanci i jednocześnie budowniczy tej potężnej struktury. Niezwykle jest tu istotne, jak w każdym projekcie budowlanym, aby twórcy zajmowali jednolite stanowisko odnośnie wymiarów i celów poszczególnych elementów swojego dzieła. Nie pobieraj się z “Osobą, Która Się Stanie…” Wybór partnera na resztę życia powinien opierać się na tym, kim osoba ta jest teraz, nie na jej potencjale do zmiany siebie, lub wizji, kim może zostać – zwłaszcza, przy delikatnej pomocy ze strony partnera… Oczywiście, że z czasem każdy się zmienia. Zawsze jest szansa, że partner wykorzysta dany sobie potencjał. Ale jeśli w momencie decyzji o zaślubinach, proces ten się już nie rozpoczął, nie w porządku byłoby pobierać się z osobą, która nie podoba się teraz, ale podoba się w wizji przyszłości – po zmianach. Powinniście kochać się za to kim jesteście teraz, a nie za to, kim możecie się stać, ale tylko wówczas, jeżeli się zmienicie.
Rodzina i pochodzenie.
Chociaż nikt nie powinien być przyjmowany z otwartymi ramionami lub spisywany na straty z racji na rodzinę, z której się wywodzi, to warto zaznaczyć, że wiele osobistości wychowywało się w rodzinach dysfunkcyjnych, a z kolei wiele osób nieczułych i perfidnych ma wspaniałych rodziców. Z pewnością jednak warto sprawdzić, czy rozważany partner pochodzi z kochającego domu i rodziny. Wychowanie w domu pełnym harmonii i szacunku niesie w sobie potencjał do stworzenia rodziny opartej o takie właśnie wartości. Tym niemniej mając do wyboru osobę z domu z wielkimi tradycjami, ale wątpliwą moralnością i kogoś o wymarzonych cechach ale bez uznanego pochodzenia, decyzja powinna zapaść na korzyść tej drugiej. Z pewnością w wyborze restauracji można kierować się kwalifikacjami szefa kuchni, ale cała prawda leży dopiero w jego wyrobach!Nie przesadzaj z idealizmem Nie należy spisywać na straty osób z racji na ich budowę fizyczną, kolor włosów, oczu czy wykonywany zawód. Zdecydowanie zbyt wiele ludzi żyje w samotności tylko dlatego, że wciąż czekają na pojawienie się w ich życiu tego/tej jedynej. Podczas gdy posiadanie przez partnera pewnego zestawu cech, takich jak na przykład wymienione powyżej, jest absolutnie niezbędne, w kwestii pozostałych upodobań warto rozważyć postawę kompromisową. Oto kilka przykładów takich cech, gdzie nasze oczekiwania można zmodyfikować – uroda, preferowana praca, poglądy polityczne, też narodowość.
Podsumowując, nie powinno się wykluczać osób z kręgu potencjalnych partnerów z racji na ich budowę fizyczną, kolor włosów lub oczu albo uprawiany zawód. Życie pokazuje wiele przykładów na udane, pełne miłości związki osób, które względem siebie wcale nie pasują do wizerunków ideałów. Kiedy kupujemy dom najistotniejszym czynnikiem powinna być jego solidność. Dopiero po upewnieniu się, że budowla nie zawali się z racji na chwiejną konstrukcję lub źle wylane fundamenty, rozważone zostać powinny kwestie estetyki. Tylko w przypadku wznoszenia domu od podstaw – co nie jest możliwe w przypadku partnera życiowego – można wybrać sobie coś doskonale odpowiadającego naszej wizji.Nikt nie jest doskonały. Osoba, która spełni wszystkie kryteria główne i większość pomniejszych absolutnie nie powinna zostać zlekceważona jako kandydat na małżonka.
Wzajemne przyciąganie
Wybierając polisę na życie, najlepiej jest mieć przy sobie listę wymogów, które ubezpieczyciel powinien spełnić. Poszukiwania kończą się, gdy znajdzie się taki dostawca usługi, który spełnia nasze wymagania po przystępnej cenie.Malżonek do nie polisa na życie.Każdy może być ideałem na papierze – dobrotliwy, czuły, troskliwy, spójny wewnętrznie – to jeżeli zabraknie tego czegoś, co przyciąga ludzi do siebie, taka osoba owszem będzie doskonały partnerem -ale kogoś innego.Jeżeli partner jest dobrze do was dopasowany, nie należy się szybko poddawać. Może kolejna, lub kilka następnych randek wywoła przyciąganie, ale uwaga, aby nie inwestować zbyt wiele w potencjalną porażkę! Jeżeli macie już za sobą odpowiednią w waszej ocenie liczbę spotkań, a wciąż nic nie iskrzy – czas iść dalej! Czasami, upływ czasu potrafi wyzwolić chemię w związku. Oczekując na chemię, nie należy spodziewać się nagłego uderzenia, mrowienia w kręgosłupie, bez którego nie wolno podjąć decyzji. Chodzi jedynie o cieszenie się nawzajem swoim towarzystwem. Chodzi o ekscytację, która was ogarnia na myśl o rozmawianiu ze sobą. Prawdziwa miłość może rozwinąć się i tak właśnie zrobi już po zawarciu małżeństwa.

 

Po co się pobierać?

Wewnętrzne wezwanie

Po co się pobierać? Pytanie jest wyjątkowo irytujące, ponieważ trudno jest wymienić wiele racjonalnych argumentów za wykonaniem tak drastycznego ruchu. Jak by na to nie spojrzeć, argumenty przeciw zawsze przeważają. Jaka logika przemawia za łączeniem się po wsze czasy? Kto przy zdrowych zmysłach podpisuje cyrograf, jeżeli można uzyskać to samo o wiele mniejszym kosztem i to z różnych źródeł. Po co wchodzić w wiążącą na wieczność umowę małżeńską? Co prawda umowa ta zawiera możliwość wypowiedzenia, ale wykorzystanie jej powoduje nieodmiennie ból i rujnuje wręcz strony emocjonalnie. Dlaczego nie można po prostu cieszyć się związkiem póki trwa, a kiedy uczucie ustanie, znaleźć sobie inny obiekt adoracji zamiast utrzymywać fikcję? Po co ktokolwiek miałby zgadzać się na trwanie w związku nawet wówczas, gdy uległ on już degradacji?

(więcej…)

Modlitwa dziękczynna po posiłkach

Jak:
Posiłek weselny wieńczy Modlitwa dziękczynna po posiłkach oraz odmówienie Sheva Brachot, 1 , tych samych siedmiu błogosławieństw, które były recytowane pod chupą. 2
Przed Modlitwą dziękczynną po posiłkach dwa kielichy napełniane są winem –dla osoby prowadzącej Modlitwę i na potrzeby Sheva Brachot. Osoba prowadząca przywołuje wszystkich do porządku następującymi słowy: „Pobłogosławmy P-na, B-ga naszego, który daje nam radość i dary, które właśnie spożylismy.” Wszyscy odpowiadają należytym skupieniem.

(więcej…)

Przyjęcie

Jak:
Kiedy państwo młodzi spędzają kilka chwil w intymności pomieszczenia yichud, zaproszeni goście zbierają się w sali ślubnej, gdzie podawane jest pierwsze danie. Kiedy wszyscy są zajęci spożywaniem zakąsek, nowożeńcy  wychodzą z pomieszczenia yichud i z najbliższą rodziną przechodzą do pokoju obok, żeby zrobić wspólne zdjęcia. 1

(więcej…)

Miejsce Jichud

Natychmiast po chupie państwo młodzi udają się do “miejsca Jichud” (odosobnienia), w którym mogą spędzić kilka chwil sam na sam.1 Zgodnie z tradycją, do pomieszczenia młodą parę odprowadzają jej rodzice. Po kilku chwilach wychodzą i małżonkowie zostają sami i zamykają drzwi od środka. Para zostaje pozostawiona sama sobie na przynajmniej osiem minut 2.

(więcej…)

Finalizowanie ślubów

Jak:

Teraz zajmiemy się kolejnym, ostatnim już etapem ceremonii zaślubin, nisu’in, które zachodzi pod chupą po odmówieniu Siedmiu Błogosławieństw (Sheva Brachot) dla państwa młodych. 1 Błogosławieństwa te odmawiane są nad kielichem wina 2 Pierwsze błogosławieństwo dotyczy wina, pozostałe sześć dotyczy samego małżeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem młodej pary. 3

(więcej…)

Ketuba – Kontrakt małżeński

Jak:
Ketuba
Po tym, jak pan młody nasunie na palec swojej oblubienicy obrączkę, zostaje odczytana ketuba. Ketuba to wiążący prawnie dokument, który nakłada na męża zobowiązania wobec żony pokazując tym samym, że małżeństwo to coś więcej niż związek duchowy i fizyczny, ale również obowiązek prawny i moralny. Ketuba między innymi wymienia podstawowe obowiązki pana młodego takie jak zaspakajanie potrzeb żony, jeżeli chodzi o głód, odzież i okazywanie uczuć.

(więcej…)

Zaręczyny

Poniżej zamieszczoną notkę należy koniecznie przeczytać, aby zrozumieć podstawy ceremonii poprzedzających chupę:
Według prawa Tory, małżeństwo to proces dwustopniowy. Pierwszy etap to „kiddushin”, a drugi zwany jest pod nazwą „nisu’in”. Obydwa realizowane są pod chupą. Kiddushin tłumaczy się jako zaręczyny, ale uznaje związek dwojga ludzi za związek męża z żoną. Jeżeli wówczas (B-że broń!) zmieniliby zdanie i postanowili się rozstać, potrzebny już by był „get” (rozwód żydowski). Ale nowożeńcom nie wolno razem zamieszkać do chwili, aż wypełni się nisu’in. 1

(więcej…)

Korowód

Państwo młodzi są prowadzeni do chupy przez wybranych przez siebie towarzyszy. Zazwyczaj są to rodzice młodej pary. 1   W większości społeczności, pana młodego prowadzą jego rodzice, a pannę młodą – jej. W społecznościach chasydzkich, ale nie tylko, pana młodego prowadzi jego ojciec oraz teść (przy czym ojciec stoi po prawej pana młodego), a pannę młodą – matka i teściowa (matka po prawej). Eskorta bierze nowożeńców pod łokcie i tak zmierza pod chupę. Nierzadko do tego orszaku dołączają również dziadkowie.
Wszyscy członkowie świty trzymają w dłoniach świece.
Najpierw pod chupę wkracza pan młody. Zazwyczaj na czas wkraczania pod chupę, orkiestra gra powolną, poruszającą melodię. Państwo młodzi przeważnie wcześniej zamawiają konkretny utwór na tą okoliczność. Na ślubach Chabad wygrywana i odśpiewywana w tych uświęconych chwilach jest piękna melodia skomponowana przez Rabbi Schneur Zalman z Liadi .

(więcej…)

Chupa – Baldachim ślubny

Jak:
Chupa to baldachim wsparty na czterech kijach. Powinna być bogato zdobiona, ale tałes przymocowany do czterech podpór też wystarczy.
Aszkenazyjczycy uważają, że chupa powinna być rozpostarta pod gołym niebem. Niektóre sale ślubne mają zatem otwierane okno w takim miejscu, aby mogła się oan znaleźć pod nim. Zgodnie ze zwyczajem Sefardyjskim z kolei, chupa ma odbywać się pod dachem.
Zazwyczaj podczas ceremonii zebrani goście powinni siedzieć. Nie ma również potrzeby, aby wstawać, kiedy państwo młodzi kroczą pod chupę.
Jeżeli jest to możliwe, to na chupie obecny powinien być  minyan (przynajmniej dziesięciu dorosłych Żydów płci męskiej)
Chupa – przygotowania:

(więcej…)

Badeken – Zakladanie welonu

Jak:
Ceremonia badeken rozpoczyna się w chwilę po tym, jak państwo młodzi zakończą krótkie przyjęcia poprzedzające chupę. Procesja wiedziona przez pana młodego udaje się do pomieszczenia, w którym organizowała przyjęcie panna młoda, gdzie następuje okrycie panny młodej welonem przez pana młodego. 1
Pan młody idzie na badeken w towarzystwie swojego ojca i teścia (lub innych osób, których zadaniem będzie doprowadzenie pana młodego pod chupę). Na ślubach Chabadu kapela wygrywa wzniosłą melodię skomponowaną przez Rabbi Schneur Zalmana z Liadi , aż do końca ceremonii.
Po założeniu welonu na pannę młodą, ojciec i dziadkowie państwa młodych podchodzą do panny młodej i ją błogosławią. Następnie świta pana młodego opuszcza pokój. Państwo młodzi prowadzą dalsze przygotowania do chupy, a reszta gości udaje się do pomieszczenia z chupą.

(więcej…)

Kabbalat Panim- przyjęcie przed chupą

Jak:Kabbalat Panim
Wedle zwyczaju, państwo młodzi powinni być gospodarzami przyjęć poprzedzającyh chupę. W jednym pokoju panna młoda gości kobiety, w drugim gospodarzem przyjęcia dla mężczyzn jest pan młody. Podawane są przekąski, napoje orzeźwiające, oraz alkohol, którym wznosi się toasty. Zazwyczaj na kobiecym przyjęciu potraw jest więcej i układa się je w formie szwedzkiego stołu.
Przyjęcie panny młodej:
Panna młoda siedzi na zdobionym krześle stylizowanym na tron. Podchodzą do niej przyjaciele i krewni, aby życzyć jej mazal tov, dać jej wsparcie duchowe.
Przyjęcie pana młodego:

(więcej…)